Tài liệu Sở, chè dầu, trà mai, du trà, mạy slở (Tày)

Công dụng:
Dầu sở sau khi tinh chế có thể dùng làm dầu ăn thay thể dầu liu.
Dầu sở thuộc loại dầu không khô và có thể là nguồn nguyên liệu cho nhiều
ngành công nghiệp (sản xuất xà phòng, các chất tẩy rửa, hoá mỹ phẩm, chất
hoá dẻo, dầu in và để thắp sáng). Khô dầu sở dùng làm phân bón hoặc sản
xuất thuốc trừ sâu thảo mộc và để duốc cá. Lá và vỏ có thể dùng để lấy
tanin. Gỗ sở cứng, dẻo được dùng làm nông cụ và đồ gia dụng. Hoa sở là
nguồn mật quý cho nghề nuôi ong, nhất là vào mùa khô. Sở là cây có tính
chống chịu khoẻ, là đối tượng trồng và phục hồi rừng ở miền núi và trung
du. Cây vừa là nguồn cung cấp dầu béo, vừa góp phần bảo vệ đất, chống xói
mòn.
Hình thái:
Cây bụi hay gỗ nhỏ, thường xanh, cao 3-6(-11)m; vỏ ngoài màu
xám nhạt cành mảnh. Lá đơn, mọc so le phiến hình bầu dục, hình mác, hình
trứng hoặc hơi tròn, kích thước (1,6-)4-8(-12)x(1,2-)2,5-3,5(-5)cm; đầu nhọn
hoặc hơi tù; gốc hình nêm; mép khía răng cưa nhỏ, đều gân mờ, cuống lá
ngắn; dài 0,3-0,5cm; nhẵn, có rãnh. Hoa mọc đơn độc hoặc đôi khi dạng
chùm 2-3 hoa, ở kẽ lá gần đầu cành. Hoa lưỡng tính, kích thước lớn, đường
kính (4-)6-8(-10)cm; lá bắc nhỏ, đài có lông ở phía ngoài 5-6 cánh hoa, màu
trắng hơi phớt hồng hoặc hơi đốm vàng, hình trứng ngược hay hình nêm và
luôn có khía ở đầu; nhị nhiều, thường dính nhau ở phía dưới và xếp thành 2
vòng, bao phấn đính lưng bầu 3-4 ô, vòi nhuỵ 3-4(-5), dính nhau một phần ở
phía dưới hoặc rời hoàn toàn. Quả nang, thường có dạng gần hình cầu, hình
cầu dẹt, hình trứng hoặc hình trái lê, kích thước (2,5-)3,5-5(-5,8)x(1,styles/default/xenforo/clear.png" class="mceSmilieSprite mceSmilie6" alt="" title="Cool ">3,3-
5,5(-5,9)cm. Hạt có các góc lồi, dài khoảng 2-3cm, rộng 2-2,5cm; màu nâu
đậm hoặc nâu sáng, nhân hạt chứa dầu béo.