Thạc Sĩ Thực trạng và giải pháp chủ yếu nhằm phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong các doanh nghiệp

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài

Trong bối cảnh công nghệ thông tin đang phát triển như vũ bão trên toàn thế giới; từng ngày làm thay đổi và tác động mạnh vào mọi lĩnh vực đời sống, kinh tế - xã hội của con người và đang giữ một vai trò hết sức quan trọng cho sự tăng trưởng của nền kinh tế toàn cầu thì các doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức của Việt Nam mới chỉ đứng ở ngưỡng cửa của công nghệ thông tin. Nói thế có nghĩa phần lớn các doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức của ta chưa sử dụng công nghệ thông tin một cách có hiệu quả trừ những khu vực kinh tế có yêu cầu hội nhập và cạnh tranh cao như ngân hàng, viễn thông, hàng không v.v việc ứng dụng công nghệ thông tin đã trở thành yếu tố sống còn.
Trong nhiều năm qua các doanh nghiệp nông lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên đã cơ bản thực hiện tốt vai trò nhiệm vụ của mình, song cũng bộc lộ nhiều tồn tại khó khăn như: năng lực quản lý kinh doanh yếu kém, công nghệ máy móc lạc hậu, chất lượng sản phẩm hạn chế, sức cạnh tranh chưa cao, dẫn đến hiệu quả sản xuất kinh doanh còn thấp. Điều đó là tất yếu và tự nhiên đối các doanh nghiệp nông lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên trong điều kiện hoạt động sản xuất kinh doanh chủ yếu dựa vào quy trình sản xuất thủ công truyền thống nên đã chi phối hầu hết các quy trình, tác nghiệp quản lý. Các quy trình sản xuất kinh doanh được thực hiện thủ công và vì vậy đã làm ảnh hưởng lớn đến năng suất, chất lượng sản phẩm. Các thông tin quản lý được lưu trữ tách biệt, không thể chia sẻ, khai thác và sử dụng một cách có hiệu quả. Các mối quan hệ (bao gồm cả quan hệ ngang và dọc) trong quá trình quản lý sản xuất đều chưa được liên kết, liên thông một cách chặt chẽ để trao đổi, chia sẻ thông tin nhằm phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp.

Quy trình sản xuất kinh doanh thủ công là một trong những nguyên nhân dẫn đến những hạn chế trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nông lâm nghiệp tỉnh như: Doanh thu đạt thấp, chi phí kinh doanh không tương ứng với doanh thu, đặc biệt lãng phí chi phí nhân công, chi phí nguyên vật liệu . làm cho hiệu quả sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp nông lâm nghiệp tỉnh còn thấp
Để phát triển, hội nhập, nâng cao vị thế của mình, các doanh nghiệp nông lâm nghiệp tỉnh phải nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh trên cơ sở cải thiện các bất cập nêu trên. Điều đó có nghĩa phải thay đổi phương thức quản lý sản xuất kinh doanh từ thủ công sang phương thức quản lý hiện đại, chuyên nghiệp hơn. Và ứng dụng công nghệ thông tin là lựa chọn tất yếu để xây dựng quy trình sản xuất kinh doanh hiện đại, chuyên nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Xuất phát từ thực tế đó, tôi đã chọn đề tài: "Thực trạng và giải pháp chủ yếu nhằm phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong các doanh nghiệp Nông Lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên".


MỤC LỤC

Trang Lời cam đoan . i Lời cảm ơn . ii Mục lục iii Danh mục các chữ viết tắt . vi Danh mục các bảng . vii Danh mục các hình vẽ, đồ thị . viii
MỞ ĐẦU . 1

1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài 1

2. Mục tiêu nghiên cứu . 3

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3

4. Đóng góp mới của Luận văn 4

5. Bố cục của Luận văn . 4

Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU VÀ

PHưƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 5

1.1. Doanh nghiệp

1.1.1. Khái niệm doanh nghiệp 5

1.1.2. Khái niệm doanh nghiệp nông lâm nghiệp . 6

1.1.3. Vai trò của các doanh nghiệp nông lâm nghiệp trong nền

kinh tế của tỉnh . 7

1.1.4. Phân loại doanh nghiệp nông lâm nghiệp . 10

1.2. Công nghệ thông tin - vai trò và các ứng dụng trong hoạt

động kinh doanh của các doanh nghiệp . 13

1.2.1. Khái niệm công nghệ thông tin 13

1.2.2. Vị trí, vai trò của công nghệ thông tin . 14

1.2.3. Các ứng dụng của công nghệ thông tin trong hoạt động

sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp . 16

1.2.4. Những lợi ích của công nghệ thông tin trong hoạt động

sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp . 19

1.3. Tình hình ứng dụng công nghệ thông tin trên thế giới 22

1.3.1. Hiện trạng phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin

trên thế giới . 22

1.3.2. Kinh nghiệm của Mỹ . 22

1.3.3. Kinh nghiệm của Nhật Bản . 25

1.3.4. Kinh nghiệm của Sinhgapore 25

1.3.5. Kinh nghiệm của Trung Quốc . 27

1.4. Thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động

kinh doanh của các doanh nghiệp ở Việt Nam . 28

1.4.1. Thực trạng 28

1.4.2. Hiệu quả ứng dụng CNTT của các doanh nghiệp 30

1.5. Phương pháp nghiên cứu 33

1.5.1. Câu hỏi nghiên cứu 33

1.5.2. Các phương pháp nghiên cứu . 33

1.5.3. Hệ thống chỉ tiêu đánh giá và phương pháp phân tích . 34

Chương 2: THỰC TRẠNG ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG CÁC DOANH NGHIỆP NÔNG
LÂM NGHIỆP TỈNH THÁI NGUYÊN 37

2.1. Đặc điểm Tự nhiên - Kinh tế - Xã hội của tỉnh Thái

Nguyên 37

2.2. Thực trạng hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh

nghiệp Nông Lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh . 38

2.2.1. Tình hình lao động và trình độ lao động . 38

2.2.2. Tình hình thu nhập bình quân của người lao động . 41

2.2.3. Đánh giá về hiệu quả kinh tế các loại hình doanh nghiệp

nông lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên 42

2.3. Thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong các doanh

nghiệp Nông Lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên 47

2.3.1. Cơ sở vật chất về công nghệ thông tin . 47

2.3.2. Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý doanh

nghiệp 50


2.3.3. Ứng dụng công nghệ thông tin trong sản xuất . 53

2.3.4. Internet và ứng dụng trong thương mại 53

2.3.5. Đánh giá chung việc ứng dụng công nghệ thông tin trong

các doanh nghiệp nông lâm nghiệp tỉnh Thái Nguyên . 54

2.3.6. Thực trạng về các chính sách của Nhà nước ảnh hưởng

đến ứng dụng công nghệ thông tin của các doanh nghiệp nông 57

lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên

2.3.7. Đánh giá hiệu quả ứng dụng công nghệ thông tin trong

hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp nông lâm nghiệp 58

tỉnh Thái Nguyên

2.3.8 Nguyên nhân của việc ứng dụng công nghệ thông tin còn

hạn chế trong các doanh nghiệp nông lâm nghiệp tỉnh Thái 60

Nguyên

Chương 3: CÁC GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM PHÁT TRIỂN ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG
CÁC DOANH NGHIỆP NÔNG LÂM NGHIỆP TRÊN ĐỊA 62

BÀN TỈNH THÁI NGUYÊN.

3.1. Bối cảnh hiện nay của các doanh nghiệp 62

3.2. Quan điểm, mục tiêu phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong doanh nghiệp
3.2.1. Quan điểm phát triển công nghệ thông tin 64

3.2.2. Mục tiêu tổng quát phát triển công nghệ thông tin . 65

3.3. Các giải pháp nhằm phát triển ứng dụng công nghệ thông

tin trong các doanh nghiệp Nông Lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh 66

3.3.1. Các giải pháp của tỉnh 67

3.3.2. Các giải pháp đối với các doanh nghiệp nông lâm nghiệp

tỉnh Thái Nguyên 70

3.3.3. Các giải pháp đối với các doanh nghiệp công nghiệp

công nghệ thông tin . 79

KẾT LUẬN . 81

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 83


PHỤ LỤC 86



DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Ký hiệu Gốc tiếng Anh Nghĩa của từ
CAD Computerized Aided Design Thiết kế với sự trợ giúp của máy tính điện tử
CAM Computerized Aided
Manufacture Chế tạo với sự trợ giúp của
máy tính điện tử
CIO Chief Information Officer Giám đốc thông tin
CSDL Cơ sở dữ liệu
CNTT Công nghệ thông tin
CNTT&TT Công nghệ thông tin và
truyền thông
DN Doanh nghiệp
MIS Managerment Information
Systems Hệ thống thông tin quản lý
DSS Decision Support Systems Hệ thống thông tin hỗ trợ ra
quyết định
ES Expert Systems Các hệ chuyên gia
EPR Enterprise Resource Planning Hệ thống hoạch định nguồn
lực doanh nghiệp
CRM Customor Relationship
Management Hệ thống quản lý quan hệ với
khách hàng
ITU International Telecommunication
Union Liên minh viễn thông quốc tế
IRS Information Reporting Systems Hệ thống thông tin thông báo
LAN Local Area Network Mạng nội bộ
NLN Nông lâm nghiệp
SCM Supply Chain Management Hệ thống quản lý chuối cung
ứng
PCS Process Control Systems Hệ thống điều khiển các quá
trình
PC Personal Computer Máy vi tính
TPS Transaction Processing Systems Hệ thống xử lý giao dịch

vii





DANH MỤC CÁC BẢNG TRONG LUẬN VĂN


Bảng 1.1: Phân loại doanh nghiệp nông lâm nghiệp theo ngành



Trang


nghề sản xuất kinh doanh năm 2006 11
Bảng 1.2: Phân loại doanh nghiệp nông lâm nghiệp tỉnh Thái
Nguyên năm 2006 theo hình thức sở hữu vốn . 13
Bảng 2.1: Thực trạng trình độ người lao động trong các doanh
nghiệp nông lâm nghiệp tỉnh Thái Nguyên năm 2006 39
Bảng 2.2: Số lượng lao động tại các doanh nghiệp nông lâm
nghiệp tỉnh Thái Nguyên năm 2006 40
Bảng 2.3: Thực trạng thu nhập bình quân của người lao động tại
doanh nghiệp nông lâm nghiệp tỉnh Thái Nguyên 41
Bảng 2.4: Hiệu quả kinh tế loại hình doanh nghiệp sản xuất sản
phẩm nông lâm nghiệp tỉnh Thái Nguyên . 42
Bảng 2.5: Hiệu quả kinh tế loại hình doanh nghiệp chế biến nông
sản trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên . 43
Bảng 2.6: Hiệu quả kinh tế loại hình doanh nghiệp kinh doanh
thương mại, dịch vụ trong lĩnh vực nông lâm nghiệp . 45
Bảng 2.7: Hiệu quả kinh tế loại hình doanh nghiệp nông lâm
nghiệp khác trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên 46
Bảng 2.8: Cơ sở vật chất cho công nghệ thông tin của các doanh
nghiệp nông lâm nghiệp tỉnh Thái Nguyên năm 2006 48
Bảng 2.9: Tình hình đầu tư hạ tầng CNTT trong các doanh
nghiệp nông lâm nghiệp tỉnh Thái Nguyên năm 2006 50
Bảng 2.10: Tình hình sử dụng các loại phần mềm ở các doanh
nghiệp nông lâm nghiệp tỉnh Thái Nguyên năm 2006 50
Bảng 2.11: Các khó khăn lớn nhất trong việc đầu tư và ứng dụng

công nghệ thông tin trong các doanh nghiệp nông lâm 55
nghiệp tỉnh Thái Nguyên năm 2006 . Bảng 2.12: Một số ứng dụng công nghệ thông tin có nhu cầu lớn
trong thời gian tới của các doanh nghiệp nông lâm 56
nghiệp tỉnh Thái Nguyên .
Bảng 2.13: Đánh giá hiệu quả ứng dụng CNTT tại các doanh

viii
nghiệp nông lâm nghiệp tỉnh Thái Nguyên năm 2006 59


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ TRONG LUẬN VĂN




Biểu đồ 1.1: Phân loại doanh nghiệp nông lâm nghiệp theo ngành

Trang


nghề sản xuất kinh doanh năm 2006 12

Biểu đồ 1.2: Cơ cấu các loại hình doanh nghiệp nông lâm nghiệp

tỉnh Thái Nguyên đến 31/12/2006 12

Biểu đồ 2.1: Doanh nghiệp nông lâm nghiệp tỉnh Thái Nguyên

đánh giá hiệu quả mà Internet mang lại . 55

Biểu đồ 2.2: Doanh nghiệp nông lâm nghiệp tỉnh Thái Nguyên

đánh giá lợi ích do công nghệ thông tin mang lại 59