Tài liệu Tập đoàn kinh tế việt nam hiện trạng và xu hướng phát triển

TẬP ĐOÀN KINH TẾ VIỆT NAM HIỆN TRẠNG VÀ XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN

Việt Nam đang trên con đường phát triển và hội nhập mạnh mẽ vào nền
kinh tế quốc tế. Chúng ta đang từng bước gỡ bỏ hàng rào về hành chính,
thuế quan Các doanh nghiệp của Việt Nam phải đối mặt với sự cạnh tranh
bình đẳng với các tập đoàn kinh tếđa quốc gia hùng mạnh trên thế giới đặc
biệt là sau khi chúng ta gia nhập tổ chức thương mại quốc tế WTO. Thực tế,
kinh nghiệm các nước cho thấy những tập đoàn kinh tế mạnh ở cả khối kinh
tế nhà nước và kinh tế tư nhân sẽ là “đội quân chủ lực” đảm bảo quá trình
hội nhập thành công. Sự phát triển các tập đoàn kinh tế là tất yếu của quá
trình hợp tác phát triển các loại hình doanh nghiệp, các mối quan hệ hợp tác
đầu tư trên cơ sở nhu cầu phát triển thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế.


Trong bối cảnh đó, Đảng và Nhà nước đã chủ trương thành lập các tập
đoàn kinh tế lớn trong một số ngành then chốt theo hướng chuyển đổi các
tổng công ty nhà nước và khuyến khích sự phát triển của các tập đoàn kinh
tế tư nhân. Tuy nhiên trong việc hình thành và chuyển đổi các tổng công ty
thành các tập đoàn kinh tế còn rất nhiều điều tranh luận. Câu hỏi đặt ra là
hiện trạng các tập đoàn kinh tếở Việt Nam hiện nay ra sao? Xu hướng phát
triển của các tập đoàn kinh tế trong thời gian sắp tới như thế nào? Liệu đây
đã là thời điểm thích hợp cho việc xây dựng các tập đoàn kinh tếở các lĩnh
vực khác nhau, đặc biệt là sự hình thành và phát triển của các tập đoàn kinh
tế tư nhân hay chưa?


1) Sự cần thiết của việc hình thành các tập đoàn kinh tế.


Tập đoàn kinh tế là một tổ hợp các doanh nghiệp gồm công ty mẹ, các
công ty con và các doanh nghiệp liên kết khác. Công ty mẹ là hạt nhân của
tập đoàn kinh tế là đầu mối liên kết các doanh nghiệp thành viên, doanh
nghiệp liên kết với nhau, nắm quyền kiểm soát, chi phối các quyết sách,
chiến lược phát triển nhân sự, chi phối hoạt động của các thành viên. Bản thân tập đoàn không có tư cách pháp nhân chỉ công ty mẹ, công ty con, các
doanh nghiệp liên kết mới có tư cách pháp nhân. Các tập đoàn có thể hoạt
động trong một hay nhiều lĩnh vực khác nhau. Các doanh nghiệp thành viên
và các doanh nghiệp liên kết có quan hệ với nhau về vốn, đầu tư, tài chính,
công nghệ, thông tin, đào tạo, nghiên cứu và các liên kết khác xuất phát từ
lợi ích của cá doanh nghiệp tham gia liên kết.


Việc phát triển của các tập đoàn kinh tế là một tất yếu của quá trình hợp
tác và phát triển các loại hình doanh nghiệp, các mối quan hệ hợp tác đầu tư
trên cơ sở nhu cầu phát triển thị trường. Nếu chỉ có các doanh nghiệp nhỏ và
vừa không thể nào dẫn dắt nền kinh tế, không thể cạnh tranh cũng như hội
nhập được. Kinh nghiệm của các nước phát triển trên thế giới cho thấy rằng
những tập đoàn kinh tế lớn là những đầu tàu trong việc phát triển nền kinh
tế. Trong giai đoạn phát triển và hội nhập, trong điều kiện kinh tế Việt Nam
phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng gay gắt khi gia nhập WTO thì vai
trò của các tập đoàn kinh tế trở nên quan trọng hơn lúc nào hết. Điều này
được thể hiện ở các khía cạnh sau:


Thứ nhất, tập đoàn kinh tế cho phép huy động được các nguồn lực vật
chất, lao động và vốn trong xã hội vào quá trình sản xuất kinh doanh tạo ra
sự hỗ trợ trong việc cải tổ cơ cấu sản xuất, hình thành những công ty hiện
đại, quy mô có tiềm lực kinh tế lớn. Việc hình thành tập đoàn kinh tế cho
phép phát huy lợi thế kinh tế có quy mô lớn, khai thác triệt để thương hiệu,
hệ thống dịch vụđầu vào, đầu ra và dịch vụ chung của cả tập đoàn. Việc
hình thành tập đoàn kinh tế còn có ý nghĩa tăng cường hiệu quả quản lý, sử
dụng lợi thế về quy mô và kết hợp các ưu thế của sự chuyên môn hoá với
hoạt động kinh doanh đa dạng và tách bạch được quản lý hành chính và
quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh đối với các doanh nghiệp của tập
đoàn. Bởi vì hầu hết các tập đoàn đều có các bộ phận nghiên cứu thống nhất,
bộ phận thực hiện chức năng mà một doanh nghiệp riêng lẻ khó có thểđảm
đương nổi như thu thập thông tin, dựđoán thị trường, nghiên cứu kỹ thuật
tiên tiến, dự báo xuất khẩu các doanh nghiệp cùng nghành.


Thứ hai, tập đoàn kinh tế góp phần mở rộng phân công lao động quốc tế
và hợp tác quốc tế, đẩy nhanh quá trình phát triển. Trong chiến lược kinh
doanh các tập đoàn kinh tế tìm mọi biện pháp đểđạt được mục tiêu tối đa
hoá lợi nhuận trước hết là triệt để khai thác các lợi thế so sánh quốc gia


2
CIEM _ Trung tâm Thông tin Tư liệu