Luận Văn Tác động của phát triển công nghiệp đối với nông nghiệp ở tỉnh vĩnh phúc

LUẬN VĂN:
Tác động của phát triển công nghiệp đối với
nông nghiệp ở tỉnh vĩnh phúc




MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Công nghiệp và nông nghiệp được Chủ tịch Hồ Chí Minh ví như hai chân của nền
kinh tế. Phát triển công nghiệp có tác động lớn tới nông nghiệp thúc đẩy nông nghiệp
phát triển. Ngược lại nông nghiệp phát triển sẽ tạo điều kiện tích luỹ vốn ban đầu cho
phát triển công nghiệp. Sau hơn 20 năm đổi mới, đặc biệt sau Nghị quyết Trung ương 5
(khoá IX) nền nông nghiệp Việt Nam đó đạt những thành tựu khá toàn diện và to lớn, tốc
độ tăng trưởng kinh tế đạt cao, không những đảm bảo an ninh lương thực mà cũn cú sản
phẩm xuất khẩu, một số sản phẩm được thị trường quốc tế ưa chuộng. Tuy nhiên tốc độ
tăng trưởng của nông nghiệp chậm hơn công nghiệp và nền nông nghiệp đang chịu tác
động mạnh mẽ làn sóng phát triển công nghiệp. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần
thứ X chỉ rừ:
Phát triển đồng bộ công nghiệp chế biến, chế tác, công nghiệp công nghệ
cao Xây dựng và thực hiện tốt chương trỡnh phát triển công nghiệp phục vụ
công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn. Tập trung nguồn lực phát
triển mạnh và nâng cao chất lượng các ngành công nghiệp có lợi thế cạnh tranh,
tạo ra sản phẩm xuất khẩu và thu hút nhiều lao động, như: chế biến nông, lâm,
thuỷ sản [17, tr.196 - 197].
Vĩnh Phúc nằm trong vùng châu thổ Sông Hồng, nhưng có địa hỡnh đa dạng và
được nhiều địa phương trong cả nước biết đến với “khoán hộ” vào thập niên 60 của thế
kỷ XX. Được tái lập năm 1997, tại thời điểm đó nông nghiệp chiếm tỷ trọng cao trong cơ
cấu kinh tế, 85% dân cư sống bằng nghề nông, đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn.
Mặt khác, do điều kiện địa lý tự nhiên, Vĩnh Phúc có khả năng phát triển công nghiệp
- dịch vụ. Thực tiễn trong hơn 10 tái lập tỉnh, sự phát triển công nghiệp của Vĩnh Phúc
đó thỳc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế mạnh theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp -
xây dựng và dịch vụ (năm 2008 chiếm 82%). Sự chuyển dịch này có ảnh hưởng toàn
diện tới sản xuất nông nghiệp của Vĩnh Phúc. Phát triển công nghiệp là nền tảng nhằm
thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cao, tăng thu ngân sách để có điều kiện tái đầu tư cho
nông nghiệp. Quá trỡnh phỏt triển cụng nghiệp của Vĩnh Phỳc thời gian qua đó tỏc




động lớn tới phát triển nông nghiệp của tỉnh cả tác động tích cực và tác động tiêu cực.
Cần phải có sự nghiên cứu về những tác động này để tỡm ra cỏc giải pháp phù hợp
phát huy hiệu quả tác động phát triển công nghiệp đến phát triển nông nghiệp của
tỉnh. Vỡ vậy, đề tài nghiên cứu “Tác động của phát triển công nghiệp đối với nông
nghiệp ở tỉnh Vĩnh Phúc” được học viên lựa chọn làm luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ
kinh tế.
2. Tỡnh hỡnh nghiên cứu liên quan đến luận văn
Nghiên cứu về tác động của phát triển công nghiệp tới nông nghiệp cho đến nay
vẫn cũn hạn chế, nhưng nghiên cứu về nông nghiệp, nông thôn thỡ đó cú nhiều nhà khoa
học và cỏc tỏc giả quan tõm, cụ thể:
- Nguyễn Phúc Thọ, Tác động tiêu cực của công nghiệp hoá tới nội dung xây dựng
khu công nghiệp tập trung đến sản xuất và đời sống của các hộ nông dân bị thu hồi đất
sản xuất ở xó Nam Sơn, huyện Quế Vừ, tỉnh Bắc Ninh. www.hua.edu.vn.
- Nguyễn Quốc Thanh, Phát triển công nghiệp ở nông thôn gắn với bảo vệ môi
trường. www.quangtri.vn.
- Bùi Huy Đáp - Nguyễn Điền (1996), Nông nghiệp Việt Nam từ cội nguồn đến đổi
mới Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
- Nguyễn Đỡnh Phan (2007), Những biện pháp chủ yếu thúc đẩy công nghiệp hoá,
hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn vùng đồng bằng Sông Hồng Nxb Chính trị quốc gia,
Hà Nội.
- Đặng Kim sơn (2008), Nông nghiệp nông dân, nông thôn Việt Nam hôm nay và
mai sau Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
- TS Nguyễn Thế Trường (2008) Hoàn thiện tổ chức sản xuất nông nghiệp ở các
tỉnh trung du và miền núi phía Bắc Việt Nam Nxb Đại học kinh tế quốc dân, Hà Nội.
- Phạm Thị Khanh (2005), “Đẩy mạnh phát triển nền nông nghiệp bền vững ở Việt
Nam”, Tạp chớ Lý luận chớnh trị, tr 33 - 40.
- Lưu Văn Sùng (2004), Một số kinh nghiệm điển hỡnh về phỏt triển nụng nghiệp,
nụng thụn theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.




Ngoài ra cũn nhiều luận văn Thạc sĩ kinh tế về đề tài nông nghiệp, nông thôn dưới
các góc độ và ở các địa phương khác nhau.
Tại Vĩnh Phúc cũng đó cú những cụng trỡnh nghiờn cứu như: TS Nguyễn Thế
Trường (2008), Những biến đổi kinh tế - xó hội ở Vĩnh Phỳc giai đoạn 1997 - 2005 Nxb
Đại học kinh tế quốc dân, Hà Nội; Hoàng Đức Tiến (1999) Công nghiệp hoá, hiện đại
hoá nông nghiệp ở huyện Lập Thạch tỉnh Vĩnh Phúc, Luận án Thạc sỹ kinh tế; Các đề án
cụ thể hoá Nghị quyết số 03 của Tỉnh uỷ Vĩnh Phúc về “Phát triển nông nghiệp, nông
thôn, nâng cao đời sống nông dân giai đoạn 2006 - 2010, định hướng đến 2020”.
Những cụng trỡnh nghiờn cứu về lĩnh vực nụng nghiệp, nụng thụn cú rất nhiều và
đó đề cập đến phát triển nền nông nghiệp nói chung và của tỉnh Vĩnh Phúc nói riêng.
Nhưng nghiên cứu về tác động của phát triển công nghiệp tới nông nghiệp trên địa bàn
của tỉnh Vĩnh Phỳc thỡ đến nay chưa có tác giả nào đề cập đến. Vỡ vậy, đề tài nghiên cứu
“Tác động của phát triển công nghiệp đối với nông nghiệp ở tỉnh Vĩnh Phúc” được học
viên lựa chọn làm đề tài luận văn Thạc sĩ kinh tế là không trùng lắp với các công trỡnh
nghiờn cứu khoa học đó được công bố.
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn
3.1. Mục tiêu
- Làm rừ mối quan hệ nụng nghiệp và cụng nghiệp, những tỏc động của quá trỡnh
phỏt triển cụng nghiệp đối với nông nghiệp.
- Tổng hợp, phân tích, đánh giá thực trạng tác động của phát triển công nghiệp tới
nông nghiệp ở Vĩnh Phúc, trên cơ sở đó đề xuất những giải pháp nhằm phát huy những
tác động tích cực, hạn chế những tác động tiêu cực của quá trỡnh này để thúc đẩy nông
nghiệp ở Vĩnh Phúc phát triển bền vững.
3.2. Nhiệm vụ
- Hệ thống những vấn đề lý luận cơ bản về tác động của phát triển công nghiệp tới nông
nghiệp.
- Tổng hợp, phân tích, đánh giá thực trạng tác động của phát triển công nghiệp tới
nông nghiệp Vĩnh Phúc từ 2004 đến nay, chỉ ra những tác động tích cực, tiêu cực và
nguyên nhân của những tác động đó.




- Đề xuất những giải pháp chủ yếu nhằm phát huy tác động tích cực, hạn chế
những tác động tiêu cực để thúc đẩy nông nghiệp Vĩnh Phúc phát triển bền vững trong
thời gian tới.
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu của luận văn
Luận văn tập trung nghiên cứu tác động của phát triển công nghiệp tới nông nghiệp
Vĩnh Phúc từ năm 2004 đến 2008, trong đó từ 2004 - 2007 theo địa giới hành chính cũ và
năm 2008 theo địa giới hành chính mới, trên cơ sở đó đề xuất những giải pháp chủ yếu
nhằm phát huy hiệu quả tác động phát triển công nghiệp đến phát triển nông nghiệp Vĩnh
Phúc trong thời gian tới.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Cơ sở lý luận
Luận văn được nghiên cứu trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mỏc- Lờnin, tư tưởng
Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam, Đảng bộ Tỉnh Vĩnh Phúc về
vấn đề tác động của phát triển công nghiệp tới nông nghiệp. Ngoài ra luận văn kế thừa có
chọn lọc các kết quả nghiên cứu của một số công trỡnh, bài viết cú liờn quan đến vấn đề
này.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật
lịch sử. Bên cạnh đó, luận văn cũn sử dụng những phương pháp như: Phương pháp trừu
tượng hoá khoa học, phương pháp phân tích tổng hợp, phương pháp thống kê
6. Đóng góp mới của luận văn
- Làm rừ thờm những tỏc động của phát triển công nghiệp đối với nông
nghiệp.
- Tổng hợp, phân tích, đánh giá thực trạng tác động của phát triển công nghiệp tới
nông nghiệp ở tỉnh Vĩnh Phúc giai đoạn 2004 - 2008, đề xuất những giải pháp chủ yếu
nhằm phát huy hiệu quả tác động phát triển công nghiệp đến phát triển nông nghiệp Vĩnh
Phúc trong thời gian tới.




- Đề tài có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo cho các cấp uỷ Đảng, chính quyền
các nơi có điều kiện tương đồng như Vĩnh Phúc trong định hướng phát triển ngành kinh
tế nói chung và phát triển nông nghiệp nói riêng. Ngoài ra cũn cú thể sử dụng làm tư liệu
tham khảo cho giảng dạy KTCT ở Trung tâm bồi dưỡng chính trị các huyện và Trường
chính trị tỉnh Vĩnh Phúc.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn gồm 3
chương 7 tiết.