Tiểu Luận Quyền của con người

Năm 1960, khán đài của một sân thi đấu thể thao
quan trọng ở Toowoomba, Queensland, Australia,
được đặt tên là “Khán đài E.S. ‘Nigger’ Brown”,
để tưởng nhớ một nhà thể thao nổi tiếng là ông
E.S. Brown. Từ “nigger” (“là khái niệm chỉ người
da đen” có tính xúc phạm) được ghi trên một tấm
biển rộng treo ở khán đài trên. Nhà thể thao có tên
Brown, mất vào năm 1972, là người có nguồn gốc
Anglo-Saxon da trắng đã lấy thuật ngữ thông tục
này làm bí danh thân mật của mình. Thuật ngữ
thông tục này được sử dụng truyền miệng trong
các thông cáo công khai về các hoạt động diễn ra
tại sân thể thao này và trong các bài tường thuật
các trận đấu.
Năm 1999, ông S, một công dân Australia nguồn
gốc thổ dân đã đề nghị Ban quản lý sân vận động
bỏ tên gọi mang tính xúc phạm này đi vì theo ông
cách gọi đó không được dễ nghe và gây khó chịu.
Sau khi tham khảo ý kiến của đông đảo thành
viên trong cộng đồng là những người không phản
đối việc sử dụng từ thông tục này trên khán đài,
những người quản lý đã trả lời người kiến nghị
rằng sẽ không có sự thay đổi nào. Tại một cuộc
họp công khai do một thành viên có tiếng tăm
trong cộng đồng bản xứ địa phương chủ trì, có sự
tham gia của các nhóm đại diện trong cộng đồng
thổ dân địa phương, ông thị trưởng và ông phụ
trách sân thể thao đã thông qua quyết định là
“Tên gọi ‘E.S. Nigger Brown’ sẽ vẫn được giữ để
đặt cho sân thể thao nhằm tưởng nhớ đến vận
động viên nổi tiếng này và trên tinh thần hoà giải
để sau này những thuật ngữ có tính xúc phạm
hoặc gây phản cảm sẽ không bị sử dụng hoặc đưa
ra trưng bày nữa”.
Người khiếu kiện đã đưa vụ việc lên Toà án liên
bang, theo Đạo luật Phân biệt chủng tộc liên bang
1975. Ông yêu cầu bỏ tên gọi mang tính xúc
phạm này ra khỏi khán đài và Ban quản lý sân thể
thao phải có lời xin lỗi. Toà án Liên bang bác
đơn của người khiếu kiện. Toà án thấy rằng
người khiếu kiện không chứng minh được rằng
quyết định này là một hành động “có vẻ mang
tính xúc phạm, lăng mạ, làm nhục hay đe doạ
một người Úc bản địa hay những người Úc bản
địa nói chung trong mọi hoàn cảnh”. Đó cũng
không phải là quyết định về hành động “được
thực hiện vì lý do chủng tộc”. Toà án Tối cao
Australia cũng bác đơn của người khiếu kiện.
Trong đơn khiếu kiện cá nhân gửi lên CERD,
người khiếu kiện muốn bỏ thuật ngữ mang tính
xúc phạm này ra khỏi biển hiệu cùng lời xin lỗi,
cũng như những thay đổi trong luật pháp của
nước Úc để đưa ra được giải pháp hữu hiệu đối
với các biển hiệu có tính xúc phạm về chủng tộc.
Uỷ ban (CERD) cho rằng, sự tưởng nhớ một vận
động viên xuất sắc có thể được thực hiện bằng
nhiều cách khác thay vì giữ lại và trưng bày một
biển hiệu công khai gây ra sự xúc phạm về chủng
tộc. Uỷ ban cũng khuyến nghị quốc gia thành
viên thực hiện các biện pháp cần thiết để xoá
thuật ngữ mang tính xúc phạm này khỏi biển
hiệu, và quốc gia phải thông báo cho Uỷ ban biết
khi có hành động yêu cầu này được thực hiện.
(Nguồn: CERD/C/62/D/26/2002. 14 tháng 4 năm
2003. Có tại địa chỉ:
http://www.unhchr.ch/tbs/doc.nsf).
Câu hỏi thảo luận:
1. Thông điệp của câu chuyện trên là gì?
2. Những quyền nào đã bị vi phạm?
3. Ông S đã làm gì để bảo vệ các quyền của mình?
4. Tại sao các phiên toà trong nước không xem xét
đề nghị của ông S?
5. Tại sao cộng đồng dân bản địa tại địa phương
không ủng hộ ông S?
6. Có sẵn khuôn mẫu hay định kiến nào đối với
nhóm người cụ thể này không, nếu có, đó là gì?
7. Bạn có biết về các trường hợp tương tự ở đất
nước của bạn không?
8. Nguyên nhân nào làm cho con người đi theo chủ
nghĩa phân biệt chủng tộc?
110
ĐIỀU CẦN BIẾT
1. “PHÂN BIỆT ĐỐI XỬ - CUỘC ĐẤU
TRANH LIÊN TỤC VÀ KHÔNG CÓ HỒI
KẾT VÌ SỰ BÌNH ĐẲNG”
Thử suy nghĩ để tìm ra một người trong những
người bạn biết mà người đó trong suốt cuộc đời
chưa bao giờ phải chịu bất kỳ sự phân biệt đối xử
nào! Bạn sẽ thấy là bạn không thể tìm ra được
một người như vậy.
Nguyên tắc tất cả mọi người đều có quyền bình
đẳng và được đối xử bình đẳng là một nguyên tắc
mang tính nền tảng của khái niệm quyền con
người. Nguyên tắc này xuất phát từ phẩm giá vốn
có và bình đẳng của mọi cá nhân. Theo nghĩa dân
sự và chính trị, điều này có nghĩa là các chính
phủ phải trao các quyền và ưu đãi như nhau cho
mọi công dân, vì rằng, mọi người đều bình đẳng
trước pháp luật cho nên đều được hưởng tự do và
công lý. Tuy nhiên, quyền bình đẳng mang tính
tự nhiên này chưa bao giờ được quy định đầy đủ
cho tất cả mọi người, kể cả trong quá khứ và hiện
tại. Phân biệt đối xử dưới hình thức này hay hình
thức khác luôn là vấn đề nảy sinh ngay khi từ
thủa ban đầu của nhân loại. Phân biệt đối xử xảy
ra đối với người bản xứ và các tộc người thiểu số
ở mọi nơi, từ những cánh rừng của Equador đến
các hòn đảo của Nhật Bản và những khu bảo tồn
ở phía Nam Dakota. Đó là sự chống lại người Do
Thái, thổ dân Úc và người La Mã ở châu Âu.
Phân biệt đối xử cũng xảy ra đối với những người
lao động nhập cư, người tỵ nạn, người tìm kiếm
tỵ nạn ở Bắc Mỹ và châu Âu và ở cả các bộ lạc ở
châu Phi. Phân biệt đối xử diễn ra cả với những
trẻ em bị đe doạ và lạm dụng, với những phụ nữ
vốn bị coi là thấp kém, với người bị nhiễm
HIV/AIDS và với những người bị mất khả năng
về thể chất và tâm lý hay những người có xu
hướng giới tính khác. Thậm chí, phân biệt đối xử
còn biểu hiện ngay trong ngôn ngữ của chúng ta,
đôi khi thông qua ngôn ngữ chúng ta phân định
một cách có chủ ý hay không có chủ ý chính
chúng ta với những người khác. Phân biệt đối xử
xuất hiện dưới nhiều hình thức, và có thể cho
rằng, mọi người đều bị tác động của sự phân biệt
ở các cấp độ khác nhau. Bởi vậy, điều quan trọng
là nhận thức ra vấn đề để giải quyết một cách
hiệu quả.
Chuyên đề này tập trung vào một số hình thức
phân biệt đối xử nghiêm trọng nhất và gây tổn
hại nhất trên cơ sở chủng tộc, sắc tộc hay nguồn
gốc dân tộc, được gọi chung là chủ nghĩa chủng
tộc, sự phân biệt chủng tộc và thái độ liên quan
đến nạn bài ngoại và không khoan dung.
Về mặt lịch sử, những khác biệt về sinh học đã bị
lạm dụng ngay từ đầu để chứng minh cho sự tồn
tại cho những chủng tộc có địa vị "cao" và "thấp"
và bởi vậy, phân nhóm con người theo chủng tộc.
Học thuyết của Charles Darwin về sự phát triển
và chọn lọc tự nhiên đã được sử dụng để chứng
minh "mặt khoa học" của các khái niệm về sự ưu
trội chủng tộc. Các hình thức phân biệt đối xử và
chủ nghĩa chủng tộc được thể hiện trong chế độ
đẳng cấp của Ấn Độ cũng như những quan niệm
của người Hy Lạp và Trung Hoa về sự thống trị
văn hoá. Hơn nữa, lúc đầu chủ nghĩa phân biệt
chủng tộc thể hiện rõ nhất ở sự bức hại những
người Do Thái trên toàn thế giới. Sự thống trị
thuộc địa của Tây Ban Nha, đặc biệt là vào thế kỷ
XVI và XVII, lần đầu tiên đưa ra mô hình xã hội
đẳng cấp hiện đại về chủng tộc trong "Thế giới
mới" (lục địa Nam Mỹ), nơi mà sự thuần khiết về
dòng máu đã trở thành nguyên tắc tối cao. Nạn
nhân của chế độ này là người Anh-điêng và
người nô lệ bị trục xuất từ châu Phi. Các cường
quốc thuộc địa đã đưa ra các cấu trúc này và biến
chúng trở thành nền tảng trong các xã hội thuộc