Tiểu Luận Sử dụng "phương pháp chặn" để giải một số bài toán số học trong các kỳ thi học sinh giỏi

A. ĐẶT VẤN ĐỀ .
1. Lớ do chọn đề tài :
Toán học là môn học có ứng dụng trong hầu hết trong tất cả các ngành khoa học tự nhiên cũng như trong các lĩnh vực khác của đời sống xó hội.
Hiện nay trong các nhà trường chất lượng đại trà và việc bồi dưỡng học sinh giỏi đã đặt lên hàng đầu. Đây cũng là việc nâng cao trình độ nhận thức cho học sinh phát triển mũi nhọn. Trong đó chất lượng đại trà và bồi dưỡng học sinh giỏi môn Toán giữ vị trí thiết yếu và được tất cả mọi người quan tâm đến.Là một giáo viên dạy toán ở trường THCS trực tiếp bồi dưỡng đội tuyển học sinh giỏi nhiều năm tôi nhận thấy việc giải các bài toán ở chương trình THCS không chỉ đơn giản là đảm bảo kiến thức trong SGK, đó mới chỉ là những điều kiện cần nhưng chưa đủ. Muốn giỏi toán cần phải luyện tập nhiều thông qua việc giải các bài toán đa dạng, giải các bài toán một cách khoa học, kiên nhẫn, tỉ mỉ, để tự tìm ra đáp số của chúng. Muốn vậy người thầy phải biết vận dụng linh hoạt kiến thức trong nhiều tình huống khác nhauđể tạo hứng thú cho học sinh. Một bài toán có thể có nhiều cách giải, mỗi bài toán thường nằm trong mỗi dạng toán khác nhau nó đòi hỏi phải biết vận dụng kiến thức trong nhiều lĩnh vực nhiều mặt một cách sáng tạo vì vậy học sinh phải biết sử dụng phương pháp nào cho phù hợp.
Trong việc dạy học toỏn thỡ việc tỡm ra phương pháp dạy học và giải bài tập toán đũi hỏi người giáo viên phải chọn lọc hệ thống, sử dụng đúng phương pháp dạy học góp phần hỡnh thành và và phỏt triển tư duy của học sinh. Đồng thời thông qua việc học toán học sinh được bồi dưỡng và rèn luyện về phẩm chất đạo đức, các thao tác tư duy để giải bài tập toán.
Qua thực tế dạy học và bồi dưỡng học sinh giỏi tôi thấy học sinh rất lúng túng trong việc xác định phương pháp để giải một số bài toán phần số học nói chung và dạng toỏn tỡm số núi riờng. Khi gặp cỏc bài toỏn dạng tỡm số thường thỡ cỏc em học sinh hay bế tắc, lúng túng về cách xác định dạng toán, không xác định được phương pháp làm, không xác định được phải bắt đầu từ đâu và làm như thế nào. Nếu có làm được thì rất dài dòng, rắc rối, cách giải chưa ngắn gọn, chưa hay
Chớnh vỡ vậy để xây dựng cho học sinh được phương pháp làm dạng toán này, tôi đó nghiờn cứu và đưa ra đề tài: "Sử dụng phương pháp chặn để giải một số bài toán số học "trong các kỳ thi HSG . Đó có thể là công cụ để giải quyết một số bài toán trong dạng này góp phần nâng cao chất lượng học môn toán đặc biệt là chất lượng mũi nhọn của học sinh ở trường THCS.
2. Mục đích nghiên cứu của đề tài
- Trang bị cho học sinh một số kiến thức về phương pháp chặn nhằm nâng cao năng lực học môn toán, giúp các em tiếp thu bài một cách chủ động sáng tạo và là công cụ giải quyết những bài tập có liên quan.
- Gây được hứng thú , say mê cho học sinh khi làm bài tập trong SGK, sách tham khảo giúp học sinh giải được một số bài tập .
- Giải đáp được những thắc mắc, sửa chữa được những sai lầm hay gặp khi giải bài toán tỡm số.
- Hướng dẫn học sinh cách nhận biết dạng toán và lựa chọn cách trỡnh bày bài cho phự hợp, khả năng suy luận khi giải toán.
- Khắc phục những khó khăn trước mắt cho giáo viên và học sinh trong việc dạy và giải các bài toán số học trong các kỳ thi học sinh giỏi
3. Phạm vi nghiên cứu- Đối tượng nghiên cứu :
Đề tài áp dụng đối với học sinh THCS có thể triển khai trong các buổi ngoại khoá, đặc biệt là trong quá trỡnh bồi dưỡng học sinh giỏi.
Đây là một phương pháp tương đối mới lạ và khó với học sinh, các em chưa được trang bị các phương pháp giải, nên việc suy luận cũn hạn chế và nhiều khi khụng cú lối thoát dẫn đến kết quả rất thấp.
- Trước khi triển khai đề tài tôi có kiểm tra 30 học sinh giỏi của trường