Tài liệu Tài liệu ôn tập ( bài giảng + đáp án đề cương ) thi công chức ngành bảo hiểm năm 2011

Tài liệu ôn tập thi công chức ngành bảo hiểm năm 2011
Lưu ý đây không phải là đề cương với chỉ đơn thuần là các câu hỏi mà là bài giảng và đáp án được biên soạn theo đề cương ban hành ngày 1/5/2011 của Bảo hiểm xã hội Việt Nam để người thi hệ thống hóa lại kiến thức.

Trích dẫn bài giảng :

QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC
__________

Hệ thống chính trị là gì ? (HTCT)
- Là toàn bộ các thiết chế chính trị gắn bó hữu cơ, tác động lẫn nhau cùng thực hiện quyền lực chính trị của nhân dân lao động (là hệ thống các cơ quan tổ chức có chức năng thực hiện quyền lực chính trị).
- Cơ cấu hệ thống chính trị nước ta gồm : Đảng CSVN – lực lượng lãnh đạo, Nhà nước CHXHCNVN- giữ vai trò trung tâm quyền lực chính trị mang tính pháp quyền; các tổ chức chính trị, chính trị-xã hội.

Cơ cấu của HTCT :
- Đảng CSVN, lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội;
- Nhà nước CHXHCNVN, trung tâm của quyền lực chính trị mang tính chất pháp quyền, là bộ xương sống của cả hệ thống;
- Các tổ chức chính trị và xã hội bao gồm : Mặt trận Tổ quốc VN; Liên đoàn Lao động VN; Hội nông dân VN; Đoàn TNCS Hồ Chí Minh; Hội Liên hiệp phụ nữ VN; Hội cựu chiến binh VN, v v.

Cơ quan nhà nước là gì ?
Là một bộ phận cấu thành bộ máy Nhà nước, gồm một tập thể hay một người thay mặt Nhà nước đảm nhiệm một công việc (nhiệm vụ) hoặc tham gia thực hiện một chức năng của Nhà nước bằng các hình thức và phương pháp hoạt động nhất định.

Đặc điểm của cơ quan nhà nước
- Có tính quyền lực nhà nước được pháp luật quy định chặt chẽ
- Ban hành các văn bản pháp luật và thực hiện sự cưỡng chế nhà nước đối với quá trình thực hiện pháp luật.
- Quản lý nhà nước có tính vĩ mô đối với các hoạt động sản xuất, kinh doanh
- Được phân ra thành các cơ quan có chức năng riêng nhưng cùng thực hiện nhiệm vụ chung của nhà nước.

Các cơ quan cấu thành của bộ máy nhà nước CHXHCN VN
Bộ máy nhà nước VN được tổ chức thành 5 phân hệ :
- Các cơ quan quyền lực NN : Quốc hội & HĐND các cấp, Uûy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch nước
- Các cơ quan hành chính NN : Chính phủ, các Bộ, cơ quan ngang Bộ, CQ thuộc Chính phủ, UBND các cấp và các cơ quan chuyên môn thuộc UBND
- Hệ thống các cơ quan xét xử :TAND tối cao, các TAND địa phương, các TA quân sự , và các TA khác do luật định
- Hệ thống các cơ quan kiểm sát :VKS NDTC, VKSND các cấp, VKS quân sự
- Chế định chủ tịch nước (chủ tịch nước là phân hệ đặc biệt vì duy nhất chỉ có một)

Phân biệt cơ quan Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan trực thuộc CP
Bộ và cơ quan ngang Bộ là cơ quan của Chính phủ thực hiện chức năng quản lý nhà nước đối với các ngành hoặc lĩnh vực công tác trong phạm vi cả nước.
+ Bộ quản lý ngành như Bộ Xây dựng, Bộ Thương mại đứng đầu là Bộ trưởng
+ Cơ quan ngang Bộ : là những cơ quan quản lý những lĩnh vực lớn quan trọng như Ngân hàng nhà nước, Thanh tra Chính phủ,UB dân số & kế hoạch hóa gia đình người đứng đầu là Bộ trưởng
Bộ và cơ quan ngang Bộ là cơ quan quản lý nhà nước ở TW.
BÀI GIẢNG VỀ THU BHXH, BHYT, BHTN​ ĐỐI TƯỢNG, MỨC ĐÓNG VÀ PHƯƠNG THỨC ĐÓNG​ ​ I/BẢO HIỂM XÃ HỘI BẮT BUỘC​ ​ 1- Đối tượng tham gia

1.Người lao động tham gia BHXH bắt buộc là công dân Việt Nam, bao gồm:
1.1. Cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức, kể cả cán bộ công chức cấp xã.
1.2. Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 3 tháng trở lên và hợp đồng lao động không xác định thời hạn theo quy định của pháp luật về lao động, kể cả người lao động, xã viên, cán bộ quản lý làm việc và hưởng tiền công theo hợp đồng lao động từ đủ 3 tháng trở lên trong các hợp tác xã, Liên hiệp hợp tác xã thành lập, hoạt động theo Luật hợp tác xã.
1.3. Người quản lý doanh nghiệp hưởng tiền lương, tiền công thuộc các chức danh quy định tại khoản 13 Điều 4 Luật Doanh nghiệp.
1.4. Công nhân quốc phòng, công nhân công an làm việc trong các doanh nghiệp thuộc lực lượng vũ trang.
1.5. Người lao động đã tham gia BHXH bắt buộc mà chưa nhận trợ cấp BHXH một lần trước khi đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo các loại hợp đồng với doanh nghiệp Việt Nam trúng thầu, nhận thầu, công trình ở nước ngoài.
1.6. Hạ sĩ quan, binh sĩ đang phục vụ có thời hạn trong Quân đội nhân dân, Công an nhân dân.
1.7. Phu nhân, phu quân trong thời gian hưởng chế độ phu nhân, phu quân tại các cơ quan Việt Nam ở nước ngoài mà trước đó đã tham gia BHXH bắt buộc.
1.8. Người lao động đã tham gia BHXH bắt buộc mà chưa nhận trợ cấp BHXH một lần trước khi đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo các loại hợp đồng sau:
a. Hợp đồng với doanh nghiệp Việt Nam trúng thầu, nhận thầu, công trình ở nước ngoài;
b. Hợp đồng với tổ chức sự nghiệp, doanh nghiệp hoạt động dịch vụ đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài, doanh nghiệp đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài dưới hình thức thực tập, nâng cao tay nghề và doanh nghiệp đầu tư ra nước ngoài có đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài;
c. Hợp đồng cá nhân.
1.9. Người lao động đã đủ tuổi đời để hưởng chế độ hưu trí nhưng còn thiếu thời gian đóng BHXH không quá 6 tháng quy định tại khoản 3 Điều 3 Nghị định số 110/2007/NĐ-CP ngày 26/6/2007, khoản 3 Điều 5 Nghị định số 132/2007/NĐ-CP ngày 08/8/2007 được đơn vị đóng tiếp một lần cho số tháng còn thiếu để được hưởng chế độ hưu trí.
1.10. Người lao động được tự đóng BHXH bắt buộc, gồm:
a. Cán bộ chuyên trách cấp xã khi thôi đảm nhiệm chức vụ trước ngày 01/01/2007 mà có đủ 10 năm đóng BHXH trở lên, còn thiếu tối đa 5 năm thì đủ tuổi nghỉ hưu và đang tự đóng tiếp BHXH hằng tháng cho đến khi đủ 60 tuổi đối với nam, 55 tuổi đối với nữ để được hưởng chế độ hưu trí;
b. Người lao động nghỉ việc theo Nghị định số 41/2002/NĐ-CP ngày 11/4/2002 của Chính phủ về chính sách đối với lao động dôi dư do sắp xếp lại doanh nghiệp Nhà nước trước ngày 01/01/2007 có đủ 15 năm đóng BHXH trở lên, còn thiếu tối đa 5 năm thì đủ tuổi nghỉ hưu và đang tự đóng tiếp BHXH hằng tháng cho đến khi đủ 60 tuổi đối với nam, đủ 55 tuổi đối với nữ để được hưởng chế độ hưu trí;
c. Người lao động đã đủ tuổi đời để hưởng chế độ hưu trí nhưng còn thiếu thời gian đóng BHXH không quá 6 tháng quy định tại khoản 9 Điều 58 Nghị định số 152/2006/NĐ-CP ngày 22/12/2006 của Chính phủ được tự đóng tiếp một lần thông qua đơn vị cho số tháng còn thiếu để được hưởng chế độ hưu trí;
d. Người lao động có thời gian đóng BHXH chưa đủ 15 năm, còn thiếu tối đa không quá 6 tháng (kể cả người lao động đang bảo lưu thời gian đóng BHXH) mà bị chết, nếu có thân nhân đủ điều kiện hưởng chế độ tuất hằng tháng thì thân nhân được đóng tiếp một lần cho số tháng còn thiếu thông qua đơn vị hoặc đóng trực tiếp cho cơ quan BHXH nơi cư trú.


Trích dẫn :

QLNN​ (theo đề cương BHXHVN 2011)​ ________​
1/ Nhà nước trong hệ thống chính trị VN :
1.1. Bản chất của Nhà nước CHXHCN Việt Nam :
- Nhà nước là một tổ chức đặc biệt của quyền lực chính trị trong xã hội có giai cấp, thực hiện chuyên chính giai cấp và các chức năng quản lý đặc biệt nhằm bảo vệ lợi ích của giai cấp thống trị trong xã hội, duy trì trật tự trong xã hội và phục vụ những nhu cầu thiết yếu của đời sống cộng đồng.
- Sự ra đời Nhà nước từ những mâu thuẫn giai cấp không thể điều hoà được, Nhà nước luôn mang bản chất giai cấp sâu sắc. Bản chất giai cấp của Nhà nước có những hình thức biểu hiện khác nhau trong những điều kiện lịch sử khác nhau. Đặc điểm của Nhà nước là thiết lập một quyền lực công cộng đặc biệt, Nhà nước phân chia theo lãnh thổ; Nhà nước có chủ quyền quốc gia, Nhà nước ban hành pháp luật và quản lý xã hội bằng pháp luật; Nhà nước quy định thuế và thực hiện việc thu các loại thuế
- Kiểu Nhà nước là tổng thể những dấu hiệu cơ bản, đặc thù của Nhà nước, thể hiện bản chất giai cấp và những điều kiện tồn tại, phát triển của Nhà nước, thể hiện bản chất giai cấp và những điều kiện tồn tại, phát triển của Nhà nước trong một hình thái kinh tế - xã hội nhất định.
- Trong lịch sử xã hội, tương ứng với các hình thái kinh tế - xã hội: Chiếm hữu nô lệ, phong kiến, tư bản chủ nghĩa, xã hội chủ nghĩa có bốn kiểu Nhà nước: Kiểu Nhà nước chủ nô, kiểu Nhà nước phong kiến, kiểu Nhà nước tư sản, kiểu Nhà nước xã hội chủ nghĩa.
- Hình thức Nhà nước là hình thức tổ chức và thực hiện quyền lực chính trị của giai cấp thống trị. Hình thức chính thể, có hai dạng.Chính thể quân chủ: Quyền lực Nhà nước tập trung trong tay một người (hoặc một nhóm người) đứng đầu và được chuyển giao theo nguyên tắc kế thừa, truyền ngôi.Chính thể cộng hoà: Là hình thức trong đó quyền lực tối cao của Nhà nước thuộc về một cơ quan được bầu ra trong một thời gian nhất định. (Cộng hoà dân chủ (XHCN) và cộng hoà quý tộc). Hình thức cấu trúc Nhà nước có hai dạng. Nhà nước đơn nhất: Là Nhà nước thống nhất, có chủ quyền chung, trong đó nước được chia thành nhiều đơn vị hành chính, có hệ thống cơ quan quyền lực và cơ quan quản lý thống nhất từ Trung ương đến địa phương. Kiểu Nhà nước liên bang: là Nhà nước có từ hai hay nhiều thành viên hợp lại: Mỹ, Liên Xô .


Như vậy, Nhà nước nào cũng mang bản chất giai cấp. Trong một Nhà nước, giai cấp nào thống trị, giai cấp nào bị trị. Nhà nước bảo vệ lợi ích của giai cấp nào thì mang bản chất của giai cấp đó. Không có một Nhà nước nào đứng ngoài giai cấp, đứng trên giai cấp, không có Nhà nước phi giai cấp. Nhà nước bao giờ cũng là công cụ thống trị của một giai cấp và nhằm bảo vệ lợi ích của một giai cấp nhất định.
- Sự thống trị đó được thể hiện chủ yếu bằng pháp luật. Bản chất giai cấp của Nhà nước thể hiện rõ nhất, tập trung nhất trong hệ thống pháp luật do giai cấp thống trị xây dựng nên. Luật pháp là vũ khí của một giai cấp thống trị, dùng để trừng trị giai cấp chống lại mình.