Tài liệu Sai số của phép đo và xử lý kết quả đo

GIÁO ÁN_KỸ THUẬT ĐO LƯỜNG
SAI SỐ CỦA PHÉP ĐO VÀ XỬ LÝ KẾT QUẢ ĐO

Ngoài sai số của dụng cụđo, việc thực hiện quá trình đo cũng gây ra nhiều sai số.
Nguyên nhân của những sai số này gồm:
- Phương pháp đo được chọn.
- Mức độ cẩn thận khi đo.
Do vậy kết quảđo lường không đúng với giá trị chính xác của đại lượng đo mà có
sai số, gọi là sai số của phép đo.
Như vậy muốn có kết quả chính xác của phép đo thì trước khi đo phải xem xét các
điều kiện đo để chọn phương pháp đo phù hợp, sau khi đo cần phải gia công các kết
quả thu được nhằm tìm được kết quả chính xác.

2.1. Sai số tuyệt đối, sai số tương đối, sai số hệ thống.
- Sai số của phép đo: là sai số giữa kết quảđo lường so với giá trị chính xác
của đại lượng đo.
- Giá trị thực Xth của đại lượng đo: là giá trị của đại lượng đo xác định được
với một độ chính xác nào đó (thường nhờ các dụng cụ mẫu có cáp chính xác cao
hơn dụng cụđo được sử dụng trong phép đo đang xét).
Giá trị chính xác (giá trịđúng) của đại lượng đo thường không biết trước, vì vậy
khi đánh giá sai số của phép đo thường sử dụng giá trị thực Xth của đại lượng đo.
Như vậy ta chỉ có sựđánh giá gần đúng về kết quả của phép đo. Việc xác định sai
số của phép đo - tức là xác định độ tin tưởng của kết quảđo là một trong những
nhiệm vụ cơ bản của đo lường học.
Sai số của phép đo có thể phân loại theo cách thể hiện bằng số, theo nguồn gây ra
sai số hoặc theo qui luật xuất hiện của sai số.

Theo cách thể hiện Theo nguồn gây ra Theo qui luật xuất
Tiêu chí phân loại bằng số sai số hiện của sai số

- Sai số tuyệt đối. - Sai số phương - Sai số hệ thống.
- Sai số tương đối. pháp. - Sai số ngẫu nhiên.

Loại sai số - Sai số thiết bị.

- Sai số chủ quan.

- Sai số bên ngoài.

Bảng 2.1. Phân loại sai số của phép đo.

- ã Sai số tuyệt đối ∆X: là hiệu giữa đại lượng đo X và giá trị thực X :
th

∆X = X - Xth
- Sai số tương đối γX : là tỉ số giữa sai số tuyệt đối và giá trị thực tính bằng
phần trăm:

∆X
γX = .100 (%);
X
th

GV_Lê Quốc Huy_Bộ môn TĐ-ĐL_Khoa Điện