Luận Văn Tìm hiểu những hiện vật thuộc giai đoạn văn hóa Phùng Nguyên trưng bày tại bảo tàng Hùng Vương

Tìm hiểu những hiện vật thuộc giai đoạn văn hóa Phùng Nguyên trưng bày tại bảo tàng Hùng Vương
LỜI MỞ ĐẦU


Từ hàng ngàn đời nay, có ba dòng sông miệt mài chảy để rồi hội tụ vào sông Hồng ở ngã ba Hạc (nay thuộc thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ). Sự hội tụ đó đã đem đến cho miền hạ lưu trước núi nguồn phù sa vô tận và màu mỡ. Nơi đó núi không cao, có đồi gò san sát như bát úp, có sông suối lạch ngòi, có đồng ruộng phì nhiêu, khí hậu ôn hòa, cảnh vật nên thơ. Miền đất cổ thiên thời, địa lợi như thế nên từ buổi hoang so hàng vạn năm về trước đã có con người đến ngụ cư, sinh sống. Dấu tích của họ còn để lại trên các đồi gò và thềm sông cổ.
Bước vào thời đại văn minh, khi con người biết đến kim loại, miền đất ấy vẫn là nơi cuốn hút các nhóm cư dân thời văn minh tụ hội. Trong đó nổi trội và đông đảo nhất là cư dân văn hóa Phùng Nguyên. Đó chính là những người đã làm nên một nền văn hóa mở đầu cho lịch sử văn minh thời các Vua Hùng – văn hóa Phùng Nguyên.
Ngày nay, trên mảnh đất ấy còn lại rất nhiều dấu tích ghi dấu thời các Vua Hùng. Trong đó Khu di tích lịch sử Đền Hùng là địa điểm có ý nghĩa lịch sử quan trọng nhất. Việc lưu giữ và phát huy những giá trị văn hóa đó đã và đang được nhiều cấp, ngành trên quê hương Đất Tổ thực hiện. Bảo tàng Hùng Vương được ra đời trong khu Di tích lịch sử Đền Hùng cũng không nằm ngoài mục đích đó.
Với nội dung văn hóa Phùng Nguyên được giới thiệu tại bảo tàng Hùng Vương, sẽ giúp cho thế hệ sau nhận biết được tổ tiên chúng ta thời Hùng Vương. Đó là chủ nhân văn hóa Phùng Nguyên – những người đã lao động và sáng tạo không ngừng để đạt được những thành tựu trên mọi lĩnh vực, xây dựng nên mọi cơ sở vật chất và tinh thần cho xã hội thời Hùng Vương.
Là một người con thuộc thế hệ con cháu Vua Hùng, em thấy rằng việc tìm hiểu lịch sử, tìm hiểu những giá trị văn hóa tốt đẹp của cha ông là điều vô cùng cần thiết. Chính vì vậy, em đã chọn đề tài : “Tìm hiểu những hiện vật thuộc giai đoạn văn hóa Phùng Nguyên trưng bày tại bảo tàng Hùng Vương” để tìm hiểu về văn hóa Phùng Nguyên - nền văn hóa khởi đầu thời kỳ Hùng Vương dựng nước.
Để hoàn thành được bài khóa luận này em đã xin chân thành cảm ơn những đóng góp quý báu của thầy giáo hướng dẫn PGS.TS Bùi Văn Tiến. Qua đây em cũng muốn cảm ơn các cán bộ thuộc bảo tàng Hùng Vương, thư viện bảo tàng Mỹ Thuật Việt Nam, thư viện Quốc Gia, thư viện trường Đại học Văn hóa Hà Nội đã tạo điều kiện giúp đỡ em trong quá trình làm bài.

KẾT LUẬN

Tìm hiểu về văn hóa Phùng Nguyên qua những hiện vật được trưng bày tại bảo tàng Hùng Vương thực sự là một quá trình đem lại nhiều tri thức và nhiều điều thú vị. Tiếp xúc với các hiện vật trưng bày tại đây, chúng ta không chỉ hình dung ra được mọi mặt đời sống vật chất và tinh thần của cư dân Phùng Nguyên mà còn hiểu được truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc ta. Những giá trị đó đã được những cư dân văn hóa Phùng Nguyên xây dựng nên trong buổi sơ khai hình thành nhà nước Văn Lang - Âu Lạc.
Trong giai đoạn Phùng Nguyên, vùng đồng bằng và trung du Bắc Bộ nói riêng và trên miền Bắc Việt Nam nói chung có nhiều bộ lạc hoặc liên minh bộ lạc sinh sống, sáng tạo nên nhiều nền văn hóa khảo cổ phân bố ở các miền khác nhau. Trong đó, chủ nhân văn hóa Phùng Nguyên đã sinh sống ở một phần đồng bằng và trung du Bắc Bộ có trình độ cao hơn cả. Cư dân Phùng Nguyên phát triển đến thời kỳ Đồng Đậu đã hòa hợp với các nhóm, các bộ lạc khác nhau mà sáng tạo nên văn hóa Gò Mun và sau đó là văn hóa Đông Sơn nổi tiếng. Vì vậy, chúng ta có thể nhận định nếu như văn hóa Phùng Nguyên là khởi nguồn của sự hòa hợp mạnh mẽ trên thì văn hóa Đông Sơn chính là điểm cuối của quá trình đó. Tất cả đã tạo điều kiện cho sự ra đời một quốc gia thực sự, đứng đầu là các Vua Hùng.
Sau gần 50 năm phát hiện và nghiên cứu, chúng ta đã bước đầu tìm hiểu được cội nguồn của văn hóa Phùng Nguyên. Ba dòng sông : sông Đà, sông Hồng, sông Lô đã đưa nước về hội tụ ở ngã ba Việt Trì, và có lẽ chính các cộng đồng cư dân đã tạo dựng nên văn hóa Phùng Nguyên từ đây. Từ thời Phùng Nguyên, ngã ba Việt Trì nói riêng, châu thổ Bắc Bộ nói chung thật sự là nơi “ hội nhân hội thủy” . Cư dân Phùng Nguyên là những người đầu tiên xây móng đắp nền để cho châu thổ Bắc Bộ trở thành cái nôi của các nền văn minh truyền thống dân tộc : Văn minh Việt cổ, văn minh Đại Việt và văn minh Việt Nam.
Phần trưng bày văn hóa Phùng Nguyên với 139 hiện vật, đó là những hiện vật vô giá, phong phú về chủng loại, đa dạng về kiểu dáng của các công cụ sản xuất, dụng cụ sinh hoạt, với các chất liệu đá, gốm, xương. Đặc biệt có những hiện vật quý hiếm trong toàn quốc như nha chương ở Phùng Nguyên, tượng đầu gà ở Xóm Rền, các họa tiết trang trí tinh xảo trên đồ gốm, đồ trang sức bằng đá đã gây được ấn tượng cho những ai chưa một lần chứng kiến những di sản quý giá của buổi khởi nguyên nền văn minh thời đại các Vua Hùng. Chỉ tiếc rằng, phần trưng bày văn hóa Phùng Nguyên có ý nghĩa như vậy nhưng hiện nay thủ pháp trưng bày tại bảo tàng Hùng Vương còn quá đơn giản và lạc hậu. Trong phần trưng bày này vẫn sử dụng những thiết bị trưng bày bảo tàng những năm 90. Chính vì thế, các thiết bị này chưa thực sự làm nổi bật giá trị và ý nghĩa của những hiện vật. Nên chăng, bảo tàng Hùng Vương cần có sự đầu tư nhiều hơn về hình thức để phần trưng bày thực sự thu hút được khách tham quan. Hi vọng trong thời gian sắp tới, bảo tàng sẽ khắc phục được những tồn tại trong trưng bày, để phần trưng bày về nền văn hóa Phùng Nguyên cũng như những nội dung trưng bày khác tại bảo tàng ngày càng hoàn thiện hơn.
Mặc dù còn tồn tại nhiều hạn chế trong nội dung cũng như hình thức, song không thể phủ nhận được những điều ý nghĩa mà mọi người có được khi tham quan phần trưng bày này. Tìm hiểu nền văn hóa Phùng Nguyên chính là tìm hiểu về cội nguồn dân tộc Việt. Tham quan phần trưng bày văn hóa Phùng Nguyên tại bảo tàng Hùng Vương chính là một cách để có được những tri thức vô cùng quý báu đó.