Tài liệu Tiếp cận văn hoá các tộc người việt nam bằng con đường nghiên cứu so sánh truyện kể dân gian

TIẾP CẬN VĂN HOÁ CÁC TỘC NGƯỜI VIỆT NAM BẰNG CON ĐƯỜNG NGHIÊN CỨU SO SÁNH TRUYỆN KỂ DÂN GIAN




Cuộc sống hiện đại trong sự hội nhập quốc tế đang diễn ra mạnh như vũ bão đã


làm cho nhu cầu nhận thức sâu sắc vấn đề bảo tồn, phát huy bản sắc văn hoá dân tộc và


văn hoá tộc người trở nên cấp bách hơn bao giờ hết. Coi trọng văn hoá truyền thống


chính là coi trọng nền tảng sức mạnh tinh thần của dân tộc. Nghị quyết Hội nghị Trung


ương Đảng lần thứ V khoá VIII đã nêu rõ: “Di sản văn hoá là tài sản vô giá, gắn kết cộng


đồng dân tộc, là cốt lõi của bản sắc dân tộc, cơ sở để sáng tạo những giá trị mới và giao


lưu văn hoá. Cần phải hết sức coi trọng, bảo tồn, phát huy những giá trị văn hoá truyền


thống” [1, tr.63]. Xu thế trở về cội nguồn để khẳng định những giá trị văn hoá truyền


thống là hướng đi mang tính tất yếu của thời đại. Muốn nhận diện được sự biến đổi văn


hóa từ truyền thống đến hiện đại trong giao lưu hội nhập trên những bình diện mới giữa


các quốc gia dân tộc hiện nay thì vấn đề bảo tồn phát huy bản sắc văn hóa dân tộc và văn


hóa tộc người có ý nghĩa lớn lao trong việc tham gia đối thoại với các nền văn hóa, văn


minh trong khu vực và có thể xa hơn, rộng hơn.


Sự cần thiết của việc nghiên cứu so sánh văn hoá của 54 tộc người trên lãnh thổ


Việt Nam, nhất là giữa văn hoá của người Kinh (Việt) và văn hoá các tộc người khác đã


từ lâu được giới nghiên cứu văn hoá Việt Nam đề cập đến. Theo nhiều nhà nghiên cứu


văn hoá Việt Nam, nghiên cứu so sánh văn hoá người Kinh với văn hoá các tộc người


khác cư trú trên lãnh thổ Việt Nam thực chất là đặt văn hoá Việt Nam vào bối cảnh Đông


Nam Á để phân tích, nhận diện.


Đặt văn học dân gian các thành phần dân tộc trên lãnh thổ Việt Nam trong bối


cảnh các mối quan hệ văn hoá tộc người cũng là một định hướng chiến lược của giới


nghiên cứu văn hoá Việt Nam. Giới nghiên cứu ngày càng thấy rõ ý nghĩa của việc


nghiên cứu quan hệ lịch sử - văn hoá tộc người đối với việc nhận diện văn hóa Việt Nam


nói chung. Văn học dân gian với ưu thế về chất liệu ngôn từ trong sự phản ánh thực tại là


sự tích hợp những giá trị ưu tú nhất của văn hoá dân gian và tiềm ẩn nhiều mạch nguồn


văn hóa, tư tưởng của dân tộc. Văn học dân gian mang sức nặng của cả một gia tài văn


hoá được trải nghiệm qua không gian và thời gian, được bảo lưu và trao truyền từ thế hệ


1