Tài liệu Tìm hiểu lịch sử vấn đề, đánh giá yếu tố tục và dâm trong thơ Hồ Xuân Hương

Đề tài: Tìm hiểu lịch sử vấn đề, đánh giá yếu tố tục và dâm trong thơ Hồ Xuân Hương
Nói về bản chất và ư nghĩa của cái tục cũng khó như nói về Thượng Đế.
-Henry Miller-
Vấn đề dâm tục trong thơ Hồ Xuân Hương, như Trái Đất, không là mới. Nhưng có lẽ, cũng như Trái Đất, nó không bao giờ cũ, nhất là khi t́m ra vị trí quan sát mới.
- Đỗ Lai Thuư-








PHẦN MỞ ĐẦU
1.Lí do chọn đề tài.
Thiên tài, kỳ nữ, ca nữ, thi hào dân tộc, Bà chúa thơ Nôm, hay nói giản dị hơn: Nữ sĩ Hồ Xuân Hương. Tên tuổi kỳ diệu và kỳ lạ Êy đă gây không Ưt những cuộc tranh luận, có người c̣n hoài nghi: có Hồ Xuân Hương thật không? Dù thế nào mặc ḷng chúng ta đă có Hồ Xuân Hương trong đời. Vượt qua những lời bàn nghiêm khắc, Hồ Xuân Hương vẫn tự ḿnh sừng sững như một ngọn núi Hồng, một ḍng sông Lam, như trận gió Lào xứ Nghệ. Hồ Xuân Hương đă tự khẳng định và chiếm giữ một vị trí đặc biệt trong làng thơ Việt Nam với một di sản tinh thần không nhiều: khoảng năm chục bài thơ Nôm trong đó có bài ở dạng “ tồn nghi với một tập thơ “ Lưu Hương Kư” – từ khi phát hiện tới nay, không ai phủ nhận nó nhưng các nhà nghiên cứu vẫn sử dụng một cách dè dặt.
Chính sự phức tạp về tiểu sử, về văn bản cùng với những vần thơ lạ lẫm , độc đáo đă là nguồn đề tài hấp dẫn đối với những người nghiên cứu cũng như những ai quan tâm đến văn học. Các nhà phê b́nh văn học mỗi khi đặt bút viết về Bà đều chau mày, kết luận: không rơ năm sinh, năm mất, không rơ thân phụ Hồ Xuân Hương là ai. Chỉ biết rằng nàng ở Quỳnh Đôi – Quỳnh Lưu – Nghệ An.
Hồ Xuân Hương đă để lại cho nền văn học dân tộc một số lượng thơ văn không lớn nhưng lại vô cùng độc đáo. Cuộc đời và thơ Hồ Xuân Hương đă trở thành một đối tượng nghiên cứu với nhiều quy mô khác nhau. Tiếp cận những công tŕnh, chúng tôi nhận thấy t́nh h́nh nghiên cứu thơ Hồ Xuân Hương rất phức tạp. Xuất hiện nhiều ư kiến đánh giá, lư giải và tiếp cận theo nhiều phương pháp ở nhiều thời điểm khác nhau. Qua từng giai đoạn các nhà nghiên cứu đă có bước phát triển về chất, ngày càng giúp cho độc giả nhận diện đúng bản chất thẩm mỹ của đối tượng. Tuy Hồ Xuân Hương được đánh giá cao, nhưng ở nhiều b́nh diện, trên nhiều vấn đề th́ vẫn có sự nh́n nhận khác biệt thậm chí mâu thuẫn nhau. Hoa Bằng đề cao “ Hồ Xuân Hương – nhà thơ cách mạng”, Xuân Diệu th́ gọi thẳng Bà là nhà thơ ḍng Việt, Bà chúa thơ Nôm, Nguyễn Tuân ca ngợi “ Hồ Xuân Hương, người đàn bà độc đáo, nhà thơ vô song, hiện thực trữ t́nh” c̣n Trương Tửu lại cho Hồ Xuân Hương là “ thiên tài hiếu dâm đến cực điểm” Đối với trường hợp Hồ Xuân Hương, các thành tựu nghiên cứu c̣n ngổn ngang, phức tạp, có thể gây nhiều cản trở cho người thưởng thức, học tập thơ Hồ Xuân Hương hiện nay.
Hồ Xuân Hương là một hiện tượng nghệ thuật độc đáo ngay từ trong bản thể, mà cái phần độc đáo nhất, hấp dÉn và lí thú, gây nhiều tranh luận sôi nổi nhất là bàn về yếu tố tục và dâm trong thơ Bà, như nhà nghiên cứu M.Durand nhận định: “ Cái mới mà Hồ Xuân Hương đóng góp cho văn học Việt Nam, và táo tợn đến sửng sốt v́ đó lại là văn chương do phụ nữ viết, đó là sự phá vỡ khuôn khổ những cấm đoán văn học và đạo đức. Bà dám nói những vấn đề tính dục”.
Việc nắm vững t́nh h́nh nghiên cứu thơ và đời Hồ Xuân Hương đă trở thành công việc tốn nhiều thời gian và tâm sức.T́nh h́nh đó đặt ra một yêu cầu nghiêm túc: Cần có một công tŕnh để t́m hiểu vấn đề, đánh giá thơ Hồ Xuân Hương nhất là lư giải yếu tố tục và dâm trong thơ Bà. Qua đó chỉ ra những mặt đóng góp tích cực, những hạn chế c̣n tồn tại đồng thời đề xuất hướng lư giải phù hợp để hiểu đúng hơn, sâu hơn về hiện tượng thơ Hồ Xuân Hương.

2.Đối tượng và phạm vi tư liệu nghiên cứu.