Thạc Sĩ Quản lý thu ngân sách nhà nước qua Kho bạc nhà nước Hà Nội

LỜI CẢM ƠN

Lời đầu tiên tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến TS. Nguyễn Viết Lộc là
người thầy trực tiếp hướng dẫn tôi thực hiện luận văn. Thầy đã chỉ bảo, hướng
dẫn tận tình, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn. Tôi xin được
bày tỏ lòng biết ơn chân thành đối với công lao và vai trò to lớn của thầy đối
với sự hoàn thành của cuốn luận văn này.
Tôi xin gửi lời cảm ơn đến nhà trường, khoa và các ban ngành đoàn thể
của trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội đã tạo mọi điều kiện
thuận lợi cho tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu tại trường.
Xin trân trọng cảm ơn các cấp lãnh đạo, các đồng nghiệp trong Kho bạc
Nhà nước Hà Nội đã ủng hộ và tạo điều kiện giúp đỡ tôi về mọi mặt trong qua
trình thực hiện đề tài.
Cuối cùng, tôi muốn dành lời cảm ơn đến gia đình, bạn bè và người
thân đã hết lòng ủng hộ và tạo điều kiện cho tôi trong quá trình học tập và
nghiên cứu, động viên tôi vượt qua những khó khăn trong học tập và cuộc
sống.
Xin trân trọng cảm ơn.
Hà Nội, ngày tháng năm 2015
Tác giả



Đỗ Thị Mai Lan

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT i
DANH MỤC BẢNG ii
DANH MỤC HÌNH . iii
DANH MỤC SƠ ĐỒ . iii
MỞ ĐẦU . 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ
LUẬN VỀ NSNN VÀ QUẢN LÝ THU NSNN . 5
1.1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VỀ NSNN VÀ QUẢN LÝ
THU NSNN . 5
1.2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NSNN VÀ QUẢN LÝ THU NSNN 8
1.2.1. Ngân sách nhà nước 8
1.2.2. Quản lý thu ngân sách nhà nước . 10
1.2.3. Quản lý thu ngân sách nhà nước qua Kho bạc Nhà nước 13
1.2.4. Kinh nghiệm quản lý thu NSNN qua KBNN ở một số địa phương . 28
CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP VÀ THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU 32
2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN VỀ NGHIÊN CỨU 32
2.1.1. Các bước tiến hành nghiên cứu . 32
2.1.2. Thu thập dữ liệu (sơ cấp, thứ cấp) . 34
2.2. PHƯƠNG PHÁP VÀ THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU CỦA LUẬN VĂN . 37
2.2.1. Về quy trình nghiên cứu . 37
2.2.2. Phương pháp thu thập dữ liệu . 37
2.2.3. Địa điểm và thời gian thực hiện nghiên cứu 39
2.2.4. Các chỉ tiêu nghiên cứu và công cụ được sử dụng 39
2.2.5.Kết quả thu thập dữ liệu đưa vào phân tích số liệu . 42
CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THU NSNN QUA KHO BẠC
NHÀ NƯỚC HÀ NỘI 45

3.1.KHÁI QUÁT CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG CỦA KHO BẠC NHÀ NƯỚC
HÀ NỘI . 45
3.2. TÌNH HÌNH THỰC HIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU NSNN QUA
KHO BẠC NHÀ NƯỚC HÀ NỘI . 48
3.2.1. Tổ chức bộ máy thực hiện thu NSNN và các phương thức thu NSNN
qua KBNN Hà Nội . 48
3.2.2. Công tác quản lý thu NSNN qua Kho bạc Nhà nước Hà Nội 55
3.2.3. Kết quả thực hiện công tác quản lý thu ngân sách nhà nước qua Kho
bạc Nhà nước Hà Nội . 63
3.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU NSNN QUA
KBNN HÀ NỘI . 66
3.3.1. Kết quả đạt được . 66
3.3.2. Tồn tại, hạn chế 72
3.3.3. Nguyên nhân của tồn tại, hạn chế . 77
CHƯƠNG 4: ĐỊNH HƯỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN
CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC QUA KHO BẠC
NHÀ NƯỚC HÀ NỘI 79
4.1 ĐỊNH HƯỚNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU NGÂN SÁCH NHÀ
NƯỚC QUA KHO BẠC NHÀ NƯỚC 79
4.1.1. Định hướng của Nhà nước 79
4.1.2. Định hướng của Kho bạc Nhà nước Hà Nội . 80
4.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC THU NSNN QUA
KBNN THÀNH PHỐ HÀ NỘI 81
4.2.1. Nhóm giải pháp hoàn thiện cơ sở pháp lý về quản lý thu NSNN 81
4.2.2. Nhóm giải pháp hoàn thiện công tác tổ chức thu ngân sách nhà nước
qua Kho bạc . 83
4.2.3. Nhóm giải pháp tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và hoàn
thiện hạ tầng công nghệ thông tin. 84

4.2.4. Nhóm giải pháp nâng cao hiệu quả công tác tổ chức quản lý thu NSNN
qua Kho bạc NN Hà Nội 85
4.2.5. Nhóm giải pháp nâng cao khả năng dự báo, giám sát các khoản thu
NSNN. . 87
4.3. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ . 89
4.3.1. Kiến nghị với Bộ Tài chính 89
4.3.2 Kiến nghị với Kho Bạc Nhà nước . 90
4.3.3. Kiến nghị với cơ quan thu 90
4.3.4. Kiến nghị với NHTM nhận Uỷ nhiệm thu . 92
KẾT LUẬN 93
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 94
PHỤ LỤC



i
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

STT Kí hiệu Nguyên nghĩa
1 BTC Bộ Tài chính
2 CHƯƠNG TRÌNH TCS
Tax Collection System (Dự án Hiện
đại hóa thu, nộp NSNN)
3 CSDL Cơ sở dữ liệu
4 DMDC Danh mục dùng chung
5 KBNN Kho bạc Nhà nước
6 MLNS Mục lục ngân sách
7 MST Mã số thuế
8 NHTM Ngân hàng thương mại
9 NNT Người nộp thuế
10 NSNN Ngân sách Nhà nước
11 TABMIS
Treasury And Budget Management
Information System
(Hệ thống Thông tin Quản lý Ngân
Sách và Kho bạc)
12 TCHQ Tổng cục Hải quan
13 TCNN Tài Chính Nhà nước
14 TCT Tổng cục Thuế
15 TT-TĐTW Trung tâm trao đổi dữ liệu TW
16 TW Trung ương
17 UBND Ủy ban Nhân dân


ii
DANH MỤC BẢNG

STT Bảng Nội dung Trang
1
Bảng
3.1
Số thu NSNN qua KBNN Hà nội so với dự toán giai
đoạn 2010 – 2014
64
2
Bảng
3.2
Số thu NSNN trên địa bàn Tp Hà Nội phân theo sắc
thuế
65
3
Bảng
3.3
Số thu NSNN qua KBNN Hà Nội theo hình thức
chuyển khoản và tiền mặt giai đoạn 2010 -2014
66









iii
DANH MỤC HÌNH

STT Hình Nội dung Trang
1 Hình 2.1 Quy trình thu thập dữ liệu thứ cấp 34
2 Hình 2.2 Quy trình thu thập dữ liệu sơ cấp 35
3 Hình 2.3 Các chỉ tiêu nghiên cứu 30
4 Hình 2.4 Các nguồn thu thập dữ liệu sơ cấp 40

DANH MỤC SƠ ĐỒ

STT Hình Nội dung Trang
1 Sơ đồ 3.1 Hệ thống tổ chức bộ máy KBNN Hà Nội 47
2 Sơ đồ 3.2 Hệ thống tổ chức bộ máy quản lý thu NSNN 49
1
MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Trong tiến trình lịch sử, ngân sách nhà nước (NSNN) với tư cách là
một phạm trù kinh tế đã ra đời và tồn tại từ lâu. Có nhiều cách hiểu khác
nhau về ngân sách nhà nước, nhưng các quan điểm đều cho thấy biểu hiện
bên ngoài của ngân sách nhà nước và mối quan hệ mật thiết giữa Nhà nước
và ngân sách nhà nước. Tại Việt nam, định nghĩa về ngân sách nhà nước
được nêu rõ trong luật ngân sách nhà nước (01/2002/QH11): Ngân sách
nhà nước là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước đã được cơ quan nhà
nước có thẩm quyền quyết định và được thực hiện trong một năm để bảo
đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước. (Điều1- Luật ngân
sách nhà nước).
NSNN thông qua huy động nguồn tài chính để đáp ứng: nhu cầu chi
tiêu của nhà nước; thực hiện cân đối giữa các khoản thu và các khoản chi của
Nhà nước; là công cụ điều chỉnh vĩ mô nền kinh tế quốc dân, quản lý xã hội
về các mặt và quản lý bộ máy nhà nước; bảo đảm thực hiện thành công chính
sách và nhiệm vụ kinh tế, văn hoá, xã hội, an ninh quốc phòng, đối ngoại, ổn
định thị trường, giá cả, kìm chế lạm pháp.
Vì vậy, huy động nguồn tài chính hay thu NSNN có vai trò rất quan
trọng trong nền kinh tế. Việc tăng cường quản lý thu NSNN được Nhà nước,
các Bộ, các ngành chú trọng ở tất cả các mặt: hình thành khung pháp luật và
cơ chế chính sách thu NSNN; xây dựng và hoàn thiện bộ máy quản lý thu
thống nhất từ trung ương đến địa phương; đổi mới quy trình thu và áp dụng
nhiều biện pháp tích cực trong công tác quản lý thu NSNN.
Cùng với việc đổi mới công tác thu, quản lý thu NSNN trong cả
nước,vừa đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính nhà nước, vừa thực hiện được
mục tiêu đổi mới cơ chế chính sách và quy trình nghiệp vụ trong công tác 2
quản lý thu, nộp NSNN, công tác quản lý thu NSNN qua Kho bạc Nhà nước
Hà Nội cũng đã được đổi mới căn bản.
Trong những năm qua, số thu NSNN trên địa bàn Thành phố Hà Nội
ngày càng tăng cao, đối tượng nộp ngân sách tăng nhanh về lượng và rất đa
dạng, phức tạp. KBNN Hà Nội đã có rất nhiều biện pháp cùng với các cơ
quan Tài chính, Thuế, Hải quantrên địa bàn phối hợp áp dụng đổi mới và cải
tiến cơ chế thu, quản lý nguồn thu NSNN. Nhờ đó, công tác thu NSNN trên
địa bàn Thành phố trong những năm qua đã đạt được những kết quả nhất
định.
Tuy nhiên, trước yêu cầu, mục tiêu phát triển kinh tế- xã hội của đất
nước và hội nhập kinh tế quốc tế, công tác quản lý thu NSNN qua KBNN cần
có sự đổi mới, trong đó cần tập trung vào những nội dung trọng tâm như: thực
hiện cải cách quy trình quản lý, nghiệp vụ; cải cách thủ tục hành chính tạo
điều kiện thuận lợi tối đa cho các đối tượng giao dịch; khai thác tốt những
thành tựu công nghệ thông tin vào quản lý thu NSNN; theo dõi hạch toán
khoa học các nguồn thu của NSNN; tập trung thật đầy đủ, kịp thời nguồn thu
vào NSNN.
Xuất phát từ nhu cầu của thực tiễn nói trên, với những kiến thức đã tích
lũy được qua quá trình học tập, nghiên cứu tại Trường Đại học Kinh tế - Đại
Học Quốc Gia Hà Nội. Tác giả lựa chọn đề tài luận văn : “Quản lý thu ngân
sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước Hà Nội" với mong muốn góp phần
tìm hiểu sâu hơn công tác này qua KBNN Hà Nội để hoàn thành tốt nhiệm vụ
của mình.
Câu hỏi nghiên cứu của luận văn: Cần có những giải pháp gì để hoàn
thiện công tác quản lý thu NSNN qua KBNN Hà Nội nhằm khắc phục
những hạn chế, bất cập ? 3
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu
Đề tài được nghiên cứu nhằm đề xuất một số giải pháp và kiến nghị
hoàn thiện công tác quản lý thu NSNN qua KBNN Hà Nội.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục đích nghiên cứu trên, luận văn đặt ra một số nhiệm
vụ sau:
- Hệ thống hoá và làm rõ thêm những vấn đề lý luận về NSNN, thu
NSNN và quản lý thu NSNN qua KBNN.
- Nghiên cứu, phân tích, đánh giá có hệ thống thực trạng công tác quản
lý thu NSNN qua KBNN Hà Nội trên địa bàn Thành phố Hà Nội.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý thu
NSNN qua KBNN Hà Nội trong thời gian tới.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
3.1. Đối tượng nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là công tác quản lý thu NSNN qua
KBNN Hà Nội.
3.2. Phạm vi nghiên cứu:
- Phạm vi về không gian: Được thực hiện tại trụ sở KBNN Hà Nội và
các đơn vị liên quan.
- Phạm vi về thời gian: Nghiên cứu công tác quản lý thu NSNN qua
KBNN Hà Nội giai đoạn 2010-2014.
- Phạm vi về nội dung: Luận văn tập trung phân tích đánh giá thực
trạng công tác quản lý thu NSNN qua KBNN Hà Nội giai đoạn 2010 - 2014,
đề ra các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác này trong thời gian tới.
4. Những đóng góp mới của đề tài
Đề tài được nghiên cứu với mong muốn có những đóng góp sau: - Tổng hợp, hệ thống hóa một số nội dung lý luận về quản lý NSNN,
chủ yếu tập trung vào quản lý thu NSNN qua KBNN Hà Nội.
- Phân tích được thực trạng, làm rõ những kết quả đạt được, chỉ ra
những hạn chế trong việc quản lý thu NSNN qua KBNN Hà Nội.
- Trên cơ sở kết quả nghiên cứu về lý luận và đánh giá về tình hình
quản lý thu NSNN qua KBNN Hà Nội, đề tài đã đề xuất ra một số giải pháp
nhằm hoàn thiện công tác quản lý thu NSNN qua KBNN Hà Nội.
5. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, danh mục
bảng biểu sơ đồ, danh mục chữ viết tắt, luận văn bao gồm 4 chương :
Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận về NSNN
và quản lý thu NSNN
Chương 2: Phương pháp và thiết kế nghiên cứu
Chương 3: Thực trạng công tác quản lý thu NSNN qua KBNN Hà Nội
giai đoạn 2010 - 2014.
Chương 4: Định hướng và giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thu
NSNN qua Kho bạc NN Hà Nội