Luận Văn Tiểu Luận Thị trường liên ngân hàng

TÊN ĐỀ TÀI : Tiểu Luận Thị trường liên ngân hàng

I. Khái quát chung về thị trường Liên ngân hàng
Hiểu theo nghĩa rộng, thị trường nội tệ liên ngân hàng (Interbank Market) là nơi thực hiện các giao dịch vốn cơ bản (Money Base-MB) giữa các ngân hàng, thông thường các giao dịch này được thực hiện thông qua tài khoản tiền gửi của các ngân hàng tại ngân hàng trung ương. Đây là thị trường thực hiện các giao dịch vốn ngắn hạn dưới nhiều hình thức giữa các ngân hàng và các tổ chức trung gian tài chính khác. Hiểu theo nghĩa hẹp, thị trường liên ngân hàng là nơi thực hiện việc cho vay và đi vay lẫn nhau giữa các ngân hàng nhằm bù đắp nhu cầu ngân quỹ của mình.
1.Những vấn đề cơ bản về thị trường liên ngân hàng.
Thị trường liên ngân hàng là thị trường giao dịch mà chủ thể tham gia là các ngân hàng tw, ngân hàng thương mại, và các công ty môi giới ,công ty kinh doanh trên thị trường tiền tệ
Theo khái niệm truyền thống, thị trường liên ngân hàng đồng nghĩa với thị trường tiền tệ (Money Market) thể hiện việc cho vay và đi vay giữa các ngân hàng với nhau. Thị trường tiền tệ hiện đại được hiểu là thị trường tài chính ngắn hạn với các giao dịch vốn có khối lượng lớn và thời hạn phổ biến dưới 1 năm. Có thể nói, nòng cốt cuả thị trường tiền tệ là thị trường liên ngân hàng, thị trường của riêng các ngân hàng với nhau, trong đó, NHTW là người quản lý điều tiết các hoạt động của thị trường và đóng vai trò là người cho vay cuối cùng. Các ngân hàng thừa vốn cho các ngân hàng thiếu vốn vay theo lãi suất và thời hạn nhất định. quan hệ tín dụng này được thể hiện dưới dạng hợp đồng hoặc thoả thuận cam kết. Các ngân hàng thương mại được tự do hoạt động theo nghề nghiệp chuyên môn, vay mượn các khoản tiền vốn tạm thời thừa và thiếu thông qua điện thoại, telex hay hệ thống computer.
Khi thị trường phát triển thì việc chuyển dịch vốn từ ngân hàng này sang ngân hàng khác được thực hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, với nhiều thời hạn khác nhau và nhiều phương thức khác nhau. Đặc biệt trong điều kiện khoa học kỹ thuật phát triển như hiện nay thì hoạt động liên ngân hàng ngày càng phát triển đa dạng, nhanh chóng, thuận tiện và vượt ra khỏi phạm vi không gian của một quốc gia, một khu vực mà phát triển mạnh mẽ trên toàn thế giới.
Trên thị trường liên ngân hàng, điều kiện tham gia vào thị trường không do ngân hàng trung ương đưa ra mà do các ngân hàng thương mại tự đề ra tuỳ thuộc vào tình hình tài chính của các ngân hàng đó.
Thời hạn cho vay trên thị trường liên ngân hàng thường là qua đêm cho tới 1 năm, tuy nhiên vẫn có thể lùi ngày thanh toán cho đến khi trả được nợ.
Lãi suất liên ngân hàng được các ngân hàng lớn thông báo cho nhau vào lúc 11 giờ và thông báo cho khách hàng vay. Còn ở Liên minh châu Âu thì thực hiện lãi suất Euroibor, thông qua hệ thống Telerate, các ngân hàng thông báo cho nhau về lãi suất trung bình trên thị trường tiền tệ quốc tế. Không có cơ quan hành chính nào xác định rõ ràng về lãi suất và không can thiệp vào việc xác định lãi suất trên thị trường.
2. Chủ thể tham gia thị trường liên ngân hàng
2.1 ngân hàng thương mại.
NHTM là loại hình trung gian tài chính được huy động vốn và đầu tư vốn, cho vay.
Các ngân hàng thương mại là các chủ thể chính tham gia các giao dịch trên thị trường liên ngân hàng. Cung - cầu về tiền tệ trên thị trường liên ngân hàng chủ yếu phát sinh từ các ngân hàng với mục đích giải quyết nhu cầu ngân quỹ, quản lý ngân quỹ cũng như xác định một danh mục tối ưu.
Chức năng của ngân hàng thương mại:
ã Trung gian tín dụng .
ã Trung gian thanh toán .
ã Chức năng tạo tiền .
Mục đích tham gia của các ngân hàng thương mại trên thị trường liên ngân hàng .
ã Duy trì khả năng thanh toán của chính họ
ã Làm trung gian cho khách hàng về các dịch vụ ngân hàng .
ã Giao dịch cho chính ngân hàng nhằm thu về lợi nhuận tối đa
Trên thị trường liên ngân hàng, các ngân hàng thương mại lớn với các tính năng hoạt động riêng của nó chính là động lực thúc đẩy trên thị trường tiền tệ và thị trường liên ngân hàng phát triển.
2.2.Công ty môi giới (Brokers) và công ty kinh doanh trên thị trường tiền tệ.
Công ty môi giới và kinh doanh trên thị trường đóng một vai trò quan trọng trong hoạt động của thị trường tiền tệ nói chung và thị trường liên ngân hàng nói riêng. Nhờ có các công ty này mà hoạt động của thị trường tiền tệ và thị trường liên ngân hàng được diễn ra trôi chảy, an toàn.
Các công ty kinh doanh có thể tham gia các hợp đồng Repo để tài trợ cho việc kinh doanh các chứng khoán ngắn hạn, cũng có thể làm trung gian trên thị trường thông qua việc thực hiện các khoản cho vay đối với các thành viên khác trên thị trường và đi vay các thành viên các nhu cầu cho vay trên thị trường.
Người môi giới (Broker)là một cá nhân hoặc một công ty tiến hành hoạt động kinh doanh tại một nước, cung cấp dịch vụ về đàm phán, dàn xếp, tạo điều kiện thuận lợi thông qua phương tiện khác các hợp đồng giữa các bên khác nhau.
Là người trung gian nối liền người cho vay/bán các công cụ tài chính với người vay/mua các công cụ tài chính trên thị trường để thực hiện giao dịch nhằm được hưởng phí hoa hồng do các bên tham gia giao dịch thanh toán. Họ không tham gia kinh doanh cho trạng thái (hoặc tình hình ) vốn của mình. Ngoài ra, các công ty môi giới cũng có thể thực hiện vai trò trung gian trong giao dịch trên thị trường cho các công ty kinh doanh về lĩnh vực này
2.2.1 Chức năng của người môi giới .
ã Cung cấp thông tin kịp thời về thị trường thông qua việc thu thập và xử lý thông tin.
ã Đảm bảo yêu cầu an toàn, bí mật cho thân chủ trong kinh doanh
ã Tăng khả năng giao dịch nhanh, báo giá nhanh chóng và chính xác, ký hợp đồng nhanh với giá thuận lợi so với hoạt động kinh doanh trực tiếp, vì người môi giới có thể tiếp cận với nhiều thành viên thị trường, thông tin mà họ nắm được là nhanh nhạy.
ã Tăng khả năng tìm kiếm bạn hàng, giảm chi phí về thời gian.
2.2.2 Vai trò của các tổ chức môi giới trên thị trường tiền tệ .
Thứ nhất: Góp phần làm cho thị trường tiền tệ có hiệu quả, minh bạch và rõ ràng. Cung cấp giá cả, tổng hợp các mức giá chào mua,bán (đối với thị trường ngoại hối) và vay, cho vay (đối với thị trường tiền tệ) cạnh tranh nhất mà không can thiệp vào giao dịch, do đó , sẽ không xảy ra sự thất thoát về vốn đối với các đối tác. Thậm chí, nếu các công ty môi giới phá sản thì các tổ chức tín dụng cũng không bị ảnh hưởng, không bị mất vốn. Hệ thống môi giới đặc biệt hữu hiệu đối với các ngân hàng nhỏ kinh doanh tiền tệ.
Thứ hai: Các công ty môi giới không quyết định lãi suất, mà lãi suất này do các tổ chức tín dụng chào giá, nhưng có thể dự đoán lãi suất hoặc tỷ giá. Vì vậy, các công ty môi giới tiền tệ chủ yếu là người tổng hợp lãi suất và tỷ giá, không ảnh hưởng đến chính sách của ngân hàng TW. Các tổ chức tín dụng có thể căn cứ vào bảng yết giá của công ty môi giới để quyết định việc mua bán vốn ngắn hạn của mình.
Thứ ba: Đối với ngân hàng TW, hoạt động của công ty môi giới giúp họ có những thông tin đáng giá, kịp thời từ các tổ chức tín dụng, từ đó có những quyết định phù hợp với tình hình hoặc can thiệp thị trường một cách đúng đắn nhất
2.2.3 Điều kiện hoạt động của người môi giới .
Họ phải thiết lập một mạng lưới thông tin liên lạc với các tổ chức tín dụng ở trong nước thông qua hệ thống điện thoại trực tiếp hoặc các phương tiện liên lạc điện tử như:telex, fax Bản thân nhân viên của các công ty này phải có trình độ cao, xử lý thông tin nhanh chóng, có đạo đức nghề nghiệp tốt và thiết lập được hệ thống khách hàng rộng lớn.
2.3.Ngân hàng trung ương .
ngân hàng TW các quốc gia có vai trò vô cùng quan trọng trên thị trường tiền tệ. ngân hàng TW vừa là người tham gia , can thiệp vào quá trình tạo tiền, người kiểm soát, vừa can thiệp vào thị trường khi cần thiết thông qua các công cụ của mình như:nghiệp vụ thị trường mở, chiết khấu, cầm cố giấy tờ có giá hoặc cho vay qua đêm cũng như phối hợp linh hoạt các công cụ đó nhằm thực hiện các mục tiêu của mình.
Về lý thuyết, ngân hàng TW không tham gia vào thị trường liên ngân hàng của các ngân hàng, nhưng nó có vai trò hết sức quan trọng trong hoạt động của thị trường này nhằm cung cấp vốn khả dụng cho các ngân hàng bằng cách cho các ngân hàng vay tiền với lãi suất nhỏ hơn lãi suất thị trường.
Lãi suất hình thành trên thị trường liên ngân hàng cũng có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với ngân hàng TW trong việc thực hiện chính sách tiền tệ của mình vì thị trường tiền tệ được đặt dưới sự kiểm tra giám sát của ngân hàng TW. ngân hàng TW thường là người đưa ra các thiết chế, điều luật cho thị trường tiền tệ nhằm đảm bảo một thị trường tiền tệ hoạt động trôi chảy, có hiệu quả.
2.4.Các tổ chức nhận tiền gửi khác
Các tổ chức tiền gửi này tham gia thị trường LNH với vai trò chủ yếu là người cho vay trên thị trường.Các tổ chức tiền gửi này thường là các công ty bảo hiểm ,bảo hiểm tiền gửi,các quỹ đầu tư
3. Phân loại thị trường liên ngân hàng
Thị trường liên ngân hàng không bị chi phối bởi các đạo luật của Nhà nước, nhưng trong một chừng mực nào đó nó cũng chịu sự giám sát của Ngân hàng trung ương quốc gia. Dựa vào đó ta có các tiêu thức phân chia thị trường liên ngân hàng.
- Phân theo loại đồng tiền giao dịch:
Theo cách phân chia này sẽ có 2 loại thị trường chủ yếu sau đây:
+ Thị trường liên ngân hàng đồng bản tệ: thực hiện các giao dịch ngắn hạn bằng đồng bản tệ.
+ Thị trường liên ngân hàng đồng ngoại tệ: Trong thị trường liên ngân hàng đồng ngoại tệ này có thể chia theo các đồng tiền mạnh trên thế giới như đồng đôla Mỹ, đồng Bảng Anh, đồng mark Đức (hoặc hiện nay là đồng EURO).
Trọng tâm của thị trường ngoại tệ liên ngân hàng ( thị trường hối đoái) là thị trường liên ngân hàng. Có hai hệ thống tổ chức thị trường hối đoái:
* Hệ thống Anh- Mỹ: Thị trường hối đoái là thị trường OTC, không có địa điểm cụ thể mà là một mạng lưới thông tin liên lạc liên ngân hàng nối mạng điện tử với nhau và với người môi giới.
* Hệ thống châu Âu lục địa , không gồm nước Anh: Thị trường có địa điểm nhất định, chủ yếu là qua telex, fax, Reuter hoặc tại Sở giao dịch ngoại hối.
Nếu xét theo nghiệp vụ thì thị trường ngoại hối liên ngân hàng gồm có:
* Thị trường liên ngân hàng giao ngay: là thị trường lớn nhất thế giới, trung bình có khoảng 1000 tỷ USD / ngày giao dịch. Đây là thị trường phi tập trung gồm các ngân hàng thương mại lớn và người môi giới ngoại hối liên hệ với nhau. Trên thị trường này có 2 cấp là:
Thị trường liên ngân hàng trực tiếp giữa các ngân hàng: Các ngân hàng giao dịch trực tiếp với nhau không qua trung gian , tất cả các ngân hàng tham gia thị trường đều là nhà tạo thị trường. Các ngân hàng yết giá mua và bán trực tiếp cho nhau theo phương thức đấu giá mở hai chiều( Open bid double Auction). Đây là thị trường phi tập trung, liên tục, đấu giá mở và giao dịch hai chiều.
Thị trường liên ngân hàng gián tiếp thông qua môi giới: Mọi giao dịch được tiến hành qua người môi giới, họ giao dịch duy nhất cho khách hàng và thu hoa hồng từ ngân hàng mua và ngân hàng bán. Đây là thị trường bán tập trung, liên tục, đặt lệnh có giới hạn, đấu giá một chiều .
Tỷ giá được hình thành giữa các ngân hàng trên thị trường liên ngân hàng ( tỷ giá bán buôn) là cơ sở hình thành nên tỷ giá bán lẻ giữa các ngân hàng và khách hàng.
* Thị trường liên ngân hàng có kỳ hạn: các giao dịch kỳ hạn trên thị trường liên ngân hàng được thực hiện trên cơ sở giao dịch hoán đổi tiền tệ. Trên thị trường liên ngân hàng, các giao dịch hoán đổi là rất phổ biến, còn giao dịch mua đứt bán đứt thì ít hơn.
Trên thị trường ngoại hối liên ngân hàng, các ngân hàng luôn đóng vai trò chủ đạo với tư cách nhà tạo thị trường, nhà môi giới, nhà chấp nhận giá, nhà đầu cơ, nhà bảo lãnh rủi ro ngoại hối .
- Phân loại theo các loại giao dịch: Thị trường liên ngân hàng bao gồm:
+ Thị trường liên ngân hàng truyền thống: gồm thị trường tiền gửi và tiền vay liên ngân hàng.
+ Thị trường liên ngân hàng phái sinh: Repo, SWAPS .
- Phân theo thời hạn của các giao dịch trên thị trường
+ Cho vay qua đêm (overnight borrowings)
+ Cho vay có kỳ hạn cố định: Thông thường các khoản vay trên thị trường liên ngân hàng có kỳ hạn dưới 1 năm
+ Cho vay qua đêm liên tục: Là loại cho vay qua đêm nhưng nó được tự động gia hạn khoản vay, trừ khi nó được chấm dứt theo ý chí bởi bên cho vay hoặc đi vay.
- Phân loại theo công cụ giao dịch trên thị trường
+ Thị trường trái phiếu chính phủ trung ương và trái phiếu chính quyền địa phương
+ Thị trường tín phiếu ngân hàng trung ương
+ Thị trường thương phiếu và các chấp phiếu của ngân hàng (Bankers acceptances).
4. Đặc điểm của thị trường liên ngân hàng:
Thị trường LNH là 1 bộ phận trong thị trường tiền tệ.Có những đặc điểm cơ bản sau:
- Là thị trường vô hình, liên kết toàn cầu:
Thông qua hệ thống giao dịch hiện đại, các doanh vụ mua bán trên thị trường liên ngân hàng được thực hiện trên cơ sở liên kết toàn cầu giữa các ngân hàng, các nhà kinh doanh phi ngân hàng và người môi giới tiền tệ. Thị trường liên ngân hàng hoạt động 24/24 giờ trong 1 ngày trên phạm vi quốc tế. Thông qua hệ thống giao dịch điện tử nối mạng quốc tế (Reuter hoặc Down Jones Teletate), một ngân hàng ở một quốc gia có thể giao dịch với hầu hết các ngân hàng khác ở trên thế giới.
Ví dụ: Tại cùng thời điểm, một ngân hàng ở Singapore có thể thực hiện giao dịch vay vốn tại NewYork và sau đó gửi tại London nếu như giao dịch đó mang lại lợi ích cho ngân hàng. Tương tự, ngân hàng cũng có thể bán ngoại tệ, bán các chứng khoán ngắn hạn tại thị trường này và lập tức đầu tư vào một thị trường khác nhằm kiếm được lợi nhuận.
Sự biến động của một thị trường (đặc biệt là những thị trường lớn) sẽ có ảnh hưởng sâu sắc đến các thị trường khác, thậm chí cả thế giới.
Ví dụ: Cuộc khủng hoảng tài chính tiền tệ ở châu Á năm 1997-1998 được bắt đầu ở Thái Lan và ngay lập tức phản ứng dây chuyền đến các nước châu Á khác mà mức độ khủng hoảng của từng nước là khác nhau và phụ thuộc vào mức độ mở cửa của thị trường đó với bên ngoài
- Thị trường liên ngân hàng là thị trường cực kỳ nhạy cảm và là thị trường thông tin:
Thị trường liên ngân hàng là một mạng lưới các quan hệ ngân hàng đại lý, trong đó ngân hàng thương mại này mở tài khoản tiền gửi thanh toán tại ngân hàng thương mại khác. Hệ thống tài khoản giữa các ngân hàng đại lý giúp cho thị trường liên ngân hàng hoạt động hiệu quả.
Phần lớn các giao dịch mua bán tiền tệ được luân chuyển qua thị trường liên ngân hàng toàn cầu- một thị trường bán buôn giữa các ngân hàng thông qua điện thoại, telex, máy tính, fax
Mặt khác, mức độ nhanh nhạy của thị trường còn phụ thuộc vào trình độ hiện đại của hệ thống thanh toán liên ngân hàng, vì đặc điểm của các khoản ngân quỹ là rất ngắn hạn và đòi hỏi mức độ kịp thời trong luân chuyển ngân quỹ.
-Thị trường liên ngân hàng chủ yếu là thị trường bán buôn:
Hàng hoá giao dịch ở thị trường liên ngân hàng là mua bán tiền gửi ngân hàng, tức là khoản dự trữ dư thừa tạm thời với những giao dịch lớn trị giá hơn 1 triệu USD ở Mỹ ( tức là bán buôn). Những giao dịch lẻ được thực hiện ở thị trường bán lẻ của những người kinh doanh nhỏ hay các ngân hàng nhỏ. Ngoài ra, các loại giấy tờ có giá ngắn hạn là hàng hóa được mua bán thường xuyên và với khối lượng lớn trên thị trường này.
-Thị trường liên ngân hàng là thị trường có độ tin cậy rất cao:
Thành viên của thị trường chủ yếu là các ngân hàng và các tổ chức trung gian tài chính đáp ứng được các yêu cầu về vốn, ký quỹ, chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp và có giấy phép hành nghề. Các giao dịch ở đây hầu như không có tài sản đảm bảo, các thủ tục pháp lý cực kỳ đơn giản.
- Thị trường liên ngân hàng là thị trường vốn ngắn hạn:
Tuy các quốc gia không quy định thị trường liên ngân hàng là thị trường vốn ngắn hạn nhưng trong thực tế các giao dịch trên thị trường liên ngân hàng chủ yếu là các giao dịch ngắn hạn.
- Thị trường liên ngân hàng thực hiện giao dịch thông qua các công cụ hiện đại:
Thị trường liên ngân hàng là thị trường giao dịch mà chủ thể tham gia là các ngân hàng, các nhà kinh doanh (Dealers) và nhà môi giới (brokers). Trên thị trường liên ngân hàng, người môi giới( đa số là ngân hàng) mua bán tiền gửi qua điện thoại, máy tính .bằng các công cụ phái sinh như quyền lựa chọn, hợp đồng tương lai .
5.Vai trò của thị trường liên ngân hàng