Luận Văn Thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở trên địa bàn thành phố vinh, tỉnh nghệ an

1. Tính cấp thiết của đề tài
Dân chủ không chỉ là bản chất của chế độ xã hội chủ nghĩa mà còn là động lực, là mục tiêu của sự nghiệp cách mạng mà Đảng và nhân dân ta xây dựng.
Từ lâu, Đảng ta luôn coi trọng phát huy quyền làm chủ của nhân dân, dựa vào dân, nên đã đưa cách mạng nước ta vượt qua mọi gian nan thử thách, đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Trong công cuộc đổi mới toàn diện đất nước theo định hướng XHCN, dân chủ hóa đời sống xã hội đã được Đảng Cộng sản Việt Nam xác định là một trong những nội dung cốt lõi, trọng tâm. Đặc biệt là dân chủ hóa đời sống xã hội từ cơ sở.
Chính vì vậy mà ngày 18/2/1998, Bộ Chính trị đã ra chỉ thị 30 CT/TW về xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở. Tiếp đó, ngày 15/5/1998, để cụ thể hóa Chỉ thị này, Thủ tướng Chính phủ ra Nghị định 29 NĐ/CP về ban hành "Quy chế thực hiện dân chủ ở xã" nhằm phát huy sức sáng tạo của nhân dân trong phát triển kinh tế, ổn định chính trị, xã hội, tăng cường đoàn kết toàn dân, cải thiện dân sinh, nâng cao dân trí, xây dựng Đảng, chính quyền, đoàn thể vững mạnh, góp phần thực hiện mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh". Qua 3 năm triển khai thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở; mặc dầu thời gian còn ngắn, song thực tế đã cho thấy những kết quả bước đầu là rất quan trọng. Tuy vậy, vẫn còn bộc lộ những thiếu sót, yếu kém như: quyền làm chủ của nhân dân còn bị vi phạm ở nhiều nơi, trên nhiều lĩnh vực. Tệ quan liêu, cửa quyền, mệnh lệnh, tham nhũng, sách nhiễu, gây phiền hà cho dân vẫn còn khá phổ biến và nghiêm trọng mà chưa đẩy lùi, chưa ngăn chặn được. Phương châm "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra" chậm đi vào cuộc sống.
Do vậy báo cáo chính trị của Ban chấp hành Trung ương khóa VIII tại đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng tiếp tục nêu rõ: "Thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, tạo điều kiện để nhân dân tham gia quản lý xã hội, thảo luận và quyết định những vấn đề quan trọng. Khắc phục mọi biểu hiện dân chủ hình thức; xây dựng luật trưng cầu ý dân" [12, 134].
Để không ngừng tăng cường hiệu quả của việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở và góp phần xem xét, đánh giá vấn đề một cách khách quan, khoa học, việc đi sâu nghiên cứu, tổng kết, đánh giá quá trình thực hiện trên phạm vi toàn quốc hay từng địa phương cụ thể đều có ý nghĩa lý luận và thực tiễn to lớn.
Với tầm quan trọng trên, chúng tôi chọn vấn đề: "Thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở trên địa bàn Thành phố Vinh - Những vấn đề đặt ra và giải pháp" làm đề tài luận văn thạc sĩ Triết học, chuyên ngành chủ nghĩa cộng sản khoa học, hy vọng có thể góp phần nhỏ bé, thiết thực vào một vấn đề hết sức bức xúc hiện nay.




Chương 1: Ý NGHĨA CỦA VIỆC THỰC HIỆN QUY CHẾ DÂN CHỦ Ở CƠ SỞ ĐỐI VỚI QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI THÀNH PHỐ VINH HIỆN NAY


1.1. Những căn cứ lý luận và thực tiễn chủ yếu của việc ban hành quy chế dân chủ ở cơ sở
1.1.1. Dân chủ - một vấn đề thuộc bản chất của chế độ xã hội chủ nghĩa
1.1.2. Thực hiện dân chủ ở xã, phường - nội dung quan trọng của dân chủ xã hội chủ nghĩa ở nước ta
1.2. Thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở với quá trình đổi mới thành phố Vinh hiện nay
1.2.1. Những điều kiện cơ bản về kinh tế - xã hội tác động đến quá trình thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở trên địa bàn thành phố Vinh
1.2.2. Thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở - mục tiêu và động lực của quá trình đổi mới ở thành phố Vinh hiện nay


Chương 2: KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦU CỦA VIỆC THỰC HIỆN QUY CHẾ DÂN CHỦ Ở CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ VINH VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA


2.1. Quá trình tổ chức, triển khai
2.1.2. Xây dựng kế hoạch triển khai ở cấp thành phố
2.1.2. Tổ chức triển khai quy chế dân chủ ở xã, phường
2.2. Những kết quả và kinh nghiệm bước đầu
2.2.1. Kết quả bước đầu và nguyên nhân của nó
2.2.2. Những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế
2.2.3. Những kinh nghiệm bước đầu
2.3. Những vấn đề đặt ra cần giải quyết


Chương 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM TĂNG CƯỜNG THỰC HIỆN QUY CHẾ DÂN CHỦ Ở CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ VINH


3.1. Những phương hướng cơ bản
3.1.1. Tiếp tục thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở gắn với các nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội trên địa bàn thành phố
3.1.2. Đổi mới việc thực hiện quy chế dân chủ một cách sáng tạo, phù hợp với từng địa phương, từng xã, phường
3.1.3. Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp Đảng bộ với chính quyền và các tổ chức chính trị - xã hội nhằm đưa việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở thành nề nếp thường xuyên
3.2. Những giải pháp chủ yếu
3.2.1. Không ngừng nâng cao nhận thức, năng lực thực hành dân chủ cho cán bộ và nhân dân
3.2.2. Củng cố, kiện toàn tổ chức Đảng, chính quyền, các đoàn thể nhân dân
3.2.3. Thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở gắn liền với phát triển kinh tế, xã hội, nâng cao dân trí ở từng địa phương
3.2.4. Gắn việc thực hiện quy chế dân chủ với kỷ cương, pháp luật
3.2.5. Tích cực đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ chủ chốt của hệ thống chính trị cấp xã có đủ năng lực, phẩm chất, đáp ứng quá trình thực hiện quy chế dân chủ
3.2.6. Định kỳ tổng kết thực tiễn việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở
3.2.7. Xây dựng cộng đồng dân cư khối phố, xóm thôn


KẾT LUẬN