Thạc Sĩ Thực trạng và giải pháp phát triển kinh doanh ngoại hối tại ngân hàng ngoại hối Hàn Quốc

Luận văn thạc sỹ kinh tế: Thực trạng và giải pháp phát triển kinh doanh ngoại hối tại ngân hàng ngoại hối Hàn Quốc

1. 1 Bé gi¸o dôc và ®ào t¹o Trưêng §¹i häc ngo¹i thư¬ng ---------***--------- NGUYỄN THỊ NGỌC THU Thùc tr¹ng và gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh doanh ngo¹i hèi t¹i ng©n hàng ngo¹i hèi hàn quèc Chuyên ngành: KINH TẾ THẾ GIỚI VÀ QUAN HỆ KINH TẾ QUỐC TẾ Mã số : 603107 LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS Nguyễn Như Tiến HÀ NỘI - 2008
2. 2 Lêi c¶m ¬n *** LuËn v¨n Th¹c sü kinh tÕ chuyªn ngµnh Kinh tÕ thÕ giíi vµ Quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ víi ®Ò tµi: “Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh doanh ngo¹i hèi t¹i Ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc” lµ thµnh qu¶ ®óc kÕt tõ nhưng kiÕn thøc ®· thu nhËn ®ưîc sau h¬n 2 n¨m häc tËp t¹i khoa Sau ®¹i häc, trưêng §¹i häc Ngo¹i Thư¬ng vµ nhưng kinh nghiÖm tÝch luü ®ưîc sau h¬n 3 n¨m lµm viÖc trong lÜnh vùc ng©n hµng cña t¸c gi¶. T«i muèn bµy tá lßng kÝnh träng vµ biÕt ¬n ch©n thµnh tíi ThÇy gi¸o, PGS.TS NguyÔn Như TiÕn, trưêng §¹i häc Ngo¹i Thư¬ng, ngưêi ®· hÕt lßng hưíng dÉn t«i tõ bưíc x©y dùng ®Ò cư¬ng ®Õn khi triÓn khai nghiªn cøu vµ hoµn thµnh luËn v¨n. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« trong khoa Sau ®¹i häc, trưêng §¹i häc Ngo¹i Thư¬ng ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho t«i hoµn thµnh kho¸ häc. T«i còng muèn göi lêi c¶m ¬n tíi Ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc, n¬i t«i c«ng t¸c, ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho t«i trong qu¸ tr×nh häc tËp vµ tËn t×nh gióp ®ì t«i trong qu¸ tr×nh thu thËp sè liÖu, luËn chøng khoa häc cho luËn v¨n. Cuèi cïng, t«i xin bµy tá lßng c¶m ¬n ch©n thµnh tíi gia ®×nh, b¹n bÌ vµ ®ång nghiÖp ®· ®éng viªn, khÝch lÖ t«i hoµn thµnh luËn v¨n nµy. Xin tr©n träng c¶m ¬n.!. T¸c gi¶.
3. 3 môc lôc Trang Trang phô b×a Lêi c¶m ¬n Môc lôc Danh môc c¸c ký hiÖu, c¸c chư viÕt t¾t Më ®Çu 1 Chư¬ng 1- Tæng quan vÒ nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i hèi trªn thÞ trưêng quèc tÕ vµ xu hưíng ph¸t triÓn ë ViÖt Nam 4 1.1 C¸c nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i hèi trªn thÞ trưêng quèc tÕ 4 1.1.1.Giao dÞch hèi ®o¸i giao ngay (SPOT TRANSACTIONS) 4 1.1.2.Giao dÞch hèi ®o¸i kú h¹n (FORWARD TRANSACTIONS) 6 1.1.3.Giao dÞch ho¸n ®æi tiÒn tÖ (SWAP TRANSACTIONS) . 13 1.1.4.Giao dÞch tư¬ng lai (FUTURE TRANSACTIONS) . 18 1.1.5. Giao dÞch hèi ®o¸i quyÒn chän (OPTION TRANSACTIONS) . 23 1.2.C¬ chÕ qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i c¸c ng©n hµng thư¬ng m¹i ViÖt Nam 28 1.2.1. Nhưng thay ®æi trong quy chÕ qu¶n lý ngo¹i hèi cña ViÖt Nam . 28 1.2.2. ThÞ trưêng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng vµ quy chÕ ho¹t ®éng . 31 1.2.3. Tæ chøc kinh doanh ngo¹i tÖ cña c¸c ng©n hµng thư¬ng m¹i 35 1.3. Xu hưíng ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i ViÖt Nam . 37 Chư¬ng 2 - Thùc tiÔn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi ë Ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc t¹i thÞ trưêng ViÖt Nam . 39 2.1.Giíi thiÖu chung vÒ ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc . 39 2.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc 39 2.1.2. KÕt qu¶ kinh doanh vµ chiÕn lưîc ph¸t triÓn cña ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc . 41
4. 4 2.1.3. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc, chi nh¸nh Hµ Néi 47 2.2.Thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi cña ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc t¹i thÞ trưêng ViÖt Nam . 48 2.2.1. Doanh sè 48 2.2.2. Lo¹i h×nh giao dÞch 50 2.2.3. Vai trß cña ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi trong ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc t¹i thÞ trưêng ViÖt Nam 52 2.3. §¸nh gi¸ ưu ®iÓm, nhưîc ®iÓm, c¬ héi vµ th¸ch thøc trong kinh doanh ngo¹i hèi t¹i thÞ trưêng ViÖt Nam cña Ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn quèc 53 2.3.1. ¦u ®iÓm 53 2.3.1.1 GÇn 10 n¨m kinh nghiÖm ho¹t ®éng trªn thÞ trưêng ViÖt Nam . 53 2.3.1.2 Ng©n hµng cã nguån ngo¹i hèi dåi dµo . 55 2.3.1.3 NÒn t¶ng kh¸ch hµng æn ®Þnh . 55 2.3.1.4 §éi ngò nh©n viªn trÎ trung, n¨ng ®éng 57 2.3.1.5 Ban l·nh ®¹o dµy dÆn kinh nghiÖm . 57 2.3.2.Nhưîc ®iÓm . 58 2.3.2.1 Quy m« ho¹t ®éng nhá 58 2.3.2.2 C¬ së vËt chÊt chưa ®ưîc ®æi míi . 59 2.3.2.3 §éi ngò nh©n viªn cßn thiÕu kinh nghiÖm 59 2.3.3. C¬ héi 60 2.3.3.1 ThÞ trưêng ngo¹i hèi ViÖt Nam ®ang ®ưîc ph¸t triÓn theo hưíng tù do hãa, t¹o ®iÒu kiÖn cho kinh doanh ngo¹i hèi ph¸t triÓn . 60 2.3.3.2 Sù gia t¨ng cña luång vèn ®Çu tư trùc tiÕp còng như gi¸n tiÕp vµo thÞ trưêng ViÖt Nam 62 2.3.3.3 ThÞ trưêng tµi chÝnh ViÖt Nam ®ang lµ thÞ trưêng ®iÓm nãng trong khu vùc, thu hót sù quan t©m cña c¸c nhµ ®Çu tư còng như c¸c ®¹i gia ng©n hµng trªn thÕ giíi 63 2.3.4.Th¸ch thøc 64
5. 5 2.3.4.1 Søc Ðp c¹nh tranh m¹nh mÏ 64 2.3.4.2 ThÞ trưêng cßn tiÒm Èn nhiÒu rñi ro . 65 Chư¬ng 3 - Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi cña ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc t¹i thÞ trưêng ViÖt Nam 66 3.1. §Þnh hưíng ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi cña Ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc . 66 3.1.1. §Þnh hưíng ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi cña toµn hÖ thèng KEB 66 3.1.2. §Þnh hưíng ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi cña KEB Hµ Néi t¹i thÞ trưêng ViÖt Nam . 68 3.2. Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi cña ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc t¹i thÞ trưêng ViÖt Nam . 69 3.2.1. Nhãm gi¶i ph¸p tæ chøc kinh doanh 69 3.2.1.1N©ng cao uy tÝn ng©n hµng 69 3.2.1.2.N©ng cao n¨ng lùc tµi chÝnh cña ng©n hµng 70 3.2.1.3. N©ng cao tr×nh ®é vµ chÊt lưîng cña ®éi ngò c¸n bé kinh doanh ngo¹i hèi 72 3.2.1.4. ChuÈn hãa quy tr×nh kinh doanh ngo¹i tÖ t¹i ng©n hµng 74 3.2.1.5. §æi míi c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ hç trî cho qu¸ tr×nh t¸c nghiÖp . 76 3.2.1.6 N©ng cao nhËn thøc cña kh¸ch hµng vÒ rñi ro tû gi¸ trong kinh doanh . 77 3.2.2. Nhãm gi¶i ph¸p kü thuËt . 78 3.2.2.1.§a d¹ng hãa ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ 78 3.2.2.2. Chñ ®éng ¸p dông c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa rñi ro trong kinh doanh 79 3.3.3. Mét sè kiÕn nghÞ vÒ phÝa c¸c c¬ quan chøc n¨ng cña ViÖt Nam . 80 3.3.3.1. KiÕn nghÞ ®èi víi NHNN . 80 3.3.3.2 KiÕn nghÞ víi ChÝnh phñ, c¸c Bé, Ngµnh liªn quan 85 KÕt luËn 88 Tµi liÖu tham kh¶o
6. 6 Danh môc c¸c ký hiÖu, c¸c chư viÕt t¾t ã ACB : Ng©n hµng Thư¬ng m¹i cæ phÇn ¸ Ch©u ã Anz : Ng©n hµng ANZ (Australia and New Zealand Banking Group Limited) ã AUD : ®ång ®« la óc ã CAD : ®ång ®« la Canada ã CHF : ®ång fr¨ng Thuþ Sü ã EUR : ®ång tiÒn chung Ch©u ©u euro ã GBP : ®ång b¶ng anh ã HSBC : Ng©n hµng HSBC (Hongkong and Shanghai Banking Coporation) ã IBK : Ng©n hµng C«ng nghiÖp Hµn Quèc (Industrial Bank of Korea) ã JPY : ®ång yªn NhËt ã KB : Ng©n hµng Kookmin (Kookmin Bank) ã KEB : Ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc (Korea Exchange Bank) ã KRW : ®ång won Hµn Quèc ã NDF : giao dÞch ngo¹i tÖ kú h¹n khèng (Non deliveried Forward) ã NHNN : Ng©n hµng Nhµ nưíc ã NHTM : Ng©n hµng thư¬ng m¹i ã TCTD : Tæ chøc tÝn dông ã TMCP : Thư¬ng M¹i Cæ PhÇn ã TTNTLNH : ThÞ trưêng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng ã USD : ®ång ®« la Mü ã VND : ®ång ViÖt Nam
7. 7 Më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi: Kinh doanh ngo¹i hèi lµ mét trong nhưng ho¹t ®éng quan träng cña c¸c ng©n hµng thư¬ng m¹i. Trong m«i trưêng kinh doanh quèc tÕ ngµy cµng réng më, nhu cÇu ngo¹i tÖ cña c¸c kh¸ch hµng cµng gia t¨ng, nguån ngo¹i tÖ vµo vµ ra giưa c¸c quèc gia ngµy cµng nhiÒu. Ngoµi vai trß hç trî kh¸ch hµng, kinh doanh ngo¹i hèi cßn lµ ho¹t ®éng cã thÓ ®em l¹i nguån lîi nhuËn khæng lå cho c¸c ng©n hµng thư¬ng m¹i, song ngưîc l¹i, còng lµ ho¹t ®éng tiÒm Èn rÊt nhiÒu rñi ro. NhÊt lµ trong bèi c¶nh hiÖn nay, khi thÞ trưêng tµi chÝnh quèc tÕ ®ang trong t×nh tr¹ng rÊt xÊu vµ thÞ trưêng tiÒn tÖ trong nưíc th× ph¶i ®èi mÆt víi ®Çy rÉy nhưng khã kh¨n. Hµng lo¹t nhưng biÕn ®éng bÊt thưêng trªn thÞ trưêng ngo¹i hèi kÓ tõ cuèi n¨m 2007 vµ nhưng th¸ng ®Çu n¨m 2008 ®· chøng tá ®iÒu ®ã. V× vËy, mét c©u hái ®Æt ra cho c¸c ng©n hµng thư¬ng m¹i lµ: ph¶i kinh doanh ngo¹i hèi như thÕ nµo ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt? Lµ mét nh©n viªn t¹i ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc, trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c giao dÞch ngo¹i hèi t¹i ng©n hµng, t«i nhËn thÊy ng©n hµng cã nguån ngo¹i tÖ tư¬ng ®èi æn ®Þnh vµ dåi dµo, song hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng ngo¹i hèi l¹i chưa tư¬ng xøng víi tiÒm n¨ng do vai trß cña ho¹t ®éng nµy chưa ®ưîc coi träng mét c¸ch thÝch ®¸ng vµ phư¬ng thøc ho¹t ®éng cßn nhiÒu h¹n chÕ. V× nhưng lÝ do trªn, t«i chän ®Ò tµi : “Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh doanh ngo¹i hèi t¹i ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc” lµm ®Ò tµi luËn v¨n th¹c sü cña m×nh, víi ý tưëng ®ưa ra nhưng gi¶i ph¸p ®Ó hoµn thiÖn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i ng©n hµng, ®ång thêi hy väng gãp phÇn ®ưa ra nhưng gi¶i ph¸p ®¸ng lưu ý ®èi víi c¸c ng©n hµng thư¬ng m¹i kh¸c nh»m ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi trªn thÞ trưêng ViÖt Nam, tõng bưíc héi nhËp víi thÞ trưêng quèc tÕ.
8. 8 2. T×nh h×nh nghiªn cøu: Nghiªn cøu vÒ ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi trong c¸c ng©n hµng thư¬ng m¹i kh«ng ph¶i lµ mét vÊn ®Ò hoµn toµn míi. NhiÒu khÝa c¹nh cña ho¹t ®éng nµy ®· ®ưîc ®Ò cËp ®Õn trong c¸c bµi nghiªn cøu, c¸c b¸o c¸o chuyªn ngµnh vµ trong mét sè khãa luËn tèt nghiÖp cña c¸c trưêng ®¹i häc cã ®µo t¹o chuyªn ngµnh tµi chÝnh ng©n hµng hay kinh tÕ nãi chung. Tuy nhiªn, thêi gian gÇn ®©y, khi thÞ trưêng ngo¹i hèi ViÖt Nam ®ang cã nhưng bưíc ph¸t triÓn m¹nh mÏ, ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi còng ph¸t sinh nhiÒu vÊn ®Ò vµ n¶y sinh nhưng yªu cÇu míi. H¬n nưa, t¹i ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc n¬i t«i lµm viÖc còng chưa cã mét nghiªn cøu nµo nh»m ®¸nh gi¸ vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng ®Çy tiÒm n¨ng nµy. V× thÕ, t«i ®· chän ®Ò tµi “Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh doanh ngo¹i hèi t¹i ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc“ ®Ó gãp thªm mét c¸i nh×n míi vÒ ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi trong giai ®o¹n hiÖn nay, còng như ®ưa ra nhưng gi¶i ph¸p kh¶ thi nh»m ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng m×nh, gãp phÇn n©ng cao vÞ thÕ cña ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc trªn thÞ trưêng ViÖt Nam. 3. Môc ®Ých nghiªn cøu: - HÖ thèng c¸c vÊn ®Ò lý thuyÕt vÒ c¸c nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i tÖ trªn thÞ trưêng quèc tÕ vµ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i ViÖt Nam, xu hưíng ph¸t triÓn nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i hèi ë thÞ trưêng ViÖt Nam trong tư¬ng lai. - Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i Ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc. - §Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc.
9. 9 4. NhiÖm vô nghiªn cøu: §ưa ra ®ưîc nhưng gi¶i ph¸p kh¶ thi ®Ó ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc - n¬i ngưêi viÕt c«ng t¸c, gãp phÇn ph¸t triÓn ho¹t ®éng chung cña ng©n hµng. 5. §èi tưîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu: - §èi tưîng nghiªn cøu: Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc - chi nh¸nh Hµ Néi. - Ph¹m vi nghiªn cøu: LuËn v¨n tËp trung vµo ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i Ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc - chi nh¸nh Hµ Néi trong giai ®o¹n tõ 2002 ®Õn 2007. 6. Phư¬ng ph¸p nghiªn cøu: §Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ®Æt ra trong ®Ò tµi, häc viªn sö dông phư¬ng ph¸p ph©n tÝch ®¸nh gi¸ c¸c hiÖn tưîng x· héi theo logic vµ kh¸i qu¸t hãa vÊn ®Ò, phư¬ng ph¸p thèng kª, so s¸nh vµ tæng hîp. 7. KÕt cÊu cña luËn v¨n: Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn, tµi liÖu tham kh¶o, môc lôc, phÇn néi dung luËn v¨n bao gåm 3 chư¬ng: Chư¬ng 1: Tæng quan vÒ nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i hèi trªn thÞ trưêng quèc tÕ vµ xu hưíng ph¸t triÓn ë ViÖt Nam. Chư¬ng 2 : Thùc tiÔn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi ë Ng©n hµng ngo¹i hèi Hµn Quèc t¹i thÞ trưêng ViÖt Nam. Chư¬ng 3: Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi cña ng©n hµng Ngo¹i hèi Hµn Quèc t¹i thÞ trưêng ViÖt Nam. MÆc dï ®· rÊt cè g¾ng hoµn thµnh luËn v¨n nµy, nhưng do cßn h¹n chÕ vÒ n¨ng lùc, kinh nghiÖm vµ thêi gian nghiªn cøu, luËn v¨n ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái nhưng thiÕu sãt, rÊt mong ®ưîc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c«, b¹n bÌ vµ ®ång nghiÖp ®Ó luËn v¨n ®ưîc hoµn thiÖn h¬n.
10. 10 Chư¬ng I Tæng quan vÒ nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i hèi trªn thÞ trưêng quèc tÕ và xu hưíng ph¸t triÓn ë ViÖt Nam 2.1 C¸c nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i hèi trªn thÞ trưêng quèc tÕ. 1.1.1. Giao dÞch hèi ®o¸i giao ngay (SPOT TRANSACTIONS) 1.1.1.1. Kh¸i niÖm Giao dÞch hèi ®o¸i giao ngay lµ viÖc mua b¸n mét sè lưîng ngo¹i tÖ trong ®ã tû gi¸ ®ưîc tháa thuËn t¹i thêi ®iÓm giao dÞch, cßn viÖc thanh to¸n sÏ ®ưîc thùc hiÖn chËm nhÊt lµ trong vßng hai ngµy lµm viÖc tiÕp theo kÓ tõ ngµy cam kÕt mua b¸n.[27] C¸c giao dÞch nµy ®ưîc thùc hiÖn giưa ng©n hµng trung ư¬ng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông, giưa c¸c tæ chøc tÝn dông víi nhau vµ giưa c¸c tæ chøc tÝn dông víi c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n kh¸c. Trong ®ã, ng©n hµng thư¬ng m¹i (NHTM) ®ãng vai trß trung t©m trªn thÞ trưêng, vµ hä thùc hiÖn c¸c giao dÞch nµy nh»m môc ®Ých kinh doanh còng như hç trî c¸c kh¸ch hµng. 1.1.1.2. YÕt gi¸ trªn thÞ trưêng giao ngay Tïy theo tËp qu¸n kinh doanh vµ ®iÒu kiÖn thÞ trưêng, tõng quèc gia cã thÓ niªm yÕt gi¸ theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau. Tuy nhiªn, trªn thÞ trưêng interbank, cã hai c¸ch niªm yÕt chÝnh Mét lµ yÕt gi¸ kiÓu Mü (American quote), tøc lµ tû gi¸ ®ưîc niªm yÕt b»ng sè USD trªn mét ®¬n vÞ ngo¹i tÖ. VD: EUR/USD : 1.4500; GBP/USD : 2.1200 Hai lµ yÕt gi¸ kiÓu ch©u ¢u (European quote), tû gi¸ ®ưîc niªm yÕt b»ng sè ngo¹i tÖ trªn ®¬n vÞ USD. VD: USD/JPY: 114.00; USD/CHF: 1.2500 Trªn ®©y lµ hai c¸ch yÕt gi¸ xoay quanh ®ång USD. Ngoµi ra, cã thÓ cã c¸ch ph©n lo¹i kh¸c lµ : yÕt gi¸ trùc tiÕp vµ yÕt gi¸ gi¸n tiÕp. YÕt gi¸ trùc tiÕp: lµ phư¬ng ph¸p biÓu thÞ gi¸ trÞ cña mét ®¬n vÞ ngo¹i
11. 11 tÖ th«ng qua mét sè lưîng nhÊt ®Þnh ®ång néi tÖ. VD: ë ViÖt Nam yÕt gi¸ USD/VND : 16,512 ; GBP/VND: 29,572 YÕt gi¸ gi¸n tiÕp: lµ phư¬ng ph¸p biÓu thÞ gi¸ trÞ cña mét ®¬n vÞ ®ång néi tÖ th«ng qua mét sè lưîng nhÊt ®Þnh cña ®ång ngo¹i tÖ. VD: ë Anh yÕt gi¸ GBP/USD: 1.5200 Theo th«ng lÖ quèc tÕ th× ®ång b¶ng Anh (GBP) vµ dollar óc (AUD) thưêng ®ưîc niªm yÕt gi¸n tiÕp trong khi c¸c ®ång tiÒn kh¸c thưêng ®ưîc niªm yÕt trùc tiÕp. Riªng ®ång USD vµ EUR ®ưîc niªm yÕt theo c¶ hai c¸ch. 1.1.1.3. Chªnh lÖch giưa gi¸ mua vµ gi¸ b¸n trong giao dÞch giao ngay Trªn thÞ trưêng ngo¹i hèi, trong giao dÞch giao ngay, c¸c ng©n hµng thưêng kh«ng thu phÝ giao dÞch mµ thu lîi nhuËn dùa trªn chªnh lÖch giưa gi¸ mua vµ gi¸ b¸n (bid-ask spread). Chªnh lÖch cña mét ngo¹i tÖ cao hay thÊp phô thuéc vµo ph¹m vi giao dÞch hÑp hay réng vµ møc biÕn ®éng gi¸ cña ngo¹i tÖ ®ã trªn thÞ trưêng. §Ó dÔ dµng so s¸nh víi c¸c lo¹i chi phÝ giao dÞch kh¸c, møc chªnh lÖch nµy thưêng ®ưîc x¸c ®Þnh theo tû lÖ phÇn tr¨m qua c«ng thøc sau: SR ư BR Møc chªnh lÖch(%) = x 100 SR trong ®ã: SR: tû gi¸ b¸n; BR: tû gi¸ mua C¸c ngo¹i tÖ cã thÞ trưêng giao dÞch réng như USD, EUR, GBP, JPY thưêng cã tû lÖ chªnh lÖch tõ 0.1 ®Õn 0.5% trong khi c¸c ngo¹i tÖ kh¸c cã møc chªnh lÖch cao h¬n. Nguyªn nh©n c¸c ng©n hµng duy tr× møc chªnh lÖch réng lµ ®Ó bï ®¾p nhưng chi phÝ do rñ ro khi n¾m giư c¸c ®ång tiÒn cã ph¹m vi giao dÞch hÑp vµ tû gi¸ biÕn ®éng m¹nh. Thêi gian gÇn ®©y, do nhưng biÕn ®éng lín trªn thÞ trưêng ngo¹i hèi vµ viÖc Ng©n hµng Nhµ Nưíc (NHNN) t¨ng biªn ®é tû gi¸ cña ®ång VND víi USD lªn 2% kÓ tõ ngµy 27 th¸ng 6 n¨m 2008, vµ lªn ®Õn 3% kÓ tõ ngµy 7 th¸ng 11 n¨m 2008, chóng ta cã thÓ thÊy c¸c NHTM trªn thÞ trưêng ViÖt Nam ®· níi dÇn møc chªnh lÖch tû gi¸ cho ®ång USD, tõ møc
12. 12 phæ biÕn 10 ®iÓm lªn tíi hµng chôc ®iÓm, thËm chÝ c¶ tr¨m ®iÓm. Giao dÞch hèi ®o¸i giao ngay, cïng víi hÖ thèng ng©n hµng thư¬ng m¹i lµm trung gian ®· ®¸p øng ®ưîc nhu cÇu mua vµ b¸n ngo¹i tÖ cña c¸c doanh nghiÖp. Tuy nhiªn víi c¸c nhu cÇu ngo¹i tÖ trong tư¬ng lai, khi c¸c doanh nghiÖp cã kÕ ho¹ch thanh to¸n trong dµi h¹n th× c¸c doanh nghiÖp l¹i gÆp ph¶i khã kh¨n trong viÖc dù ®o¸n trưíc nhưng biÕn ®éng tû gi¸, v× thÕ, nÕu chØ cã giao dÞch hèi ®o¸i giao ngay, c¸c doanh nghiÖp sÏ ë t×nh thÕ bÞ ®éng vµ lu«n lu«n bÞ rñi ro tû gi¸ ®e däa. §ã lµ lý do mµ giao dÞch hèi ®o¸i kú h¹n ra ®êi vµ phÇn tiÕp theo cña luËn v¨n sÏ nghiªn cøu lo¹i h×nh giao dÞch nµy. 1.1.2.Giao dÞch hèi ®o¸i kú h¹n (FORWARD TRANSACTIONS) 1.1.2.1. Kh¸i niÖm: Giao dÞch hèi ®o¸i kú h¹n lµ giao dÞch mµ trong ®ã hai bªn sÏ cam kÕt mua b¸n víi nhau mét lưîng ngo¹i tÖ theo mét tû gi¸ x¸c ®Þnh t¹i mét thêi ®iÓm sau ®ã hay mét thêi h¹n x¸c ®Þnh kÓ tõ ngµy ký kÕt giao dÞch.[27] Trong giao dÞch kú h¹n, mäi ®iÒu kiÖn mua b¸n ®ưîc ký kÕt vµo ngµy giao dÞch, viÖc thanh to¸n chØ ®ưîc thùc hiÖn vµo ngµy gi¸ trÞ ®· tháa thuËn trªn c¬ së kú h¹n mua b¸n. Giao dÞch hèi ®o¸i kú h¹n cã thÓ thùc hiÖn trªn thÞ trưêng tËp trung hay phi tËp trung qua c¸c phưîng tiÖn giao dÞch như: ®iÖn tho¹i, m¹ng m¸y tÝnh. Trong mét sè tµi liÖu nưíc ngoµi ph©n lo¹i forward thµnh hai lo¹i lµ forward outright vµ forward swap. Forward outright lµ kiÓu forward hoµn toµn gièng như ®Þnh nghÜa, cßn forward swap lµ sù kÕt hîp giưa giao dÞch hèi ®o¸i giao ngay vµ hèi ®o¸i kú h¹n hay chÝnh lµ giao dÞch ho¸n ®æi tiÒn tÖ sÏ ®ưîc nghiªn cøu ë môc sau. V× vËy, ë môc nµy, ngưêi viÕt sÏ chØ ®Ò cËp ®Õn giao dÞch hèi ®o¸i kú h¹n ®¬n thuÇn hay forward outright. 1.1.2.2. C¸c ®iÒu kiÖn trong giao dÞch hèi ®o¸i kú h¹n - Ngµy gi¸ trÞ kú h¹n: Trong giao dÞch cã kú h¹n, ngµy gi¸ trÞ ®ưîc
13. 13 x¸c ®Þnh sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh (thêi h¹n cña giao dÞch) kÓ tõ ngµy gi¸ trÞ giao ngay cïng thêi ®iÓm giao dÞch. Qu¶n lý ngo¹i hèi cña ViÖt Nam hiÖn nay cho phÐp kú h¹n cña giao dÞch kú h¹n trong vßng 3 ngµy ®Õn 365 ngµy Ngµy gi¸ trÞ = Ngµy gi¸ trÞ giao ngay + Thêi h¹n tư¬ng øng cña giao dÞch (1,2,3,6,9,12 th¸ng) - Tû gi¸ kú h¹n: Tû gi¸ kú h¹n lµ tû gi¸ ®ưîc tháa thuËn ngay tõ ngµy giao dÞch ®Ó lµm c¬ së cho viÖc trao ®æi tiÒn tÖ t¹i ngµy gi¸ trÞ kú h¹n. Tû gi¸ kú h¹n ®ưîc x¸c ®Þnh trªn c¬ së tû gi¸ giao ngay vµ c¸c møc l·i suÊt cña hai ®ång tiÒn. Theo häc thuyÕt ngang gi¸ l·i suÊt, tÝnh tû gi¸ kú h¹n ®ưîc c¸c ®Þnh như sau: ( It ư Ic) xT F = S + S. 1 + IcxT Trong ®ã: F: tû gi¸ kú h¹n S: tû gi¸ giao ngay It: L·i suÊt cña ®ång tiÒn ®Þnh gi¸ Ic: L·i suÊt cña ®ång tiÒn yÕt gi¸ ( It ư Ic) xT Như vËy ®iÓm kú h¹n P ®ưîc x¸c ®Þnh: P = S. 1 + IcxT Tõ c«ng thøc tÝnh tû gi¸ kú h¹n tæng qu¸t (1), ta cã c«ng thøc tÝnh tû gi¸ kú h¹n mua vµo vµ b¸n ra như sau: ( Ito ư Icb) xT Tû gi¸ b¸n Fo = So + So 1 + IcbxT Trong ®ã: Fo: tû gi¸ b¸n kú h¹n So: tû gi¸ b¸n giao ngay Ito: L·i suÊt cho vay cña ®ång tiÒn ®Þnh gi¸ Icb: L·i suÊt ®i vay cña ®ång tiÒn yÕt gi¸
14. 14 ( Itb ư Ico) xT Tû gi¸ mua Fb = Sb + Sb 1 + IcoxT Trong ®ã: Fb: tû gi¸ mua kú h¹n So: tû gi¸ mua giao ngay Ito: L·i suÊt ®i vay cña ®ång tiÒn ®Þnh gi¸ Icb: L·i suÊt cho vay cña ®ång tiÒn yÕt gi¸ YÕt gi¸ tû gi¸ kú h¹n: Tû gi¸ kú h¹n thưêng ®ưîc yÕt theo hai c¸ch: yÕt gi¸ theo kiÓu “outright “ vµ yÕt gi¸ theo kiÓu “swap”. KiÓu “outright” niªm yÕt tư¬ng tù như tû gi¸ giao ngay, nghÜa lµ gi¸ cña mét ®ång tiÒn nµy ®ưîc tÝnh b»ng mét sè ®¬n vÞ ®ång tiÒn kia, gi¸ mua ®øng trưíc gi¸ b¸n nhưng chØ kh¸c lµ thêi h¹n thanh to¸n trong tư¬ng lai. KiÓu “swap” chØ yÕt phÇn chªnh lÖch giưa tû gi¸ kú h¹n vµ tû gi¸ giao ngay tư¬ng øng. VÝ dô ta cã minh häa dưíi ®©y: B¶ng1.1: YÕt gi¸ kú h¹n trªn thÞ trưêng Chicago YÕt gi¸ theo kiÓu swap Giao ngay 1 th¸ng 3 th¸ng 6 th¸ng GBP/USD 1.6440 - 50 99 - 97 278 - 275 536 - 530 USD/CHF 1.7140 - 50 4-2 0-3 13 - 19 USD/CAD 1.1720 - 30 40 - 43 105 - 109 175 - 181 USD/JPY 145.80 - 90 22 - 20 48 - 45 136 - 130 YÕt gi¸ theo kiÓu outright Giao ngay 1 th¸ng 3 th¸ng 6 th¸ng GBP/USD 1.6440 - 50 1.6341 - 53 1.6162 - 75 1.5904 - 20 USD/CHF 1.7140 - 50 1.7136 - 48 1.7140 - 53 1.7153 - 69 USD/CAD 1.1720 - 30 1.1760 - 73 1.1825 - 39 1.1895 - 911 USD/JPY 145.80 - 90 145.58 - 70 145.32 - 45 144.44 - 60 Nguån: Chicago Mercantile Exchange Cã thÓ thÊy tû gi¸ yÕt theo kiÓu outright dÔ x¸c ®Þnh h¬n, thưêng ¸p
15. 15 dông cho kh¸ch hµng. KiÓu swap thưêng ¸p dông trªn thÞ trưêng liªn ng©n hµng, vµ ta cã thÓ x¸c ®Þnh theo quy t¾c sau. V× tû gi¸ mua lu«n bªn tay tr¸i vµ thÊp h¬n tû gi¸ b¸n nªn nÕu phÇn chªnh lÖch yÕt theo kiÓu swap lµ gi¶m dÇn th× ta ph¶i trõ tû gi¸ giao ngay cho phÇn chªnh lÖch, vµ ngưîc l¹i, nÕu phÇn chªnh lÖch t¨ng dÇn th× ph¶i céng víi nhau. ë ViÖt Nam, do nhu cÇu vÒ giao dÞch kú h¹n chưa nhiÒu nªn c¸c ng©n hµng kh«ng thưêng xuyªn niªm yÕt tû gi¸ kú h¹n. ChØ khi nµo kh¸ch hµng cã nhu cÇu th× ng©n hµng míi c¨n cø vµo l·i suÊt hai ®ång tiÒn, kú h¹n giao dÞch ®Ó chµo gi¸ cho kh¸ch hµng. 1.1.2.3. Môc ®Ých cña viÖc thùc hiÖn giao dÞch hèi ®o¸i kú h¹n C¸c thµnh viªn tham gia trªn thÞ trưêng ngo¹i hèi thùc hiÖn c¸c giao dÞch ngo¹i hèi kú h¹n nh»m ba môc ®Ých chÝnh: Thø nhÊt lµ môc ®Ých b¶o hiÓm rñi ro tû gi¸. Th«ng thưêng, c¸c doanh nghiÖp lµ nhưng ngưêi theo ®uæi môc ®Ých nµy v× nghiÖp vô nµy ®ưîc coi lµ biÖn ph¸p tư¬ng ®èi ®¬n gi¶n vµ hưu hiÖu ®Ó lo¹i bá yÕu tè rñi ro biÕn ®éng tû gi¸ trong kinh doanh. LÊy vÝ dô mét nhµ nhËp khÈu sÏ ph¶i thanh to¸n mét hîp ®ång nhËp khÈu trÞ gi¸ USD1,000,000.00 trong thêi h¹n 1 n¨m nưa. Nhưng thay v× sÏ tiÕn hµnh mua ngo¹i tÖ t¹i thêi ®iÓm ph¶i thanh to¸n, ngưêi nhËp khÈu ký trưíc mét hîp ®ång mua kú h¹n tû gi¸ 16,650. Như vËy sau 1 n¨m, anh ta sÏ ph¶i thanh to¸n kho¶n tiÒn lµ 16.65 tû ®ång. NÕu tû gi¸ giao ngay t¹i thêi ®iÓm ®ã lªn ®Õn 16,800, anh ta ®· tr¸nh ®ưîc mét kho¶n chi phÝ lÏ ra lµ lªn ®Õn 16.80 tû ®ång - gi¶m ®ưîc 150 triÖu. Tuy nhiªn, nÕu tû gi¸ giao ngay t¹i thêi ®iÓm 1 n¨m sau chØ lµ 16,500VND/USD th× anh ta ®· ph¶i bá ra kho¶n chi phÝ cao h¬n lµ 150 triÖu. Tuy nhiªn, tû gi¸ thÞ trưêng biÕn ®éng kh«n lưêng. H¬n nưa, c¸c c«ng ty kh«ng ph¶i lµ nhưng chuyªn gia dù b¸o tû gi¸, so víi c¸c ng©n hµng, c¸c quü ®Çu tư, hä thiÕu th«ng tin. V¶ l¹i, víi hä, viÖc x¸c ®Þnh ®ưîc trưíc chi phÝ cho c¸c hîp ®ång ®Çu vµo lµ rÊt quan
16. 16 träng ®Ó tÝnh to¸n gi¸ vèn, gi¸ c¶ hîp ®ång ®Çu ra vµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña thư¬ng vô . Thø hai lµ môc ®Ých kinh doanh chªnh lÖch tû gi¸. Th«ng thưêng, th× ngưêi sö dông nghiÖp vô ngo¹i hèi kú h¹n ®Ó kinh doanh chªnh lÖch tû gi¸ lµ c¸c NHTM. Môc ®Ých cña hä lµ t×m kiÕm lîi nhuËn nhưng kh«ng chÞu rñi ro trªn c¬ së khai th¸c sù kh«ng nhÊt qu¸n trong l·i suÊt vµ ®iÓm kú h¹n. Cô thÓ h¬n, ta lÊy vÝ dô: Gi¶ sö møc l·i suÊt cña USD lµ: 3%/n¨m, cña EUR lµ 5%/n¨m Tû gi¸ giao ngay S(USD/EUR) lµ 1.5 Tû gi¸ kú h¹n 1 n¨m F(USD/EUR) lµ 1.6 Trong trưêng hîp nµy nÕu cã USD1,000,000.00, sau 1 n¨m sÏ thu ®ưîc kho¶n tiÒn USD1,030,000.00. Nhưng nÕu lÊy 1 triÖu USD ®ã mua EUR ®Ó ®Çu tư, ®ång thêi b¸n kú h¹n sè tiÒn EUR ®ã (c¶ gèc vµ l·i) ®æi lÊy USD, th× sè tiÒn thu ®ưîc vµo cuèi n¨m lµ: 1,000,000,000 x(1+0.05)x1.6 = USD1,120,000.00 1.5 Râ rµng, c¸c nhµ kinh doanh ngo¹i tÖ sÏ kh«ng thÓ nµo lµm ng¬ trưíc nhưng kho¶n lîi nhuËn như vËy. Thø ba lµ môc ®Ých ®Çu c¬. Nhưng nhµ ®Çu c¬ sö dông nghiÖp vô kú h¹n ®Ó kiÕm lêi th«ng qua hµnh vi chÊp nhËn rñi ro tû gi¸. C¬ së ®Çu c¬ cña hä lµ hä tin tưëng vµo mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh trong tư¬ng lai, tû gi¸ giao ngay t¹i ®ã vµ tû gi¸ kú h¹n tÝnh ®Õn thêi ®iÓm ®ã cã mét sù chªnh lÖch nhÊt ®Þnh. VÝ dô, tû gi¸ kú h¹n 1 n¨m cña USD/GBP lµ 1.85 nhưng c¸c nhµ ®Çu tư kú väng r»ng tû gi¸ giao ngay sau mét n¨m nưa sÏ chØ lµ 1.65, hä sÏ hµnh ®éng như sau: + B¸n GBP1,000,000.00 kú h¹n 1 n¨m t¹i tû gi¸ 1.85
17. 17 + Cuèi n¨m, sè tiÒn hä ph¶i thanh to¸n lµ GBP1,000,000.00 vµ nhËn vÒ lµ USD1,850,000.00 + Dïng USD1,850,000.00 ®Ó mua l¹i GBP víi tû gi¸ giao ngay lóc ®ã chØ lµ 1.65USD/GBP. Như vËy, l·i ®Çu c¬ sÏ lµ: GBP121,212.12 = 1,850,000/1.65 - 1,000,000 Tuy nhiªn, trong trưêng hîp nhµ ®Çu c¬ dù ®o¸n sai, tû gi¸ giao ngay cuèi n¨m lµ 1.9 th× anh ta sÏ ph¶i chÞu mét kho¶n lç lµ GBP26,315.79 = 1,000,000 - 1,850,000/1.65 Liªn quan ®Õn hµnh vi kinh doanh ®Çu c¬ ngo¹i tÖ, giíi kinh doanh tiÒn tÖ thưêng nh¾c tíi mét lo¹i h×nh giao dÞch kú h¹n cã tªn gäi lµ NDFs (Non - deliverable forwards). VËy NDFs thùc chÊt lµ g×? NDFs lµ mét lo¹i giao dÞch kú h¹n, tuy nhiªn, nÕu như trong giao dÞch hèi ®o¸i kú h¹n thuÇn tóy, ®Õn ngµy ®¸o h¹n, hai bªn sÏ thanh to¸n toµn bé sè tiÒn trong hîp ®ång th× trong hîp ®ång NDFs, vµo ngµy ®¸o h¹n sè tiÒn thanh to¸n chØ lµ sè tiÒn chªnh lÖch giưa tû gi¸ NDF vµ tû gi¸ giao ngay t¹i thêi ®iÓm ®ã. [26], [27] Giao dÞch nµy thưêng ®ưîc sö dông cho c¸c ®ång tiÒn kh«ng cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi (giao dÞch b»ng ®ång tiÒn ®ã bÞ h¹n chÕ bëi chÝnh phñ hoÆc ®ång tiÒn Êy kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n ë nưíc ngoµi) song l¹i ®ưîc c¸c nhµ kinh doanh quan t©m (v× môc ®Ých b¶o hiÓm rñi ro tû gi¸, môc ®Ých ®Çu c¬ hay mét phÇn cña chiÕn lưîc ®Çu tư). §ång tiÒn lµ ®ång tiÒn thanh to¸n trong giao dÞch NDF thưêng lµ ®ång USD vµ thêi ®iÓm ®Ó Ên ®Þnh tû gi¸ giao ngay ®Ó lµm c¬ së tÝnh to¸n sè tiÒn thanh to¸n trong giao dÞch nµy thưêng lµ 1-2 ngµy trưíc ngµy ®¸o h¹n tïy thuéc vµo tËp qu¸n thÞ trưêng. Tû gi¸ giao ngay lµ tû gi¸ ®ưîc ng©n hµng trung ư¬ng cña quèc gia ®ã c«ng bè hay tû gi¸ trªn thÞ trưêng liªn ng©n hµng ®ưîc c«ng bè trªn Reuters vµo thêi ®iÓm Ên
18. 18 ®Þnh. LÊy vÝ dô cho giao dÞch NDF víi ®ång Won Hµn Quèc (KRW). Mét nhµ xuÊt khÈu muèn ®Çu c¬ vµo ®ång KRW, sè lưîng tư¬ng ®ư¬ng 5 triÖu USD. Anh ta ký hîp ®ång NDF 6 th¸ng Tû gi¸ giao ngay t¹i thêi ®iÓm ®ã : 1110/1111 Tû gi¸ NDF 6 th¸ng: 1114/1115 §èi víi ®ång KRW, tû gi¸ Ên ®Þnh (fixing rate) ®Ó tÝnh sè tiÒn thanh to¸n lµ tû gi¸ giao ngay trªn thÞ trưêng liªn ng©n hµng lóc 9 giê s¸ng giê Seoul mét ngµy trưíc ngµy ®¸o h¹n, tû gi¸ nµy cã thÓ tra cøu trªn Reuter trang KFTC 18. [26] Sau 6 th¸ng, sÏ cã 3 kh¶ n¨ng x¶y ra: Trưêng hîp 1: Trưêng hîp 2: Trưêng hîp 3: Fixing rate: 1100 Fixing rate: 1115 Fixing rate: 1130 Kh¸ch hµng mua 5.575 tû KRW (b¸n 5 triÖu USD) sau 6 th¸ng, sè tiÒn USD tư¬ng ®ư¬ng lµ: USD5,068,182 USD5,000,000 USD4,933,628 Sè tiÒn ph¶i thanh to¸n Sè tiÒn ph¶i thanh to¸n Sè tiÒn nhËn ®ưîc USD68,182 USD0 USD66,372 Thêi gian gÇn ®©y, c¸c giao dÞch NDF ®Æc biÖt ®ưîc c¸c nhµ ®Çu tư quan t©m, nhÊt lµ víi mét sè ®ång tiÒn míi næi như ®ång KRW, ®ång nh©n d©n tÖ. C¸c ®ång tiÒn nµy cã sè lưîng giao dÞch rÊt lín trªn thÞ trưêng ch©u ¸. Thùc tÕ, c¸c giao dÞch NDF lµ c¸c giao dÞch mua b¸n khèng, phÇn nhiÒu do môc ®Ých ®Çu c¬, thÞ trưêng NDF kh«ng ph¶n ¸nh cung cÇu thùc cña hai ®ång tiÒn, tuy nhiªn nã cã kh¶ n¨ng ¶nh hưëng ®Õn thÞ trưêng thùc tÕ v× nã ph¶n ¸nh kú väng cña giíi ®Çu tư vÒ gi¸ trÞ cña ®ång tiÒn ®ã so víi USD. Nhưng th¸ng ®Çu n¨m 2008, víi nhưng biÕn ®éng xÊu trªn thÞ trưêng tµi chÝnh ViÖt Nam, tû gi¸ giao ngay USD/VND t¨ng ®ét biÕn, cã lóc lªn ®Õn 19,000 th× tû gi¸ NDF USD/VND 12 th¸ng còng t¨ng víi tèc ®é chưa tõng cã lªn tíi møc
19. 19 cao nhÊt lµ 22,370 ngµy 18.06.2008. NhiÒu ngưêi bi quan b¾t ®Çu nghÜ ®Õn mét cuéc khñng ho¶ng tiÒn tÖ gièng như Th¸i Lan n¨m 1997-1998. ThËm chÝ, mét sè th«ng tin cho r»ng ViÖt Nam ®ang lµ ®èi tưîng cña mét cuéc tÊn c«ng tiÒn tÖ vµ nguy c¬ ph¸ gi¸ VND lµ khã tr¸nh khái. Tuy nhiªn, c¸c biÖn ph¸p ®iÒu tiÕt hîp lý tõ phÝa ChÝnh phñ vµ NHNN ®· ®ưa thÞ trưêng tµi chÝnh trë l¹i quü ®¹o æn ®Þnh h¬n, hiÖn nay tû gi¸ NDF USD/VND 1 n¨m tÝnh ®Õn ngµy 19.9.2008 lµ 19,195. [30] H×nh 1.1: DiÔn biÕn tû gi¸ NDF cña USD/VND (tõ th¸ng 11.2007 ®Õn th¸ng 09.2008) Nguån: Bloomberg 1.1.3. Giao dÞch ho¸n ®æi tiÒn tÖ (SWAP TRANSACTIONS) 1.1.3.1 Kh¸i niÖm: Giao dÞch ho¸n ®æi tiÒn tÖ lµ giao dÞch trong ®ã cã sù ho¸n ®æi luång tiÒn cña ®ång tiÒn nµy víi luång tiÒn cña ®ång tiÒn kh¸c trong mét kho¶ng
20. 20 thêi gian tháa thuËn nµo ®ã. [27] Trªn thùc tÕ, c¸c giao dÞch ho¸n ®æi ®ưîc thùc hiÖn phi tËp trung - OTC (Over The Counter). Tuy nhiªn, trong c¸c giao dÞch ho¸n ®æi, c¸c thuËt ngư vµ c¸c chøng tõ ®ưîc sö dông ph¶i tu©n theo tiªu chuÈn cña HiÖp héi Quèc tÕ vÒ giao dÞch ho¸n ®æi vµ giao dÞch ph¸i sinh (ISDA - The International Swaps and Derivatives Association) vµ c¸c giao dÞch nµy ph¶i tháa m·n c¸c ®iÒu kiÖn cña ISDA th× míi cã thÓ thùc hiÖn. Nãi ®Õn giao dÞch ho¸n ®æi, cã thÓ cã rÊt nhiÒu lo¹i giao dÞch ho¸n ®æi như: Ho¸n ®æi l·i suÊt (interest rate swaps), ho¸n ®æi tµi s¶n (equity swaps) ., nhưng liªn quan ®Õn ngo¹i hèi, chóng ta quan t©m ®Õn hai lo¹i ho¸n ®æi lµ: Ho¸n ®æi giao ngay - kú h¹n (FX Spot-Forward Swaps) vµ Ho¸n ®æi tiÒn tÖ chÐo (Cross Currency Swaps) 1.1.3.2 Ho¸n ®æi giao ngay - kú h¹n (FX Spot-Forward Swaps) Giao dÞch ho¸n ®æi giao ngay - kú h¹n, như tªn gäi cña nã, bao gåm ®ång thêi hai giao dÞch ngưîc chiÒu nhau, mét giao dÞch giao ngay vµ mét giao dÞch kú h¹n (tøc lµ võa mua vµ b¸n cïng mét lo¹i ngo¹i tÖ ). VÝ dô: Mét giao dÞch như sau lµ giao dÞch ho¸n ®æi giao ngay - kú h¹n + B¸n USD1,000,000, mua CHF giao ngay +Mua USD1,000,000, b¸n CHF kú h¹n 1 n¨m Môc ®Ých cña giao dÞch ho¸n ®æi giao ngay - kú h¹n: Ta thÊy, trong giao dÞch ho¸n ®æi, kh«ng lµm ph¸t sinh tr¹ng th¸i ngo¹i hèi rßng, v× thÕ thay v× chÞu rñi ro vÒ tû gi¸ như c¸c giao dÞch kú h¹n th«ng thưêng, giao dÞch ho¸n ®æi chÞu rñi ro vÒ l·i suÊt. V× thÕ, giao dÞch ho¸n ®æi thưêng ®ưîc c¸c doanh nghiÖp sö dông vµo môc ®Ých ho¸n ®æi luång tiÒn trong hiÖn t¹i vµ tư¬ng lai theo nhu cÇu cña doanh nghiÖp mµ vÉn phßng ngõa ®ưîc rñi ro tû gi¸. Giao dÞch ho¸n ®æi thưêng ®ưîc sö dông ®Ó phßng ngõa rñi