Thạc Sĩ Tăng cường quản lý nhà nước đối với các công ty xây dựng thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thô

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/
iii
MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN . i
LỜI CẢM ƠN ii
MỤC LỤC . iii
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT vii
DANH MỤC CÁC BẢNG viii
MỞ ĐẦU 1
1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài 1
2. Mục tiêu nghiên cứu 2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu . 3
4. Ý nghĩa khoa học và đóng góp của đề tài . 3
5. Kết cấu của luận văn . 4
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CÁC
CÔNG TY XÂY DỰNG TRỰC THUỘC BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT
TRIỂN NÔNG THÔN 5
1.1. Quản lý nhà nước đối với các doanh nghiệp 5
1.1.1. Khái niệm Quản lý Nhà nước đối với doanh nghiệp 5
1.1.2. Nội dung quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp 6
1.1.3. Đặc điểm của Quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp 6
1.2. Quản lý nhà nước đối với các công ty xây dựng thuộc Bộ Nông nghiệp và
Phát triển Nông thôn . 7
1.2.1. Khái niệm 7
1.2.2. Mục tiêu quản lý nhà nước đối với các công ty xây dựng thuộc Bộ Nông
nghiệp và Phát triển Nông thôn . 9
1.2.3. Nội dung quản lý nhà nước đặc thù đối với các công ty xây dựng thuộc
Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn . 11
1.2.4. Tiêu chí đánh giá Quản lý nhà nước đối với các công ty xây dựng thuộc
Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn . 22
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến QLNN đối với các Công ty xây dựng thuộc Bộ
Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn . 24
1.3.1. Đặc điểm của các Công ty xây dựng thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển
Nông thôn 25
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/
iv
1.3.2. Các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý nhà nước đối với các công ty xây dựng
thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn . 28
Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . 36
2.1. Các câu hỏi nghiên cứu 36
2.2. Phương pháp nghiên cứu 36
2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin 36
2.2.2. Phương pháp phân tích định tính – Phân tích dữ liệu . 37
2.2.3. Các phương pháp khác 37
2.3. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu . 37
Chương 3: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG QLNN ĐỐI VỚI CÁC CÔNG
TY XÂY DỰNG TRỰC THUỘC BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN
NÔNG THÔN 39
3.1. Khái quát về năng lực các công ty Xây dựng trực thuộc Bộ Nông nghiệp và
Phát triển Nông thôn . 39
3.1.1. Năng lực thực hiện sứ mệnh . 39
3.1.2. Năng lực cạnh tranh về sản phẩm, dịch vụ của các công ty trên thị trường . 40
3.1.3. Năng lực tài chính và kết quả sản xuất kinh doanh của các công ty xây
dựng trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn 42
3.1.4. Nguồn nhân lực của các Công ty Xây dựng trực thuộc Bộ Nông nghiệp
và Phát triển Nông thôn . 45
3.1.5. Năng lực công nghệ của các công ty xây dựng trực thuộc Bộ Nông
nghiệp và Phát triển Nông thôn . 46
3.1.6. Đánh giá thực trạng năng lực và hoạt động của các công ty xây dựng trực
thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam 46
3.2. Thực trạng quản lý nhà nước đối với các công ty xây dựng trực thuộc Bộ
Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn . 47
3.2.1. Về hoạch định sự phát triển của các Công ty Xây dựng trực thuộc Bộ
Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn . 47
3.2.2. Việc ban hành và tổ chức thực hiện các chính sách, quy định pháp luật đối với
các Công ty xây dựng trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn 49
3.3. Thực trạng tổ chức bộ máy QLNN và bộ máy sản xuất kinh doanh của các
công ty xây dựng trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn . 54
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/
v
3.3.1. Về bộ máy QLNN đối với các công ty xây dựng trực thuộc Bộ Nông
nghiệp và Phát triển Nông thôn . 54
3.3.2. Về mô hình tổ chức sản xuất kinh doanh của các công ty xây dựng trực
thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn . 55
3.4. Thực trạng QLNN về vốn và tài sản tại các công ty xây dựng trực thuộc Bộ
Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn . 56
3.4.1. Về tham gia quản lý vốn nhà nước . 56
3.4.2. Về quản lý tài sản nhà nước 58
3.5. Thực trạng kiểm soát nhà nước đối với các công ty xây dựng trực thuộc Bộ
Nông nghiệp và phát triển Nông thôn . 58
3.6. Đánh giá QLNN đối với các công ty xây dựng trực thuộc Bộ Nông nghiệp
và Phát triển Nông thôn . 60
3.6.1. Đánh giá chung theo các tiêu chí 60
3.6.2. Cơ hội, thách thức, điểm mạnh, điểm yếu về QLNN đối với các công ty
xây dựng trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn 62
3.6.3. Nguyên nhân của những hạn chế 65
Chương 4: MỘT SỐ BIỆN PHÁP TĂNG CƯỜNG HOẠT ĐỘNG QUẢN
LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CÁC CÔNG TY XÂY DỰNG TRỰC THUỘC
BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN . 67
4.1. Quan điểm QLNN đối với các công ty xây dựng trực thuộc Bộ Nông
nghiệp và Phát triển Nông thôn . 67
4.1.1. Kết hợp phát triển kinh tế với đảm bảo quốc phòng an ninh 67
4.1.2. Quản lý nhà nước đối với các công ty xây dựng trực thuộc Bộ
NN&PTNT phải buộc doanh nghiệp hành động theo nguyên tắc thị trường là
cạnh tranh và hiệu quả . 67
4.1.3. Cải cách thể chế quản lý nhà nước đối với các công ty xây dựng trực
thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phải thích ứng với xu hướng
hội nhập và phù hợp với thông lệ quốc tế . 69
4.1.4. Đổi mới quản lý nhà nước đối với các công ty xây dựng trực thuộc Bộ
Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phải được tiến hành đồng bộ với cải cách
kinh tế nói chung, phù hợp với thể chế kinh tế, chính trị và điều kiện lich sử cụ
thể của đất nước 70
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/
vi
4.2. Các biện pháp tăng cường hoạt động Quản lý nhà nước đối với các công ty
xây dựng trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn 70
4.2.1. Nhóm giải pháp về hoạch định chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển
các công ty xây dựng trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn 70
4.2.2. Nhóm giải pháp về chính sách, quy định, ban hành văn bản quy phạm
pháp luật đối với các công ty xây dựng trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển
nông thôn . 73
4.2.3. Nhóm giải pháp về tổ chức bộ máy 75
4.2.4. Nhóm giải pháp hoàn thiện quản lý vốn và tài sản nhà nước . 80
4.2.5. Nhóm giải pháp về kiểm soát hoạt động của các Công ty Xây dựng thuộc
Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn . 83
4.3. Điều kiện thực hiện giải pháp 89
4.3.1. Về mặt nhận thức, khẳng định vai trò và hệ mục tiêu của các công ty xây
dựng trực thuộc Bộ 89
4.3.2. Sự quyết tâm của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn trong việc
tách bạch vai trò của Nhà nước với tư cách chủ sở hữu và với tư cách cơ quan
quản lý của doanh nghiệp xây dựng 91
4.3.3. Sự đồng thuận và ủng hộ của các công ty xây dựng trực thuộc Bộ trong
quá trình đổi mới quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp . 92
KẾT LUẬN 94
TÀI LIỆU THAM KHẢO 95



Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/
vii
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT

NN&PTNT : Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn
NSNN : Ngân sách nhà nước
QLNN : Quản lý nhà nước
XD : Xây dựng
DN : Doanh nghiệp
KTQD : Kinh tế quốc dân
DNNN : Doanh nghiệp Nhà nước
QLKT : Quản lý kinh tế
HĐQT : Hội đồng quản trị
HĐTV : Hội đồng thành viên
QPAN : Quốc phòng An ninh
TSCĐ : Tài sản cố định
KT-XH : Kinh tế - Xã hội
CNH-HĐH : Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa.


Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/
viii
DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1: Quy mô và tỷ trọng Vốn vay/Vốn nhà nước của các Công ty xây
dựng thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn 42
Bảng 3.2: Tỷ lệ Doanh thu/Vốn của các Công ty xây dựng thuộc Bộ Nông
nghiệp và Phát triển Nông thôn . 44
Bảng 3.3: Số lượng lao động trong các Công ty Xây dựng trực thuộc Bộ Nông
nghiệp và Phát triển Nông thôn . 45
Bảng 3.4: Trình độ cán bộ quản trị các công ty xây dựng trực thuộc Bộ Nông
nghiệp và Phát triển Nông thôn: 46




Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài
Đầu tư xây dựng là một lĩnh vực vô cùng quan trọng, có ảnh hưởng trực tiếp
đến sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Để hoạt động đầu tư xây dựng có hiệu
quả cần gia tăng vai trò quản lý của nhà nước. Theo đó, quản lý đầu tư xây dựng cơ
bản là một hoạt động quản lý kinh tế đặc thù, phức tạp và luôn luôn biến động, nhất
là trong điều kiện môi trường pháp lý, các cơ chế chính sách quản lý kinh tế còn
chưa hoàn chỉnh, thiếu đồng bộ và luôn thay đổi như nước ta hiện nay.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn là một cơ quan thuộc Chính phủ,
thực hiện chức năng quản lý nhà nước về nông nghiệp, lâm nghiệp, diêm nghiệp,
thủy lợi và phát triển nông thôn trong phạm vi cả nước; quản lý nhà nước các dịch
vụ công và thực hiện đại diện chủ sở hữu phần vốn của Nhà nước tại doanh nghiệp
có vốn nhà nước thuộc phạm vi quản lý của Bộ theo quy định của pháp luật. Trong
đó có việc quản lý các công ty xây dựng trực thuộc Bộ. Thực tế, hoạt động quản lý
các công ty xây dựng này tại Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn mang tính
đặc thù khi nó vừa chịu sự thực thi pháp luật về xây dựng của Nhà nước, vừa tuân
theo các tiêu chuẩn ngành nghề của Bộ Xây dựng, vừa chịu sự quản lý của Bộ Nông
nghiệp và Phát triển Nông thôn. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi nền kinh tế và tập
trung sang hoạt động theo cơ chế thị trường, đặc biệt trong bối cảnh toàn cầu hóa và
hội nhập quốc tế, các công ty xây dựng trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển
Nông thôn đã bộc lộ những bất cập, hạn chế về năng lực cạnh tranh và hoạt động
khi đứng trước các cơ hội và thách thức mới. Thực trạng đó có liên quan đến QLNN
đối với loại hình DN này. Thực tế, những năm qua cho thấy trong lĩnh vực này còn
tồn tại nhiều vấn đề như: công tác dự báo và xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế
hoạch phát triển các công ty xây dựng trực thuộc Bộ còn hạn chế; Một số chính
sách, quy định phát triển của Nhà nước, của Bộ NN&PTNT, Bộ Xây dựng, Bộ Tài
nguyên và Môi trường thiếu đồng bộ, chưa kịp thời và chưa phù hợp với cơ chế
thị trường; Quản lý vốn và tài sản nhà nước tại các doanh nghiệp này chưa hiệu quả,
còn có hiện tượng thất thoát, lãng phí; Hoạt động thanh tra, kiểm tra, kiểm toán đối
với doanh nghiệp này chưa kịp thời, trách nhiệm giải trình chưa rõ ràng, gây khó
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/
2
khăn cho quy trách nhiệm và xử lý sai phạm. Từ thực trạng này đặt ra yêu cầu cấp
thiết phải đổi mới, hoàn thiện QLNN đối với các công ty xây dựng trực thuộc Bộ
NN&PTNT nhằm định hướng hoạt động của các công ty xây dựng này phù hợp với
chiến lược phát triển kinh tế xã hội của đất nước, tạo ra môi trường thuận lợi để các
công ty xây dựng trực thuộc Bộ NN&PTNT nâng cao năng lực cạnh tranh, đáp ứng
được các nhiệm vụ phục vụ Nông nghiệp và SXKD có hiệu quả.
Xuất phát từ những lý do trên, ý thức được tầm quan trọng của hoạt động
quản lý của nhà nước đối với các công ty xây dựng nói chung, và các công ty xây
dựng trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn nói riêng đối với sự phát
triển của đất nước, nên sau một thời gian nghiên cứu, tìm hiểu, tôi đã chọn đề tài
“Tăng cường quản lý nhà nước đối với các công ty xây dựng thuộc Bộ Nông
nghiệp và Phát triển Nông thôn” làm luận văn tốt nghiệp cao học của mình, với hi
vọng sẽ đóng góp được một phần nhỏ bé vào sự phát triển của các công ty xây dựng
trực thuộc Bộ NN&PTNT thông qua một số đề xuất hoàn thiện, đổi mới QLNN đối
với các doanh nghiệp này.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1. Mục tiêu nghiên cứu chung
Trên cơ sở phân tích, đánh giá hoạt động QLNN đối với các doanh nghiệp
xây dựng tại Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, luận văn đề xuất các giải
pháp tăng cường hoạt động quản lý nhà nước đối với các công ty xây dựng thuộc
Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn.
2.2. Mục tiêu nghiên cứu cụ thể
Một là, hệ thống hóa và làm rõ cơ sở lý luận về Quản lý nhà nước đối với các
công ty xây dựng trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn
Hai là, Phân tích hoạt động của các công ty xây dựng thuộc Bộ Nông nghiệp
và Phát triển Nông thôn dưới tác động của Quản lý nhà nước, đánh giá thực trạng
của Quản lý nhà nước đối với các công ty xây dựng thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát
triển Nông thôn.
Ba là, Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện QLNN đối với các công ty xây
dựng thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn nhằm đảm bảo cho các doanh
nghiệp thực hiện được sứ mệnh của mình trong điều kiện hội nhập toàn cầu.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/
3
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là Quản lý nhà nước đối với các công ty
xây dựng trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi về nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu về cơ sở lý luận, thực
trạng hoạt động QLNN đối với các công ty xây dựng trực thuộc Bộ Nông nghiệp và
Phát triển Nông thôn, trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường hoạt
động QLNN đối với các công ty này.
Phạm vi về thời gian: giai đoạn nghiên cứu 2006 – 2013, là giai đoạn Việt
Nam hội nhập sâu, rộng kinh tế quốc tế sau khi chính thức gia nhập tổ chức Thương
mại Thế giới, sau đó là sự suy thoái kinh tế. Hoạt động QLNN đối với các công ty
xây dựng nói chung và các công ty xây dựng thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển
Nông thôn nói riêng cần có những sự điều chỉnh hợp lý, trên cơ sở đó luận văn đưa
ra những giải pháp ứng dụng trong thời gian tới.
4. Ý nghĩa khoa học và đóng góp của đề tài
4.1. Ý nghĩa khoa học
Luận văn phát triển cơ sở lý luận về QLNN đối với các công ty xây dựng
trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn; xây dựng tiêu chí tổng quát
đánh giá QLNN đối với các công ty xây dựng trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát
triển Nông thôn; chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng đến QLNN đối với các công ty xây
dựng trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn.
4.2. Đóng góp của đề tài
Phân tích hoạt động của các công ty xây dựng thuộc Bộ Nông nghiệp và
Phát triển Nông thôn dưới tác động của Quản lý nhà nước, đánh giá thực trạng của
Quản lý nhà nước đối với các công ty xây dựng thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển
Nông thôn.
Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện QLNN đối với các công ty xây dựng
thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn nhằm đảm bảo cho các doanh
nghiệp thực hiện được sứ mệnh của mình trong điều kiện hội nhập toàn cầu.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn/
4
5. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn bao gồm 4 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về hoạt động Quản lý nhà nước đối với các công ty
xây dựng thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn.
Chương 2: Phương pháp nghiên cứu.
Chương 3: Phân tích thực trạng hoạt động Quản lý nhà nước đối với các
công ty xây dựng trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn.
Chương 4: Một số biện pháp tăng cường hoạt động Quản lý nhà nước đối
với các công ty xây dựng trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn.