Luận Văn Tìm hiểu di tích và lễ hội đền Ngè, Hải Phòng để khai thác phục vụ du lịch

Khóa luận tốt nghiệp năm 2013
Đề tài: Tìm hiểu di tích và lễ hội đền Ngè, Hải Phòng để khai thác phục vụ du lịch




MỤC LỤC
Lời cảm ơn
Phần mở đầu 1
1. Lý do chọn đề tài . 1
2. Mục đích nghiên cứu của khóa luận 2
3. Phương pháp nghiên cứu . 2
4. Bố cục khóa luận 3
CHƯƠNG I CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG CỦA ĐỀ TÀI 4
1.1. Một số khái niệm về du lịch, văn hoá và mối quan hệ giữa chúng. . 4
1.1.1.Khái niệm về du lịch . 4
1.1.2.Khái niệm văn hoá . 5
1.1.3.Mối quan hệ giữa văn hoá và du lịch 7
1.1.3.1. Tác động của du lịch tới văn hoá 7
1.1.3.2.Tác động tích cực 7
1.1.3.3. Tác động tiêu cực . 8
1.2. Một số vấn đề về di tích lịch sử văn hoá 9
1.2.1.Khái niệm di tích lịch sử văn hoá 9
1.2.2.Vai trò của di tích lịch sử văn hoá trong hoạt động du lịch. . 11
1.3. Một số vấn đề về Lễ hội . 11
1.3.1. Khái niệm Lễ hội 11
1.3.2. Phân loại lễ hội . 12
1.3.3. Cấu trúc của lễ hội truyền thống 13
1.3.4. Tác động qua lại giữa Lễ hội và du lịch . 13
1.3.4.1. Tác động tích cực . 13
1.3.4.2. Tác động tiêu cực . 14
1.4. Khái quát về Nữ tướng Lê Chân- Nhân vật được tôn thờ của di tích và lễ
hội Đền Nghè . 15
1.4.1.Bối cảnh lịch sử . 15
1.4.1.1. Viêt Nam và Hải Phòng những năm đầu công nguyên 15
1.4.1.2. Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng . 16
1.4.2. Cuộc đời và sự nghiệp của Nữ tướng Lê Chân 19
1.4.2.1. Thân thế và cuộc đời của Nữ tướng Lê Chân 19
1.4.2.2. Những đóng góp của Nữ tướng Lê Chân . 23
1.5. Tiểu kết . 23
CHƯƠNG II THỰC TRẠNG DI TÍCH VÀ LỄ HỘI ĐỀN NGHÈ . 24
2.1. Khái quát về Hải Phòng 24
2.1.1. Vị trí địa lý và dân cư . 24
2.1.2. Kinh tế, xã hội 24
2.1.3. Tài nguyên du lịch tự nhiên 25
2.1.4. Tài nguyên du lịch nhân văn 26
2.2. Các công trình tưởng niệm Nữ tướng Lê Chân 27
2.3. Di tích lịch sử văn hóa Đền Nghè . 31
2.3.1. Vị trí địa lý, lịch sử hình thành và phát triển Đền Nghè 34
2.3.2. Các công trình kiến trúc tại Đền Nghè . 36
2.3.3. Di vật tiêu biểu trong khuôn viên di tích 40
2.3.4. Điện Tứ phủ Đền Nghè 42
2.3.5. Các đối tượng thờ tại Tứ Phủ . 43
2.3.6. Giá trị của di tích lịch sử văn hóa Đền Nghè . 47
2.3.6.1. Giá trị nghệ thuật . 47
2.3.6.2.Giá trị lịch sử 48
2.3.6.3.Giá trị nhân văn 48
2.3. Lễ hội Đền Nghè . 48
2.4.1. Tên gọi, xuất xứ của lễ hội . 49
2.4.2. Không gian và thời gian tổ chức lễ hội 49
2.4.3. Mục đích, lý do tổ chức lễ hội 49
2.4.4. Nội dung của lễ hội 50
2.4.4.1. Lễ hội truyền thống 50
2.4.4.2.Lễ hội hiện đại 54
2.3.5. Giá trị của lễ hội . 56
2.4. Tiểu kết . 57
CHƯƠNG III MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM KHAI THÁC HIỆU QUẢ DI
TÍCH VÀ LỄ HỘI ĐỀN NGHÈ PHỤC VỤ HOẠT ĐỘNG DU LỊCH . 58
3.1. Giải pháp khai thác di tích lịch sử văn hóa Đền Nghè . 58
3.1.1. Kết hợp với các tuyến điểm du lịch khác để xây dựng chương trình du
lịch theo chuyên đề . 58
3.1.2. Giải pháp về công tác quản lý 60
3.1.3. Giải pháp về đầu tư 61
3.1.4. Giải pháp về bảo tồn, tôn tạo di tích 61
3.1.6. Tuyên truyền, quảng bá cho di tích 62
3.1.7. Giải pháp về đào tạo . 63
3.1.8. Một số kiến nghị . 64
3.2. Giải pháp khai thác lễ hội đền Nghè . 65
3.2.1. Giải pháp về công tác tổ chức và quản lí . 66
3.2.2. Giải pháp về phát triển du lịch . 66
3.2.3.Giải pháp về đào tạo 67
3.2.4.Giải pháp về tuyên truyền, quảng bá lễ hội . 67
3.3. Tiểu kết . 68
KẾT LUẬN 69
TÀI LIỆU THAM KHẢO 70
PHỤ LỤC




Phần mở đầu
1. Lý do chọn đề tài
Ngay từ khi dựng nước, Việt Nam tuy không phải là một quốc gia lớn
nhưng bên cạnh là những cường quốc lại có vị trí nằm sát biển Đông mênh
mông, đồng bào Việt Nam không những phải chống chọi với thiên tai mà còn
phải đương đầu với sự nô dịch và bành chướng của những thế lực thù định.
Chính vì vậy, trong lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước, dân tộc ta đã hun
đúc lên truyền thống “giặc đến nhà đàn bà cũng đánh. Bên cạnh những trang hào
kiệt, đến nhi đồng, nữ nhi cũng trở thành anh hùng. Khi Tổ quốc bị xâm lăng, họ
là ngon cờ quy t ụ toàn dân đứng lên đánh đuổi quân thù bảo vệ nền độc lập, tự
chủ của dân tộc. Nữ tướng Lê Chân là một trong những anh hùng như vậy.
Trong rất nhiều di tích lịch sử văn hóa là những công trình tưởng niệm Nữ
tướng Lê Chân thì đền Nghè có được sự khang trang, bề thế như ngày hôm nay
chính là kết tinh của truyền thống uống nước nhớ nguồn, lòng yêu nước và niềm
tự hào dân tộc.
Di tích đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng di tích lịch sử
cấp quốc gia và cấp kinh phí trùng tu với quy mô lớn. Năm 2013 là năm du lịch
quốc gia đồng bằng sông Hồng di tích lịch sử văn hóa và lễ hội đền Nghè được
đề cử là một trong những điểm đến tâm linh của du khách để quảng bá hình ảnh
của các tỉnh, thành phố khu vực đồng bằng sông Hồng đặc biệt là Hải Phòng –
thành phố đăng cai.
Là một người con sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Hải Phòng giàu truyền
thống yêu nước với những con người mến khách, với những danh lam thắng
cảnh đẹp và qua bài khóa luận này em muốn đóng góp một phần công sức nhỏ
bé của mình cho quê hương thong qua việc giới thiệu về di tích lịch sử văn hóa
và lễ hội đền Nghè.
2
2. Mục đích nghiên cứu của khóa luận
- Tổng kết cơ sở lý luận và thực tiễn về du lịch, văn hóa, du lịch văn hóa
và lễ hội,du lịch lễ hội
- Nghiên cứu, tìm hiểu thực trạng di tích lịch sử văn hóa và lễ hội đền
Nghè
- Đề ra các giải pháp khai thác di tích và lễ hội đền Nghè nhằm phát
triển du lịch văn hóa của thành phố
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Di tích lịch sử văn hóa và lễ hội đền Nghè phục vụ cho phát triển du lịch.
4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp điều tra nghiên cứu thực địa
Là một phương pháp quan trọng để nghiên cứu, điều tra du lịch đem lại
kết quả một cách chính xác nhất, hiệu quả nhất. Đi tìm hiểu trực tiếp đối tượng
điều tra là để nhận thức, đánh giá một cách thục tế nhất về giá trị, hiện trang của
đối tượng điều tra để từ đó đề ra những giải pháp để phát triển du lịch.
- Phương pháp thu thập và xử lý thông tin
Thông tin không những đòi hỏi phải sự chính xác mà còn phải đầy đủ về
mọi mặt như: lịch sử, địa lý, chính trị, văn hóa và các ván đề liên quan đến phát
triển du lịch. Các thông tin đó có từ rất nhiều nguồn: sách báo, mạng
internet, vì vậy mà cần phải chon lọc, xử lý để có được nội dung hợp lý nhât.
- Phương pháp phân tích, đánh giá, so sánh
Từ các nguồn tài liệu cần đưa ra các nhận xét, đánh giá về đối tượng điều
tra để thấy được giá trị của di tích và lễ hội, nêu thực trạng khai thác phục vụ
trong du lịch. Từ đó đề ra giải pháp dể khắc phục những hạn chế, bất cập, phát
huy tiềm năng tài nguyên du lịch nhân văn.
- Phương pháp xã hội học
Là phương pháp tiếp cận trực tiếp vói những người quản lý di tích, những
người dân địa phương, những người tham gia lễ hội để biết thêm những thông
tin nhanh nhậy về đối tượng điều tra.
3
4. Bố cục khóa luận
Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và tài liệu tham khảo,khóa luận
gồm:
Chương I: Cơ sở lý luận chung của đề tài
Sơ lược về cuộc đời và sự nghiệp của nữ tướng Lê Chân
Chương II: Thực trạng di tích và lễ hội đền Nghè
Chương III: Một số giải pháp nhằm khai thác hiệu quả di tích và lễ hội
đền Nghè phục vụ hoạt động du lịch




TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bài thuyết minh về di tích lịch sử văn hóa đền Nghè – Ban quản lý di tích
lịch sử văn hóa đền Nghè
2. Hồ sơ các di tích lịch sử văn hóa tại Hải Phòng – Bảo tàng Hải Phòng
3. Nữ tướng Lê Chân trong tâm thức người dân Hải Phòng – Bảo tàng Hải
Phòng
4. Phong tục tập quán và lễ hội của người Việt / Nguyễn Trọng Báu; Hà Nội:
Văn hoá - Thông tin.
5. Tổng quan về du lịch và phát triển bền vững – Nguyễn Đình Hòe
6. Nhập môn khoa học du lịch/ Trần Đức Thanh. – H.: Đại học Quốc gia,
1999
7. Giáo trình Cơ sở văn hoá Việt Nam - Trần Quốc Vượng
8. Kịch bản lễ hội truyền thống đền Nghè – Phòng văn hóa phường An Biên