Tài liệu Suy thoái kinh tế nhật bản thập kỷ 90

SUY THOÁI KINH TẾ NHẬT BẢN THẬP KỶ 90


Lời mở đầu:

Cuộc suy thoái kinh tế ở Nhật Bản trong thập kỷ 90 luôn được lấy làm ví dụ minh họa cho nhiều mô hình và lý thuyết kinh tế học như tỷ giá hối đoái, lãi suất chiết khấu, chính sách tài khóa và tiền tệ, tiêu dùng, và thậm chí cả sự can thiệp của chính phủ vào thị trường, một vấn đề gây nhiều tranh cãi. Tôi chọn đề tài này để nghiên cứu nhằm hiểu sâu thêm các lý thuyết đó. Việc tập trung tìm hiểu một hiện tượng kinh tế cụ thể và tiêu biểu như cuộc suy thoái kinh tế Nhật Bản sẽ đem lại không chỉ một cái nhìn sinh động về kinh tế học mà cả sự gắn kết cho những giả thuyết, những mô hình vốn được đề cập một cách rời rạc và trừu tượng.
Nghiên cứu này được kết cấu theo trình tự thời gian như sau:
· Sự hình thành nền kinh tế bong bóng (1985-1989)
· Nền kinh tế bong bóng nổ tung (1990-1993)
· Những dấu hiệu mờ nhạt của sự khôi phục kinh tế (1994-1996)
· Giai đoạn khủng hoảng trầm trọng (1997-1999)
Mỗi phần lại bao gồm hai mảng chính là hiện tượng kinh tế và phản ứng của chính phủ.
***

I. Sự hình thành nền kinh tế bong bóng (1985-1989)
Tháng 9/1985, bộ trưởng tài chính và thống đốc ngân hàng trung ương của các nước thuộc nhóm G5 (Mỹ, Anh, Pháp, Tây Đức, Nhật) họp tại khách sạn Plaza ở New York để bàn luận về cách khắc phục cán cân thương mại mất cân bằng giữa Mỹ, Nhật và Tây Đức, trong đó vấn đề nổi cộm là làm sao để giảm thâm hụt thương mại của Mỹ. Vào thời điểm này, nước Mỹ đang bị thâm hụt thương mại nặng nề do chính sách kinh tế của Tổng thống Reagan với đồng USD mạnh và lãi suất cao.
Ngày 22/9/1985, các quốc gia G5 đã đạt được Thỏa ước Plaza, theo đó, đồng yên và đồng mác sẽ được đánh giá lại và đồng USD sẽ được giảm giá. Lúc đó, đồng yên trị giá khoảng 240 yên ăn 1 USD, song Nhật cho rằng phạm vi 210-200 yên / 1 USD là có thể chấp nhận được