Luận Văn Thí nghiệm thực hành ảo ứng dụng trong dạy nghề điện ôtô tại trường cao đẳng nghề KTCN Việt Nam- Hàn

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI

HOÀNG MINH QUANG
THÍ NGHIỆM THỰC HÀNH ẢO ỨNG DỤNG TRONG DẠY NGHỀ ĐIỆN ÔTÔ
TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ KTCN VIỆT NAM- HÀN QUỐC- NGHỆ AN
Chuyên ngành: Sư phạm kỹ thuật
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
GS.TS. NGUYỄN XUÂN LẠC
HÀ NỘI - 2009
LỜI CẢM ƠN
Tác giả xin bảy tỏ lòng cảm ơn chân thành:
Thầy giáo hướng dẫn: GS.TS. Nhà giáo nhân dân. Nguyễn Xuân Lạc đã
tận tình chỉ dẫn, giúp đỡ tác giả hoàn thành luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, các thầy và cô giáo trường
Cao đẳng nghề kỹ thuật công nghiệp Việt Nam - Hàn Quốc, đã tạo điều kiện
về thời gian để tôi thực hiện bản luận văn này
Khoa Sư phạm kỹ thuật và Viện đào tạo sau đại học- Đại học Bách khoa
Hà Nội đã tạo mọi điều kiện cho việc học tập, nghiên cứu, tiến hành luận văn.
Gia đình và toàn thể bạn bè, đồng nghiệp đã quan tâm, động viên, giúp
đỡ trong suốt quá trình hoàn thiện luận văn.
Vinh, ngày 15 tháng 11 năm 2009
Tác giả
Hoàng Minh Quang
2
LỜI CAM ĐOAN
Bản luận văn này do tôi nghiên cứu và thực hiện dưới sự hướng dẫn của
GS.TS Nguyễn Xuân Lạc
Tôi xin cam đoan những gì mà tôi viết ra trong luận văn này là do sự tìm
hiểu và nghiên cứu của bản thân. Mọi kết quả nghiên cứu cũng như ý tưởng
của tác giả khác nếu có đều được trích dẫn đầy đủ.
Luận văn này cho đến nay vẫn chưa hề được bảo vệ tại bất kỳ một hội
đồng bảo vệ luận văn thạc sĩ nào trên toàn quốc cũng như ở nước ngoài và
cho đến nay vẫn chưa hề được công bố trên bất kỳ phương tiên thông tin nào.
Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về những gì mà tôi đã cam đoan trên
đây.
Vinh, ngày 15 tháng 11 năm 2009
Tác giả
Hoàng Minh Quang
3
MỤC LỤC

L I C M NỜ Ả Ơ 2
L I CAM OANỜ Đ 3
M C L CỤ Ụ 4
DANH M C CÁC T VI T T TỤ Ừ Ế Ắ 5
M UỞĐẦ 6
CH NG 1ƯƠ 16
C S LÝ LU N VÀ TH C TI N C A VI C XÂY D NG VÀ S D NG TH NGHI M Ơ Ở Ậ Ự Ễ Ủ Ệ Ự Ử Ụ Í Ệ
TH C HÀNH O TRONG ÀO T O NGHỰ Ả Đ Ạ Ề 16
1.1. T NG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN C U V TH NGHI M TH C HÀNH OỔ Ứ Ề Í Ệ Ự Ả . 16
1.1.1. Th gi i hi n nayế ớ ệ 16
1.1.2. Vi t Nam hi n nayệ ệ 19
1.2. C S LÝ LU N C A VI C XÂY D NG VÀ S D NG TH NGHI M TH C Ơ Ở Ậ Ủ Ệ Ự Ử Ụ Í Ệ Ự
HÀNH O TRONG ÀO T O NGHẢ Đ Ạ Ề 21
1.2.1. M t s khái ni mộ ố ệ 21
1.2.2. Th c t i o (Virtual Reality- VR)ự ạ ả 28
1.2.3. D y h c th c h nh nghạ ọ ự à ề 31
1.2.4. Thí nghi m th c h nh oệ ự à ả 33
1.3. C S TH C TI N C A VI C XÂY D NG VÀ S D NG TH NGHI M TH C Ơ Ở Ự Ễ Ủ Ệ Ự Ử Ụ Í Ệ Ự
HÀNH O TRONG ÀO T O NGH Ả Đ Ạ Ề 49
1.3.1. Yêu c u c a vi c i m i ph ng pháp o t o k thu t th c h nhầ ủ ệ đổ ớ ươ đà ạ ỹ ậ ự à 49
1.3.2. Hi u qu ng d ng công ngh thông tin trong o t o nghệ ả ứ ụ ệ đà ạ ề 54
1.3.3. Kh n ng áp d ng TNTH o trong o t o nghả ă ụ ả đà ạ ề 57
K T LU N CH NG IẾ Ậ ƯƠ 59
CH NG 2ƯƠ 61
XÂY D NG VÀ S D NG TH NGHI M TH C HÀNH O TRONG ÀO T O NGH . Ụ Ử Ụ Í Ệ Ự Ả Đ Ạ Ề
NG D NG XÂY D NG M T S TH NGHI M TH C HÀNH O TRONG CH NG Ứ Ụ Ự Ộ Ố Í Ệ Ự Ả ƯƠ
TRÌNH D Y NGH I N ÔTÔẠ Ề Đ Ệ 61
2.1. XÂY D NG TH NGHI M TH C HÀNH O TRONG ÀO T O NGHỰ Í Ệ Ự Ả Đ Ạ Ề 61
2.1.1. Nguyên t c xây d ng thí nghi m th c h nh o trong o t o nghắ ự ệ ự à ả đà ạ ề 61
2.1.2. Quy trình xây d ng TNTH o trong o t o nghự ả đà ạ ề 68
2.2 . S D NG TNTH O TRONG ÀO T O NGHỬ Ụ Ả Đ Ạ Ề 73
2.2.1. Nguyên t c s d ng TNTH o trong o t o nghắ ử ụ ả đà ạ ề 74
2.2.2. Quy trình s d ng TNTH o trong o t o nghử ụ ả đà ạ ề 76
2.3. XÂY D NG M T S BÀI TH NGHI M TH C HÀNH O TRONG CH NG Ự Ộ Ố Í Ệ Ự Ả ƯƠ
TRÌNH D Y NGH I N Ô TÔ TRÌNH CAO NG NGHẠ ỀĐ Ệ ĐỘ ĐẲ Ề 79
2.3.1. Gi i thi u v Ch ng trình khung, Ch ng trình d y ngh công ngh ôtô ớ ệ ề ươ ươ ạ ề ệ
trình cao ng nghđộ đẳ ề 79
2.3.2. Ví d v s d ng thí nghi m o “ M ch i n ánh l a i n t v m ch ụ ề ử ụ ệ ả ạ đ ệ đ ử đ ệ ử à ạ
báo nhiên li u trên ôtô”ệ 85
K T LU N CH NG IIẾ Ậ ƯƠ 95
CH NG III: TH C NGHI M S PH M, ÁNH GIÁ T NH KH THI VÀ HI U QU ƯƠ Ự Ệ Ư Ạ Đ Í Ả Ệ Ả
C A TÀI NGHIÊN C UỦ ĐỀ Ứ 96
3.1: M C CH , NHI M V VÀ I T NG TH C NGHI MỤ ĐÍ Ệ Ụ ĐỐ ƯỢ Ự Ệ 96
3.1.1: M c ích :ụ đ 96
3.1.2: Nhi m v :ệ ụ 96
4
3.1.3: i tĐố ư ng th c nghi m:ợ ự ệ 96
3.1.4. Ph ng pháp th c nghi mươ ự ệ 97
3.2. N I DUNG VÀ TI N TRÌNH TH C NGHI MỘ Ế Ự Ệ 97
3.2.1 : Công tác chu n b :ẩ ị 97
3.2.2 Ti n trình th c nghi mế ự ệ 97
3.3. K T QU TH C NGHI MẾ Ả Ự Ệ 98
3.4. PH NG PHÁP CHUYÊN GIAƯƠ 102
3.4.1. N i dung v cách th c th c hi n.ộ à ứ ự ệ 103
3.4.2. ánh giá k t qu th c nghi m Đ ế ả ự ệ 104
K T LU N CH NG IIIẾ Ậ ƯƠ 108
K T LU N VÀ KI N NGHẾ Ậ Ế Ị 109
TÀI LI U THAM KH OỆ Ả 112
PH L CỤ Ụ 114
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Nội dung viết tắt Nghĩa đầy đủ
CNH,HĐH Công nghiệp hóa, Hiện đại hóa
CNTT Công nghệ thông tin
5
CSDN Cơ sở dạy nghề
ĐTN Đào tạo nghề
GD-ĐT Giáo dục đào tạo
KHKT Khoa học kỹ thuật
MH/MĐ Môn học/ Mô đun
PPDH Phương pháp dạy học
PTDH Phương tiện dạy dọc
TBDH Thiết bị dạy học
TNTH Thí nghiệm thực hành
KTS Kỹ Thuật số
MỞ ĐẦU
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
1. Quan điểm, chủ trương chính sách của Đảng về phát triển dạy nghề
trong thời kỳ CNH, HĐH đất nước.
Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng đã đề ra chủ
trương phát triển Giáo dục, đào tạo và dạy nghề giai đoạn 2006-2010 là:
"Phát triển mạnh hệ thống giáo dục nghề nghiệp, tăng nhanh quy mô
đào tạo cao đẳng nghề, trung cấp nghề cho các khu công nghiệp, các vùng
kinh tế động lực và cho xuất khẩu lao động. Mở rộng mạng lưới cơ sở dạy
6
nghề, phát triển trung tâm dạy nghề quận huyện. Tạo chuyển biên căn bản về
chất lượng dạy nghề tiếp cận với trình độ tiên tiên của khu vực và thê' giới.
Đẩy mạnh xã hội hoá, khuyên khích phát triển các hình thức dạy nghề đa
dạng, tinh hoạt: dạy nghề ngoài công lập, tại doanh nghiệp, tại làng nghề "
Thể chế hoá chủ trương của Đảng về phát triển dạy nghề, Quốc hội đã
ban hành Luật Giáo dục- năm 2005, quy định dạy nghề có ba trình độ đào tạo
(Sơ cấp nghề, Trung cấp nghề và Cao đẳng nghề); Luật Dạy nghề- năm 2006,
quy định chi tiết về tổ chức, hoạt động của CSDN; quyền và nghĩa vụ của tổ
chức, cá nhân tham gia hoạt động dạy nghề. Trong Luật Dạy nghề đã xác định
chính sách đầu tư của Nhà nước về phát triển dạy nghề: "Đầu tư có trọng
tâm, trọng điểm để đổi mở nội dung, chương trình và phương pháp dạy nghề,
phát triển đội ngũ giáo viên, hiện đại hoá thiết bị, đẩy mạnh nghiên cứu khoa
học nhằm nâng cao chất lượng dạy nghề, tập trung xây dựng một số cơ sở
dạy nghề tiếp cận với trình độ tiên tiến của khu vực và thế giới; chú trọng
phát triển dạy nghề ở các vùng có điều kiện kinh tế- xã hội đặc biệt khó khăn;
đầu tư đào tạo các nghề thị trường lao động có nhu cầu, nhưng khó thực hiện
xã hội hoá. "
Hiện tại, tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề ở nước ta còn thấp (khoảng
25% năm 2009) chất lượng GD- ĐT nói chung và chất lượng đào tạo nghề nói
riêng còn nhiều bất cập, nhất là cơ cấu đào tạo. Trình độ nhân lực chưa đáp
ứng được những đòi hỏi ngày càng cao của thị trường lao động trong nước và
quốc tế. Theo đánh giá của Ngân hàng thế giới (WB) chất lượng nguồn nhân
lực của Việt Nam chỉ đạt 3,89 điểm (thang điểm l0)- xếp thứ 11 trong 12
nước ở Châu Á được tham gia xếp hạng.
2. Thực trạng công tác dạy nghề ở nước ta hiện nay
Thực hiện các Nghị quyết của Đảng về định hướng phát triển dạy nghề
và Chiến lược phát triển giáo dục 2001-2010, từ năm 2001 đến nay ngành
7
Dạy nghề đã được phục hồi sau một thời gian dài bị suy giảm, từng bước
được đổi mới và phát triển đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cấu nhân lực kỹ
thuật trực tiếp trong sản xuất kinh doanh, dịch vụ phục vụ phát triển kinh tế-
xã hội.
Mạng lưới các cơ sở dạy nghề (CSDN) giai đoạn 2001- 2009 được phát
triển theo quy hoạch trên toàn quốc, đa dạng về hình thức sở hữu và loại hình
đào tạo Bên cạnh những kết quả đã đạt được, ngành Dạy nghề vẫn còn tồn tại
nhiều yếu kém, bất cập, do vậy chất lượng dạy nghề còn thấp chưa đáp ứng
được yêu cầu của thị trường lao động.
Một trong những nguyên nhân cơ bản phải kể đến đó là do các điều kiện
bảo đảm chất lượng dạy nghề tuy đã được cải thiện nhưng vẫn còn bất thường
- Đội ngũ giáo viên còn thiếu về số lượng và yếu về chất lượng, nhất là
trình độ kỹ năng thực hành nghề, ngoại ngữ, tin học ứng dụng, phương pháp
giảng dạy;