Chuyên Đề Thâm hụt tài khoản vãng lai: Nguyên nhân và giải pháp

I. Mở đầu

Trong bối cảnh thị trường thế giới có nhiều biến động, giá dầu tăng cao, khủng hoảng nhà
đất ở Mỹ, thì ở trong nước cùng với lạm phát tăng cao, thi trường bất động sản đóng băng,
thị trường chứng khoán mất điểm liên tục, việc thâm hụt cán cân thương mại và tài khoản
vãng lai
2
trong năm 2007 rất lớn và những tháng đầu năm 2008 cho thấy chiều hướng
ngày càng xấu đi đã làm dấy lên những quan ngại của nhiều nhà hoạch định chính sách
cũng như các chuyên gia kinh tế cho rằng việc nhập siêu và thâm hụt tài khoản vãng lai là
đáng lo ngại, không thể kéo dài (unsustainable), và có thể dẫn tới khủng hoảng kinh tế.
Trong thời gian gần đây báo chí trong và ngoài nước cũng như các tổ chức nước ngoài
đồng loạt đưa ra các báo cáo không tích cực về sự bất ổn kinh tế vĩ mô của Việt Nam.
3

Trong báo cáo của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trước Quốc hội 31/5/2008 cũng đề cập
tới vấn đề nhập siêu có thể gây ra mất cân bằng cán cân thanh toán và ảnh hưởng đến
kinh tế vĩ mô.

Theo kinh nghiệm quốc tế cũng như l y thuyết kinh tế, khi thâm hụt tài khoản vãng lai
lớn và kéo dài mà không có các biện pháp cần thiết (như tăng lãi suất, hạ/phá giá
(devaluate) đồng tiền, cắt giảm chi tiêu chính phủ, thì nền kinh tế có thể sẽ gặp phải nguy
cơ khủng hoảng tiền tệ. Một trường hợp hay được lấy ra làm ví dụ đó là cuộc khủng
hoảng tiền tệ của Thái Lan năm 1997, khi nước này do thâm hụt tài khoản vãng lai quá
lớn, cùng với các khoản vay nợ ngắn hạn không có khả năng thanh toán đã không thể giữ
giá được đồng tiền, và dữ trữ ngoại hối bị cạn kiệt.


Mục lục

I. Mở đầu . 3
II. Tình hình nhập siêu và thâm hụt tài khoản vãng lai của Việt Nam . 5
III. Nguy cơ khủng hoảng của thâm hụt tài khoản vãng lai 9
IV. Nguyên nhân và giải pháp đối với thâm hụt tài khoản vãng lai . 16
4.1 Đầu tư tăng cao? . 16
4.2 Mức tiết kiệm thấp 21
4.3 Thâm hụt ngân sách và thâm hụt tài khoản vãng lai . 22
4.4. Gợi y về giải pháp . 26
V. Lời kết 28
VI. Một số tài liệu tham khảo . 29
Hộp số 1 31
Hộp số 2 32
Phụ lục 1: Tình hình tài khoản vãng lai của các nước châu Á trước khủng hoảng 1997 . 33