Thạc Sĩ Quản lý phát triển đội ngũ giáo viên cốt cán các trường trung học cơ sở huyện Kiến Xương, tỉnh Thái

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN . i
LỜI CẢM ƠN ii
MỤC LỤC iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT . iv
DANH MỤC CÁC BẢNG v
DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ . vi
MỞ ĐẦU . 1
1. Lí do chọn đề tài 1
2. Mục đích nghiên cứu . 3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu . 3
4. Giả thuyết khoa học . 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu 4
6. Phạm vi nghiên cứu . 4
7. Phương pháp nghiên cứu . 4
8. Cấu trúc luận văn . 5
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ
GIÁO VIÊN CỐT CÁN TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP GIÁO VIÊN . 6
1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu 6
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài 8
1.2.1. Giáo viên 8
1.2.2. Giáo viên cốt cán . 8
1.2.3. Đội ngũ giáo viên cốt cán 9
1.2.4. Quản lý . 10
1.2.5. Quản lý giáo dục, quản lý nhà trường . 11
1.2.6. Quản lý phát triển đội ngũ giáo viên . 13
1.2.7. Chuẩn và chuẩn hóa trong phát triển đội ngũ 13
1.3. Vai trò, chức năng của đội ngũ giáo viên trường Trung học cơ sở
trong giai đoạn hiện nay 15
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

1.3.1. Vai trò, chức năng của đội ngũ giáo viên trường Trung học cơ sở . 15
1.3.2. Vai trò, chức năng của giáo viên cốt cán trường THCS . 15
1.4. Quản lý phát triển đội ngũ giáo viên cốt cán theo quan điểm phát triển
nguồn nhân lực 16
1.4.1. Phát triển nguồn nhân lực 16
1.4.2. Quản lý nguồn nhân lực . 17
1.4.3. Nội dung chủ yếu của công tác quản lý phát triển đội ngũ giáo viên
cốt cán trường Trung học cơ sở theo quan điểm phát triển nguồn
nhân lực . 19
1.4.4. Tạo điều kiện, môi trường phát triển đội ngũ giáo viên cốt cán . 21
1.5. Nội dung cơ bản của phát triển đội ngũ giáo viên cốt cán theo chuẩn
nghề nghiệp giáo viên trung học . 21
1.5.1. Khái quát về Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học 21
1.5.2. Nội dung cơ bản của phát triển đội ngũ giáo viên cốt cán theo chuẩn
nghề nghiệp giáo viên trung học . 23
1.6. Các yếu tố cơ bản ảnh hưởng đến việc phát triển đội ngũ giáo viên cốt
cán Trung học cơ sở trong giai đoạn hiện nay 24
1.6.1. Các yếu tố về kinh tế - xã hội 24
1.6.2. Các yêu cầu của đổi mới giáo dục Trung học cơ sở 25
1.6.3. Các yếu tố về phát triển quy mô giáo dục, mạng lưới trường lớp . 25
1.6.4. Các yếu tố về các điều kiện đảm bảo chất lượng giáo dục . 25
1.6.5. Các yếu tố về chính sách, về quản lý . 26
Tiểu kết chương 1 27
Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÍ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ
GIÁO VIÊN CỐT CÁN CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ
SỞ HUYỆN KIẾN XƯƠNG - TỈNH THÁI BÌNH GIAI ĐOẠN
2010-2013 28
2.1. Đặc điểm tình hình kinh tế - xã hội và phát triển giáo dục huyện
Kiến Xương - tỉnh Thái Bình . 28
2.1.1. Khái quát đặc điểm tình hình kinh tế - xã hội huyện Kiến Xương . 28

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

2.1.2. Vài nét về GD-ĐT của huyện Kiến Xương . 29
2.1.3. Một số định hướng phát triển giáo dục THCS của huyện Kiến Xương . 29
2.2. Thực trạng giáo dục trung học cơ sở huyện Kiến Xương 30
2.2.1. Quy mô trường lớp và cơ sở vật chất trường học 30
2.2.2. Chất lượng giáo dục của các trường 30
2.2.3. Đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên . 33
2.2.4. Thực trạng đội ngũ giáo viên cốt cán THCS huyện Kiến Xương . 34
2.3. Thực trạng quản lý phát triển đội ngũ giáo viên cốt cán của các
trường Trung học cơ sở huyện Kiến Xương giai đoạn 2010- 2013 36
2.3.1. Thực trạng xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ GVCC trường
THCS huyện Kiến Xương . 36
2.3.2. Thực trạng tuyển chọn đội ngũ GVCC 37
2.3.3. Thực trạng về việc sử dụng đội ngũ giáo viên cốt cán 38
2.3.4. Thực trạng đào tạo bồi dưỡng phát triển đội ngũ GVCC trường
THCS huyện Kiến Xương . 41
2.3.5. Tác động của đội ngũ GVCC đến hoạt động chuyên môn của đội
ngũ giáo viên THCS huyện Kiến Xương 42
2.4. Nguyên nhân của thực trạng . 43
2.4.1. Nhóm nguyên nhân thuộc về chủ thể quản lý . 43
2.4.2. Nhóm nguyên nhân thuộc về đối tượng quản lý . 44
2.4.3. Nhóm nguyên nhân thuộc về điều kiện, môi trường quản lý 46
Tiểu kết chương 2 48
Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÍ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO
VIÊN CỐT CÁN CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
HUYỆN KIẾN XƯƠNG THEO QUAN ĐIỂM CHUẨN HÓA
CHUẨN NGHỀ NGHIỆP GIÁO VIÊN 49
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp các biện pháp . 49
3.2. Các biện pháp quản lý phát triển đội ngũ giáo viên cốt cán các trường
Trung học cơ sở huyện Kiến Xương tỉnh Thái Bình . 51

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

3.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức cho các đối tượng về vai trò và
phát triển đội ngũ GVCC THCS . 51
3.2.2. Biện pháp 2: Quy hoạch đội ngũ giáo viên cốt cán THCS cho toàn
huyện đủ về số lượng, cơ cấu và bền vững về chất lượng chuyên môn . 53
3.2.3. Biện pháp 3: Xây dựng quy trình và các tiêu chí tuyển chọn giáo
viên cốt cán THCS theo chuẩn nghề nghiệp giáo viên . 56
3.2.4. Biện pháp 4: Chăm lo công tác bồi dưỡng, tự bồi dưỡng nâng cao
chất lượng cho đội ngũ giáo viên cốt cán theo chuẩn nghề nghiệp
giáo viên 58
3.2.5. Biện pháp 5: Tạo cơ chế chính sách ưu đãi, chế độ khen thưởng hợp
lý và tạo động lực phát triển đội ngũ giáo viên cốt cán 65
3.2.6. Biện pháp 6: Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá, dự giờ đội
ngũ giáo viên cốt cán . 68
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp . 73
3.3.1. Mối quan hệ giữa các biện pháp 73
3.3.2. Mối quan hệ giữa chủ thể và các cấp quản lý 73
3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp. . 73
3.4.1. Mô tả cách thức khảo nghiệm 73
3.4.2. Kết quả khảo nghiệm và phân tích 73
Tiểu kết chương 3 77
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ . 78
1. Kết luận 78
2. Khuyến nghị . 79
TÀI LIỆU THAM KHẢO . 81
PHỤ LỤC

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Viết tắt Viết đầy đủ
BDGV Bồi dưỡng giáo viên
CĐSP Cao đẳng sư phạm
ĐNGV Đội ngũ giáo viên
ĐNGVCC Đội ngũ giáo viên cốt cán
ĐDDH Đồ dùng dạy học
GD - ĐT Giáo dục và đào tạo
GV Giáo viên
GVCC Giáo viên cốt cán
GDPT Giáo dục phổ thông
HS Học sinh
QL Quản lý
QLGD Quản lý giáo dục
SKKN Sáng kiến kinh nghiệm
THCS Trung học cơ sở
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Chất lượng văn hoá của học sinh trường THCS Kiến Xương 31
Bảng 2.2. Kết quả giáo dục đạo đức học sinh trường THCS Kiến Xương . 32
Bảng 2.3. Số lượng, chất lượng CBQLtrường THCS Kiến Xương 33
Bảng 2.4. Số lượng, chất lượng giáo viêntrường THCS Kiến Xương 33
Bảng 2.5. Cơ cấu đội ngũ GVCC các trường THCS Kiến Xương 34
Bảng 2.6. Đánh giá năng lực và phẩm chất của đội ngũ GVCC . 35
Bảng 2.7. Đánh giá về mức độ thực hiện các biện pháp . 36
Bảng 2.8. Đánh giá về việc tuyển chọn đội ngũ GVCC bậc THCS huyện
Kiến Xương . 37
Bảng 2.9. Tiêu chuẩn để tuyển chọn đội ngũ giáo viên cốt cán 38
Bảng 2.10. Nhiệm vụ của đội ngũ giáo viên cốt cán . 39
Bảng 2.11. Biện pháp xây dựng đội ngũ giáo viên cốt cán của Hiệu trưởng 39
Bảng 2.12. Đánh giá về mức độ thực hiện các biện pháp . 41
Bảng 2.13. Nhận thức của CBQL, GV về vai trò của giáo viên cốt cán . 42
Bảng 2.14. Mức độ ảnh hưởng của giáo viên cốt cán tới các hoạt động
chuyên môn của giáo viên các nhà trường 42
Bảng 2.15. Mức độ ảnh hưởng của chủ thể quản lý 43
Bảng 2.16. Mức độ ảnh hưởng của đối tượng QL . 44
Bảng 2.17. Mức độ ảnh hưởng của điều kiện, môi trường QL . 46
Bảng 3.1. Kết quả thăm dò tính cấp thiết của các biện pháp . 74
Bảng 3.2. Kết quả thăm dò tính khả thi của các biện pháp . 75

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ

Biểu đồ 2.1: Mức độ phẩm chất, năng lực của đội ngũ GVCC trường
THCS huyện Kiến Xương . 36
Biểu đồ 3.2: Mối tương quan giữa mức độ cần thiết và tính khả thi của các
biện pháp đề xuất . 76
Sơ đồ 1.1. Quản lý phát triển nguồn nhân lực . 17
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã chỉ rõ: “Đổi mới căn bản
và toàn diện giáo dục, đào tạo. Thực hiện đồng bộ các biện pháp phát triển và
nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo. Đổi mới chương trình, nội dung, phương
pháp dạy và học, phương pháp thi, kiểm tra theo hướng hiện đại; nâng cao chất
lượng giáo dục toàn diện, đặc biệt coi trọng giáo dục lí tưởng, giáo dục truyền
thống lịch sử cách mạng, đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành,
tác phong công nghiệp, ý thức trách nhiệm xã hội. Xây dựng đội ngũ giáo viên đủ
về số lượng, đáp ứng têu cầu về chất lượng. Đề cao trách nhiệm của gia đình và
xã hội phối hợp cặt chẽ với nhà trường trong giáo dục thế hệ trẻ. Tiếp tục phát
triển và nâng cơ sở vật chất-kỹ thuật cho các cơ sở giáo dục, đào tạo. Đầu tư hợp
lí, có hiệu quả xây dựng một số cơ sở giáo dục, đào tạo đạt trình độ quốc tế” [14].
Chiến lược phát triển kinh tế- xã hội 2011-2020 đã xác định Mục tiêu tổng
quát: “Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu. Đổi mới căn bản, toàn diện nền
giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa
và hội nhập quốc tế, trong đó, đổi mới quản lý cơ chế quản lý giáo dục, phát triển
đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý là khâu then chốt. Tập trung nâng cao chất
lượng giáo dục, đào tạo, coi trọng giáo dục đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo,
kỹ năng thực hành, khả năng năng lập nghiệp. Thực hiện kiểm định chất lượng
giáo dục, đào tạo ở tất cả các bậc học. Xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh,
kết hợp hợp chặt chẽ giữa nhà trường với gia đình và xã hội.”
Chỉ thị 40-CT/TW ngày 15/6/2004 của Ban Bí thư về việc “Xây dựng, nâng
cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục” chỉ rõ: “Số lượng
giáo viên còn thiếu nhiều, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc
thiểu số . Cơ cấu giáo viên đang mất cân đối giữa các môn học, bậc học, vùng
miền. Chất lượng chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ nhà giáo có mặt chưa đáp
ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và phát triển kinh tế-xã hội .”. [11].
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

Quyết định số 09/2005/QĐ-TTg ngày 11/01/2005 của Thủ tướng Chính
phủ về việc phê duyệt Đề án “Xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và
cán bộ quản lý giáo dục giai đoạn 2005- 2010”, với mục tiêu tổng quát: “Xây
dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục theo hướng chuẩn hoá, nâng
cao chất lượng, bảo đảm đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chú trọng
nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, lương tâm nghề
nghiệp và trình độ chuyên môn của nhà giáo, đáp ứng đòi hỏi ngày càng cao
của sự nghiệp giáo dục trong công cuộc đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại
hoá đất nước.”
Theo văn kiện Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Thái Bình lần thứ XVIII:
“Giữ vững thành tích, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở tất cả các cấp học,
chú trọng công tác phát hiện, tuyển chọn và bồi dưỡng học sinh giỏi. Xây dựng
môi trường giáo dục thân thiện . Nâng cao chất lượng và bố trí hợp lí đội ngũ giáo
viên và cán bộ quản lý giáo dục.”[15]
Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện Kiến Xương tỉnh Thái Bình lần
thứ XXIV (năm 2010) đã đặt ra mục tiêu “Xây dựng đội ngũ cán bộ, giáo viên có
phẩm chất đạo đức tốt, trình độ chuyên môn vững vàng. Phấn đấu có đủ số lượng,
đồng bộ về chủng loại giáo viên; 100% giáo viên đạt chuẩn, trong đó 60% trên
chuẩn về trình độ, 60% trường THCS đạt chuẩn quốc gia.”[16]
Trong thời gian qua ngành GD-ĐT huyện Kiến Xương đã xây dựng đội ngũ
giáo viên nói chung, giáo viên cốt cán nói riêng đảo bảo về số lượng, đạt chuẩn về
bằng cấp, về cơ bản đảm bảo được việc giảng dạy, giáo dục trong các nhà trường
hiện nay. Tuy nhiên các trường THCS trên địa bàn một huyện nông nghiệp, nằm ở
xa trung tâm tỉnh, quy mô học sinh phát triển mạnh, truyền thống hiếu học, tạo ra
sức ép về việc học của học sinh ngày càng tăng. Thực tế này làm cho đội ngũ giáo
viên nói chung, giáo viên cốt cán THCS huyện Kiến Xương nói riêng trở lên bất
cập, bộc lộ nhiều tồn tại hạn chế, đó là: Số lượng giáo viên còn thiếu nhiều so với
quy định; cơ cấu giáo viên còn mất cân đối giữa các bộ môn, lứa tuổi, giới tính;
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

còn một số giáo viên có trình độ đào tạo chưa đạt chuẩn; đánh giá giáo viên còn
hạn chế; năng lực sư phạm còn hạn chế chưa đáp ứng được yêu cầu của việc đổi
mới giáo dục phổ thông hiện nay.
Từ thực tế này đặt ra yêu cầu nhất thiết phải xây dựng đội ngũ giáo viên cốt
cán đủ về số lượng, mạnh về chất lượng, đáp ứng yêu cầu chuẩn hoá về trình độ
theo Thông tư 30/2009/TT-BGDĐT ngày 22/10/2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục
và Đào tạo về việc Ban hành Quy định Chuẩn nghề nghiệp giáo viên THCS, giáo
viên trung học phổ thông, góp phần phát triển sự nghiệp GD-ĐT của tỉnh Thái
Bình nói chung và của huyện Kiến Xương nói riêng.
Chính vì vậy, chúng tôi lựa chọn đề tài: “Quản lý phát triển đội ngũ giáo
viên cốt cán các trường Trung học cơ sở huyện Kiến Xương - tỉnh Thái Bình
theo Chuẩn giáo viên”.
2. Mục đích nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu thực trạng đội ngũ giáo viên cốt cán các trường THCS
huyện Kiến Xương tỉnh Thái Bình trong những năm qua. Những thành công, hạn
chế và bài học kinh nghiệm để đưa ra các biện pháp quản lý phát triển đội ngũ
giáo viên cốt cán các trường THCS huyện Kiến Xương theo quan điểm chuẩn hóa.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Công tác phát triển đội ngũ giáo viên cốt cán ở các trường THCS.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Đội ngũ giáo viên cốt cán các trường THCS huyện Kiến Xương tỉnh Thái Bình.
4. Giả thuyết khoa học
Công tác phát triển đội ngũ giáo viên cốt cán các trường THCS của tỉnh
Thái Bình nói chung, ở huyện Kiến Xương nói riêng trong thời gian qua tuy đã
đạt được những kết quả nhất định, song vẫn còn có những bất cập. Nếu các
biện pháp quản lý phát triển đội ngũ GVCC được xây dựng trên cơ sở vận
dụng, cụ thể hóa các tiêu chuẩn của “chuẩn nghề nghiệp giáo viên” và được
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

triển khai đồng bộ thì sẽ góp phần phát triển đội ngũ GVCC đáp ứng yêu cầu là
đầu tầu trong các hoạt động giáo dục của các nhà trường THCS.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Xác định cơ sở lí luận về quản lý phát triển đội ngũ GVCC trường THCS
theo Chuẩn giáo viên.
- Đánh giá thực trạng đội ngũ GVCC và công tác quản lý đội ngũ GVCC
các trường THCS huyện Kiến Xương tỉnh Thái Bình giai đoạn 2010- 2013.
- Đề xuất các biện pháp quản lý phát triển đội ngũ GVCC các trường
THCS huyện Kiến Xương tỉnh Thái Bình theo Chuẩn giáo viên.
6. Phạm vi nghiên cứu
Luận văn giới hạn việc đánh giá thực trạng công tác quản lý đội ngũ GVCC
các trường THCS huyện Kiến Xương tỉnh Thái Bình trong giai đoạn 2010-2013.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết
Sử dụng các phương pháp: Phân tích, tổng hợp, hệ thống hoá, khái quát
hoá . trong quá trình khảo cứu các tài liệu nhằm xác định cơ sở lí luận cho giải
quyết vấn đề nghiên cứu.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: nhằm tổng kết các kinh nghiệm quản
lý ĐNGVCC các trường THCS huyện Kiến Xương tỉnh Thái Bình.
- Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi: thu thập thông tin từ đội ngũ cán
bộ quản lý và GV của các trường THCS về thực trạng quản lý ĐNGVCC của
các trường.
- Phương pháp chuyên gia được sử dụng xem xét thực trạng và các biện pháp
được đề xuất.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

- Phương pháp khảo nghiệm về tính cấp thiết và tính khả thi của các biện
pháp được đưa ra.
7.3. Phương pháp bổ trợ
Phương pháp xử lí số liệu thống kê toán học.
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo, phụ lục
luận văn được trình bày trong 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lí luận về quản lý phát triển đội ngũ giáo viên cốt cán
trường Trung học cơ sở theo Chuẩn nghề nghiệp giáo viên.
Chương 2: Thực trạng quản lý phát triển đội ngũ giáo viên cốt cán các
trường Trung học cơ sở huyện Kiến Xương- tỉnh Thái Bình giai đoạn 2010-2013.
Chương 3: Biện pháp quản lý phát triển đội ngũ giáo viên cốt cán các trường
Trung học cơ sở THCS huyện Kiến Xương- tỉnh Thái Bình theo Chuẩn nghề
nghiệp giáo viên.