Luận Văn Thực trạng và các biện pháp tổ chức thực hiên quy chế dân chủ trong trường mầm non

Phần 1 MỞ ĐẦU

1) Lý do chọn đề tài

1.1- Về lý luận ;

Ngày 09 tháng 9 năm 1945 mãi mãi là mốc son đánh dấu sự ra đời của nước Việt nam dân chủ cộng hoà, ngay từ những ngày đầu lập quốc, Hiến pháp đầu tiên của nước Việt nam dân chủ cộng hoà ban hành ngày 9 tháng 11 năm 1946, tại điều 1 chương I đã khẳng định “Nước Việt nam là nước Dân chủ cộng hoà. Tất cả quyền bính trong nước là của toàn thể nhân dân Việt nam , không phân biệt nòi giống , gái trai, giàu nghèo , giai cấp , tôn giáo “ .

Tư tưởng của Hồ Chí Minh về xây dựng nhà nước kiểu mới, nhà nước của dân, do dân, vì dân.Người khẳng định:“Nước ta là nước dân chủ , bao nhiêu lợi ích cũng vì dân, bao nhiêu quyền hạn đều của dân, chính quyền từ xã đến Chính phủ trung ương do dân cử ra . Nói tóm lại quyền hành và lực lượng đều ở nơi dân”. Việc xây dựng một nhà nước của dân , do dân, vì dân cũng chính là xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa nhằm làm cho nhân dân lao động quyền làm chủ về mọi mặt . Dân chủ chỉ thực sự khi có chế độ xã hội tạo ra được cơ chế thực hiện quyền làm chủ cho tất cả mọi công dân. Dân chủ gắn liền với bình đẳng, tự do, công bằng xã hội .

Đất nước ta đang trên đường đổi mới và đã đạt được một số thành tựu to lớn về các lĩnh vực kinh tế,chính trị,văn hoá xã hội; Một trong những nhân tố phát huy nội lực của đất nước là phát huy dân chủ là khai thác sức mạnh vô tận của quần chúng và thực hiện mục tiêu xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam , tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, mọi người sống và làm việc theo pháp luật; dân chủ và pháp luật luôn đi đôi với nhau, thể hiện ý chí và nguyện vọng của nhân dân

Để xây dựng nhà nước thực sự là nhà nước pháp quyền XHCN của dân, do dân, vì dân thì việc phát huy quyền dân chủ của nhân dân đã được Đảng và Nhà nước quan tâm chú trọng , Đảng đã khẳng định :

“Xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa là một nội dung cơ bản của đổi mới hệ thống chính trị ở nước ta . Phải có cơ chế và cách làm cụ thể để thực hiện phương châm dân biết , dân bàn , dân làm , dân kiểm tra đối với các chủ trương ,chính sách lớn của Đảng và Nhà nước .Thực hiện tốt quyền làm chủ của nhân dân: làm chủ thông qua các tổ chức, cơ quan đại diện, làm chủ trực tiếp trong các hình thức tự quản tại cơ sở “. (Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII- trang 44 ) . Xây dựng một chế độ thật sự do nhân dân lao động làm chủ, Đảng ta đã rất coi trọng việc xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, đó không chỉ là những nội dung thể hiện bản chất tốt đẹp của chế độ xã hội chủ nghĩa mà còn là quy luật phát triển của hệ thống chính trị “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ” Dân chủ là quyền lực thuộc về nhân dân, là sự thống nhất biện chứng giữa quyền lợi và nghĩa vụ, lợi ích và trách nhiệm . Dân chủ vừa là động lực vừa là mục tiêu của sự nghiệp công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước, của công cuộc đổi mới của nước ta đã được ghi trong Hiến pháp 1992:“Thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”( Điều 3, chương I ). Những mục tiêu trên có mối quan hệ gắn bó với nhau: dân có giàu thì nước mới mạnh, có dân chủ thì mới tạo ra được xã hội công bằng, khi đất nước giàu mạnh thì người dân mới có cuộc sống đầy đủ, văn minh. Trong tình hình thực tiễn hiện nay thì vấn đề dân chủ càng được Đảng và Nhà nước coi trọng hơn bao giờ hết, tại Đại hội Đảng TQ lần thứ IX Đảng ta đã khẳng định:”Thực hiện quy chế dân chủ, mở rộng dân chủ trực tiếp ở cơ sở tạo điều kiện để nhân dân tham gia quản lý xã hội “ (Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX-trang . )

Trong những năm qua Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách đổi mới về kinh tế, chính trị, xã hội và đã phát huy quyền làm chủ của nhân dân , thu hút nhân dân vào tham gia quản lý Nhà nước đã đạt được một số thành tựu to lớn trong sự nghiệp xây dựng đất nước, tuy nhiên quyền làm chủ của nhân dân ở một số nơi còn bị vi phạm, hoặc bị coi nhẹ, một số nơi đã xảy ra tình trạng mất dân chủ dẫn đến việc khiếu kiện phức tạp ; tiêu biểu là Thái Bình, Đồng Nai, Bắc Ninh những sự việc đó đã làm một bộ phận những người dân đã mất lòng tin vào cán bộ, bộ máy chính quyền ở địa phương ; một số nơi vẫn còn tình trạng tham nhũng , sách nhiễu dân, hiệu lực quản lý còn thấp, pháp luật chưa nghiêm, kỷ cương xã hội bị buông lỏng, Đảng đã nhận thấy những khuyết, tồn tại đó; Nghị quyết Hội nghị lần thứ 3 Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá VIII (tháng 6-1997) đã khẳng định: để khắc phục tình trạng mất dân chủ và nạn tham nhũng hiện nay thì “Khâu quan trọng và cấp bách trước mắt là phát huy quyền làm chủ của nhân dân ở cơ sở là nơi trực tiếp thực hiện mọi chủ trương, chính sách của Đảng và nhà nước”. Để đáp ứng yêu cầu đó, Nhà nước cần ban hành các quy chế dân chủ ở cơ sở để đảm bảo tính pháp lý cho việc phát huy quyền làm chủ của nhân dân .

- Ngày 18 tháng 02 năm 1998, Bộ Chính trị đã ra chỉ thị số 30 /CT-TƯ về xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở.

- Căn cứ vào chỉ thị số 30 /CT-TƯ của Bộ chính trị , Ngày 11 tháng 5 năm 1998, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 29/1998/ NĐ-CP về việc ban hành Quy chế thực hiện dân chủ ở xã .

- Ngày 08 tháng 9 năm 1998, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 71/ NĐ-CP về Quy chế thực hiện dân chủ trong hoạt động của cơ quan.

- Ngày 13 tháng 02 năm 1999, Chính phủ ban hành Nghị định số 1/1999/ NĐ-CP về Quy chế thực hiện dân chủ ở doanh nghiệp Nhà nước .

Căn cứ vào thông tư 10/1998/TTCP-TCBC ngày 5 tháng12 năm 1998 của Ban Tổ chức cán bộ Chính phủ .Các Bộ quốc phòng, Bộ Công an, Bộ khoa học công nghệ , Bộ tài chính , Bộ y tế , Bộ tư pháp , Bộ Giáo dục & ĐT ., đã tiến hành tổ chức triển khai và thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở .

Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành văn bản số 04/2000/QĐ-BGD&ĐT ngày 01 tháng 3 năm 2000 hướng dẫn “Quy chế dân chủ trong hoạt động của trường học “.

Mục đích của việc ban hành các văn bản trên nhằm phát huy quyền làm chủ của nhân dân lao động , nhằm khơi dậyvà phát huy quyền làm chủ của nhân dân ở cơ sở, sự sáng tạo của nhân dân trong công cuộc đổi mới của đất nước và thu hút nhân dân trong việc tham gia quản lý nhà nước và kiểm tra, kiểm soát hoạt động của các cơ quan, cán bộ công chức nhà nước, nhằm khắc phục tình trạng suy thoái đạo đức, quan liêu, mất dân chủ và tệ nạn tham nhũng đang diễn ra hiện nay.

1.2- Về thực tiễn .

Trong thời gian qua bên cạnh những thành tựu to lớn của đất nước về đổi mới kinh tế, chúng ta đã đạt được những thành tựu quan trọng trong các lĩnh vực xã hội, về phát huy dân chủ của nhân dân; Chủ trương mở rộng và phát huy dân chủ trong các lĩnh vực của đời sống phục vụ sự nghiệp đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo đã từng bước phát huy quyền làm chủ của nhân dân ở cơ sở, tạo động lực mới cho sự phát triển kinh tế xã hội và kịp thời khắc phục những biểu hiện mất dân chủ ở địa phương , cơ sở .

Ngày 18 tháng 2 năm 1998 Bộ chính trị BCH Trung ương Đảng cộng sản Việt nam đã ra Chỉ thị 30 về xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở . Sau khi có Nghị định số 71/NĐ-CP, NĐ số 29/ NĐ-CP, số 07/NĐ-Chính phủ . các ban ngành , các tổ chức, doanh nghiệp đã tổ chức triển khai việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, các ban ngành, tổ chức , cơ sở đã căn cứ trên tình hình thực tế và đặc thù của ngành, của cơ sở để thể chế thành các quy chế phù hợp với ngành, cơ sở của mình như : Bộ Công an đã xây dựng 12 quy chế cho lực lượng Công an, việc ban hành các quy chế dân chủ cơ sở đã dánh dấu một bước tiến mới trong nhận thức tư tưởng, biến thành hành động cụ thể của cả lực lượng Công an; Bộ quốc phòng đã ban hành “Quy định tổ chức và hoạt động của Hội đồng quân nhân ở cơ sở " trong Quân đội nhân dân Việt nam , những quy chế đó nhằm thực hiện quyền dân chủ về quân sự, chính trị, kinh tế và đời sống của mọi quân nhân, công nhân viên chức quốc phòng góp phần xây dựng đơn vị vững mạnh và toàn quân .

Đối với xã, phường, thị trấn thì việc thực hiện quy chế dân chủ đã được các cấp nghiêm túc thực hiện và đã đạt được một số thành tựu :

Tạo bầu không khí dân chủ trong xã hội và củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng, tạo điều kiện thực hiện nhiệm vụ chính trị của Đảng và nhà nước, Quy chế dân chủ làm chuyển biến phong cách làm việc của cán bộ gần dân và tôn trọng dân hơn .

Thực hiện quy chế dân chủ đã thực sự phát huy được quyền làm chủ , sức sáng tạo của nhân dân động viên sức mạnh vật chất và tinh thần to lớn của tầng lớp nhân dân tham gia xây dựng và thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở thể hiện tính ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa, góp phần xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN vững mạnh .

Quán triệt Chỉ thị 30 và Nghị quyết 71, Bộ GD&ĐT đã ban hành Quyết định số 04 về “Quy chế dân chủ trong trường học”. Tất cả các ngành học, bậc học đã quán triệt và tổ chức thực hiện Quy chế dân chủ trong trường học . Qua 5 năm thực hiện Quy chế dân chủ ở trường học đã bộc lộ nhiều vấn đề ưu điểm, tồn tại cần phải khắc phục, đó là: các trường đã có nhiều cố gắng trong việc tổ chức cho cán bộ GV, nhân viên . được quyền tham gia đóng góp ý kiến vào những vấn đề quan trọng của nhà trường như xây dựng kế hoạch cho 1 năm học, được quyền kiểm tra giám sát một số công việc của nhà trường, bên cạnh đó những biểu hiện chuyên quyền, độc đoán . đã giảm đối với cán bộ quản lý, nhưng lại xuất hiện những hình thức dân chủ giả hiệu, đó là việc cán bộ quản lý có đưa ra tập thể bàn bạc một số vấn đề , xong đó chỉ là giả tạo, vì “các xếp “vẫn quyết theo ý mình , chính vì vậy đã có tình trạng bàn để mà bàn, còn quyết thì cứ quyết theo ý chí của cán bộ quản lý tình trạng đó đã diễn ra khá phổ biến hiện nay ở một số nhà trường . Thực tiễn cũng chứng minh ở nơi nào thực hiện tốt quy chế dân chủ ở nơi đó cán bộ công chức tự giác làm việc , cơ quan hoạt động có kỷ cương nề nếp và việc thực hiện quy chế dân chủ trong trường học đã tạo điều kiện thuận lợi cho công tác quản lý, vì khi các quy chế, các nội quy nhà trường đã được các thành viên trong tập thể sư phạm hiểu và tự giác thực hiện sẽ là điều kiện thúc đẩy tổ chức bộ máy trong nhà trường hoạt động tốt, công tác quản lý của Ban giám hiệu sẽ đạt hiệu quả cao. Thực hiện quy chế dân chủ trong trường học còn nhằm phát huy tốt nhất quyền làm chủ và huy động tiềm năng trí tuệ của cán bộ giáo viên, đội ngũ công chức trong nhà trường để xây dựng nhà trường nề nếp kỷ cương , đảm bảo cho hoạt động dạy và học đạt chất lượng , hiệu quả mong muốn .

Chính vì vậy việc nghiên cứu thực trạng và đề xuất biện pháp tổ chức thực hiện Quy chế dân chủ trong trường học hiện nay là vấn đề cần được nghiên cứu để việc tổ chức thực hiện quy chế dân chủ trong trường học đạt hiệu quả.

Đặc biệt trong các trường mầm non việc tổ chức thực hiện Quy chế dân chủ trong nhà trường càng đòi hỏi các nhà quản lý phải vận dụng hệ thống các quy chế phù hợp với đặc thù ngành học của mình và chỉ đạo tốt việc thực hiện quy chế dân chủ tại trường của mình để thực hiện tốt nhiệm vụ nuôi dưỡng và chăm sóc giáo dục trẻ từ 0 đến 6 tuổi .

Ngành Giáo dục mầm non ở Hà nội đã có nhiều cố gắng triển khai thực hiện quy chế dân chủ trong nhà trường , đã giúp cho cán bộ quản lý vững vàng trong công tác quản lý , phát huy vai trò của các tổ chức, đoàn thể trong nhà trường, phát huy được quyền làm chủ cán bộ giáo viên công nhân viên, họ đã được tham gia đóng góp ý kiến cho các hoạt động của nhà trường, đã phát huy được sự sáng tạo trong quản lý của cán bộ quản lý và của giáo viên công nhân viên trong nhà trường , đã tham gia trực tiếp vào cuộc vận động “Kỷ cương - tình thương - trách nhiệm” .Thực hiện quy chế dân chủ để đảm bảo thực hiện tốt nhất, có hiệu quả nhất những điều quy định trong Luật giáo dục và Điều lệ trường mầm non theo phương châm “dân biết , dân bàn , dân làm , dân kiểm tra” trong mọi hoạt động của nhà trường , thông qua các hình thức dân chủ trực tiếp và dân chủ đại diện, đảm bảo cho cán bộ, giáo viên, nhân viên được tham gia kiểm tra, giám sát, đóng góp ý kiến xây dựng nhà trường thực sự là nhà trường có nề nếp, kỷ cương; làm cho sự nghiệp giáo dục thực sự là sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và của toàn dân.

Bên cạnh những thành tích đạt được trong việc thực hiện quy chế dân chủ ở các trường mầm non thì vẫn còn một số tồn tại,khó khăn cần khắc phục trong thời gian tới để việc tổ chức thực hiện quy chế dân chủ trong các trường mầm non đạt kết quả tốt. Vì vậy việc nghiên cứu tìm hiểu thực trạng và đề xuất biện pháp tổ chức thực hiện quy chế dân chủ trong trường mầm non là rất cần thiết , tạo môi trường, nề nếp, kỷ cương trong nhà trường, là điều kiện thuận lợi cho việc các trường mầm non trong thành phố chuyển sang bán công trong thời gian tới đạt kết quả tốt

Thực tế từ trước đến nay chưa có công trình nghiên cứu một cách đầy đủ trên cơ sở khoa học và thực tiễn về việc thực hiện quy chế dân chủ trong trường mầm non . Với lý do trên tác giả đã lựa chọn đề tài luận văn nghiên cứu vấn đề :

"Thực trạng và các biện pháp tổ chức thực hiên quy chế dân chủ trong trường mầm non "

2- Mục đích nghiên cứu .

Trên cơ sở tìm hiểu thực trạng và đề xuất một số biện pháp tổ chức thực hiện quy chế dân chủ trong các trường mầm non Thành phố Hà nội, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý nhà trường. Góp phần tạo tiền đề cho các trường mầm non chuyển sang bán công trong thời gian tới đạt kết tốt .

3-Đối tượng và khách thể nghiên cứu ;

a-Khách thể nghiên cứu ;

Các biện pháp tổ chức thực hiện quy chế dân chủ trong trường mầm non .

b-Đối tượng nghiên cứu ;

Thực trạng việc tổ chức thực hiện quy chế dân chủ từ đó đề xuất các biện pháp tổ chức thực hiện các quy chế trong trường mầm non .

4-Giả thuyết khoa học;

Việc xây dựng hệ thống các biện pháp tổ chức thực hiện các quy chế dân chủ một cách đồng bộ, khoa học và khả thi sẽ tạo điều kiện hoàn thành tốt hoạt động quản lý trong trường mầm non đó là thực hiện tốt nhiệm vụ nuôi dưỡng và giáo dục trẻ em lứa tuổi mầm non .

5-Nhiệm vụ nghiên cứu;

- Nghiên cứu cơ sở lý luận của đề tài .

- Tìm hiểu thực trạng việc tổ chức thực hiện quy chế dân chủ trong các trường mầm non trong thời gian vừa qua .

- Đề xuất các biện pháp tổ chức thực hiện tốt quy chế dân chủ trong các trường mầm non .

6- Giới hạn phạm vi nghiên cứu ;

Tìm hiểu thực trạng việc tổ chức thực hiện quy chế dân chủ và đề xuất các biện pháp tổ chức thực hiện quy chế dân chủ trong các trường mầm non thành phố Hà nội ( điều tra trên 6 quận huyện. Mỗi quận, huyện sẽ nghiên cứu 3 trường :xuất sắc, tiên tiến, trung bình, số liệu thực hiện quy chế dân chủ trong trường mầm non sẽ lấy số liệu chung ở Sở giáo dục Hà nội ) .

Gồm các quận huyện sau :

Quận Hoàn kiếm ;

Quận Đống đa ;

Quận Hoàng mai ;

Huyện Thanh trì ;

Huyện Sóc sơn ;

Huyện Từ liêm .

7- Phương pháp nghiên cứu :

7-1 Nhóm phương pháp lý luận :

Nghiên cứu các văn bản chỉ đạo của Đảng và văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ , của Bộ giáo dục và đào tạo ban hành về tổ chức , thực hiện quy chế dân chủ trong nhà trường.

Nghiên cứu các tài liệu ,sách ,báo có liên quan tới vấn đề của đề tài .

7-2 Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn .

*Phương pháp điều tra thu thập số liệu tư liệu thực tiễn có liên quan vấn đề nghiên cứu;

*Phương pháp phân tích và tổng kết kinh nghiệm ;

*Phương pháp chuyên gia ;

* Phương pháp thống kê toán học .

8- Những nét mới của đề tài.

Đề xuất được một số biện pháp thực hiện quy chế dân chủ trong trường mầm non thông qua đó nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý trong trường mầm non .

9-Cấu trúc luận văn :

Phần 1 . Mở đầu .

Phần 2 . Nội dung (gồm 3 chương ).

Chương I. Cơ sở lý luận của vấn đề nghiên cứu .

Chương II. Thực trạng của việc tổ chức thực hiện quy chế dân chủ trong các trường mầm non thành phố Hà nội .

Chương III. Các biện pháp tổ chức thực hiện quy chế dân chủ trong các trường mầm non thành phố Hà nội .

Phần 3. Kết luận và khuyến nghị .