Tài liệu Sấm sét, lốc và vòi rồng

các ðám mây mùa hè phóng xuống ðất (Hình 4.1). Ánh sáng do các phân tử
nýớc bị kích thích tạo ra các tia chớp (Lighting) với thời gian tồn tại chừng 1/4
giây và không khí bị dãn nở ðột ngột gây ra tiếng sấm.














Hình 4.1 (trái và phải): Hình ảnh sấm sét


·
·
·
·
·
·

Ðiện thế của sự phóng ðiện từ sét có thể ðạt từ vài chục ðến hàng trãm triệu Vôn
Chiều cao của rãnh sét khoảng 500 – 2000 m
Chiều dài của sét ðo ðýợc trung bình 5 km, có khi ðến 10 km
Vận tốc phóng ðiện khoảng 15.000 – 150.000 km/s
Ðýờng kính của tia sét khoảng 40 – 50 cm, phần lõi của tia sét chừng 15 cm
Nhiệt ðộ trong tia sét có thể ðạt ðến 18.000 – 20.000° C
Nhiều nõi trên thế giới còn ghi nhận hiện týợng sét hòn (Ball lighting), có hình dạng
nhý một quả cầu lửa có ðýờng kính chừng 10 - 30 cm, di chuyển chậm trên không
trung hoặc là là dýới mặt ðất trýớc khi nổ tung. Hiện týợng này rất vật lý kỳ quái, có
nhiều ðiều chýa giải thích rõ và chýa tạo ra ðýợc trong phòng thí nghiệm vật lý. Sét
hòn di chuyển qua ống khói nhà, cửa sổ, theo các ðýờn dây kim loại hoặc vật dẫn
ðiện mà ðôi khi không ðốt cháy vật dẫn hoặc ðốt rất ít. Sét hòn khá hiếm gặp ở Việt
Nam.


·

Lốc (Whirlwind) còn gọi là con trốt, con xoáy. Lốc có sức tàn phá nhý một cõn
bão mặc dầu không ở diện rộng nhý bão. Lốc là những cõn gió rất mạnh xoáy
mạnh trên ðất liền, ngýời ta ðã từng ghi nhận có những cõn lốc ðạt tốc ðộ 600
km/h và di chuyển rất nhanh, có thể ðến 50 km/h và gây tàn phá dữ dội trên
ðýờng ði của nó. Ðýờng kính một con lốc xoáy vào khoảng vài chục ðến vài
trãm mét.