Tài liệu Quản lý nhà vệ sinh trên cơ sở cộng đồng

VẤN ĐỀ


Có nhiều khu vực đông người (như trường học, chợ, sân vận động, nhà
văn hóa nông thôn, ) hoặc điều kiện kinh tế nghèo nàn, đất đai khó khăn, nơi
tạm cư như các khu có thiên tai (lũ lụt, bão tố, hỏa hoạn, ), ta khó có thể xây
nhà vệ sinh cho từng cá nhân hoặc hộ gia đình được mà phải xây dựng một loạt
nhà vệ sinh cộng đồng hoặc nhà vệ sinh tập thể, nhà vệ sinh công cộng
(communal sanitation).

Nhà vệ sinh cộng đồng hoặc tập thể có tần số sử dụng cao nên thường khó quản
lý, dễ mất vệ sinh và mau hư hỏng do nhiều người sử dụng, sự tự giác chung
thường không cao. Do vậy, nhà vệ sinh tập thể cần phải xây dựng chắc chắc, thiết
bị đơn giản, dễ sửa chữa và thay thế.

Việc xây dựng nhà vệ sinh nông thôn không phải là vấn đề khó khăn và quá tốn
kém. Tuy nhiên, trở ngại lớn nhất là tập quán một số nơi ở vùng nông thôn phải
được điều chỉnh: như vận động bỏ thói quen đi đồng, đi trên sông, trên ao, bừa
bãi. Tâm lý làm nơi vệ sinh tạm bợ, qua quít cũng tồn tại khá phổ biến. Một số nơi
ngại tốn kém, phiền phức. Một số nơi biết tận dụng nguồn phân và nước tiểu để
làm phân bón nhưng chưa biết cách ủ hoai một cách vệ sinh khiến thỉnh thoảng
dịch bệnh có cơ hội bùng phát và gây ô nhiễm môi trường. Việc xây dựng nhà vệ
sinh còn có ý nghĩa:


·


·




·


·




5.2

Tính văn hóa: Việc xây dựng nhà vệ sinh giúp người dân nông thôn có cơ
hội hưởng thêm tiện nghị cuộc sống, phần nào có tính thẩm mỹ, sạch sẽ vệ
sinh, tăng cường quan hệ cộng đồng.
Giảm các khó khăn cho người dân: nhờ có nhà vệ sinh người dân bớt
vất vả, đặc biệt cho phụ nữ và trẻ em, nhất là những nơi có điều kiện tự
nhiên không được thuận tiện như thiếu nguồn nước, vùng mưa lũ hoặc hạn
hán. Hạn chế việc phải đi ra đồng trong mùa mưa gió, đêm tối,
Có thể giúp tăng thu nhập - giảm chi phí sản xuất: nhờ cách tận dụng
nguồn chất thải của con người, các gia đình nông dân có thể làm phân
compost để bón cây, lấy khí biogas, nuôi cá, nuôi trùn cho gà vịt, .
Môi trường sạch hơn: Nhờ có nhà vệ sinh xây dựng đúng cách, việc ô
nhiễm nguồn nước, đất đai và không khí giảm đáng kể giúp môi trường
sạch hơn.

CÁC XEM XÉT KHI QUY HOẠCH, THIẾT KẾ VÀ XÂY DỰNG


Khi quy hoạch bố trí nơi xây dựng nhà vệ sinh tập thể cần có sự tham khảo
chung cho cả cộng đồng, đặc biệt là các vùng có nhiều tập quán, trình độ văn hóa
và nhận thức về môi trường khác nhau. Việc phối hợp giữa chính quyền, nhà kỹ
thuật, nhà kinh tế, chuyên gia về y tế và cộng đồng tạo điều kiện các bên hiểu biết
và thông cảm nhau hơn trước khi có được kết luận cuối cùng. Sơ đồ các bước đi
đến quyết định sau cùng như hình 5.1. Trong giai đoạn thiết kế nhà vệ sinh tập
thể, cần lưu ý các điểm sau: