Luận Văn Thị trường phi tập trung OTC

Thị trường phi tập trung OTC



LỜI NÓI ĐẦU

Thị trường chứng khoán là nơi diễn ra cỏc giao dịch mua bỏn những sản phẩm tài chớnh (cổ phiếu, trỏi phiếu, cỏc khoản vay ngõn hàng cú kỳ hạn trên 1 năm).

Căn cứ vào phương thức hoạt động của thị trường, thị trường chứng khoán được phõn thành thị trường tập trung ( sở giao dịch chứng khoỏn) và thị trường phi tập trung (thị trường OTC ).

Cựng với sự phỏt triển của nền kinh tế núi chung và sự phỏt triển của thị trường chứng khoỏn núi riờng thỡ hai phương thức hoạt động này cũng cú những thay đổi đỏng kể. Hai phương thức sở giao dịch và thị trường phi tập trung khụng phải tỏch rời nhau mà cú liờn quan chặt chẽ với nhau và cùng đóng vai trũ quan trọng trong sự phỏt triển của thị trường chứng khoỏn và của nền kinh tế.

Bài viết này chỉ là những nghiờn cứu sơ bộ ban đầu về hai phương thức hoạt động của thị trường chứng khoỏn. Tỏc giả chưa có điêu kiện đi sâu vào nghiên cứu kĩ lưỡng, do đó bài viết vẫn cũn nhiều thiếu sút cần được bổ sung sau.

Tỏc giả rất mong bài viết này cung cấp cho người đọc những kiến thức cơ bản về hai phương thức hoạt động sở giao dịch chứng khoỏn và thị trường phi tập trung OTC, tạo điều kiện cho người đọc đi sâu nghiên cứu về thị trường chứng khoỏn.


I. Sở giao dịch chứng khoỏn

A. Tỡm hiểu chung về sở giao dịch chứng khoỏn

Sở giao dịch chứng khoỏn là một thị trường trong đó giao dịch mua bỏn chứng khoán được thực hiện tại một địa điểm tập trung gọi là sàn giao dịch(trading floor) hoặc thụng qua hệ thống mỏy tớnh. Cỏc chứng khoán được niờn yết tại sở là cỏc chứng khoỏn của cỏc cụng ty lớn, cú danh tiếng, đó trải qua thử thỏch trờn thị trường và đáp ứng được cỏc tiờu chuẩn niờm yết do sở giao dịch chứng khoán đặt ra.

1. Hỡnh thức sở hữu

Sở giao dịch chứng khoỏn là một tổ chức có tư cách pháp nhân được thành lập theo quy định của phỏp luật. Lịch sử phỏt triển sở giao dịch chứng khoán các nước đó và đang trải qua cỏc hỡnh thức sở hữu sau:

- Hỡnh thức sở hữu thành viờn: sở giao dịch chứng khoỏn do cỏc thành viờn là cỏc cụng ty chứng khoỏn sở hữu, được tổ chức dưới hỡnh thức cụng ty trỏch nhiệm hữu hạn, cú hội đồng quản trị do cỏc cụng ty chứng khoỏn thành viờn bầu ra theo từng nhiệm kỡ. Mụ hỡnh này cú ưu điểm thành viờn vừa là người tham gia giao dịch, vừa là người quản lý sở nờn chi phớ thấp và ứng phó được với tỡnh hỡnh thay đổi trờn thị trường. Sở giao dịch chứng khoỏn Hàn Quốc, New York, Tokyo, Thỏi Lan và nhiều nước khác được tổ chức theo hỡnh thức này.

- Hỡnh thức cụng ty cổ phần: Cỏc cụng ty chứng khoỏn thành viờn, ngõn hàng, cụng ty tài chớnh, bảo hiểm tham gia sở hữu sở giao dịch với tư cách là cổ đông. Tổ chức, hoạt động của sở giao dịch chứng khoỏn theo luật cụng ty và chạy theo mục tiờu lợi nhuận. Mụ hỡnh này được ỏp dụng ở Đức, Anh và Hồng Kụng.

- Hỡnh thức sở hữu nhà nước: Thực chất mụ hỡnh này là Chớnh phủ hoặc một cơ quan của chớnh phủ đứng ra thành lập, quản lý và sở hữu một phần hay toàn bộ vốn của sở giao dịch chứng khoỏn. Hỡnh thức này có ưu điểm là khụng chạy theo mục đích lợi nhuận, nờn bảo vệ được quyền lợi của nhà đầu tư . Ngoài ra, trong những trường hợp cần thiết, nhà nước cú thể can thiệp kịp thời để giữ cho thị trường hoạt động ổn định, lành mạnh. Tuy nhiờn mụ hỡnh này cũng cú những hạn chế là thiếu tính độc lập, cứng nhắc, chi phớ lớn và kộm hiệu quả.

Trong cỏc hỡnh thức trờn thỡ hỡnh thức sở hữu thành viờn là phổ biến nhất. Hỡnh thức này cho phộp sở giao dịch chứng khoỏn cú quyền tự quản ở mức độ nhất định, nâng cao được tớnh hiệu quả và sự nhanh nhạy trong vấn đề quản lý so với hỡnh thức sở hữu của chớnh phủ.

2. Chức năng của sở giao dịch chứng khoỏn

Hoạt động của sở giao dịch chứng khoỏn khụng mang lại vốn trực tiếp cho tổ chức phát hành, nhưng thông qua nó các chứng khoán phát hành được giao dịch liờn tục, làm tăng tính thanh khoản và khả mại cho cỏc chứng khoỏn. Cỏc tổ chức phỏt hành cú thể phát hành để tăng vốn qua thị trường chứng khoán, các nhà đầu tư có thể dễ dàng mua hoặc bỏn chứng khoỏn niờm yết một cỏch dễ dàng và nhanh chúng. Thông qua cơ chế xác định giỏ cả cụng bằng dưới tác động của cung cầu, sở giao dịch chứng khoỏn cú thể đưa ra được cỏc bỏo cỏo một cỏch chớnh xỏc và liờn tục về cỏc chứng khoỏn.

3. Tổ chức và hoạt động của sở giao dịch chứng khoỏn

a. Tổ chức của sở giao dịch chứng khoỏn

Cỏc sở giao dịch chứng khoỏn trờn thế giới đều có cơ cấu tổ chức theo sơ đồ sau:​