Luận Văn Sưu tầm, xây dựng và sử dụng hệ thống bài tập hóa học để hình thành và phát triển khái niệm axit -

Sưu tầm, xây dựng và sử dụng hệ thống bài tập hóa học để hình thành và phát triển khái niệm axit - bazơ trong
chương trình hóa học vô cơ trung học phổ thông (nâng cao)

PHẦN I: MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đổi mới giáo dục là một trong những nhiệm vụ quan trọng của ngành
giáo dục đào tạo trong giai đoạn hiện nay. Để đổi mới nội dung, phương pháp
dạy học có hiệu quả cao cần trang bị cho học sinh hệ thống kiến thức cơ bản
vững chắc.Trên cơ sở đó học sinh biết vận dụng sáng tạo kiến thức giải quyết
các vấn đề học tập và thực tiễn cuộc sống.
Mục tiêu của nhà trường phổ thông là trang bị kiến thức phổ thông cơ
bản tương đối hoàn chỉnh để giúp học sinh nắm vững hiểu biết khoa học. Môn
hóa học góp một phần quan trọng trong mục tiêu đào tạo ở trường phổ thông.
Chương trình hóa học phổ thông bao gồm các khái niệm hoá học cơ bản ban
đầu và dần phát triển những khái niệm đó, việc giảng dạy hóa học phổ thông
phải chú ý đến nhiều khái niệm, axit - bazơ là một trong những khái niệm cơ
bản, có tầm quan trọng đối với khoa học hóa học. Để hiểu và truyền thụ đầy
đủ nội dung về sự hình thành và phát triển khái niệm axit - bazơ. Giáo viên
cần nắm vững quá trình hình thành phát triển khái niệm này để đảm bảo việc
giảng dạy có hiệu quả đáp ứng nhu cầu giáo dục.
Trong chương trình phổ thông khái niệm axit - bazơ được đề cập rất
sớm ngay từ phần mở đầu về hóa học lớp 8 và được củng cố ở các lớp và cấp
học tiếp theo. Khái niệm axit - bazơ trong chương trình phổ thông được hình
thành và phát triển qua nhiều giai đoạn, là một trong những đề tài có tầm quan
trọng đặc biệt.
Axit - bazơ là các hợp chất quan trọng và phổ biến, có nhiều ứng dụng
trong đời sống, trong sản xuất và nghiên cứu khoa học.
Các phản ứng xảy ra trong dung dịch thường liên quan đến khái niệm
axit - bazơ.
1




Khái niệm axit - bazơ và phản ứng axit - bazơ cho phép hệ thống hóa
các hợp chất hóa học, phân loại các phản ứng các chất, giải thích các hiện
tượng hóa học, chọn tác nhân phản ứng, chất xúc tác
Sản phẩm tương tác axit - bazơ hoặc axit hay bazơ với hợp chất khác
đều có ý nghĩa về mặt thực tiễn. Nhiều phản ứng hóa học về thực chất cũng là
phản ứng axit - bazơ .
Việc hình thành khái niệm axit - bazơ ở phổ thông đạt hiệu quả cao khi
người giáo viên nắm vững nội dung và hệ thống quá trình hình thành và phát
triển khái niệm đó trong toàn bộ chương trình phổ thông. Đồng thời giáo viên
sử dụng phương pháp dạy học có hiệu quả, giảng dạy có kế hoạch và lưu ý tới
đặc điểm của từng giai đoạn để có một hệ thống bài tập cơ bản đa dạng phong
phú theo các mức độ nhận thức khác nhau trong quá trình hình thành và phát
triển khái niệm axit - bazơ.
Với những lí do trên, tôi chọn đề tài: „„Sưu tầm, xây dựng và sử dụng
hệ thống bài tập hóa học để hình thành và phát triển khái niệm axit - bazơ
trong chương trình hóa học vô cơ trung học phổ thông (nâng cao)‟‟
2. Khách thể nghiên cứu
Quá trình dạy học hóa học ở trường THPT
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Hệ thống bài tập hóa học hình thành và phát triển khái niệm axit - bazơ
trong chương trình hóa học vô cơ THPT (nâng cao).
4. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
a. Mục đích nghiên cứu:
Nghiên cứu lựa chọn xây dựng hệ thống bài tập hóa học và phương
pháp sử dụng chúng trong việc hình thành và phát triển khái niệm axit - bazơ
trong chương trình hóa học vô cơ THPT (nâng cao).
2




b. Nhiệm vụ nghiên cứu.
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về quá trình hình thành khái niệm hóa học
và ý nghĩa tác dụng của bài tập hóa học trong việc hình thành khái niệm hóa
học cho học sinh bậc THPT.
- Phân tích chương trình sách giáo khoa phần hóa học vô cơ bậc THPT
xác định nội dung và dung lượng khái niệm axit - bazơ .
- Lựa chọn, xây dựng hệ thống bài tập hóa học về axit - bazơ trong
chương trình hóa học vô cơ THPT chương trình nâng cao.
- Nghiên cứu phương pháp sử dụng hệ thống bài tập trên để hình thành
khái niệm axit - bazơ.
- Thực nghiệm sư phạm để xác định tính phù hợp của hệ thống bài tập
trên và kiểm nghiệm tính hiệu quả của các đề xuất.
6. Phương pháp nghiên cứu
Sử dụng phối hợp các phương pháp sau:
- Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận.
- Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn.
- Phương pháp hội thảo chuyên đề, trao đổi kinh nghiệm.
- Phương pháp thực nghiệm sư phạm và xử lý thông tin.
7. Giả thuyết khoa học
Trong dạy học hóa học nếu giáo viên xác định đúng nội hàm và ngoại
diên của khái niệm đồng thời lựa chọn xây dựng được 1 hệ thống bài tập hóa
học đa dạng phong phú ở các mức độ nhận thức khác nhau từ đó sử dụng
chúng 1 cách hợp lí và áp dụng những biện pháp rèn luyện tích cực theo
hướng dạy học tích cực, chúng ta có thể phát huy được tố chất, năng lực sáng
tạo, khả năng tư duy của học sinh. Từ đó nâng cao hiệu quả của việc dạy học.
3




8. Đóng góp mới của đề tài
- Phân tích quá trình hình thành và phát triển khái niệm axit - bazơ
trong chương trình hóa học phổ thông.
- Xây dựng và sưu tầm: Hệ thống các bài tập cơ bản, nâng cao nhằm
hình thành khái niệm axit - bazơ trong chương trình hóa học vô cơ trung học
phổ thông (nâng cao).
- Đề xuất phương pháp sử dụng hệ thống bài tập trong việc hình thành
khái niệm axit - bazơ trong chương trình hóa học phổ thông.