Thạc Sĩ Tăng cường quản lý Nhà nước bằng pháp luật về xuất bản ở Việt Nam hiện nay

Định dạng file word và pdf
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, phần kết luận và tài liệu tham khảo, luận văn gồm có 3
chương, 8 tiết
Lời mở đầu

1. Lý do chọn đề tài
Xuất bản có vai trò quan trọng đặc biệt trong đời sống xã hội nói chung,
văn hóa nói riêng. Các quan hệ xã hội về xuất bản rất đa dạng, phong phú và phức
tạp. Nó đan xen giữa văn hóa - tư tưởng với kinh tế, giữa lao động sáng tạo của tư
duy với lao động sản xuất vật chất, nó xuyên suốt quá trình sản xuất - lưu thông và
tiêu dùng xuất bản phẩm. Hoạt động xuất bản là kênh thông tin quan trọng để tuyên
truyền đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước, góp phần ổn định chính trị, phát
triển văn hóa và kinh tế, nâng cao dân trí, đời sống tinh thần của nhân dân . Do đó,
tăng cường quản lý nhà nước (QLNN) về xuất bản là vấn đề quan trọng luôn được
Đảng và Nhà nước ta quan tâm.
Sau khi Cách mạng tháng 8 thành công, tháng 11 năm 1946 Quốc hội họp
khóa thứ 2 đã thông qua Hiến pháp, bảo đảm các quyền tự do dân chủ cho nhân dân,
trong đó có quyền tự do xuất bản: "Công dân Việt Nam có quyền tự do ngôn luận,
tự do xuất bản .". Kể từ đó, Đảng và Nhà nước ta luôn có những bổ sung, sửa đổi
các chủ trương, đường lối QLNN đối với xuất bản nhằm phát triển kinh tế - xã hội.
Hoạt động QLNN bằng pháp luật về xuất bản đã có những đổi mới đáng kể, mang
lại những kết quả tích cực, đặc biệt là từ khi Luật xuất bản 1993 có hiệu lực thi hành
và hiện nay là Luật xuất bản 2004. Tuy nhiên, QLNN đối với xuất bản ở nước ta
hiện nay vẫn còn nhiều hạn chế: Mô hình tổ chức và cơ chế chính sách cho hoạt
động xuất bản còn nhiều bất cập, hoạt động xuất bản có những khó khăn, thách thức
gay gắt, một số nhà xuất bản chỉ chú ý đến lợi ích kinh tế đơn thuần, coi nhẹ chức
năng, nhiệm vụ chính trị, văn hóa; xuất hiện một số xuất bản phẩm có nội dung
không lành mạnh, không phù hợp với truyền thống văn hóa Việt Nam, bị dư luận
phê phán; một bộ phận khác hoạt động kém hiệu quả, kém năng động, còn nặng về
trông chờ, bao cấp. Nạn in lậu, in trái phép chưa được ngăn chặn, xử lý kịp thời, thị
trường xuất bản phẩm chưa được quản lý chặt chẽ, hệ thống phát hành xuất bản
phẩm Nhà nước không được quan tâm, củng cố đúng mức, đang có nguy cơ bị thu
hẹp, nhất là ở miền núi, vùng sâu, vùng xa. Nghị quyết Hội nghị lần thứ IX - Ban
Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX đã chỉ rõ: "Công tác quản lý báo chí, truyền
hình, Internet, xuất bản vẫn còn nhiều lơi lỏng, kém hiệu lực".
Từ những hạn chế trên đòi hỏi chúng ta phải tăng cường QLNN đối với
xuất bản. Tăng cường QLNN đối với xuất bản được tiến hành trên nhiều phương
diện. Pháp luật xuất bản là công cụ quan trọng nhất trong QLNN về xuất bản. Tuy
nhiên, thực tế thời gian qua cho thấy: Bên cạnh những mặt ưu điểm, tích cực, pháp
luật xuất bản còn chung chung, mang tính nguyên tắc, lạc hậu, không phù hợp với
thực tiễn hoạt động xuất bản hiện nay. Văn bản pháp luật ban hành nhiều, nhưng
một số quy định còn chồng chứo, khác biệt nhau; . Chính vì vậy, tăng cường
QLNN bằng pháp luật về xuất bản là một đòi hỏi khách quan, vừa có ý nghĩa cấp
thiết vừa mang ý nghĩa lâu dài. Từ những lý do trên, tác giả chọn đề tài: "Tăng
cường quản lý Nhà nước bằng pháp luật về xuất bản ở Việt Nam hiện nay" để
nghiên cứu luận văn thạc sĩ.
2. Tình hình nghiên cứu
Trong thời gian qua, số công trình nghiên cứu được công bố về quản lý xuất
bản không nhiều. Hai đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ do Phân viện Báo chí và
tuyên truyền thuộc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh chủ trì tiếp cận từ góc
độ quản lý chung. Đó là đề tài: "Đổi mới phương thức xuất bản sách trong điều kiện
kinh tế thị trường" và đề tài: "Nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước đối với hoạt
động xuất bản sách ở nước ta hiện nay". Luận án phó tiến sĩ của nghiên cứu sinh
Đường Vinh Sường về: "Đổi mới quản lý Nhà nước đối với hoạt động của các nhà
xuất bản trong bước chuyển sang cơ chế thị trường". Tiến sĩ Vũ Mạnh Chu với đề
tài: "Pháp luật về xuất bản ở Việt Nam, quá trình thực hiện và đổi mới trong điều
kiện cơ chế thị trường định hướng XHCN".
Các công trình trên chỉ mới nghiên cứu những khía cạnh có liên quan tới
QLNN bằng pháp luật đối với xuất bản, mà chưa có công trình nào nghiên cứu một
cách đầy đủ cả về mặt lý luận và thực tiễn về QLNN bằng pháp luật đối với xuất
bản. Có thể nói, luận văn này là công trình đầu tiên được nghiên cứu tương đối hệ
thống và toàn diện vấn đề tăng cường QLNN bằng pháp luật về xuất bản ở Việt

Chương 1
Cơ sở lý luận của quản lý nhà nước bằng pháp luật về xuất bản ở Việt Nam
hiện nay

1.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò của quản lý nhà nước bằng pháp luật
về xuất bản ở Việt Nam hiện nay
1.1.1. Khái niệm quản lý nhà nước bằng pháp luật về xuất bản
1.1.1.1. Khái niệm và đặc điểm cơ bản của quản lý nhà nước
Trong tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, con người muốn tồn tại và
phát triển đều phải nhờ vào sự hỗ trợ của một tổ chức, từ một nhóm nhỏ đến
phạm vi rộng lớn hơn ở tầm quốc gia, quốc tế và chịu một sự quản lý nào đó.
Hiện nay, có rất nhiều định nghĩa khác nhau về quản lý, có người cho
rằng quản lý là hoạt động nhằm bảo đảm sự hoàn thành công việc thông qua sự
nỗ lực của người khác. Có người cho quản lý là một hoạt động thiết yếu bảo đảm
phối hợp những nỗ lực cá nhân nhằm đạt được mục đích của nhóm. Người khác
lại cho rằng quản lý là sự điều hành, điều khiển, chỉ huy; . Tuy nhiên, quan niệm
do các nhà điều khiển học đưa ra là quan niệm được nhiều giới công nhận: Quản
lý là sự tác động có định hướng bất kỳ lên một hệ thống nào đó nhằm trật tự hóa
nó và hướng nó phát triển phù hợp với những quy luật nhất định.
Quản lý xã hội là một loại hình của quản lý nói chung. Theo quan niệm
này thì: Quản lý xã hội là sự tác động có định hướng (chỉ huy, điều hành, hướng
dẫn .) lên các quá trình xã hội và hành vi hoạt động của con người làm cho
chúng vận động và phát triển phù hợp với quy luật, đạt được mục đích và theo ý
chí của người quản lý.
Trong công tác quản lý nói chung và quản lý xã hội nói riêng, dù có nội
dung phức tạp đến đâu cũng luôn phải bao gồm các yếu tố cơ bản sau:
Thứ nhất, yếu tố con người. Theo Các Mác: "Bản chất của con người là
tổng hòa các mối quan hệ xã hội". Mọi sự phát triển của xã hội đều thông qua
hoạt động của con người. Do đó, đánh giá đúng về con người, hiểu được tâm lý,
nguyện vọng của con người thì hoạt động quản lý mới thực hiện được quan điểm
"vì con người, do con người".
Thứ hai, yếu tố chính trị. Là việc một người, nhiều người, hay một cơ
quan, một tổ chức đặt ra các mục tiêu, đường lối và tạo ra một môi trường chính
trị nhằm đạt được những mục tiêu đặt ra.
Thứ ba, yếu tố quyền uy. Đó là tổng thể của quyền lực và uy tín.
Quyền lực là công cụ để quản lý, nó bao gồm hệ thống pháp luật, điều lệ,
kỷ luật, kỷ cương; . hoạt động theo một nguyên tắc nhất định, có sự phân công

Tài liệu tham khảo
Duy Anh (2005), "Ăn vàng trả cám - Nguyên nhân của sự lộng hành sách
lậu", An ninh Thủ đô, (1513), tr.5.
Vân Anh - Hoàng Thủy (2005), "Dự thảo Luật xuất bản năm 2004 tạo điều
kiện cho hoạt động xuất bản phát triển trong tình hình mới", Tạp chí
xuất bản Việt Nam, (10), tr.20.
Ban Chấp hành Trung ương (khóa (IX) (2003), Văn kiện Hội nghị lần thứ
VII, Ban Chấp hành Trung ương khóa IX, Nxb Chính trị quốc gia, Hà
Nội.
Bộ Văn hóa - Thông tin (1995), Báo cáo tại Hội nghị xuất bản toàn quốc
năm 1995.
Bộ Văn hóa - Thông tin (1993), Báo cáo tổng kết mười năm thi hành Luật
xuất bản và tình hình chuẩn bị sửa đổi, bổ sung luật.
Bộ Văn hóa - Thông tin (2003), Tờ trình Chính phủ về dự án Luật xuất bản
sửa đổi.
Bộ Văn hóa - Thông tin (2004), Tờ trình Chính phủ về dự án Luật sửa đổi,
bổ sung một số điều của Luật xuất bản.
Vũ Mạnh Chu (1997), Đổi mới và hoàn thiện pháp luật xuất bản theo định
hướng xây dựng Nhà nước pháp quyền, Nxb Văn hóa thông tin, Hà
Nội.
Vũ Mạnh Chu (1996), Pháp luật xuất bản ở Việt Nam, quá trình thực hiện

và đổi mới trong điều kiện cơ chế thị trường định hướng XHCN, Luận
án phó tiến sĩ khoa học Luật học, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí
Minh.
10. C.Mác - Ph.Ăngghen (1994) Toàn tập, tập 6, Nxb Chính trị quốc gia.
11. C.Mác - Ph.Ăngghen (1980), Tuyển tập, tập 1, Nxb Sự thật, Hà Nội.
12. C.Mác - Ph.Ăngghen (1980), Tuyển tập, tập 2, Nxb Sự thật, Hà Nội.
13. C.Mác - Ph.Ăngghen (1980), Tuyển tập, tập 3, Nxb Sự thật, Hà Nội.

Phụ lục
Danh mục các văn bản pháp luật chính liên quan
đến việc thực hiện luật xuất bản

Nghị định 79/CP ngày 06/11/1993 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành
Luật xuất bản.
Thông tư 38 TT-XB ngày 07/5/1994 của Bộ Văn hóa - Thông tin hướng dẫn
thực hiện Nghị định số 79/CP ngày 06/11/1993 của Chính phủ quy
định chi tiết thi hành Luật xuất bản.
Quyết định của Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thông tin số 1996/QĐ-XB ngày
17/5/1995 ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của Hội đồng thẩm
định sách.
Quyết định số 72/1998/QĐ/BVHTT ngày 17/01/1998 của Bộ trưởng Bộ
Văn hóa - Thông tin ban hành quy chế tạm thời về xuất bản các xuất
bản phẩm tôn giáo.
Nghị định 17/CP ngày 23/12/1992 của Chính phủ về việc quản lý các nghề
kinh doanh đặc biệt.
Chỉ thị số 05/1998/CT-BVHTT ngày 28/3/1998 của Bộ trưởng Bộ Văn hóa
- Thông tin về một số biện pháp tăng cường quản lý hoạt động in.
Quyết định của Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thông tin số 2501/QĐ-CXB ngày
15/8/1997 về việc ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động phát hành
xuất bản phẩm.
Công văn 6515/KTTH, ngày 19/12/1997 của Chính phủ về việc trợ cước
phí vận chuyển sách báo ra nước ngoài phục vụ tuyên truyền đối
ngoại.
Công văn số 1146/CP-VX ngày 19/12/2001 của Chính phủ về một số biện

pháp liên quan đến hoạt động xuất bản.
10. Quyết định của Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thông tin và Thể thao số 893/QĐ-
PC ngày 20/7/1992 về việc xuất và nhập văn hóa phẩm không thuộc
phạm vi kinh doanh.