Thạc Sĩ Tăng cường quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Cục thuế tỉn

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ii
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn này, tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu
Trường Đại học kinh tế & QTKD – ĐH Thái Nguyên, Phòng Đào tạo, cùng
các thầy, cô giáo trong Trường Đại học kinh tế & QTKD đã tận tình giúp đỡ,
tạo mọi điều kiện cho tôi trong quá trình học tập và thực hiện đề tài.
Đặc biệt xin trân trọng cảm ơn PGS.TS Hoàng Thị Thu với cương vị
hướng dẫn khoa học đã trực tiếp chỉ bảo, hướng dẫn tận tình và đóng góp
nhiều ý kiến quý báu, giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.
Tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn tới lãnh đạo Cục Thuế tỉnh Bắc Ninh,
các phòng ban liên quan tại Cục thuế tỉnh Bắc Ninh, Cục thống kê tỉnh Bắc
Ninh, các ban, ngành cùng với các doanh nghiệp đã giúp tôi trong suốt quá
trình thực hiện Luận văn này.
Mặc dù bản thân đã rất cố gắng, nhưng Luận văn này không tránh khỏi
những thiếu sót. Vì vậy, tôi rất mong nhận được sự chỉ dẫn, góp ý của quý
thầy, cô giáo và tất cả bạn bè.
Xin chân thành cảm ơn !

Thái Nguyên, ngày 15 tháng 5 năm 2015
Tác giả luận văn



Đỗ Thị Hiển
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iii
MỤC LỤC

i
LỜI CẢM ƠN . ii
MỤC LỤC iii
DANH MỤC VIẾT TẮT vii
DANH MỤC CÁC BẢNG . viii
DANH MỤC CÁC HÌNH ix
MỞ ĐẦU 1
1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài 1
2. Mục tiêu nghiên cứu 2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu . 3
4. Ý nghĩa khoa học của đề tài nghiên cứu . 3
5. Kết cấu của luận văn . 3
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ THUẾ
THU NHẬP DOANH NGHIỆP ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NGOÀI
QUỐC DOANH . 4
1.1. Cơ sở lý luận về quản lý thuế TNDN đối với DN NQD 4
1.1.1. Vai trò và đặc điểm của DN NQD 4
1.1.2. Một số vấn đề về thuế TNDN . 9
1.1.3. Quản lý thuế TNDN đối với DN NQD . 17
1.2. Cơ sở thực tiễn về quản lý thuế TNDN đối với DN NQD 27
1.2.1. Kinh nghiệm quản lý thuế TNDN đối với doanh nghiệp NQD tại
một số địa phương . 27
Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . 33
2.1. Câu hỏi nghiên cứu 33
2.2. Phương pháp nghiên cứu 33
2.2.1. Khung phân tích 33
2.2.2. Phương pháp thu thập thông tin 34
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iv
2.2.3. Phương pháp tổng hợp và xử lý thông tin . 35
2.2.4. Phương pháp phân tích thông tin 35
2.2.5. Phương pháp phỏng vấn sâu . 36
2.3. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu . 36
2.3.1. Chỉ tiêu phản ánh kết quả thu thuế TNDN . 36
2.3.2. Chỉ tiêu phản ánh kết quả quản lý thuế TNDN . 36
2.3.3. Chỉ tiêu đánh giá công tác quản lý nợ đọng thuế TNDN của DN NQD 38
Chương 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THUẾ TNDN ĐỐI VỚI
DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH TẠI CỤC THUẾ TỈNH
BẮC NINH . 40
3.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội của tỉnh Bắc Ninh 40
. 40
3.1.2. Đặc điểm dân số, nguồn nhân lực . 41
3.1.3. Đặc điểm phát triển kinh tế - xã hội 42
3.2. Đặc điểm của Cục thuế tỉnh Bắc Ninh . 44
3.2.1. Khái quát về Cục thuế tỉnh Bắc Ninh . 44
3.2.2. Cơ cấu tổ chức, bộ máy hoạt động của Cục thuế tỉnh Bắc Ninh 45
3.2.3. Đặc điểm nhân sự của văn phòng Cục thuế tỉnh Bắc Ninh 49
3.2.4. Cơ chế quản lý thuế tại Cục thuế tỉnh Bắc Ninh . 50
3.2.5. Kết quả thực hiện thu Ngân sách Nhà nước giai đoạn 2012 - 2014 . 51
3.3. Đặc điểm hoạt động của các DN NQD tại Cục thuế tỉnh Bắc Ninh
3.3.1. Khai quát về DN NQD tại Cục thuế tỉnh Bắc Ninh 53
3.3.2. Đặc điểm tình hình hoạt động của DN NQD tại Cục Thuế tỉnh Bắc Ninh . 59
3.4. Công tác quản lý thuế TNDN đối với DN NQD tại Cục Thuế tỉnh
Bắc Ninh 61
3.4.1.Tình hình quản lý thuế TNDN thông qua hồ sơ khai thuế . 61
3.4.2. Tình hình quản lý thuế thông qua kết quả thu thuế TNDN 68
3.4.3. Tình hình quản lý thuế thông qua sự tuân thủ của các DN NQD . 70
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

v
3.4.4. Tình hình quản lý thuế TNDN thông qua nợ đọng thuế TNDN của
DN NQD . 73
3.5. Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý thuế TNDN đối với DN
NQD tại Cục thuế tỉnh Bắc Ninh 76
3.5.1. Trình độ nhận thức và ý thức chấp hành luật thuế của người nộp thuế 77
3.5.2. Hệ thống chính sách thuế, pháp luật thuế . 81
3.5.3. Công tác tuyên truyền chính sách thuế . 82
3.6. Đánh giá chung về công tác quản lý thuế TNDN đối với DN NQD tại
Cục thuế tỉnh Bắc Ninh . 83
3.6.1. Kết quả đạt được . 83
3.6.2. Hạn chế 84
3.6.3. Nguyên nhân của những hạn chế 85
Chương 4: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ THUẾ TNDN ĐỐI
VỚI DOANH NGHIỆP NQD TẠI CỤC THUẾ TỈNH BẮC NINH . 87
4.1. Quan điểm, phương hướng, mục tiêu tăng cường quản lý thuế TNDN
đối với DN NQD tại Cục Thuế tỉnh Bắc Ninh 87
4.1.1. Quan điểm . 87
4.1.2. Phương hướng . 88
4.1.3. Nhiệm vụ . 89
4.2. Giải pháp tăng cường quản lý thuế TNDN đối với DN NQD tại Cục
Thuế tỉnh Bắc Ninh . 91
4.2.1. Tăng cường công tác quản lý người nộp thuế . 91
4.2.2. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý các vi phạm về
thuế 94
4.2.3. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền,giáo dục và cung cấp dịch vụ hỗ
trợ người nộp thuế . 98
4.2.4. Đẩy mạnh khai ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác
quản lý thuế 101
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

vi
4.2.5. Công tác khác 102
4.3. Một số kiến nghị . 104
4.3.1. Một số kiến nghị với Nhà nước về chế độ chính sách 104
4.3.2. Kiến nghị với Bộ Tài chính – Tổng Cục thuế . 106
4.3.3. Kiến nghị với UBND tỉnh Bắc Ninh và Cục thuế tỉnh Bắc Ninh . 107
KẾT LUẬN 109
TÀI LIỆU THAM KHẢO 110
PHỤ LỤC . 112




Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

vii
DANH MỤC VIẾT TẮT

Chữ viết tắt Diễn giải
DN NQD Doanh nghiệp ngoài quốc doanh
DN Doanh nghiệp
NQD Ngoài quốc doanh
DNTN Doanh nghiệp tư nhân
TNDN Thu nhập doanh nghiệp
HTX Hợp tác xã
TNCT Thu nhập chịu thuế
CQT Cơ quan thuế
CBCC Cán bộ công chức
NNT Người nộp thuế
NSNN Ngân sách nhà nước
KD Kinh doanh
TNHH Trách nhiệm hữu hạn
HSKT Hồ sơ khai thuế
UBND Ủy ban nhân dân


Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

viii
DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Số lượng mẫu theo ngành nghề kinh doanh . 35
Bảng 3.1. Chức năng của các phòng thuộc Cục thuế tỉnh Bắc Ninh 47
Bảng 3.2. Cơ cấu tổ chức cán bộ văn phòng Cục thuế tỉnh Bắc Ninh năm
2012 - 2014 . 49
Bảng 3.3. Số thu Cục Thuế tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2012-2014 . 52
Bảng 3.4. Số lượng Doanh nghiệp đang hoạt động giai đoạn 2012-2014 55
Bảng 3.5. Số lượng và cơ cấu doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Cục
thuế tỉnh Bắc Ninh giai đoạn từ Năm 2012-2014 . 57
Bảng 3.6. Số lượng các DN NQD trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh theo lĩnh
vực kinh doanh qua 3 năm 2012 - 2014 60
Bảng 3.7. Hồ sơ khai thuế TNDN đã nộp cho cơ quan thuế giai đoạn
2012-2014 . 61
Bảng 3.8. Kết quả thu NSNN của các DN NQD theo từng sắc thuế 69
Bảng 3.9. Kết quả thu NSNN về thuế TNDN của các DN NQD theo
ngành nghề 69
Bảng 3.10. Tình hình tuân thủ luật thuế TNDN của các doanh nghiệp NQD 71
Bảng 3.11. Tình hình vi phạm luật thuế, nợ đọng thuế TNDN của các
doanh nghiệp NQD . 74
Bảng 3.12. Số thu về thuế TNDN qua các năm 2012-2014 75
Bảng 3.13. Kết quả điều tra về sai sót trong kê khai, nộp thuế TNDN 77
Bảng 3.14. Bảng kết quả điều tra doanh nghiệp về việc coi trọng công tác
kế toán của doanh nghiệp 78
Bảng 3.15. Kết quả điều tra doanh nghiệp về hoạt động kiểm tra thuế của
cơ quan thuế tác động đến các doanh nghiệp . 79
Bảng 3.16. Kết quả điều tra về thực hiện chính sách thuế TNDN 81
Bảng 3.17. Kết quả điều tra về dịch vụ hỗ trợ người nộp thuế . 82
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ix
DANH MỤC CÁC HÌNH


Hình 3.1. Bản đồ tỉnh Bắc Ninh 41
Hình 3.2. Cơ cấu tổ chức của ngành thuế Bắc Ninh . 45
Hình 3.3. Sơ đồ cơ cấu tổ chức tại văn phòng Cục thuế tỉnh Bắc Ninh . 46







Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

1
MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài
Thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước và là công cụ điều
tiết vĩ mô nền kinh tế quốc dân. Chính vì vậy mà các nhà kinh tế, các nhà
quản lý luôn quan tâm nghiên cứu về chính sách thuế của quốc gia nói chung
và của từng địa phương nói riêng. Trọng tâm của các nghiên cứu là: làm thế
nào để chính sách thuế đạt được mục đích tạo nguồn thu vững chắc, đảm bảo
cân đối thu chi Ngân sách Nhà nước; đồng thời góp phần phát huy tác dụng
điều tiết vĩ mô nền kinh tế, thực hiện công bằng xã hội.
Hệ thống chính sách thuế ở nước ta hiện nay gồm các sắc thuế chủ
yếu: Thuế Giá trị gia tăng; Thuế TNDN; Thuế Thu nhập cá nhân; Thuế Tiêu
thụ đặc biệt; Thuế xuất, nhập khẩu; Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp; Thuế
nhà, đất; Thuế sử dụng đất nông nghiệp. Từ năm 1990 đến nay, Nhà nước đã
từng bước thực hiện cải cách hệ thống chính sách thuế và bộ máy ngành Thuế
được tổ chức lại thống nhất theo ngành dọc từ Trung ương đến địa phương.
Nhờ vậy, công tác quản lý thuế đã được đổi mới căn bản, từng bước hiện đại
hóa và phát huy được vai trò tích cực trong việc thực hiện các Luật thuế mới
và tăng thu cho NSNN. Trong công tác quản lý thuế thì công tác quản lý thuế
TNDN đối với các doanh nghiệp NQD là khó khăn nhất, phức tạp nhất, luôn
được quan tâm, chú ý nhiều nhất vì đây là khu vực có tiềm năng đóng góp số
thu lớn vào NSNN và cũng là khu vực thất thu thuế nhiều nhất.
Tỉnh Bắc Ninh là tỉnh mới được tái thiết lập lại từ năm 1997, đã nhanh
chóng hoà cùng với cả nước tạo thế, tạo đà vững bước đi lên; xây dựng kinh
tế - xã hội của Bắc Ninh ngày càng vững mạnh. Trong quá trình phát triển
kinh tế, tỉnh đã luôn quan tâm xây dựng ngành thuế lớn mạnh để đảm bảo
công tác thu cho ngân sách, đáp ứng được nhiệm vụ chi tiêu ngày càng cao
của tỉnh nhà.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

2
Bắc Ninh là một tỉnh thuộc vùng đồng bằng Sông Hồng, nằm trong tam
giác kinh tế trọng điểm Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh và là cửa ngõ phía
Đông Bắc của thủ đô Hà Nội. Với nhiều chủ trưởng chính sách thu hút các
nguồn lực cho đầu tư phát triển, tổ chức khai thác có hiệu quả tiềm năng thế
mạnh của mình, những năm qua tỉnh Bắc Ninh đã tạo ra nhiều điều kiện thuận
lợi cho các doanh nghiệp nhất là các doanh nghiệp NQD phát triển. Nằm
trong môi trường kinh doanh thuận lợi như vậy các doanh nghiệp NQD đã
nhanh chóng chuyển biến nắm bắt được những thay đổi của nền kinh tế trong
cơ chế mới. Song trong những năm vừa qua, do nhiều nguyên nhân khác nhau
mà việc động viên thuế vào NSNN từ các doanh nghiệp NQD còn gặp nhiều
khó khăn, gây thất thoát khá nhiều so với khả năng có thể động viên được
nhất là nguồn thu từ thuế TNDN. Thực tế đó đã đặt ra một đòi hỏi cấp thiết là
phải có những nghiên cứu cơ bản từ lý luận đến thực tiễn để tìm ra nguyên
nhân và đề xuất giải pháp khắc phục để hoàn thiện tăng cường quản lý thuế
TNDN đối với DN NQD trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới. Chính vì vậy
chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài "Tăng cường quản lý thuế TNDN đối
với doanh nghiệp NQD tại Cục thuế tỉnh Bắc Ninh"
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1. Mục tiêu chung
Thông qua nghiên cứu, phân tích làm rõ thực trạng quản lý thuế TNDN
đối với doanh nghiệp NQD tại Cục thuế tỉnh Bắc Ninh, luận văn đề xuất các
giải pháp tăng cường quản lý thuế TNDN đối với loại hình doanh nghiệp này
tại Cục thuế tỉnh Bắc Ninh.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hóa một số vấn đề lý luận cơ bản về thuế TNDN và công tác
quản lý thuế TNDN đối với DN NQD;
- Phân tích thực trạng công tác quản lý thuế TNDN đối với DN NQD,
chỉ ra những kết quả, hạn chế và nguyên nhân của công tác này tại Cục thuế
tỉnh Bắc Ninh;
- Đề xuất những giải pháp chủ yếu nhằm tăng cường công tác quản lý
thuế TNDN đối với DN NQD tại Cục thuế tỉnh Bắc Ninh trong thời gian tới.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

3
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Công tác quản lý thuế TNDN đối với DN NQD tại Cục Thuế tỉnh Bắc Ninh.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi nội dung: Quản lý thuế TNDN đối với DN NQD tại Cục
Thuế tỉnh Bắc Ninh
- Phạm vi thời gian: Nghiên cứu công tác quản lý thuế TNDN đối với
DN NQD trong giai đoạn từ năm 2012 đến 2014
- Phạm vi không gian: Cục thuế và các DN NQD đang hoạt động tại
tỉnh Bắc Ninh
4. Ý nghĩa khoa học của đề tài nghiên cứu
Luận văn góp phần làm sáng tỏ thêm lý luận về quản lý thuế TNDN đối
với các doanh nghiệp NQD.
Thông qua nghiên cứu làm rõ những lý luận cơ bản về công tác quản lý
thuế TNDN và đánh giá đúng thực trạng công tác quản lý thuế TNDN đối với
doanh nghiệp NQD tại Cục Thuế tỉnh Bắc Ninh (những kết quả đã đạt được, hạn
chế trong công tác quản lý thuế TNDN, nhất là đối với DN NQD); đề tài cung
cấp cơ sở khoa học, thực tiễn để tìm ra giải pháp tăng cường công tác quản lý
thuế TNDN đối với DN NQD, góp phần chống thất thu ngân sách, xây dựng môi
trường đầu tư, kinh doanh lành mạnh trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh.
5. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, luận văn được kết
cấu thành 4 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác quản lý thuế TNDN
đối với DN NQD.
Chương 2: Phương pháp nghiên cứu.
Chương 3: Thực trạng công tác quản lý thuế TNDN đối với doanh
nghiệp NQD tại Cục Thuế tỉnh Bắc Ninh.
Chương 4: Giải pháp và kiến nghị nhằm tăng cường quản lý thuế
TNDN đối với doanh nghiệp NQD tại Cục Thuế tỉnh Bắc Ninh.