Thạc Sĩ Quản lý tài chính các trường Đại học công lập ở Việt Nam đến năm 2010

?MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU
Chương I: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH
TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG LẬP VIỆT NAM 1
I. Khái quát về các trường đại học công lập Việt Nam 1
1. Khái quát về sự phát triển của các trường đại học công lập Việt Nam . 1
2. Khái niệm về đơn vị dự toán 4
3. Đặc điểm hoạt động của các trường đại học công lập 5
3.1 Các trường đại học công lập là các đơn vị sự nghiệp có thu 5
3.2 Hoạt động của các trường đại học nhằm đào tạo con người . 6
3.3 Giáo dục - đào tạo theo nguyên tắc lý luận gắn liền với thực tiễn . 7
4. Cơ chế hoạt động 6
II. Tài chính và quản lý tài chính tại các trường đại học công lập Việt Nam . 8
1. Khái niệm về tài chính các trường đại học công lập Việt Nam . 8
2. Khái niệm quản lý tài chính các trường đại học công lập Việt Nam 10
3. Nội dung quản lý tài chính các trường đại học công lập Việt Nam . 10
3.1 Quản lý các nguồn lực tài chính 10
3.2 Quản lý sử dụng các nguồn lực tài chính 10
III. Đặc điểm quản lý tài chính các trường đại học công lập Việt Nam 15
1. Quản lý tài chính hướng tới phục vụ lợi ích cộng đồng . 15
2. Quản lý tài chính căn cứ vào đặc điểm hoạt động của đơn vị sự nghiệp có
thu 16
3. Sự phân cấp trong quản lý tài chính của các trường đại học công lập 17
IV. Kinh nghiệm quản lý tài chính tại các trường đại học của một số nước trên thế
giới . 17
1. Nguồn tài chính cho giáo dục đại học . 17
2. Cơ chế quán lý tài chính các trường đại học 18
3. Các bài học kinh nghiệm 18
Chương II: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI
HỌC CÔNG LẬP VIỆT NAM THỜI GIAN QUA 20
I. Sơ lược về bộ máy tổ chức của các trường đại học công lập Việt Nam thời
gian qua 20
1. Mô hình tổ chức gồm 3 cấp hành chính . 20
2. Bộ máy tổ chức của các trường đại học . 23




- 2 -
II. Cơ sở pháp lý quản lý tài chính tại các trường đại học công lập Việt Nam 24
III. Thực trạng quản lý tài chính các trường đại học công lập Việt Nam . 26
1. Dự toán thu -chi . 26
1.1 Dự toán kinh phí từ nguồn ngân sách nhà nước 27
1.2 Dự toán kinh phí từ hoạt động sự nghiệp . 27
2. Thực trạng quản lý các nguồn lực tài chính . 29
2.1 Nguồn thu từ kinh phí nhà nước cấp 30
2.2 Nguồn thu từ học phí, lệ phí . 31
2.3 Nguồn thu từ hoạt động nghiên cứu khoa học và dịch vụ 32
2.4 Nguồn thu từ viện trợ, vay nợ, khác . 33
3. Thực trạng quản lý sử dụng các nguồn lực tài chính . 33
3.1 Chi thường xuyên sự nghiệp . 34
3.2 Chi nghiên cứu khoa học 34
3.3 Chi đầu tư phát triển . 35
IV. Đánh giá thực trạng quản lý tài chính tại các trường đại học công lập Việt
Nam 36
1. Ưu điểm . 36
2. Tồn tại 37
3. Nguyên nhân tồn tại . 37
3.1 Bất cập, thiếu đồng bộ trong chính sách giáo dục của Nhà nước 37
3.2 Nhận thức của các nhà quản lý tài chính các trường đại học . 38
3.3 Khả năng của đội ngũ cán bộ làm công tác kế hoạch - tài chính 39
3.4 Thiếu công cụ hỗ trợ . 39
3.5 Công tác thanh tra, kiểm tra còn yếu kém . 39
Chương III: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI CÁC
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG LẬP VIỆT NAM ĐẾN NĂM 2010 41
I. Định hướng phát triển giáo dục đại học Việt Nam đến năm 2010 . 41
1. Quan điểm chỉ đạo sự phát triển gíao dục . 41
1.1 Giáo dục, tring đó giáo dục đại học là quốc sách hàng đầu 41
1.2 Thực hiện công bằng xã hội trong giáo dục đại học và tạo điều kiện
phát triển tài năng 42
1.3 Phát triển gáio dục đại học gắn với nhu cầu phát triển kinh tế - xã
hội, tiến bộ khoa học công nghệ và sự nghiệp củng cố quốc phòng,
an ninh 42
1.4 Phát triển giáo dục đại học là sự nghiệp chung của Đảng, Nhà nước
và nhân dân . 43




- 3 -
1.5 Tăng cường hội nhập quốc tế và khu vực trên cơ sở kế thừa và giữ
vững những tinh hoa văn hóa dân tộc . 43
2. Xây dựng kế hoạch chiến lược cụ thể . 44
2.1 Đối với chiến lược phát triển đào tạo 44
2.2 Đối với chiến lược phát triển nghiên cứu khoa học 45
2.3 Đối với chiến lược phát triển đội ngũ 46
2.4 Đối với chiến lược phát triển cơ sở vật chất kỹ thuật . 46
II. Các định hướng quản lý tài chính của các trường đại học công lập Việt Nam
đến năm 2010 . 47
1. Cơ hội và thách thức trong công tác quản lý tài chính . 47
1.1 Cơ hội . 47
1.2 Thách thức . 48
2. Định hướng cơ bản về qủan lý tài chính đến năm 2010 . 50
3. Dự báo nguồn tài chính cho giáo dục và đào tạo đến năm 2010 . 51
III. Các giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính tại các trường đại học công lập
Việt Nam đến năm 2010 . 53
1. Môi trường pháp lý . 53
2. Các giải pháp hoàn thiện quản lý nhuồn lực tài chính 56
3. Các giải pháp hoàn thiện quản lý sử dụng nguồn lực tài chính . 59
4. Công tác kiểm tra, thanh tra, đánh giá quản lý tài chính . 61
IV. Các giải pháp hỗ trợ . 61
1. Đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhận lực quản lý tài chính . 61
2. Đẩy mạnh công tác xã hội hóa giáo dục . 62
KẾT LUẬN
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC




- 4 -
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong nhiều thập kỷ qua, lĩnh vực giáo dục - đào tạo luôn đóng vai trò đặc
biệt quan trọng trong sự phát triển của nền kinh tế quốc dân. Sau gần 20 năm đổi
mới, giáo dục Việt Nam, trong đó giáo dục đại học - một bộ phận cấu thành
quan trọng đã đạt được những thành tích đầy ấn tượng. Giáo dục đại học cùng
với hệ thống giáo dục cả nước góp phần vào việc nâng cao trình độ học vấn,
trình độ chuyên môn kỹ thuật của dân cư; thúc đẩy tăng trưởng và chuyển dịch
cơ cấu kinh tế, cơ cấu phân công lao động; nâng cao chất lượng con người. Giáo
dục đại học còn là một chiến lược cụ thể để nâng cao tính cạnh tranh chất lượng
lao động có trình độ của Việt Nam trong khu vực và thế giới
Việt Nam với mục tiêu đến năm 2020 cơ bản sẽ trở thành một nước công
nghiệp, động lực chính sẽ là nguồn nhân lực có chất lượng cao, là đội ngũ trí
thức cho sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Thực hiện chủ trương, chính
sách đổi mới nền giáo dục của Đảng và Nhà nước, coi giáo dục - đào tạo là
quốc sách hàng đầu, các trường công lập giữ vững vai trò nòng cốt trong hệ
thống giáo dục quốc dân. Với xu thế phát triển mạnh nền kinh tế tri thức trên thế
giới, trước sự cạnh tranh của các cơ sở giáo dục đào tạo đại học khác trong,
ngoài nước và việc thí điểm thực hiện cơ chế tự chủ tài chính buộc các trường
đại học công lập Việt Nam phải nghiên cứu xây dựng, điều chỉnh hoạt động giáo
dục đào tạo một cách hiệu quả để thực hiện sứ mạng được giao.
Xuất phát từ thực tế như vậy, tôi đã mạnh dạn chọn đề tài “Quản lý tài
chính tại các trường đại học công lập ở Việt Nam đến năm 2010” với mong
muốn đóng góp một phần vào sự nghiệp giáo dục đào tạo của nước nhà.
2. Mục đích của luận văn:
- Hệ thống quá trình phát triển, đặc điểm hoạt động và đặc điểm quản lý tài
chính tại các trường đại học công lập Việt Nam, kinh nghiệm quản lý tài
chính của các trường đại học ở các nước trên thế giới.
- Phân tích đánh giá thực trạng hoạt động quản lý tài chính tại các trường đại
học công lập Việt Nam, từ đó tìm ra nguyên nhân đưa đến những tồn tại, hạn
chế.
- Đề xuất những giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính nhằm thực hiện một số
định hướng chiến lược được đề ra.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu




- 5 -
Luận văn chỉ tập trung nghiên cứu những vấn đề có liên quan đến hoạt động
giáo dục đào tạo, công tác quản lý tài chính và cơ chế, chính sách tài chính tác
động đến hoạt động của các trường đại học công lập ở Việt Nam.
4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu được sử dụng là phương pháp duy vật biện chứng,
duy vật lịch sử, phương pháp mô tả, phân tích thống kê, tổng hợp, so sánh, dự
báo kết hợp sử dụng kiến thức tổng hợp các môn học thuộc chuyên ngành
kinh tế.
- Luận văn sử dụng các tài liệu là các sách giáo khoa về quản lý tài chính, các
qui định pháp luật về chế độ tài chính trong các cơ sở giáo dục - đào tạo, các
số liệu thống kê của Bộ Giáo dục - Đào tạo, Vụ Kế hoạch - Tài chính, Viện
nghiên cứu phát triển giáo dục, các trang web, các báo và tạp chí liên quan .
5. Kết cấu luận văn:
Kết cấu chính của luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Những vấn đề lý luận cơ bản về quản lý tài chính tại các trường
đại học công lập Việt Nam.
Chương 2: Thực trạng quản lý tài chính tại các trường đại học công lập Việt
Nam thời gian qua.
Chương 3: Giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính tại các trường đại học công
lập Việt Nam đến năm 2010.