Đồ Án Tác động của giá lúa gạo tới phúc lợi hộ gia đình và tình trạng nghèo ở Việt Nam

LỜI MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Gạo là một hàng hóa quan trọng bậc nhất trong tiêu dùng của người Việt trong đó sản lượng gạo có tác động trực tiếp tới phúc lợi xã hội của các hộ gia đình Việt Nam. Các chuyên gia kinh tế cho rằng việc tăng giá gạo có thể làm tăng tỷ lệ lạm phát và gây ra những nguy cơ gây bất ổn xã hội. Giá gạo tăng gây ảnh hưởng mạnh tới phúc lợi xã hội ở Việt Nam vì chi tiêu trung bình của hộ gia đình Việt Nam vào thực phẩm chiếm khoảng một nửa thu nhập. Giá gạo tăng cao làm giảm phúc lợi hộ gia đình ở thành thị bởi họ là người chỉ đi mua gạo. Trái lại hầu hết các hộ ở nông thôn tự sản xuất gạo để tiêu dùng nên tác động của giá gạo lên phúc lợi hộ gia đình còn phụ thuộc vào hộ đó là hộ mua gạo để tiêu dùng hay là hộ sản xuất gạo đem bán.
Trước sự biến động dữ dội về giá lúa gạo năm 2008, thực tiễn cho thấy cần cấp thiết có các nghiên cứu về ảnh hưởng của biến động giá lúa gạo tới phân phối thu nhập gia đình. Sự tăng mạnh giá lúa gạo quốc tế liên tiếp các năm gần đây làm tăng nỗi lo trong các nước đang phát triển về sự nghèo đi của nhóm các hộ nghèo. Nghiên cứu này đo lường tác động của việc tăng giá lúa gạo đến phúc lợi các hộ gia đình ở Việt Nam. Nghiên cứu sử dụng bộ số liệu VHLSS năm 2008 của Tổng cục Thống kê nhằm đo lường tác động của việc tăng giá lúa gạo tới phúc lợi các hộ gia đình ở Việt Nam.
Bài nghiên cứu này đi sâu vào nghiên cứu tác động của sự tăng giá lúa gạo tới các nhóm hộ gia đình. Liệu giá lúa gạo tăng có ảnh hưởng tích cực tới nông dân hay các hộ nghèo? Nghiên cứu đặc biệt tập trung đến đánh giá tác động của giá lúa gạo đến nghèo đói đồng thời cũng đưa ra các gợi ý về chính sách giá đối với trường hợp lúa gạo.


MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC HÌNH . ii
DANH MỤC CÁC BẢNG ii
LỜI MỞ ĐẦU 1
CHƯƠNG I: BIẾN ĐỘNG GIÁ LÚA GẠO NHỮNG NĂM GẦN ĐÂY 4
CHƯƠNG II: PHƯƠNG PHÁP MÔ HÌNH VÀ SỐ LIỆU NGHIÊN CỨU . 6
CHƯƠNG III : KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ PHÂN TÍCH . 10
3.1. Tình hình sản xuất và tiêu dùng lúa gạo ở Việt Nam . 10
3.2. Tác động của giá lúa gạo tới phúc lợi hộ gia đình và tình trạng nghèo ở Việt Nam 15
KẾT LUẬN 23
Tài liệu tham khảo . 25

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 1: Biểu đồ giá gạo quốc tế qua các năm . 4
Hình 2: Ước lược phi tham số tỷ lệ bán ròng về lúa gạo: hộ gia đình thành thị và nông thôn (Bandwidth=0.3) . 21
Hình 3: Ước lược phi tham số tỷ lệ bán ròng lúa gạo ở các mức thu nhập 22
khác nhau . 22

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1: Tỷ lệ hộ gia đình trồng lúa năm 2008 (%) . 10
Bảng 2: Các xu hướng tiêu dùng lúa gạo và lương thực thực phẩm (%) 12
Bảng 3: Mức sản xuất, tiêu dùng và mua bán lúa gạo trung bình của một hộ 14
gia đình Việt Nam (đơn vị: ngàn đồng) . 14
Bảng 4: Tác động của tăng giá lúa tới phúc lợi hộ gia đình 16
Bảng 5: Ảnh hưởng của tăng giá gạo năm 2009-2010 tới tỷ lệ nghèo và khoảng cách nghèo (%) 20