Thạc Sĩ Thông tin chính trị - xã hội với việc ra quyết định của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở vùng đồng

LUẬN ÁN TIẾN SĨ
NĂM 2014
MỤC LỤC
Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN
ĐỀ TÀI
1.1. Những công trình đề cập đến thông tin, thông tin chính trị - xã
hội, vai trò thông tin, ra quyết định quản lý 6
1.2. Những công trình đề cập đến tác động của thông tin trong quản
lý, về thực trạng môi trường thông tin và đội ngũ cán bộ chủ chốt
cấp cơ sở 14
Chương 2: THÔNG TIN CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI VỚI VIỆC RA QUYẾT
ĐỊNH CỦA ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ CHỐT CẤP CƠ SỞ -
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN 22
2.1. Thông tin chính trị - xã hội - bản chất, đặc điểm 22
2.2. Vai trò của thông tin chính trị - xã hội trong việc ra quyết định
của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở 40
2.3. Những nhân tố ảnh hưởng đến việc phát huy vai trò của thông tin
chính trị - xã hội trong việc ra quyết định của đội ngũ cán bộ chủ
chốt cấp cơ sở 65
Chương 3: MÔI TRƯỜNG THÔNG TIN CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI VÀ
VIỆC PHÁT HUY VAI TRÒ THÔNG TIN CHÍNH TRỊ - XÃ
HỘI ĐỂ RA QUYẾT ĐỊNH CỦA CÁN BỘ CHỦ CHỐT CẤP
CƠ SỞ VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG - THỰC TRẠNG
VÀ VẤN ĐỀ ĐẶT RA 76
3.1. Thực trạng môi trường thông tin chính trị - xã hội vùng Đồng
bằng sông Hồng 76
3.2. Thực trạng phát huy vai trò thông tin chính trị - xã hội đối với
việc ra quyết định của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở vùng
Đồng bằng sông Hồng hiện nay 94
3.3. Một số vấn đề đặt ra từ hiện trạng môi trường thông tin và thực
trạng phát huy thông tin chính trị - xã hội đối với việc ra quyết
định của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở vùng Đồng bằng sông
Hồng hiện nay 110
Chương 4: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU PHÁT HUY
VAI TRÒ CỦA THÔNG TIN CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI TRONG
VIỆC RA QUYẾT ĐỊNH CỦA ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ
CHỐT CẤP CƠ SỞ VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG
HIỆN NAY 119
4.1. Một số phương hướng cần thực hiện trong việc phát huy vai trò của
thông tin chính trị - xã hội đối với việc ra quyết định của đội ngũ cán
bộ chủ chốt cấp cơ sở vùng Đồng bằng sông Hồng hiện nay 119
4.2. Một số giải pháp cơ bản nhằm phát huy có hiệu quả vai trò của
thông tin chính trị - xã hội với việc ra quyết định của đội ngũ cán
bộ chủ chốt cấp cơ sở vùng Đồng bằng sông Hồng hiện nay 127
KẾT LUẬN
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Thông tin là một trong những nhu cầu sống còn của con người, để tồn tại
và phát triển con người không thể thiếu thông tin. Ngày nay, thông tin
(Information) cùng với con người (Men), máy móc (Machines), vật liệu
(Materials), vốn (Money) đã trở thành những nguồn tài nguyên không thể
thiếu trong quá trình phát triển xã hội. Đặc biệt với sự xuất hiện của thông tin
đã tạo ra một sự thay đổi lớn mang tính cách mạng về phương thức làm việc
cũng như quá trình phát triển của thế giới công nghiệp mà yếu tố dẫn đạo là
kinh tế tri thức. Thông tin đã trở thành một trong những lực lượng sản xuất
vật chất quan trọng trong hoạt động kinh tế - xã hội của tất cả các quốc gia.
Hiện nay, việc nghiên cứu thông tin ở nước ta vẫn là một công việc mới
mẻ, hấp dẫn và phức tạp, vì đối tượng của nó đã và đang trở thành thành đề
tài nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn cao cho các khoa học cụ thể như: triết học,
kinh tế học, chính trị học Dù vậy, thực tế cho thấy, chúng ta có rất ít kinh
nghiệm và thành quả của các nhà khoa học đi trước để lại. Vấn đề này đã tạo
nên tính cấp thiết và tính hấp dẫn của việc nghiên cứu. Trong khi đó, xã hội
càng phát triển, tác động của thông tin càng lớn. Ở mỗi lĩnh vực hoạt động
thực tiễn khác nhau chúng ta sẽ chịu sự tác động chủ yếu của một loại hình
thông tin nhất định. Đối với hoạt động lãnh đạo, quản lý của đội ngũ CBCC
các cấp nói chung và cấp cơ sở nói riêng, bên cạnh việc chịu sự tác động của
các loại hình thông tin khác, thì loại hình thông tin chính trị - xã hội luôn
đóng vai trò quan trọng. Điều này, được thể hiện trực tiếp trong việc ra quyết
định - khâu quan trọng nhất trong chu trình hoạt động lãnh đạo, quản lý của
đội ngũ CBCC cấp cơ sở. Hiệu quả hoạt động lãnh đạo, quản lý của đội ngũ
CBCC cấp cơ sở phụ thuộc nhiều vào chất lượng ra quyết định. Trong đó,
thông tin chính trị - xã hội vừa là căn cứ, vừa là một phần nội dung của quyết
định mà thiếu nó CBCC sẽ không đủ điều kiện để ra quyết định đúng, sát thực
với chủ trương đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, cũng
như không thể đưa ra phương án giải quyết triệt để các mâu thuẫn sự việc
phát sinh ở cơ sở.
Đồng bằng sông Hồng có vị trí chiến lược quan trọng đối với sự phát
triển của cả nước. Điều này, đòi hỏi sự cần thiết phải nâng cao chất lượng các



quyết định của đội ngũ CBCC cấp cơ sở vùng ĐBSH. Một trong những chìa
khóa dẫn đến hiệu quả các quyết định đó là việc sử dụng tính hiệu dụng của
loại hình thông tin chính trị - xã hội trong việc ra quyết định của đội ngũ này.
Vì, thông tin chính trị - xã hội sẽ là cơ sở, điều kiện cần thiết để tiến hành
quản lý xã hội; tùy theo chất lượng nó có thể đẩy nhanh hoặc làm chậm tốc độ
phát triển của hệ thống xã hội và cuối cùng quyết định sự thành công hay thất
bại của cả quá trình quản lý xã hội. Với ý nghĩa đó, thông tin chính trị - xã hội
giúp cho đội ngũ CBCC cấp cơ sở ra được quyết định có tính khả thi cao,
được ban hành đúng lúc, đáp ứng yêu cầu thực tiễn đặt ra.
Tuy nhiên tính khả thi, tính khoa học của quyết định mà đội ngũ CBCC
cấp cơ sở đưa ra lại phụ thuộc nhiều vào năng lực tiếp nhận, xử lý thông tin
nhằm làm cho thông tin chính trị - xã hội đã thu nhận được trở thành tri thức
để áp dụng vào hoạt động lãnh đạo quản lý. Trên thực tế, do những nguyên
nhân khách quan và chủ quan khác nhau, việc tiếp nhận và xử lý các nguồn
thông tin chính trị - xã hội trong việc ra quyết định của đội ngũ CBCC cấp cơ
sở ở ĐBSH còn nhiều hạn chế, dẫn đến hiệu quả công tác lãnh đạo, quản lý
cấp cơ sở chưa cao. Đây đang là một thách thức không nhỏ đối với đội ngũ
CBCC cấp cơ sở vùng ĐBSH, đặc biệt là khi chúng ta đang hội nhập ngày
càng sâu rộng vào mọi mặt của đời sống quốc tế.
Làm thế nào để phát huy được vai trò của thông tin chính trị - xã hội trong
việc ra quyết định của đội ngũ CBCC cấp cơ sở hiện nay đang là vấn đề bức xúc.
Điều mà chúng ta cần làm hiện nay là trang bị cho đội ngũ cán bộ những kỹnăng và kiến thức để làm chủ thông tin. Tức là giúp họ rèn luyện kỹ năng nhận
dạng nhu cầu thông tin bản thân, định vị nguồn thông tin phù hợp với những nhu
cầu đó, tổ chức nguồn thông tin tìm được một cách hợp lý, thẩm định nguồn
thông tin đã được lựa chọn, và sử dụng thông tin đó trong việc ra quyết định của
mình. Để từ đó có một quyết định kịp thời, hiệu quả đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
Từ nhận thức này, tác giả đã lựa chọn vấn đề: Thông tin chính trị - xã hội
với việc ra quyết định của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở vùng đồng bằng
sông Hồng hiện nay, làm luận án tiến sĩ triết học. Đề tài này vừa có ý nghĩa là
một đề tài nghiên cứu khoa học cơ bản, vừa góp phần giải quyết các vấn đề
thực tiễn trong công cuộc phát triển kinh tế - xã hội của vùng cũng như đối với
công cuộc xây dựng đất nước trong thời kỳ mới.