Thạc Sĩ Tái cơ cấu Tổng Công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam

MỤC LỤC


Danh mục chữ viết tắt i
Danh mục các hình ii
Danh mục các bảng . ii
MỞ ĐẦU . 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU VÀ
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 4
1.1. Tổng quan các công trình nghiên cứu . 4
1.1.1. Các công trình nghiên cứu liên quan đến cơ sở lý luận 4
1.1.2. Các công trình nghiên cứu liên quan đến thực trạng tái cơ cấu doanh
nghiệp . 7
1.1.3. Các công trình nghiên cứu liên quan đến giải pháp, định hướng tái
cơ cấu . 9
1.1.4. Khoảng trống khoa học của đề tài luận văn 13
1.2. Phương pháp nghiên cứu . 15
1.2.1. Phương pháp luận duy vật biện chứng 15
1.2.2. Phương pháp lôgic lịch sử . 15
1.2.3. Phương pháp phân tích và tổng hợp . 16
1.2.4. Phương pháp thống kê và đối chiếu so sánh . 16
1.2.5. Phương pháp chuyên gia . 17
Kết luận chương 1 17
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC TÁI CƠ CẤU
TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY LẮP DẦU KHÍ VIỆT NAM 19
2.1. Khái niệm về tái cơ cấu doanh nghiệp . 19
2.1.1. Khái niệm về tái cơ cấu . 19
2.1.2. Tái cơ cấu doanh nghiệp . 20

2.1.3. Vai trò của tái cơ cấu doanh nghiệp . 22
2.1.4. Nội dung tái cơ cấu doanh nghiệp . 24
2.1.5. Quá trình tái cơ cấu doanh nghiệp 26
2.2. Tái cơ cấu tổ chức doanh nghiệp . 28
2.2.1. Khái quát về cơ cấu tổ chức của doanh nghiệp 28
2.2.2. Lý luận quản lý về cơ cấu tổ chức . 29
2.2.3. Các dạng mô hình tổ chức doanh nghiệp 31
2.2.4. Cơ sở của tái cơ cấu tổ chức doanh nghiệp 39
2.3. Kinh nghiệm tái cơ cấu trong nước và quốc tế 42
2.3.1. Tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước ở Việt Nam 42
2.3.2. Tái cơ cấu doanh nghiệp tại một số nước trên thế giới . 45
2.3.3. Bài học kinh nghiệm 49
Kết luận chương 2 50
CHƯƠNG 3: PHÂN TÍCH, ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG TÁI CƠ CẤU
TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY LẮP DẦU KHÍ VIỆT NAM 51
3.1. Quá trình hình thành và phát triển 51
3.1.1. Giới thiệu chung 51
3.1.2. Các giai đoạn phát triển 51
3.1.3. Ngành nghề kinh doanh . 53
3.1.4. Trình độ khoa học công nghệ 54
3.1.5. Công tác phát triển nguồn nhân lực 54
3.2. Thực trạng quá trình tái cơ cấu tổ chức tại Tổng Công ty Cổ phần
Xây lắp Dầu khí Việt Nam giai đoạn 1983-2011 . 56
3.2.1. Quá trình tái cơ cấu tổ chức trước khi cổ phần hóa (1983-2005) 56
3.2.2. Quá trình tái cơ cấu tổ chức sau khi cổ phần hóa (2005-2011) . 60
3.3. Mô hình tổ chức Tổng Công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam
hiện nay và những vấn đề đặt ra . 64
3.3.1. Mô hình tổ chức hiện nay 64

3.3.2. Đánh giá mô hình tổ chức của PVC hiện nay . 69
3.4. Những vấn đề đặt ra đối với việc tái cơ cấu Tổng Công ty Cổ phần Xây
lắp Dầu khí Việt Nam trong thời gian tới . 75
3.4.1. Về cơ sở pháp lý . 75
3.4.2. Về việc đáp ứng yêu cầu của quá trình phát triển . 77
Kết luận chương 3 79
CHƯƠNG 4: ĐỀ XUẤT MÔ HÌNH CƠ CẤU TỔ CHỨC VÀ GIẢP PHÁP
THỰC HIỆN TÁI CƠ CẤU MÔ HÌNH TỔ CHỨC TỔNG CÔNG TY CỔ
PHẦN XÂY LẮP DẦU KHÍ VIỆT NAM 80
4.1. Quan điểm và định hướng tái cơ cấu . 80
4.1.1. Quan điểm tái cơ cấu . 80
4.1.2. Định hướng tái cơ cấu . 81
4.2. Đề xuất mô hình cơ cấu tổ chức của Tổng Công ty Cổ phần Xây lắp
Dầu khí Việt Nam 84
4.2.1. Phương án tái cơ cấu mô hình hoạt động và lĩnh vực kinh doanh . 84
4.2.2. Tái cơ cấu nguồn lực, đổi mới công nghệ . 89
4.2.3. Tái cơ cấu quản trị doanh nghiệp 89
4.2.4. Các vấn đề khác . 90
4.2.5. Các nhóm giải pháp và kiến nghị thực hiện tái cơ cấu PVC 90
KẾT LUẬN . 98
TÀI LIỆU THAM KHẢO
CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ
PHỤ LỤC

i

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

STT Ký hiệu Nguyên nghĩa
1 AFTA
Khu vực Mậu dịch Tự do ASEAN (Asean
Free Trade Area)
2 CP Cổ phần
3 DN Doanh nghiệp
4 DNNN Doanh nghiệp nhà nước
5 EPC
Hợp đồng thiết kế, cung cấp thiết bị công
nghệ và thi công xây dựng công
trình (Engineering, Procurement and
Construction contract)
6 HĐQT Hội đồng quản trị
7 NN Nhà nước
8 PVC Tổng Công ty CP Xây lắp Dầu khí Việt Nam
9 PETROVIETNAM Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam
10 SXKD Sản xuất kinh doanh
11 TGĐ Tổng giám đốc
12 VINACONEX
Tổng Công ty Xuất nhập khẩu Xây dựng
Việt Nam
13 VINATEX Tập đoàn Dệt may Việt Nam
14 WTO Tổ chức Thương mại Thế giới


ii

DANH MỤC CÁC HÌNH

STT Hình Nội dung Trang
1 Hình 1.1 Mô hình 7S 10
2 Hình 2.1 Mô hình trực tuyến 32
3 Hình 2.2 Mô hình chức năng 33
4 Hình 2.3 Mô hình trực tuyến – chức năng 34
5 Hình 2.4 Mô hình trực tuyến – tư vấn 35
6 Hình 2.5 Mô hình tổ chức kiểu ma trận 36
7 Hình 2.6 Mô hình tổ chức phân chia thành nhóm 37
8 Hình 2.7 Mô hình tổ chức theo mạng lưới 37
9 Hình 3.1
Mô hình tổ chức của PVC thời kỳ mới
thành lập
56
10 Hình 3.2
Mô hình tổ chức của PVC sau khi chuyển
đổi tên
58
11 Hình 3.3
Mô hình tổ chức của PVC sau khi cổ
phần hóa (2005-2011)
61
12 Hình 3.4 Mô hình tổ chức của PVC hiện nay
65
13 Hình 4.1
Mô hình tổ chức của PVC đang thực hiện
tái cơ cấu
87
14 Hình 4.2
Mô hình tổ chức PVC giai đoạn sau năm
2015
88
iii

DANH MỤC CÁC BẢNG

STT Bảng Nội dung Trang
1 Bảng 3.1 Số lượng lao động giai đoạn từ năm 2005 đến 2013 55
2 Bảng 3.2 Danh sách các đơn vị thành viên của PVC 68
3 Bảng 3.3 So sánh mô hình tổ chức trước và sau khi tái cơ cấu 78

1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Quá trình hội nhập kinh tế quốc tế tạo ra những điều kiện thuận lợi, đồng
thời đặt ra nhiều thách thức đối với các DN. Vì thế các tổng công ty, DN đều
phải có những thay đổi, phải tái cơ cấu để thích ứng với đ iều kiê ̣n mới, nhằm
tồn tại và phát triển. Tái cơ cấu là một hệ quả của sự cải tiến liên tục để đáp
ứng sự thay đổi không ngừng của cơ chế thị trường. Về bản chất , tái cơ cấu
DN là một “tuyên ngôn cuô ̣c cách ma ̣ng trong kinh doanh”, là sự thay đổi lớn,
đồng bô ̣, toàn diện trên mọi lĩnh vực và là quá trình làm cho nó thích ứng với
sự thay đổi của môi trường kinh doanh, hướng đến phát triển bền vững.
Trong những năm qua , ngành xây dựng đã có đóng góp rất quan trọng
cho nền kinh tế, tuy nhiên, yêu cầu hội nhập đã đặt các DN xây dựng trong
bối cảnh phải tổ chức lại, vì thế nhu cầu tái cơ cấu trở nên cấp bách. Hơn nữa,
sự cần thiết phải tái cơ cấu còn xuất phát từ những sự thay đổi trong bản thân
DN, sự thay đổi về quy mô đòi hỏi các DN phải điều chỉnh thay đổi tổ chức,
cơ cấu lại nguồn lực tài chính, chiến lược kinh doanh
Tổng Công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Viê ̣t Nam (PVC) là đơn vị chủ
lực của PETROVIETNAM trong lĩnh vực thi công xây lắp các công trình dầu
khí, các công trình công nghiệp, dân dụng quy mô lớn. Sau khi chuyển đổi từ
công ty 100% vốn nhà nước sang công ty cổ phần , PVC đã phát triển ma ̣nh
mẽ. Tuy nhiên, giai đoa ̣n phát triển nóng 2006 - 2011 đã làm xuất hiê ̣n nhiều
khiếm khuyết trong công tác quản lý , quản trị và điều hành . Quá trình “tụt
dốc” của PVC bắt đầu từ năm 2011 với tổng lợi nhuâ ̣n giảm , chỉ đạt xấp xỉ
2/3 so với năm 2010. Đến năm 2012, tình hình SXKD rơi vào khủng hoảng
trầm tro ̣ng khi thua lỗ 1.847,5 tỷ đồng . Từ một đơn vị hùng mạnh về tài
chính, nhân lực và thương hiệu, công ty đã liên tục tụt lù i và nguy cơ cổ phiếu
phải rời khỏi thị trường niêm yết.
2

Đứng trước tình hình đó , vấn đề tái cơ cấu đơn vị được đặt ra cấp bách
với những nội dung chủ yếu là : cải tiến , hoàn thiện và đổi mới mô hình tổ
chức quản trị , cơ cấu lĩnh vực sản xuất kinh doanh, cơ cấu sản phẩm , dịch
vụ, cơ cấu công nghệ và nhân lực Với tính thời sự và tính cấp bách như
vâ ̣y, tác giả đã cho ̣n đề tà i “Tái cơ cấu Tổng công ty Cổ phần Xây lắp
Dầu khí Việt Nam” cho luận văn thạc sĩ của mình.
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
* Mục tiêu tổng quát: Làm rõ cơ sở lý luận cũng như thực tiễn về tái cơ
cấu DN, đặc biệt là tái cơ cấu tổ chức. Phân tích đánh giá, chỉ ra những
nguyên nhân yếu kém nhằm đề xuất định hướng, mục tiêu và giải pháp tái cơ
cấu tổ chức DN ở nước ta thời gian tới.
* Mục tiêu cụ thể: Phân tích đánh giá, làm rõ những ưu điểm, hạn chế và
nguyên nhân của những hạn chế trong tiến trình tái cơ cấu tổ chức của PVC.
Đưa ra mô hình cơ cấu tổ chức tối ưu; đề xuất các giải pháp và lộ trình thực
hiện cụ thể mô hình tổ chức của PVC.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là tái cơ cấu mô hình tổ chức của
Tổng Công ty CP Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC).
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi về không gian: Tổng Công ty CP Xây lắp Dầu khí Việt Nam.
- Phạm vi về thời gian: Số liệu sử dụng cho phân tích đánh giá thực trạng
trong giai đoạn 2005-2013, đề xuất các giải pháp cho giai đoạn sau năm 2015.
- Phạm vi nội dung:
Nghiên cứu các lý thuyết trong và ngoài nước về tái cơ cấu mô hình tổ
chức của DN có vốn nhà nước. Nghiên cứu phân tích đánh giá thực trạng
mô hình tổ chức, những bất cập và nguyên nhân của mô hình làm hạn chế
hiệu quả hoạt động của PVC thời gian qua. Đề xuất mô hình cơ cấu tổ chức
3

mới, xác định các giải pháp và các điều kiện thực hiện tái cơ cấu Tổng
Công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Viê ̣t Nam giai đoa ̣n sau năm 2015.
4. Những đóng góp mới của luận văn
Luận văn đưa ra quan điểm riêng tiếp cận tái cơ cấu tổ chức DN.
Góp phần làm rõ các tiêu chí về cả định lượng và định tính để đánh giá
một mô hình cơ cấu tổ chức tối ưu.
Làm rõ thực trạng quá trình tái cơ cấu tổ chức của PVC
Thiết kế mô hình tổ chức mới cho các DN thuô ̣c Tổng công ty Cổ phần
Xây lắp Dầu khí Viê ̣t Nam.
5. Kết cấu luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, luận
văn bao gồm bốn chương cụ thể như sau:
Chương 1. Tổng quan các công trình nghiên cứu và phương pháp
nghiên cứu.
Chương 2. Cơ sở lý luận và thực tiễn của việc tái cơ cấu Tổng Công ty
Cổ phần Xây lắp Dầu khí Viê ̣t Nam.
Chương 3. Phân tích, đánh giá thực trạng tái cơ cấu Tổng Công ty Cổ
phần Xây lắp Dầu khí Viê ̣t Nam.
Chương 4. Đề xuất giải pháp và lô ̣ trình thực hiện tái cơ cấu Tổng Công
ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Viê ̣t Nam.