Luận Văn Sử dụng các công cụ ngoại hối phái sinh nhằm phòng ngừa rủi ro tỷ giá cho các doanh nghiệp xuất nhập

MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU 1
CHƯƠNG I: LÝ LUẬN CHUNG VỀ RỦI RO TỶ GIÁ, CÔNG CỤ
NGOẠI HỐI PHÁI SINH VÀ CÁCH THỨC PHÒNG NGỪA RỦI RO
TỶ GIÁ . 4
1. Rủi ro tỷ giá 4
1.1. Tỷ giá hối đoái . 4
1.1.1. Khái niệm 4
1.1.2. Phân loại tỷ giá hối đoái . 6
1.1.3. Những yếu tố tác động đến biến động tỷ giá hối đoái 7
1.2. Rủi ro tỷ giá 12
1.2.1. Khái niệm rủi ro tỷ giá 12
1.2.2. Ảnh hưởng của rủi ro tỷ giá đến hoạt động xuất nhập khẩu 13
2. Công cụ ngoại hối phái sinh 15
2.1. Chủ thể, mục đích của các loại giao dịch . 15
2.2. Các loại công cụ ngoại hối phái sinh . 18
2.2.1. Công cụ kì hạn ngoại hối 18
2.2.2. Công cụ tương lai ngoại hối . 20
2.2.3. Công cụ hoán đổi ngoại hối 23
2.2.4. Công cụ quyền chọn ngoại hối . 24
3. Cách thức phòng ngừa rủi ro tỷ giá trong hoạt động xuất nhập khẩu bằng công cụ ngoại hối phái sinh . 30
3.1. Bảo hiểm rủi ro trong kinh doanh xuất nhập khẩu bằng công cụ kỳ hạn . 31
3.2. Bảo hiểm rủi ro trong kinh doanh xuất nhập khẩu bằng công cụ tương lai 32
3.3. Bảo hiểm rủi ro trong kinh doanh xuất nhập khẩu bằng công cụ quyền chọn 32
3.4. Bảo hiểm rủi ro trong kinh doanh xuất nhập khẩu bằng công cụ hoán đổi 35
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG SỬ DỤNG CÔNG CỤ PHÁI SINH NGOẠI HỐI ĐỂ PHÒNG NGỪA RỦI RO TỶ GIÁ CHO CÁC DOANH
NGHIỆP XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM 36
1. Các văn bản pháp lý điều chỉnh các giao dịch ngoại hối phái sinh 36
1.1. Quy định về công cụ ngoại hối kỳ hạn và hoán đổi . 36
1.2. Quy định về công cụ ngoại hối quyền chọn . 37
2. Tình hình cung cấp các công cụ ngoại hối phái sinh ở các ngân hàng thương mại Việt Nam . 38
3. Tình hình sử dụng các công cụ ngoại hối phái sinh để phòng ngừa rủi ro tỷ giá cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu Việt Nam 40
3.1. Các doanh nghiệp Việt Nam và vấn đề phòng ngừa rủi ro tỷ giá 40
3.2. Tình hình sử dụng công cụ phái sinh trong nghiệp vụ xuất nhập khẩu tại Việt Nam 42
4. Đánh giá về tình hình sử dụng công cụ ngoại hối phái sinh tại Việt Nam . 46
4.1. Kết quả sử dụng công cụ ngoại hối phái sinh trong phòng ngừa rủi ro tỷ giá cho các DN XNK tại Việt Nam 46
4.2. Những hạn chế trong việc sử dụng công cụ phái sinh tại Việt Nam 47
4.2.1. Về phía các Ngân hàng thương mại 47
4.2.2. Về phía các doanh nghiệp xuất nhập khẩu . 49
4.2.3. Hạn chế trong môi trường tài chính đối với công cụ ngoại hối phái sinh 52
CHƯƠNG III: ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH VIỆC SỬ DỤNG CÔNG CỤ NGOẠI HỐI PHÁI SINH CHO CÁC DOANH NGHIỆP
XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM . 55
1. Kinh nghiệm của nước ngoài trong việc sử dụng ngoại hối phái sinh . 55
2. Định hướng phát triển của các công cụ ngoại hối phái sinh tại Việt Nam trong thời gian tới 56
3. Đề xuất một số giải pháp cho việc sử dụng công cụ phái sinh ngoại hối cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu Việt Nam 58
3.1. Về phía các doanh nghiệp 58
3.2. Về phía các ngân hàng thương mại 59
3.3. Hoàn thiện thị trường tiền tệ, ngoại hối và khung pháp lý về ngoại hối phái sinh của NHNN . 61
3.3.1. Hoàn thiện thị trường tiền tệ và thị trường ngoại hối Việt Nam- hướng Vinaforex hội nhập với quốc tế 61
3.3.2. Hoàn thiện môi trường pháp lý cho các công cụ phái sinh tiền tệ . 62
KẾT LUẬN 64
TÀI LIỆU THAM KHẢO


LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong nền kinh tế của mỗi quốc gia trên thế giới thì hoạt động xuất nhập khẩu luôn đóng một vị trí rất quan trọng với nền kinh tế quốc dân. Cùng với nó là nhu cầu sử dụng đồng ngoại tệ để thanh toán các hợp đồng xuất nhập khẩu ngày càng trở nên cấp thiết. Sự biến động về tỷ giá là nguyên nhân gây ra thua lỗ cho các DN XNK trước sự biến động khó lường của tình hình tài chính quốc tế. Chính vì vậy mà nghiệp vụ ngoại hối phái sinh ra đời để hạn chế thấp nhất rủi ro và thua lỗ có thể xảy ra cho các chủ thể tham gia vào thị trường tài chính. Trên thế giới, nghiệp vụ ngoại hối phái sinh đã được sử dụng rất rộng rãi để phòng ngừa rủi ro tỷ giá cho các DN và nó đã thể hiện được tầm quan trọng đối với các chủ thể tham gia vào thị trường tài chính. Về phía các DN XNK Việt Nam, mặc dù ngân hàng nhà nước đã cho phép hệ thống ngân hàng thương mại thực hiện các nghiệp vụ phái sinh để phòng ngừa và hạn chế rủi ro tỷ giá từ năm 2005, nhưng đến nay, nhiều DN vẫn chưa nhận thức rõ lợi ích của công cụ này. Các DN XNK không quan tâm nhiều, nói đúng hơn là không để ý đến việc phòng ngừa rủi ro tỷ giá trong một khoảng thời gian dài trước 2007 do sự ổn định của tỷ giá. Điều này đã đặt các DN trước những rủi ro lớn và nguy cơ thua lỗ cao do thị trường ngoại hối biến động mạnh. Sự bất ổn của tỷ giá từ giai đoạn nửa cuối năm 2007 tới nay đã gây ra những tác động tiêu cực đến các DN XNK vì họ không có sự chuẩn bị để đối phó với tình hình này. Do vậy mà không ít DN rơi vào cảnh lao đao khi thiếu ngoại tệ thanh khoản nhập khẩu hay mất cơ hội kiếm lời khi ngoại tệ tăng giá do tiền vẫn nằm trong tài khoản tiết kiệm ngân hàng. Khi tỷ giá hối đoái biến động thì các DN XNK chính là người chịu sự tác động đầu tiên và lớn nhất tới hoạt động kinh doanh của mình. Đặc biệt, trong bối cảnh tình hình tài chính thế giới có nhiều biến động khó lường như ngày nay thì các rủi ro này lại càng nhiều và nghiêm trọng hơn. Do vậy mà vấn đề phòng ngừa rủi ro tỷ giá đang là vấn đề cấp thiết và cần đưa ra được hướng giải quyết ngay cho các DN.
Chính vì vậy mà nhóm nghiên cứu chọn đề tài “ Sử dụng các công cụ ngoại hối phái sinh nhằm phòng ngừa rủi ro tỷ giá cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu Việt Nam” làm công trình nghiên cứu nhằm đề xuất một số giải pháp phòng ngừa rủi ro tỷ giá trong kinh doanh xuất nhập khẩu của các doanh nghiệp.
2. Tình hình nghiên cứu
Vấn đề sử dụng các công cụ ngoại hối phái sinh để phòng ngừa rủi ro tỷ giá cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu đã được nghiên cứu nhiều qua các đề án, đề tài, bài viết của các tác giả nước ngoài, nhưng tại Việt Nam thì còn khá mới mẻ và mới được nghiên cứu trong một vài năm trở lại đây.
3. Đối tượng và mục đích nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu là thực trạng sử dụng công cụ phái sinh nhằm phòng ngừa rủi ro TGHĐ cho các DN XNK của Việt Nam.
Mục đích nghiên cứu là: Thứ nhất, đưa ra cái nhìn tổng quan về các công cụ ngoại hối phái sinh và cách sử dụng các công cụ này trong việc phòng ngừa rủi ro tỷ giá. Thứ hai, phân tích và đánh giá thực trạng việc sử dụng các công cụ phòng ngừa rủi ro tỷ giá trong hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu của DN Việt Nam hiện nay, đồng thời nêu lên các mặt hạn chế trong việc sử dụng các công cụ này. Thứ ba, nhóm nghiên cứu sẽ đề xuất một số giải pháp để các DN kinh doanh xuất nhập khẩu Việt Nam các công cụ phái sinh vào việc bảo hiểm rủi ro trong hoạt động xuất nhập khẩu của mình.
4. Phương pháp nghiên cứu
Trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng, đề tài được nghiên cứu với các phương pháp cụ thể như sau: Phân tích và tổng hợp các nguồn tài liệu, thu thập thông tin, đánh giá và dự báo.