Thạc Sĩ Tăng trưởng tín dụng ngân hàng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam trong điều kiện kinh tế vĩ

MỤC LỤC
DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT i
DANH MỤC BẢNG, HÌNH VẼ VÀ HỘP .ii
LỜI MỞ ĐẦU 1
Chương 1: LUẬN CỨ KHOA HỌC VỀ TĂNG TRƯỞNG TÍN DỤNG NGÂN HÀNG
ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TRONG ĐIỀU KIỆN KINH TẾ VĨ MÔ
BẤT ỔN . 11
1.1. TÍN DỤNG NGÂN HÀNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA 11
1.1.1. Doanh nghiệp nhỏ và vừa và vai trò của nó trong nền kinh tế 11
1.1.2. Tín dụng ngân hàng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa 17
1.2. NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN VỀ TĂNG TRƯỞNG TÍN DỤNG NGÂN
HÀNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TRONG ĐIỀU KIỆN KINH TẾ
VĨ MÔ BẤT ỔN 22
1.2.1. Cơ sở luận về nền kinh tế vĩ mô bất ổn . 22
1.2.2. Tăng trưởng tín dụng ngân hàng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa trong điều
kiện kinh tế vĩ mô bất ổn . 27
1.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến việc tăng trưởng tín dụng ngân hàng đối với doanh
nghiệp nhỏ và vừa 34
1.3. KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VỀ TĂNG TRƯỞNG TÍN DỤNG NGÂN HÀNG
CHO DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TRONG ĐIỀU KIỆN KINH TẾ VĨ MÔ
BẤT ỔN VÀ BÀI HỌC CHO VIỆT NAM . 38
1.3.1. Kinh nghiệm của các quốc gia . 38
1.3.2. Bài học cho Việt Nam 49
TÓM TẮT CHƯƠNG 1 53
Chương 2: THỰC TRẠNG TĂNG TRƯỞNG TÍN DỤNG NGÂN HÀNG ĐỐI VỚI
DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA Ở VIỆT NAM TRONG ĐIỀU KIỆN KINH TẾ VĨ MÔ
BẤT ỔN . 54
2.1. MÔI TRƯỜNG CHO TĂNG TRƯỞNG TÍN DỤNG NGÂN HÀNG ĐỐI VỚI
DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA VIỆT NAM TRONG ĐIỀU KIỆN KINH TẾ VĨ
MÔ BẤT ỔN . 54
2.1.1. Bối cảnh kinh tế vĩ mô bất ổn 54
2.1.2. Ảnh hưởng của bối cảnh kinh tế vĩ mô bất ổn đối với hoạt động của doanh
nghiệp nhỏ và vừa 57
2.1.3. Thực trạng huy động vốn của các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong điều kiện kinh
tế vĩ mô bất ổn . 60
2.1.4. Chính sách của Chính phủ về tăng trưởng tín dụng ngân hàng đối với doanh
nghiệp nhỏ và vừa trong điều kiện kinh tế vĩ mô bất ổn 642.2. THỰC TRẠNG TĂNG TRƯỞNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ
VỪA TRONG ĐIỀU KIỆN KINH TẾ VĨ MÔ BẤT ỔN . 71
2.2.1. Đánh giá chung về các dịch vụ ngân hàng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa 71
2.2.2. Tăng trưởng tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam trong điều kiện
kinh tế vĩ mô bất ổn . 74
2.2.3. Biện pháp tăng trưởng tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa trong trong
điều kiện kinh tế vĩ mô bất ổn 82
2.2.4. Nghiên cứu thực nghiệm thực trạng tăng trưởng tín dụng của các DNNVV trong
điều kiện kinh tế vĩ mô bất ổn 86
2.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG ĐỐI VỚI TĂNG TRƯỞNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI
DNNVV TRONG ĐIỀU KIỆN KINH TẾ VĨ MÔ BẤT ỔN 100
2.3.1. Những kết quả đạt được . 100
2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân . 103
TÓM TẮT CHƯƠNG 2 109
Chương 3: GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ VỀ TĂNG TRƯỞNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI
DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA Ở VIỆT NAM TRONG ĐIỀU KIỆN KINH TẾ VĨ
MÔ BẤT ỔN . 110
3.1. QUAN ĐIỂM VÀ ĐỊNH HƯỚNG TĂNG TRƯỞNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI
DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN TỚI . 110
3.1.1. Quan điểm phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam . 110
3.1.2. Quan điểm tăng trưởng tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam
trong điều kiện kinh tế vĩ mô bất ổn 111
3.1.3. Định hướng tăng trưởng tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam
từ phía Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 112
3.1.4. Định hướng tăng trưởng tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam
từ phía các ngân hàng thương mại Việt Nam 114
3.2. GIẢI PHÁP TĂNG TRƯỞNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA
Ở VIỆT NAM TRONG ĐIỀU KIỆN KINH TẾ VĨ MÔ BẤT ỔN . 115
3.2.1. Nhóm giải pháp mang tính chiến lược . 115
3.2.2. Nhóm giải pháp cụ thể cho việc tăng trưởng tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và
vừa trong điều kiện kinh tế vĩ mô bất ổn . 126
3.3. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ . 155
3.3.1. Kiến nghị với Chính phủ 155
3.3.2. Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam . 158
3.3.3. Kiến nghị với Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam . 159
TÓM TẮT CHƯƠNG 3 161
KẾT LUẬN 162
TÀI LIỆU THAM KHẢO . 165
PHỤ LỤC 170i
DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT
Chữ cái
viết tắt
Tên đầy đủ bằng tiếng Anh Tên đầy đủ tiếng việt
CNTT Công nghệ thông tin
CPI Consumer Price Index Chỉ số giá tiêu dùng
DNNVV Doanh nghiệp nhỏ và vừa
FDI Foreign Direct Investment Đầu tư trực tiếp nước ngoài
GDP Gross Domestic Product Tổng sản phẩm quốc nội
HHDV Hàng hóa, dịch vụ
HHDVCN Hàng hóa, dịch vụ công nghiệp
IMF International Monetary Fund Quỹ Tiền tệ Quốc tế
KOTEC
Tổng Công ty Tài chính công
nghệ Hàn Quốc
NHNN Ngân hàng Nhà nước
NHTM Ngân hàng thương mại
NHTW Ngân hàng Trung ương
NLHC Năng lượng, hóa chất
ODA
Official Development
Assistance
Hỗ trợ phát triển chính thức
OECD
Oganiation for Economic
Co-operation and
Development
Tổ chức hợp tác và phát triển
kinh tế
TCTD Tổ chức tín dụng
TPDU Thực phẩm, đồ uống
USD US Dollar Đô la Mỹ
VND Vietnam dong Việt Nam đồng
VLXD Vật liệu xây dựng
YT Y tế
WTO World Trade Organization Tổ chức thương mại thế giớiii
DANH MỤC BẢNG, HÌNH VẼ VÀ HỘP
I. DANH MỤC BẢNG
1. Bảng 1.1: Tiêu chí phân loại DNNVV của World Bank .11
2. Bảng 1.2: Tiêu chí phân loại DNNVV tại một số quốc gia .12
3. Bảng 1.3: Tiêu chí phân loại doanh nghiệp .13
4. Bảng 1.4: Một số chỉ tiêu kinh tế vĩ mô của Argentina 1996 – 2002 26
5. Bảng 1.5: Tốc độ phát triển của DNNVV và doanh nghiệp lớn tại Hàn Quốc
giai đoạn 1960s – 1990s (%) .39
6. Bảng 1.6: Chỉ số sản xuất của DNNVV trong lĩnh vực sản xuất (1995 = 100) 40
7. Bảng 1.7: Sự phá sản của các doanh nghiệp Hàn Quốc (1996 – 1999) 40
8. Bảng 1.8: Tỷ lệ cho vay DNNVV tối thiểu bắt buộc 41
9. Bảng 2.1: Đánh giá về năng lực cung cấp dịch vụ ngân hàng .72
10.Bảng 2.2: Tỷ trọng doanh thu của các loại hình dịch vụ cung cấp cho đối tượng
doanh nghiệp nhỏ và vừa .73
11.Bảng 2.3: Tỷ trọng dư nợ, lợi nhuận của đối tượng DNNVV .75
12.Bảng 2.4: Dư nợ tín dụng DNNVV theo thời hạn và loại tiền 78
13.Bảng 2.5: Dư nợ tín dụng phân theo sản phẩm cho vay đối với DNNVV .79
14.Bảng 2.6: Quy mô nợ quá hạn, nợ xấu và tài sản đảm bảo đối với dư nợ các
DNNVV .80
15.Bảng 2.7: Tỷ lệ nợ xấu của các DNNVV 81
16.Bảng 2.8: Tỷ trọng các DNNVV trong mẫu phân theo quy mô tổng nguồn vốn
.87
17.Bảng 2.9: Tổng hợp các giải thuyết và dấu dự kiến của các biến độc lập .96
18.Bảng 2.10: Kết quả hồi quy mô hình cho hai năm 2010 và 2011 .97
19.Bảng 2.11: Mối quan hệ giữa tỷ lệ nợ và vay ngân hàng với tỷ lệ sinh lời của
DNNVV trong năm 2010 và 2011 .99
20.Bảng 3.1: Các bước chính trong mỗi giai đoạn trong chuỗi giá trị dịch vụ ngân
hàng DNNVV 139
21.Bảng 3.2: Các phương pháp quản lý rủi ro cho trung tâm hỗ trợ DNNVV 142iii
II. DANH MỤC HÌNH
1. Hình 1.1: Tỷ lệ trung bình các công ty coi khả năng tiếp cận nguồn vốn vay là
trở ngại chính đối với các hoạt động hiện tại 28
2. Hình 1.2: Tốc độ tăng trưởng kinh tế Đài Loan giai đoạn 2006 - 2010 45
3. Hình 2.1: Tăng trưởng kinh tế của Việt Nam và một số quốc gia trong khu vực
giai đoạn 2006 – 2014e 54
4. Hình 2.2: Tỷ lệ lạm phát của Việt Nam và một số quốc gia trong khu vực giai
đoạn 2006 – 2014e .55
5. Hình 2.3: Giá trị xuất khẩu, nhập khẩu, cán cân thương mại và dự trữ ngoại hối
của Việt Nam giai đoạn 2000 - 2012 .56
6. Hình 2.4: Diễn biến thâm hụt ngân sách, tỷ lệ đầu tư, tiết kiệm của Việt Nam
giai đoạn 2010 - 2013 57
7. Hình 2.5: Tình hình doanh nghiệp dừng hoạt động, giải thể và thành lập mới giai
đoạn 2011 – 2013 58
8. Hình 2.6: Tăng trưởng doanh số bán lẻ giai đoạn 2008 - 2013 .59
9. Hình 2.8: Tỷ trọng dư nợ tín dụng đối với DNNVV trên tổng dư nợ của từng
ngân hàng 9 tháng 2013 .76
10.Hình 2.9: Dư nợ DNNVV theo loại hình doanh nghiệp 77
11.Hình 2.10: Dư nợ DNNVV theo ngành kinh tế .77
12.Hình 2.9: Tỷ trọng các DNNVV trong mẫu phân theo ngành nghề 87
13.Hình 2.10: Tỷ trọng vốn vay ngắn hạn ngân hàng trong tổng nguồn vốn của
DNNVV .88
14.Hình 2.11: Tỷ trọng vốn vay dài hạn ngân hàng trong tổng nguồn vốn của
DNNVV .89
15.Hình 2.12: Tỷ trọng vốn vay ngân hàng trong tổng nguồn vốn của DNNVV 90
16.Hình 2.13: Tỷ trọng nợ trong tổng nguồn vốn của DNNVV 90
17.Hình 3.1: Mẫu điểm đánh giá cho các NHTM về chiến lược tăng trưởng tín
dụng cho DNNVV và năng lực thực hiện .124iv
III. DANH MỤC HỘP
1. Hộp 2.1: Các bước cơ bản trong quy trình cấp tín dụng (cho vay) .82
2. Hộp 2.2: Các biện pháp hỗ trợ tín dụng cho doanh nghiệp vừa và nhỏ của ngân
hàng SHB .84
3. Hộp 2.3: Gói sản phẩm hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của Vietinbank .84
4. Hộp 2.4: NHTMCP Đông Á .