Tài liệu Thực tiễn giải quyết tranh chấp về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng đối với trường hợp chủ sở hữu

TS. NGUYỄN VĂNCƯỜNG & THS. BÙI DUNG HUYỀN – Viện khoa học xét xử Tòa án nhân dân tối caoTheo quy địnhcủa Bộ luật dân sự năm 2005 (BLDS), mọi công dân đều có quyền bất khả xâm phạmvề thân thể, được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khỏe, danh dự và nhânphẩm; quyền sở hữu hợp pháp của công dân được pháp luật thừa nhận. Do đó, bấtcứ người nào có lỗi cố ý hoặc vô ý xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, danh dự,nhân phẩm, uy tín, tài sản, các quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, xâm phạmdanh dự uy tín của pháp nhân hoặc các chủ thể khác thì phải có nghĩa vụ bồithường. Trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồngđược quy định từ Điều 604 đến Điều 630 của BLDS, bao gồm: căn cứ phát sinhtrách nhiệm bồi thường thiệt hại, nguyên tắc bồi thường thiệt hại, năng lựcchịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại, xác định thời hiệu khởi kiện yêu cầu bồithường, xác định thiệt hại. Ngoài các quy định về trách nhiệm bồi thường thiệthại ngoài hợp đồng, BLDS còn quy định về trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoàihợp đồng trong một số trường hợp cụ thể: bồi thường thiệt hại do súc vật gây ra(Điều 625); bồi thường thiệt hại do cây cối gây ra (Điều 626);bồi thường thiệthại do nhà cửa, công trình xây dựng khác gây ra (Điều 627).Theo các quy địnhnày, chủ sở hữu tài sản, người chiếm hữu tài sản hợp pháp để tài sản thuộcquyền sở hữu, chiếm hữu của mình gây ra thiệt hại cho người khác phải chịutrách nhiệm bồi thường.Tuy nhiên, trong quá trình áp dụng quy định phápluật giải quyết tranh chấp về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng gặp phải khókhăn, bất cập nhất định, nhất là đối với trường hợp xác định trách nhiệm bồithường thiệt hại của chủ sở hữu, người chiếm hữu tài sản hợp pháp khi để tàisản thuộc quyền sở hữu, quyền chiếm hữu hợp pháp của mình gây thiệt hại chongười khác. Trong phạm vi chuyên đề này nhóm tác giả nghiên cứu quy định phápluật về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng và phân tích vụ án xẩy ra trên thựctiễn, trên cơ sở đó đưa ra khuyến nghị trong việc áp dụng quy định của phápluật về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng để giải quyết tranh chấp về bồithường thiệt hại do súc vật, cây cối, nhà cửa, công trình xây dựng khác gây ra