Luận Văn Sự cần thiết và các Giải pháp cơ bản để phát triển kinh tế Nông thôn ở nước ta trong thời kỳ quá độ

A. ĐẶT VẤN ĐỀ
Đất nước ta đang trong giai đoạn quỏ độ lờn chủ nghĩa xó hội dưới sự lónh đạo của Đảng ta: Đảng cộng sản Việt Nam với mục tiờu: “Đất nước ta ra khỏi tỡnh trạng kộm phỏt triển; nõng cao rừ rệt đời sống vật chất văn hoỏ, tinh thần của nhõn dõn, tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành một nước cụng nghiệp theo hướng hiện đại. Nguồn lực con người, năng lực khoa học và cụng nghệ, kết cấu hạ tầng, tiềm lực kinh tế, quốc phũng, an ninh được tăng cường . vị thế của nước ta trờn trường quốc tế được nõng cao” và thực tế cũng cho thấy rằng nước ta là một nước nụng nghiệp với tiềm năng về nụng nghiệp là rất lớn, muốn tiến hành phỏt triển đất nước chỳng ta phải phỏt triển nụng nghiệp, phỏt triển kinh tế nụng thụn. Điều này cũng đó được khẳng định ngay từ trong bài phỏt biểu bế mạc Hội nghị lần thứ sỏu (lần 1) Ban chấp hành trung ương Đảng (khoỏ VIII) ngày 17/10/1998, đồng chớ tổng bớ thư Lờ Khả Phiờu đó khẳng định “Trong mọi tỡnh huống, tư tưởng chỉ đạo và quyết tõm của chỳng ta là: Tiếp tục cụng cuộc đổi mới, đẩy mạnh sự nghiệp cụng nghiệp hoỏ, hiện đại hoỏ đất nước trước hết là cụng nghiệp hoỏ, hiện đại hoỏ nụng nghiệp, nụng thụn”.
Như vậy để tiến hành được cụng việc trờn chỳng ta phải tỡm ra giải phỏp để định hướng cho sự phỏt triển, khắc phục những mặt kộm, điều chỉnh là cơ cấu trong nền kinh tế nụng nghiệp, nụng thụn cho để đưa nền nụng nghiệp phỏt triển tương xứng với tiềm năng của nú và đỏp ứng được yờu cầu phỏt triển của đất nước trong thời kỳ quỏ độ lờn chủ nghĩa xó hội.
Với mong muốn tỡm hiểu về nền kinh tế nụng thụn nụng nghiệp của Nhà nước và cỏc giải phỏp để phỏt triển kinh tế nụng thụn trong thời kỳ quỏ độ lờn chủ nghĩa xó hội ở nức ta hiện nay, nờn em đó chọn đề tài: “Sự cần thiết và cỏc giải phỏp cơ bản để phỏt triển kinh tế nụng thụn ở nước ta trong thời kỳ quỏ độ lờn chủ nghĩa xó hội” là đề tài của mỡnh.
Em xin chõn thành cảm ơn thầy giỏo Phạm Thành đó cho em đề tài và giỳp đỡ em hoàn thành đề ỏn này.
B. NỘI DUNG
I. Kinh tế nụng thụn và sự cần thiết phỏt triển kinh tế nụng thụn trong thời kỳ quỏ độ lờn chủ nghĩa xó hội ở Việt Nam.
1. Khỏi niệm về kinh tế nụng thụn:
Kinh tế nụng thụn là hoạt động kinh tế diễn ra trong nụng thụn bao gồm: cỏc ngành cụng nghiệp ở nụng thụn như là cụng nghiệp chế biến để thu hỳt và thực hiện phõn cụng lao động ngay trờn địa bàn, như là cỏc ngành sử dụng nguyờn vật liệu tại chỗ, cần nhiều lao động như sản xuất vật liệu xõy dựng, cụng nghiệp khai thỏc mỏ, dệt may, da giầy, cơ khớ lắp rỏp, sửa chữa . Hỡnh thành cỏc khu cụng nghiệp ở nụng thụn. Cỏc hoạt động khuyến khớch và hỗ trợ cỏc cơ sở ngành nghề nụng thụn trong sử dụng đất đai, mỏy múc, cụng cụ cải tiến, thực hiện cơ khớ hoỏ cỏc khõu sản xuất nõng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, cỏc hoạt động khuyến khớch cỏc thành phần kinh tế phỏt triển nhiều loại hỡnh dịch vụ ở nụng thụn, như dịch vụ kỹ thuật, tài chớnh, tớn dụng, thương mại, đời sống . Hoạt động của cỏc cơ sở cụng nghiệp cơ khớ, chế tạo mỏy múc, thiết bị sản xuất, hoỏ chất phõn bún, thuốc trừ sõu phục vụ sản xuất nụng nghiệp.
2. Vai trũ của kinh tế nụng thụn.
Trong nền kinh tế nụng thụn thỡ phỏt triển nụng nghiệp cũng là một vấn đề rất quan trọng, bởi lẽ nụng nghiệp là một lĩnh vực chủ chốt của nụng thụn. Việc phỏt triển kinh tế nụng thụn cú vai trũ hết sức quan trọng trong quỏ trỡnh cụng nghiệp hoỏ, hiện đại hoỏ đất nước.
Kinh tế nụng nghiệp, nụng thụn đúng vai trũ quan trọng trong quỏ trỡnh tớch luỹ vốn cho cụng nghiệp hoỏ. Nụng nghiệp tạo ra gõng 30% GDP (theo số liệu trong tạp chớ kinh tế nụng nghiệp số 4 năm 1999) và nguyờn liệu cho cụng nghiệp chế biến phỏt triển. Nụng nghiệp, nụng thụn là khu vực kinh tế - xó hội cú vị trớ chiến lược cực kỳ quan trong, liờn quan đến việc giải quyết những vấn đề cơ bản của đời sống đại đa số dõn cư như giải quyết việc làm lao động dư thừa ở nụng thụn, tăng thu nhập cho nụng dõn tăng tỷ trọng trong GDP và tăng đúng gúp vào ngõn sỏch Nhà nước. Thực tiễn lịch sử cũng chứng minh rằng đó cú khụng ớt nước đi lờn bằng xó hội nụng sản như Australia, Canada ., một số nước khỏc thỡ phỏt triển nụng nghiệp và cụng nghiệp nụng thụn là biện phỏp cơ bản giải quyết phần tất yếu của đời sống kinh tế trong thời kỳ đầu cụng nghiệp hoỏ . Nước ta nụng sản đang chiếm khoảng 45% giỏ trị hàng xuất khẩu (số liệu từ tạp chớ kinh tế nụng nghiệp - 1999) thụng qua thương mại quốc tế nước ta đổi hàng nụng - lõm - hải sản để lấy ngoại tệ nhập mỏy múc, thiết bị, nguyờn vật liệu cho tỏi sản xuất mở rộng trong nước.
Đối với một nước đi lờn chủ nghĩa xó hội từ nụng nghiệp lạc hậu thỡ vấn đề mấu chốt là phỏt triển nền nụng nghiệp hàng hoỏ để cấu trỳc lại nền kinh tế theo hướng sản xuất lờn xó hội chủ nghĩa. Tỡnh hỡnh thực tế của nước ta cũng là bài học của một số nước Đụng Nam Á đó lõm vào khủng hoảng kinh tế - xó hội thỡ càng khẳng định rừ vai trũ cực kỳ quan trọng của nụng nghiệp và nền kinh tế nụng thụn đối với sự ổn định và phỏt triển kinh tế xó hội của mỗi quốc gia, nhất là cỏc nước đang phỏt triển, đi lờn từ Nhà nước. Trước mắt, cũng như lõu dài, sự phỏt triển nụng nghiệp và kinh tế nụng thụn theo hướng cụng nghiệp hoỏ, hiện đại hoỏ là cơ sở để đẩy mạnh cụng nghiệp hoỏ, hiện đại hoỏ nước ta theo hướng xó hội chủ nghĩa.
Nụng nghiệp, nụng thụn là người cung cấp chuyển dịch cơ cấu kinh tế nụng thụn theo hướng phỏt triển cụng nghiệp, dịch vụ thỡ cũng là quỏ trỡnh chuyển lao động từ ngành nụng nghiệp sang cụng nghiệp, dịch vụ theo xu hướng lao động cụng nghiệp, dịch vụ tăng tuyệt đối và tương đối, cũn lao động nụng nghiệp giảm tuyệt đối và tương đối.
3. Sự cần thiết phải phỏt triển kinh tế nụng thụn.
Tư tưởng chỉ đạo cụng nghiệp hoỏ, hiện đại hoỏ nụng nghiệp, nụng thụn trong nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng chỉ rừ: “Tăng cường chỉ đạo và huy động cỏc nguồn lực cần thiết để đẩy mạnh cụng nghiệp hoỏ, hiện đại hoỏ nụng nghiệp, nụng thụn”. Nội hàm này mang nhiều ý nghĩa lý luận và thực tiễn sõu sắc.
Từ một quốc gia sản xuất nụng nghiệp, gần 80% dõn số sống ở nụng thụn, điểm xuất phỏt, phấn đấu trở thành nước cụng nghiệp vào năm 2020 thỡ tất yếu phải tiến hành cụng nghiệp hoỏ, hiện đại hoỏ đất nước. Với phương chõm phỏt triển kinh tế nhanh, cơ cấu lao động theo hướng cụng nghiệp hoỏ, hiện đại hoỏ thỡ coi cụng nghiệp hoỏ, hiện đại hoỏ nụng nghiệp nụng thụn là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, cần phải đẩy nhanh là một chủ trương hết sức đỳng đắn.
Trong tiến trỡnh thực hiện cụng nghiệp hoỏ, hiện đại hoỏ nụng nghiệp nụng thụn Việt Nam, sau hơn 10 năm tiến hành đường lối đổi mới của Đảng, kinh tế nụng nghiệp đó đại được nhiều thành tựu to lớn tạo tiền đề để cú thể đẩy nhanh quỏ trỡnh cụng nghiệp hoỏ, hiện đại hoỏ. Tuy vậy, những yếu, trở ngại đang làm chậm tiến trỡnh cụng nghiệp hoỏ, hiện đại hoỏ nụng nghiệp, nụng thụn ở nước ta, trong đú nổi lờn là: Nhận thức về vai trũ, vị trớ của cụng nghiệp hoỏ, hiện đại hoỏ nụng nghiệp nụng thụn; về tổ chức và chỉ đạo và thực hiện về hạn hẹp của ngõn sỏch đầu tư chưa thoả đỏng cho nụng nghiệp và nụng thụn .
Trước hết, ta thấy rằng, phải nhận thức cho được cụng nghiệp hoỏ, hiện đại hoỏ nụng nghiệp và cụng nghiệp hoỏ, hiện đại hoỏ nụng thụn là hai vấn đề cú mối quan hệ mật thiết, đan xen, tỏc động lẫn nhau và thống nhất với nhau trong suốt quỏ trỡnh phỏt triển.
Cụng nghiệp hoỏ, hiện đại hoỏ nụng nghiệp là quỏ trỡnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế nụng nghiệp theo hướng sản xuất hàng hoỏ qui mụ lớn gắn với cụng nghiệp chế biến và thị trường; đưa thiết bị kỹ thuật và cụng nghệ hiện đại vào cỏc khõu sản xuất nụng nghiệp; thực hiện cơ khớ hoỏ, điện khớ hoỏ thuỷ lợi hoỏ, ứng dụng cỏc thành tựu khoa học cụng nghệ nhất là cụng nghệ sinh học nhằm nõng cao năng suất, chất lượng hiệu quả, sức cạnh tranh của nụng sản hàng hoỏ.
Cụng nghiệp hoỏ, hiện đại hoỏ nụng thụn là quỏ trỡnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế nụng thụn theo hướng tăng nhanh tỷ trọng cỏc ngành cụng nghiệp và dịch vụ, tổ chức lại sản xuất, xõy dựng quan hệ sản xuất phự hợp, quy hoạch phỏt triển và đụ thị hoỏ nụng thụn, xõy dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xó hội; ưu tiờn giải quyết việc làm, chuyển dần lao động nụng nghiệp sang lao động cụng nghiệp và dịch vụ; nõng cao đời sống vật chất, văn hoỏ và tinh thần của người nụng dõn nụng thụn, xõy dựng nụng thụn dõn chủ, cụng bằng, văn minh và bảo vệ tốt mụi trường sinh thỏi.