Thạc Sĩ Quản lý thu thuế đối với các hộ kinh doanh cá thể tại Chi cục thuế huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai

Luận văn thạc sĩ năm 2011
Đề tài: Quản lý thu thuế đối với các hộ kinh doanh cá thể tại Chi cục thuế huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai

MỤC LỤC
Lời cam ñoan i
Lời cảm ơn ii
Mục lục iii
Danh mục chữ viết tắt v
Danh mục bảng vi
1 MỞ ðẦU 1
1.1 Tính cấp thiết của ñề tài nghiên cứu 1
1.2 Mục tiêu nghiên cứu 2
1.3 ðối tượng và phạm vi nghiên cứu 2
2 CƠ SỞ LÝ LUẬN THỰC TIỄN 4
2.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU THUẾ ðỐI
VỚI HỘ KDCT 4
2.1.1 Hộ kinh doanh cá thể 4
2.1.2 Một số khái niệm và những vấn ñề chung về thuế 5
2.1.3 Nội dung quản lý thu thuế ñối với hộ KDCT 39
2.2 CƠ SỞ THỰC TIỄN TRONG QUẢN LÝ THU THUẾ 49
2.2.1 Kinh nghiệm thực tiễn trong quản lý thu thuế trên thế giới và Việt Nam 49
2.2.2 Kinh nghiệm và bài học rút ra từ thực tiễn trong quản lý thu thuế ñối
với các hộ kinh doanh cá thể ở Việt Nam 53
3 GIỚI THIỆU ðỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 55
3.1 ðẶC ðIỂM TỰ NHIÊN-KINH TẾ-XÃ HỘI CỦA HUYỆN TRẢNG
BOM 55
3.1.1 Giới thiệu về huyện Trảng Bom. 55
3.1.2 Giới thiệu về Chi cục thuế huyện Trảng Bom 59
3.2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 74
3.2.1 Khung nghiên cứu: 74
3.2.2 Phương pháp thu thập số liệu 75
3.2.3 Phương pháp phân tích 75
3.2.4 Các chỉ tiêu phân tích 76
4 KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 77
4.1 Thực trạng công tác quản lý thu thuế ñối với hộkinh doanh cá thể tại
chi cục thuế huyện Trảng Bom tỉnh ðồng Nai. 77
4.1.1 Khái quát về thực trạng các hộ KDCT trên ñịabàn huyện. 77
4.1.2 Quản lý thu thuế ñối với các hộ KDCT tại Chi cục thuế Trảng Bom 79
4.1.3 Kết quả ñiều tra chọn mẫu 100 hộ KDCT trên ñịa bàn huyện 101
4.1.4 Một số nhân tố ảnh hưởng ñến quản lý thu thuếtại huyện Trảng Bom 106
4.1.5 ðánh giá chung 108
4.2 Một số giải pháp tăng cường quản lý thu thuế ñối với hộ kinh doanh
cá thể trên ñịa bàn huyện Trảng Bom. 109
4.2.1 ðịnh hướng công tác quản lý thu thuế trong thời gian tới 109
4.2.2 Một số giải pháp nhằm tăng cường quản lý thu thuế ñối với hộ KDCT 111
5 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 118
5.1 Kết luận 118
5.2 Kiến nghị 120
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 122

1. MỞ ðẦU
1.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ðỀ TÀI NGHIÊN CỨU
Trong nền kinh tế thị trường, thuế là một trong những công cụ quan trọng của
Nhà nước ñể quản lý vĩ mô nền kinh tế. Thông qua công cụ thuế, Nhà nước không
chỉ tăng thu cho ngân sách, qua ñó ñảm bảo cơ sở vật chất cho sự tồn tại và hoạt
ñộng của Nhà nước mà còn sử dụng nó ñể ñiều tiết vĩmô nền kinh tế, thúc ñẩy tăng
trưởng, phát triển kinh tế nhanh, bền vững, tiến kị p các nước trong khu vực và
trên thế giới, bên cạnh ñó thực hiện mục tiêu bình ñẳng và bảo vệ an ninh, trật tự,
an toàn cho xã hội ñồng thời bảo vệ tài nguyên, môitrường của ñất nước.
Thời gian qua công tác quản lý thu thuế nói chung và ñối với hộ kinh doanh
cá thể nói riêng ñã có nhiều chuyển biến tích cực góp phần nâng cao ý thức tuân thủ
pháp luật về thuế của các hộ kinh doanh, hạn chế thất thu, tăng thu cho ngân sách.
Tuy nhiên, tiềm năng vẫn còn và có thể khai thác thu ñể ñạt ở mức cao hơn. Tình
trạng thất thu tuy có giảm nhưng vẫn còn tình trạngquản lý không hết hộ kinh
doanh, doanh thu tính thuế không sát thực tế, dây dưa nợ ñọng thuế còn nhiều
Tình hình quản lý thu thuế ñối với hộ kinh doanh cáthể tại Chi cục Thuế huyện
Trảng Bom cũng nằm trong thực trạng chung ñó.
Qua các cuộc giám sát của Ban kinh tế xã hội Hội ñồng Nhân dân Huyện, cũng
như kết quả kiểm toán của ðoàn Kiểm toán Nhà nước khu vực IV tại Chi cục Thuế
về công tác thu ngân sách cho thấy công tác quản lývà khai thác nguồn thu còn một
số bất cập trong ñó nổi cộm là tình trạng quản lý và lập bộ sổ các hộ kinh doanh cá
thể còn bỏ sót rất lớn. Từ ñó cần sớm tìm ra giải pháp ñể nhanh chóng khắc phục.
Nhận thức ñược tầm quan trọng do thực tiễn ñặt ra, chúng tôi muốn tìm giải
pháp quản lý một cách hiệu quả nguồn thu thuế từ các hộ kinh doanh cá thể trên ñịa
bàn huyện nên chọn ñề tài: “Quản lý thu thuế ñối với các hộ kinh doanh cá thể tại
Chi cục thuế huyện Trảng Bom, tỉnh ðồng Nai” làm ñề tài bảo vệ luận văn thạc sĩ
của mình.
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế
2
Câu hỏi nghiên cứu ñặt ra:
- Thực trạng quản lý thu thuế ñối với các hộ kinh doanh cá thể trên ñịa bàn
huyện những năm qua như thế nào?
- Cần có những giải pháp nào nhằm tăng cườngquản lý thu thuế ñối với các
hộ KDCT trong thời gian tới?
1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1 Mục tiêu chung
ðánh giá thực trạng tình hình quản lý thu thuế ñối với các hộ KDCT huyện
Trảng Bom, trên cơ sở ñó ñưa ra một số giải pháp quản lý thu thuế theo luật nhằm
chống thất thu thuế từ các hộ KDCT của huyện Trảng Bom .
1.2.2. Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hoá cơ sở lý luận về thuế và quản lý thuthuế từ các hộ KDCT.
- ðánh giá thực trạng quản lý thu thuế ñối với các Hộ kinh doanh cá thể của
Chi cục thuế huyện Trảng Bom tỉnh ðồng Nai.
- ðề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm tăng cường quản lý thu thuế theo luật
ñối với các hộ KDCT trên ñịa bàn huyện Trảng Bom tỉnh ðồng Nai.
1.3. ðỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.3.1. ðối tượng nghiên cứu
- Vấn ñề quản lý thu thuế ñối với các Hộ kinh doanhcá thể trên ñịa bàn huyện
Trảng Bom.
1.3.2. Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi về nội dung: ðề tài nghiên cứu về thực trạng quản lý thu thuế ñối
với các Hộ kinh doanh cá thể, các yếu tố ảnh hưởng,các mối quan hệ tác ñộng ñến
hiệu quả của công tác quản lý thu thuế ñối với các Hộ kinh doanh cá thể. Qua ñó ñề
xuất các giải pháp nhằm tăng cường quản lý thuế ñốivới các Hộ kinh doanh cá thể
trên ñịa bàn Huyện.
Phạm vi về không gian: ðề tài ñược tập trung nghiên cứu về thực trạng quản
lý thu thuế ñối với các Hộ kinh doanh cá thể trên ñịa bàn Huyện Trảng Bom tỉnh
ðồng Nai.
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế
3
Phạm vi về thời gian:
+ Về thời gian thu thập số liệu:Nghiên cứu thực trạng quản lý thu thuế ñối
với các Hộ kinh doanh cá thể trong 3 năm 2008, 2009và năm 2010.
+ Về thời gian thực hiện:12 tháng, bắt ñầu từ tháng 11/2010 ñến tháng
11/2011.
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế
4
2. CƠ SỞ LÝ LUẬN THỰC TIỄN
2.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU THUẾ ðỐIVỚI HỘ
KDCT
2.1.1. Hộ kinh doanh cá thể
- Khái niệm:Trước khi có Nghị ñịnh số 88/2006/Nð-CP ngày 29/8/2006 về
ñăng ký kinh doanh và mới nhất hiện nay là Nghị ñịnh số 43/2010/Nð-CP ngày
15/4/2010 về ñăng ký doanh nghiệp thì "Hộ kinh doanh" ñược gọi là "Hộ kinh
doanh cá thể". Tên gọi "Hộ kinh doanh cá thể" ñược ghi nhận tại Nghị ñịnh số
109/2004/Nð-CP ngày 02/4/2004. Tại ðiều 24-khoản 1-Nghị ñịnh số
109/2004/Nð-CP thể hiện "Hộ kinh doanh cá thể do một cá nhân hay một gia ñình
làm chủ, chỉ ñược kinh doanh tại một ñịa ñiểm, sử dụng không quá 10 lao ñộng,
không có con dấu và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình ñối với hoạt
ñộng kinh doanh". Hiện nay theo Nghị ñịnh số 43/2010/Nð-CP ñịnh nghĩa hộ kinh
doanh do một cá nhân là công dân Việt Nam hoặc một nhóm người hoặc một gia
ñình làm chủ, chỉ ñược kinh doanh tại một ñịa ñiểm,sử dụng không quá 10 lao
ñộng, không có con dấu và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình ñối với
hoạt ñộng kinh doanh.[7]
- ðặc ñiểm:Hoạt ñộng sản xuất kinh doanh dựa vào vốn và sức lao ñộng của
bản thân và hộ gia ñình mình là chính. Quy mô nhỏ lẻ, tản mạn, rời rạc, ñiều kiện áp
dụng khoa học công nghệ tiên tiến hạn chế và luôn tìm mọi cách ñể tìm ra những
chỗ sơ hở trong quản lý kinh tế ñể kinh doanh trái phép, trốn lậu thuế. Cùng với sự
phát triển của nền kinh tế, các hộ kinh doanh cá thể phát triển khá nhanh trong cả
nước, hoạt ñộng trong mọi ngành nghề như sản xuất, giao thông vận tải, thương
nghiệp, ăn uống, dịch vụ . ðặc ñiểm của hộ kinh doanh cá thể là dựa trên sở hữu tư
nhân về tư liệu sản xuất, người chủ kinh doanh tự quyết ñịnh từ quá trình sản xuất
kinh doanh ñến phân phối tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ. Hoạt ñộng mang tính tự chủ
cao, tự tìm kiếm nguồn lực, vốn, sức lao ñộng, rất nhạy bén trong kinh doanh, dễ
dàng chuyển ñổi ngành nghề kinh doanh cho phù hợp với yêu cầu của thị trường và
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế
5
nền kinh tế. Có một tiềm năng to lớn về trí tuệ, sáng kiến, ñược phân bổ rộng rãi ở
mọi nơi, mọi lúc. Có kinh nghiệm quản lý, tổ chức sản xuất và những bí quyết sản
xuất truyền thống ñược tích luỹ từ nhiều thế hệ, qua ñó cho phép phát huy những
ngành nghề truyền thống ñể tạo ra những sản phẩm phục vụ cho nhu cầu xã hội và
xuất khẩu.
- Vai trò của hộ KDCT trong nền kinh tế:Trong ñiều kiện kinh tế thị
trường, hộ KDCT có một vai trò hết sức to lớn ñó làgóp phần tạo ra nhiều chủng
loại sản phẩm, dịch vụ cho xã hội, ñồng thời ñóng vai trò làm vệ tinh cho các doanh
nghiệp của nền kinh tế trong quá trình phân phối, luân chuyển hàng hóa, dịch vụ.
Thông qua các hộ KDCT có thể huy ñộng ñược nguồn vốn lớn còn ñang tiềm năng
trong nhân dân cho nền kinh tế. ðặc biệt trong ñiềukiện cạnh tranh của nền kinh tế
thị trường, tình trạng thất nghiệp ñang ngày càng gia tăng thì chính việc thu hút một
số lượng lao ñộng ñáng kể của hộ KDCT ñã góp phần giải quyết vấn ñề thất nghiệp
cho xã hội.
Mặc dù có vai trò hết sức quan trọng song thành phần kinh tế hộ cá thể cũng
có một số mặt hạn chế ñó là: Khả năng áp dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến vào sản
xuất rất hạn chế. Sự năng ñộng mang tính chất tự phát, luôn tìm những chỗ sơ hở ñể
kinh doanh trái phép và trốn lậu thuế, gây khó khăncho công tác quản lý. Chính vì
vậy cần phải tăng cường sự quản lý của Nhà nước thông qua công cụ pháp luật,
nhằm tạo ra hành lang pháp lý và môi trường hoạt ñộng lành mạnh, giúp thành phần
kinh tế này hoạt ñộng có hiệu quả.
2.1.2. Một số khái niệm và những vấn ñề chung về thuế
2.1.2.1. Khái niệm chung về thuế
Lịch sử phát triển của loài người ñã chứng minh sự ra ñời của thuế là một tất
yếu khách quan, gắn liền với sự ra ñời và phát triển của Nhà nước. ðể tồn tại và
phát triển, Nhà nước cần có những nguồn tài chính ñể chi tiêu, trước hết là chi cho
việc duy trì và củng cố bộ máy cai trị từ Trung ương ñến ñịa phương thuộc phạm vi
lãnh thổ mà Nhà nước ñó ñang cai quản. Chi cho các công việc thuộc chức năng của
Nhà nước như: quốc phòng-an ninh, chi xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng, chi

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1- Báo cáo cấp giấy chứng nhận ðKKD Hộ cá thể năm 2008, 2009, 2010 của phòng
Tài chính-Kế hoạch huyện Trảng Bom
2- Báo cáo tổng kế năm 2008, 2009, 2010 Chi cục thuế huyện Trảng Bom
3- Biên bản kiểm toán ngân sách, tiền và tài sản Nhà nước năm 2009 - Kiểm toán
Nhà nước Khu vực IV.
4- Internet: http://.dongnaitax.gov.vn
5- Internet: http://.WWW.gdt.gov.vn
6- Luật quản lý thuế số 78/2006/QH11 ngày 29/11/2006
7- Nghị ñịnh số 43/2010/Nð-CP ngày 15/4/2010 của Chính Phủ về ñăng ký doanh
8- Nghị ñịnh số 51/2010/Nð-CP ngày 14/5/2010 quy ñịnh về hóa ñơn bán hàng
hóa, cung ứng dịch vụ
9- Nghị Quyết ðại hội ðảng bộ huyện Trảng Bom lần 2nhiệm kỳ 2010-2015
10- Niên giám thống kê huyện Trảng Bom năm 2010
11- Sách Hệ thống văn bản pháp luật hiện hành về thuế năm 2009 - Nhà xuất bản
Hà Nội
12- Sách hỏi ñáp về Luật quản lý thuế - NXB Hà Nội tháng 4/2007
13- Sách Quy trình kê khai, miễn giảm, hoàn, kiểm tra và quản lý nợ thuế Tập I -
Nhà xuất Bản Tài chính
14- Sách Quy trình quản lý thuế Tập II - Nhà xuất bản Hà Nội
15- Tài liệu bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý thuế doanhnghiệp danh doanh- Cục thuế
ðồng Nai
16- Tạp chí Tài chính số 12 tháng 6/2011
17- Tạp chí thuế Nhà Nước số 47 kỳ 3 tháng 12/2010
18- Tạp chí thuế Nhà Nước số 15 kỳ 3 tháng 4/2011
19- Tạp chí thuế Nhà Nước số 3 kỳ 3 tháng 01/2011
20- Tạp chí thuế Nhà Nước số 36 kỳ 4 tháng 3/2010
21- Tạp chí thuế Nhà Nước số 46 kỳ 2 tháng 12/2010
22- Tạp chí thuế Nhà Nước số 11 kỳ 3 tháng 01/2011
23- Thông tư số 85/2007/TT-BTC ngày 18/7/2007 của Bộ Tài Chính