Tiểu Luận Thực trạng ô nhiễm môi trường nông thôn ở Việt Nam hiện nay

Thực trạng ô nhiễm môi trường nông thôn ở Việt Nam hiện nay
Trong những năm qua, nhờ đường lối đổi mới đúng đắn của Đảng, đời sống của nông dân và bộ mặt nông thôn có nhiều chuyển biến tích cực. Đất nước Việt Nam đã vượt qua thời kỳ khủng hoảng kinh tế, ổn định xã hội, tạo điều kiện tiền đề cho việc tiến hành những cải cách sâu rộng khác để bước vào thời kỳ công nghiệp hóa – hiện đại hóa.
Hiện nay với quá trình chuyển đổi kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, nông thôn Việt Nam đã có bước chuyển đổi quan trọng tạo ra hướng phát triển mới phù hợp hơn với nền kinh tế thị trường. Những phương pháp sản xuất tiên tiến được áp dụng trong nông nghiệp đã nâng cao năng suất, nâng cao chất lượng sản phẩm. Bên cạnh đó là quá trình đô thị hóa và công nghiệp hóa đang diễn ra nhanh chóng tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển nhiều ngành kinh tế mới, mở rộng sản xuất, tận dụng được hết những lợi thế của nông thôn.
Tuy nhiên kéo theo đó là sự phát sinh không ít vấn đề mà đặc biệt là tình trạng ô nhiễm môi trường. Người dân nông thôn vốn xưa nay còn phải quan tâm nhiều hơn đến cuộc sống mưu sinh. Khi đời sống chưa thực sự đảm bảo thì việc bảo vệ môi trường chỉ là thứ yếu. Các nguồn chủ yếu gây ra hiện tượng ô nhiễm môi trường ở nông thôn đầu tiên là việc lạm dụng và sử dụng không hợp lý các loại hóa chất trong sản xuất nông nghiệp; việc sử lý chất thải của các làng nghề thủ công truyền thống chưa triệt để; nhận thức, ý thức bảo vệ môi trường của người dân sinh sống ở nông thôn còn hạn chế. Tiếp đó là sự quan tâm không đúng mức của các cấp, các ngành. Ô nhiễm môi trường đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng, tác động xấu đến hệ sinh thái nông nghiệp, ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân. Vì vậy bảo vệ môi trường nông thôn đang là một vấn đề cấp bách.
Ô nhiễm môi trường ở nông thôn chủ yếu do sản xuất nông nghiệp, rác thải sinh hoạt và ô nhiễm do làng nghề gây ra. Có nhiều bài viết, bài nghiên cứu đã đề cập đến tình trạng ô nhiễm môi trường ở nông thôn. Những bài viết này tập trung phản ánh tình trạng ô nhiễm môi trường do các hoạt động sản xuất gây ra, bên cạnh đó là ý thức của người dân chưa cao trong việc bảo vệ môi trường sống xunh quanh, đặc biệt là sự quản lý ở các cấp chính quyền còn lỏng lẻo, chưa quan tâm đến các vấn đề môi trường. Các bài viết cũng đưa ra những giải pháp nhằm hạn chế tình trạng ô nhiễm môi trường ở nông thôn.
Sự phát triển của nông nghiệp cũng là một nguyên nhân gây ra tình trạng ô nhiễm ở nông thôn, nhất là vấn đề sử dụng phân bón trong nông nghiệp có tác động xấu đến môi trường tự nhiên. Trong bài viết: “ Những bức xúc và các giải pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường từ các nguồn phân bón” của PGS-TS.Nguyễn Văn Bộ Và TSKH.Phạm Quang Hà, đăng trên tạp chí Bảo vệ môi trường số 4 - 2002. Bài viết đã đề cập đến việc sử dụng phân bón quá nhiều tất sẽ gây ra ô nhiễm, trong khi đó bà con nông dân lại không được tiếp cận với những phương pháp bón phân phù hợp với từng giai đoạn, việc sử dụng không hợp lý số lượng phân bón cũng là nguyên nhân gây ra sự suy thoái nguồn đất và nguồn nước.
Việt Nam có trên 80% dân số sống bằng nghề nông, nông nghiệp đã cung cấp trên 40% tổng sản phẩm quốc doanh (GDP) và đóng góp vai trò quan trọng trong xuất khẩu nông sản. Trong vài năm gần đây kinh tế nông nghiệp cả nước tăng trưởng ở mức ổn định 5 – 7% năm, mang lại thu nhập cho nông dân sống ở nông thôn, góp phần xóa đói giảm nghèo, đảm bảo an ninh lương thực cho xã hội, góp phần ổn định kinh tế xã hội của đất nước. Bón phân là biện pháp kỹ thuật có ảnh hưởng quyết định đến năng suất, chất lượng sản phẩm cây trồng, hiệu quả và thu nhập của người sản xuất. Thực tiễn sản xuất của nhiều nước trên thế giới cũng như ở nước ta trong những năm qua đã chứng minh rằng, không có phân bón đặc biệt là phân hóa học thì không thể đạt năng suất và chất lượng cao. Nếu không có phân hóa học, nông nghiệp không thể nào tăng gấp 4 lần sản lượng trong vòng 50 năm, trở thành một trong các yếu tố cơ bản để tăng mức sống và trình độ văn minh. Phân bón hóa học đã chiếm lĩnh chủ yếu trong các loại phân được sử dụng trong sản xuất nông nghiệp của hầu hết các nước trên thế giới. Tuy nhiên hiện nay, việc lạm dụng phân hóa học trong sản xuất nông nghiệp gây ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường nông thôn. Trong số phân bón cây không được sử dụng, một phần được giữ lại trong các keo đất là nguồn dự trữ cho vụ sau; một phần bị rửa trôi theo nước mặt và chảy vào ao, hồ, sông suối gây ô nhiễm nguồn nước mặt; một phần bị trực di (thấm rút theo chiều dọc) xuống tầng nước ngầm và một phần nị bay hơi do tác động của nhiệt độ hay quá trình phản nitrat hóa gây ô nhiễm không khí Như vậy gây ô nhiễm môi trường của phân bón trên diện rộng và lâu dài của phân bón là việc xảy ra hàng ngày, hàng giờ của vùng sản xuất nông nghiệp.