Luận Văn Theo dõi mô hình nuôi cá lóc trong vèo trong mùa lũ tại xã Tân Trung huyện Phú Tân tỉnh An Giang

TÓM LƯỢC . ii
MỤC LỤC .iii
DANH SÁCH BẢNG . vii
Bảng số vii
Tựa bảng vii

PHỤ CHƯƠNG . pc-1 . viii
DANH SÁCH HÌNH ix
Chương 1 GIỚI THIỆU . 1
Chương 2: LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU 2

2.1. Sự phân loại và phân bố của cá lóc 2
2.1.1. Phân loại 2
2.1.2. Sự phân bố của cá lóc . 2
2.2. Một số đặc điểm của cá lóc 2
2.2.1. Đặc điểm hình thái . 2
2.2.2. Đặc điểm dinh dưỡng .3
2.2.3. Đặc điểm sinh trưởng .3

Giai đoạn nhỏ, cá lóc chủ yếu tăng trưởng về chiều dài, cá càng lớn thì sự tăng trọng ngày càng nhanh. Trong tự nhiên, sức lớn của cá không đều, phụ thuộc vào điều kiện thức ăn sẵn có trong thuỷ vực. Trong điều kiện nuôi có thức ăn và chăm sóc tốt cá có thể lớn từ 0,5 đến 0,8 kg/năm, đạt tỷ lệ sống cao và ổn định (Phạm Văn Khánh, 2000). Sau 1 năm tuổi, thân cá lóc dài 38,5-40 cm, nặng 625-1.395 g, cá 3 tuổi thân dài 45-59 cm, nặng 1.467-2.031 g , con đực và con cái chênh lệch lớn về trọng lượng (Minh Dung, 2004). 3
2.2.4. Đặc điểm sinh sản 3

2.3. Phương pháp nuôi cá lóc thịt 4
2.3.1. Nuôi trong ao đất . 4
2.3.2. Nuôi cá lóc kết hợp trong ruộng lúa 4

Diện tích vuông ruộng nuôi cá lóc từ 0,5-3 ha, phải có mương và bờ bao xung quanh. Chiều dài mương bằng chiều dài bờ bao, rộng 1,5-2m, sâu 0,8-1m. Phải có hệ thống cống bọng cấp thoát nước khi cần thiết. Mật độ thả nuôi là 0,5-1 con/m2 và thời gian nuôi khoảng 6-7 tháng. Trong mô hình này để chủ động được nguồn thức ăn cho cá lóc người ta thường thả nuôi kết hợp một số loài cá khác như: cá mè vinh để nâng cao năng suất của ruộng nuôi. Việc cho cá ăn có thể là nguồn cá tạp tự nhiên trong mùa lũ, hay có thể bổ sung thêm thức ăn chế biến (Dương Tấn Lộc, 2001; Đại học An Giang, 2003). 4
2.3.2. Nuôi cá lóc ở rừng . 5

Hai lâm trường Mùa Xuân, Phương Ninh ở Cần Thơ trước đây có khoảng 1000 đìa nhử cá tự nhiên, nay đưa diện tích rừng vào nuôi cá gần 4000 ha. Rừng U Minh, khu Tràm Chim, các rừng nước ngọt, sông cụt, nước kém lưu thông là nơi nuôi và dưỡng cá lóc tự nhiên. Nơi đây có điều kiện sống thích hợp cho cá lóc, thức ăn tự nhiên rất phong phú có ở tại chỗ. Có thể nuôi cá 2-3 năm, cá đạt vài kg mỗi con
(Dương Tấn Lộc, 2001) . 5
2.3.4. Nuôi cá lóc trong vèo (mùng lưới) .6

Chương 3: VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU. . 8

3.1. Vật liệu 8
3.2. Phương pháp nghiên cứu 8
3.2.1. Thể thức thống kê 8
Phỏng vấn điều tra nông hộ và chọn mẫu điều tra theo chủ đích 8
3.2.2 Phương pháp tiến hành . 8
3.2.2.1. Theo dõi mô hình nuôi cá lóc trong vèo . 8
3.2.2.2. Tổng kết mô hình nuôi cá lóc trong vèo . 8
3.2.3. Chỉ tiêu theo dõi .9
3.2.3.1. Theo dõi 3 nông dân đang nuôi cá lóc trong vèo với những chỉ tiêu cụ thể như sau 9
3.2.3.2. Tổng kết mô hình nuôi cá lóc trong vèo . 10
3.3. Phân tích thống kê: . 10

Chương 4: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN . .11

4.2. Thông tin nông hộ 12
4.2.1. Nguồn nhân lực 12
4.2.2. Đất đai 13
4.3. Hoạt động nuôi cá trong mùa lũ . 15
4.3.1. Mùa vụ nuôi cá lóc trong vèo 15
4.3.2. Lý do nông dân áp dụng mô hình nuôi cá lóc trong vèo trong mùa lũ 16
4.3.4. Kỹ thuật nuôi . 17
4.3.4.1. Phương pháp cải tạo ao . 17
4.3.4.2. Phương pháp chuẩn bị vèo nuôi 19
4.3.4.3. Cách đặt vèo và phương pháp cấp nước . 20
4.3.4.4. Nguồn cá giống, mật độ thả và kích cỡ cá thả nuôi . 21
4.3.4.5. Nguồn thức ăn .22
4.3.4.6. Phương pháp cho cá lóc ăn của người dân 23
4.3.4.8. Quản lý dịch bệnh 25
4.3.5. Các chỉ tiêu năng suất và sinh khối lúc thu hoạch của cá lóc trong mô hình nuôi cá lóc trong vèo trong mùa lũ 2004 26
4.3.6. Hiệu quả kinh tế của mô hình nuôi cá lóc trong vèo trong mùa lũ năm 2004
29
4.4. Đời sống của nông dân sau khi áp dụng mô hình nuôi cá lóc trong vèo . 33
4.5. Các yếu tố quyết định thành công của mô hình nuôi cá lóc trong vèo màu lũ năm 2004 35
4.6. Những khó khăn trở ngại của mô hình nuôi cá lóc trong vèo trong mùa lũ năm 2004 36

Chương 5 KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ . 40

GIỚI THIỆU



An Giang là một trong những tỉnh đầu nguồn của Đồng Bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL) hằng năm lượng nước lũ tràn về đây rất sớm và trùng với thời gian thu hoạch xong lúa hè thu. Trong các tháng tiếp theo của mùa lũ, thu nhập và đời sống của người dân không cao và tương đối bấp bênh do chủ yếu dựa vào nghề đánh bắt thủy sản như giăng câu, giăng lưới, bắt ốc . (Trung Liêm, 2004). Trước tình hình đó, Phòng Nông Nghiệp và Xây Dựng huyện Phú Tân, tỉnh An Giang đã khuyến khích phát triển nhiều mô hình sản xuất trong mùa lũ nhằm tận dụng nguồn lao động nhàn rỗi và diện tích mặt nước để nâng cao thu nhập cho người dân, trong đó có mô hình trồng ấu, rau nhút và nuôi trồng thủy sản (Phòng Xây dựng và Phát triển Nông thôn huyện Phú Tân - tỉnh An Giang, 2003).
Tân Trung là một xã có diện tích tự nhiên khoảng 790 ha gồm 2406 hộ, hoạt động chính của người dân trong xã là sản xuất nông nghiệp và đa số có mức sống trung bình. Trong mùa lũ, nuôi cá lóc trong vèo là mô hình sản xuất điển hình của xã từ năm 2002 đến nay và toàn xã có đến 105 hộ nuôi (UBND xã Tân Trung, 2004). Đây là một hình thức nuôi cá khá đơn giản và tận dụng tốt nguồn thức ăn tự nhiên rẻ tiền như: cá tạp, cua, ốc bươu vàng nhưng mang lại hiệu quả kinh tế cao (Tuấn Khanh, 2004). Tuy nhiên ngoài những thành công trước mắt, mô hình này vẫn còn nhiều hạn chế khi mà mức độ thâm canh ngày càng cao, giá cả thị trường bấp bênh, kỹ thuật nuôi chưa thích hợp, . (Phòng Xây dựng và Phát triển Nông thôn huyện Phú Tân-tỉnh An Giang, 2003).
Do đó để khảo sát hiện trạng nuôi cá lóc trong vèo, tìm hiểu những khó khăn trở ngại của nông dân và đánh giá được hiệu quả kinh tế của hình thức nuôi này, chúng tôi đã tiến hành tổng kết và theo dõi mô hình này trong mùa nước lũ năm 2004 nhằm giúp người dân có thể duy trì và thực hiện mô hình này một cách có hiệu quả hơn mỗi khi lũ về.