Tiểu Luận Sở gdck hồ chí minh và thực trạng thị trường chứng khoán trong 19 năm hoạt động

ĐỀ TÀI 3: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ SỞ GIAO DỊCH CHỨNG KHOÁN VÀ LIÊN HỆ THỰC TIỄN VIỆT NAM


CHƯƠNG I. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ SỞ GIAO DỊCH CHỨNG KHOÁN

1. KHÁI NIỆM, CHỨC NĂNG CỦA SỞ GIAO DỊCH CHỨNG KHOÁN

1.1 Khái niệm:

Sở giao dịch chứng khoán (SGDCK) là thị trường giao dịch chứng khoán được thực hiện tại một địa điểm tập trung gọi là sàn giao dịch (trading floor) hoặc thông qua hệ thống máy tính.

Các chứng khoán được niêm yết giao dịch tại SGDCK thường là chứng khoán của các công ty lớn, có danh tiếng và đã trải qua thử thách trên thị trường và đáp ứng được các tiêu chuẩn niêm yết.

Chứng khoán niêm yết được các thành viên giao dịch theo những theo những quy định nhất định về phương thức giao dịch, thời gian và địa điểm cụ thể. Phương thức giao dịch là đấu giá công khai, các lệnh mua và bán được ghép với nhau trên cơ sở hình thành giá cả cạnh tranh tốt nhất. Giá cả thống nhất và công khai.

Các thành viên giao dịch chính là các nhà môi giới hưởng hoa hồng hoặc kinh doanh chứng khoán cho chính mình tham gia giao dịch trên sàn hoặc thông qua hệ thống giao giao dịch được điện toán hóa.

1.2. Hình thức sở hữu:

SGDCK là một tổ chức có tư cách pháp nhân được thành lập theo quy định của pháp luật. Các hình thức sở hữu:

1.2.1. Hình thức sở hữu thành viên:

SGDCK do các thành viên là các công ty chứng khoán sở hữu, được tổ chức dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn, có Hội đồng quản trị do các công ty chứng khoán thành viên bầu ra theo từng nhiệm kỳ.

Ưu điểm: Thành viên vừa là người tham gia giao dịch, vừa là người quản lý sở nên chi phí thấp và dễ ứng phó với tình hình thay đổi trên thị trường.

SGDCK Hàn Quốc, NewYork, Tokyo, Thái Lan tổ chức theo hình thức sở hữu thành viên.

1.2.2. Hình thức công ty cổ phần:

SGDCK được tổ chức dưới hình thức một công ty cổ phần đặc biệt do các công ty chứng khoán thành viên, ngân hàng, công ty tài chính, bảo hiểm tham gia sở hữu với tư cách là cổ đông.

Tổ chức, hoạt động của SGDCK theo Luật công ty và hoạt động hướng tới mục tiêu lợi nhuận.

Mô hình áp dụng ở Đức, London, Malaysia và Hồng Kông.

1.2.3. Hình thức sở hữu Nhà nước:

Chính phủ hoặc một cơ quan của Chính phủ đứng ra thành lập, quản lý và sở hữu một phần hay toàn bộ vốn của SGDCK.

Ưu điểm: Không chạy theo mục tiêu lợi nhuận, nên bảo vệ được quyền lợi của nhà đầu tư. Trường hợp cần thiết có thể can thiệp để thị trường được hoạt động ổn định, lành mạnh.

Hạn chế: Thiếu tính độc lập, cứng nhắc, chi phí lớn và kém hiệu quả.

Mô hình áp dụng ở Varsavar, Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ)

Trong các hình thức trên, hình thức sở hữu thành viên là phổ biến nhất. Hình thức này cho phép SGDCK có quyền tự quản ở mức độ nhất định, nâng cao được tính hiệu quả và sự nhanh nhạy trong vấn đề quản lý so với hình thức sở hữu của Chính phủ. Tuy nhiên, trong những hoàn cảnh lịch sử nhất định, việc chính phủ nắm quyền sở hữu và quản lý SGDCK sẽ cho phép ngăn ngừa sự lộn xộn, không công bằng khi hình thức sở hữu thành viên chưa được bảo vệ bằng hệ thống pháp lý đầy đủ và rõ ràng. Ví dụ như ở Hàn Quốc, SGDCK được thành lập từ năm 1956 nhưng đến năm 1963 bị đỗ vỡ phải đóng cửa 57 ngày, sau đó Nhà nước đã phải đứng ra nắm quyền sở hữu SGDCK trong thời gian khá dài từ năm 1963 đến năm 1988 trước khi chuyển sang mô hình sở hữu thành viên có một phần sở hữu của nhà nước.

1.3. Chức năng của Sở giao dịch chứng khoán:

Việc thiết lập một thị trường giao dịch chứng khoán có tổ chức, vận hành liên tục với các chứng khoán được chọn lựa là một trong những chức năng quan trọng nhất của SGDCK. Thông qua SGDCK, các chứng khoán phát hành được giao dịch liên tục, làm tăng tính thanh khoản và khải mại cho các chứng khoán. Các tổ chức phát hành có thể phát hành để tăng vốn qua thị trường chứng khoán, các nhà đầu tư có thể dễ dàng mua hoặc bán chứng khoán niêm yết một các dễ dàng và nhanh chóng.

Chức năng xác định giá cả công bằng là cực kỳ quan trọng trong việc tạo ra một thị trường liên tục. Giá cả không do SGDCK hay thành viên SGDCK áp đặt mà được SGDCK xác định dựa trên cơ sở so khớp các lệnh mua và bán chứng khoán. Giá cả chỉ được chốt bởi cung – cầu trên thị trường. Qua đó, SGDCK mới có thể tạo ra được một thị trường tự do, công khai và công bằng. Hơn nữa, SGDCK mới có thể đưa ra được các báo cáo một cách chính xác và liên tục về các chứng khoán, tình hình hoạt động của các tổ chức niêm yết, các công ty chứng khoán.