Thạc Sĩ Sử dụng phần mềm Cabri II Plus trong dạy học định lí hình học lớp 7

Abstract: Làm rõ cơ sở lí thuyết liên quan đến đề tài: dạy học định lí, tích cực hóa
hoạt động của học sinh trong học tập định lí Nghiên cứu việc dẫn nhập dạy học
chứng minh ở chương trình toán lớp 7, trung học cơ sở. Nghiên cứu thực tiễn dạy học
định lí toán hình học lớp 7, phân tích chương trình sách giáo khoa, đề ra giả thuyết
liên quan đến những khó khăn trong dạy học định lí hình học lớp 7 hiện nay và biện
pháp khắc phục. Xác định phương pháp sử dụng phần mềm Cabri II Plus trong dạy
học định lí toán hình học lớp 7. Xây dựng thực nghiệm sư phạm kiểm chứng các giả
thuyết.
Keywords: Phương pháp giảng dạy; Hình học; Phần mềm Cabri II Plus
Content
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Một người học toán có hai nội dung lớn cần quan tâm: khái niệm và định lí. Có thể
hiểu định lí là một khẳng định suy ra từ những khẳng định được cho là đúng. Vì vậy, nếu
người học toán nắm chắc kiến thức về nội dung định lí thì đó là nền t ảng vững chắc cho tư
duy và những suy luận. Vậy, câu hỏi đặt ra đối với các thầy cô giáo là:
Nên dạy định lí toán như thế nào?
Chứng minh một mệnh đề hoặc định lí là dùng lập luận để từ giả thuyết suy ra kết
luận. Chứng minh định lí luôn đi cùng với dạy và học định lí. Dạy học chứng minh định lí góp
phần quan trọng giúp người học hình thành năng lực chứng minh định lí nói riêng và năng lực
chứng minh trong học học toán nói chung.
Tuy nhiên, chứng minh định lí là một nội dung khó trong môn toán vì đòi hỏi học sinh
phải có tư duy logic, có những lập luận chặt chẽ để từ giả thiết đi đến kết luận. Mặt khác, lớp
7 học sinh bắt đầu học chứng minh định lí, được biết đến định lí là gì? Làm gì để chứng minh
một định lí? Vì vậy, dạy chứng minh định lí ở lớp 7 là một nội dung quan trọng trong dạy học
định lí.
Hiện nay công nghệ thông tin giúp ích rất nhiều cho các thầy cô giáo trong quá trình
giảng dạy. Công nghệ thông tin giúp thầy cô tổ chức các giờ dạy sinh động hơn, học sinh học
tập chủ động hơn, kích thích hứng thú học tập của học sinh Và đã có rất nhiều phầm mềm
dạy học được ra đời và ứng dụng trong các trường học, một trong số đó là phần mềm Cabri II
plus. Đây là một phần mềm dễ sử dụng với nhiều tính năng và được ứng dụng khá rộng ở Việt
Nam. Vậy, có thể sử dụng phần mềm này để hỗ trợ cho việc dạy học định lí toán trong hình
học được không?
Để trả lời cho những câu hỏi trên, tôi đi đến nghiên cứu đề tài:
“Sử dụng phần mềm II Plus trong dạy học định lí hình học lớp 7”
2. Lịch sử nghiên cứu
Phần mềm Cabri II plus được ra đời tại Pháp và được giới thiệu ở Việt nam từ năm
2000. Đến nay đã có nhiều nhà nghiên cứu, các thầy cô giáo khai thác các chức năng và ứng
dụng phần mềm trong dạy học. Trong dạy học toán, đã có nhiều nghiên cứu về ứng dụng phần
mềm này dạy học đại số, lượng giác, hình học Trong các trường đại học đã có nhiều nghiên
cứu về ứng dụng phần mềm trong dạy học. Ví dụ, nghiên cứu của Trần Thanh Hải về sử dụng
phần mềm trong dạy học hình lớp 7 theo hướng tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh
(luận văn Tiến sĩ, trường Đại học Sư phạm Hà nội, năm 2006), sử dụng phần mềm trong dạy
học lượng giác (Nguyễn Thị Xuân, luận văn Thạc sĩ, trường Đại học Giáo dục của Đại học
Quốc gia Hà nội), dạy học giải toán cực trị (sinh viên Lê Thị Hà Thu), dạy học khái niệm giới
hạn ở Đại số lớp 11 (sinh viên Nguyễn Thị Vân), Và trong các trường Phổ thông cũng đã có
những nghiên cứu về ứng dụng của phần mềm. Ví dụ, thầy giáo Phạm Thanh Phương ở
trường THPT Dương Bạch Mai, Bà Rịa – Vũng Tàu tìm ra ứng dụng của phần mềm trong dạy
các đường conic, khảo sát và vẽ đồ thị hàm số cùng với một số mô hình mô phỏng lại các mô
hình dạy học trực quan trong SGK
Tuy nhiên, đến nay ở Việt Nam chưa có đề tài nghiên cứu về sử dụng phần mềm Cabri
II plus trong dạy học định lí toán hình họ c lớp 7.
3. Mục tiêu nghiên cứu
- Làm rõ cơ sở lí thuyết liên quan đến đề tài: dạy học định lí, tích cực hóa hoạt động của
học sinh trong học tập định lí
- Nghiên cứu việc dẫn nhập dạy học chứng minh ở chương trình Toán lớp 7, THCS
- Nghiên cứu thực tiễn dạy học định lí toán hình học lớp 7, phân tích chương trình sách
giáo khoa, đề ra giả thuyết liên quan đến những khó khăn trong dạy học định lí hình học
lớp 7 hiện nay.
- Xác định phương pháp sử dụng phần mềm Cabri II Plus trong dạy học định lí toán
hình học lớp 7.
- Xây dựng thực nghiệm sư phạm kiểm chứng các giả thuyết.
4. Câu hỏi nghiên cứu ban đầu
 Dạy học định lí hình học lớp 7 hiện nay gặp những khó khăn gì?
 Sử dụng phần mềm Cabri II Plus trong dạy học định lí hình học lớp 7 giúp ích gì cho
học sinh hình thành nội dung định lí và chứng minh đ ịnh lí?
5. Khách thể nghiên cứu và đối tượng khảo sát
5. 1. Khách thể nghiên cứu
Quá trình dạy học định lí toán hình lớp 7.
5.2. Đối tượng khảo sát
Học sinh lớp 7 ở các trường THCS.
6. Phạm vi nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phần mềm Cabri II Plus vào dạy học định lí toán trong sách giáo
khoa hình học lớp 7.
7. Giả thuyết nghiên cứu
Nếu sử dụng Cabri II Plus trong dạy học định lí toán hình học lớp 7 theo quan điểm
thực nghiệm thì sẽ giúp học sinh hình thành nội dung định lí và tìm ra được phương pháp
chứng minh định lí từ đó nhớ nội dung định lí, hiểu và vận dụng định lí trong giải toán.
8. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lí luận: nghiên cứu tài liệu về dạy học định lí toán hình, chương
trình sách giáo khoa hình học lớp 7 và các tài liệu liên quan.
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: điều tra viết, tiến hành thực nghiệm.
- Phương pháp phân tích thống kê: Sử dụng thống kê để kiểm định các giả thiết của thực
nghiệm, phân tích kết quả thực nghiệm, kết quả điều tra.
9. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận chung, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn được trình
bày trong ba chương:
Chương 1: Cơ sở lí luận
Chương 2: Thực trạng dạy và học định lí hình học lớp 7. Phân tích chương trình sách giáo
khoa toán hình học lớp 7.
Chương 3: Thực nghiệm sư phạm