Tiến Sĩ Quản lý nhà nước về vốn đầu tư trong phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đô thị Hà Nội

LUẬN ÁN TIẾN SĨ
NĂM 2015
MỤC LỤC
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ĐẾN
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ VỐN ĐẦU TƯ TRONG PHÁT TRIỂN KẾT CẤU HẠ
TẦNG GIAO THÔNG ĐÔ THỊ HÀ NỘI . 7
1.1. Một số nội dung quản lý nhà nước về vốn đầu tư trong phát triển kết cấu hạ
tầng giao thông đô thị đã được đề cập trong các công trình nghiên cứu có liên
quan đến luận án .7
1.2. Những vấn đề chưa được nghiên cứu trong các công trình đã công bố và hướng
nghiên cứu của đề tài .24
CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ
VỐN ĐẦU TƯ TRONG PHÁT TRIỂN KẾT CẤU HẠ TẦNG GIAO THÔNG ĐÔ
THỊ 26
2.1. Lý luận chung về vốn đầu tư trong phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đô thị . 26
2.2. Một số vấn đề lý luận chung quản lý nhà nước về vốn đầu tư trong phát triển
kết cấu hạ tầng giao thông đô thị 32
2.3. Một số kinh nghiệm và bài học vận dụng đối với quản lý nhà nước về vốn đầu
tư trong phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đô thị .54
CHƯƠNG 3. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ VỐN ĐẦU TƯ TRONG
PHÁT TRIỂN KẾT CẤU HẠ TẦNG GIAO THÔNG ĐÔ THỊ HÀ NỘI 64
3.1. Thực trạng vốn đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đô thị của thành
phố hà nội 64
3.2. Thực trạng quản lý nhà nước về vốn đầu tư trong phát triển kết cấu hạ tầng giao
thông đô thị hà nội giai đoạn 2008 - 2013 70
3.3. Đánh giá quản lý nhà nước về vốn đầu tư trong phát triển kết cấu hạ tầng giao
thông đô thị hà nội .86
CHƯƠNG 4 QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC
VỀ VỐN ĐẦU TƯ TRONG PHÁT TRIỂN KẾT CẤU HẠ TẦNG GIAO THÔNG
ĐÔ THỊ HÀ NỘI . . 107
4.1. Dự báo về xu hướng phát triển và nhu cầu vốn cho kết cấu hạ tầng giao thông
đô thị hà nội 107
4.2. Quan điểm quản lý nhà nước về vốn đầu tư trong phát triển kết cầu hạ tầng giao
thông đô thị thành phố hà nội . 113
4.3. Giải pháp nhằm tăng cường quản lý nhà nước về vốn đầu tư trong phát triển
kết cấu hạ tầng giao thông đô thị hà nội giai đoạn 2015 - 2020 118
4.4. Điều kiện để triển khai giải pháp 137
4.5. Một số kiến nghị 140
KẾT LUẬN . 143
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ
CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN . 148
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 149
PHỤ LỤC 160
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Kết cấu hạ tầng giao thông (KCHTGT) nói chung, KCHTGTĐT
(KCHTGTĐT) nói riêng có vai trò to lớn trong phát triển kinh tế - xã hội.
KCHTGTĐT hoàn thiện sẽ tạo cơ hội rút ngắn khoảng cách vùng miền, mở rộng
giao thương, nâng cao đời sống vật chất tinh thần của người dân. Vì thế, phát
triển KCHTGTĐT luôn là yêu cầu cấp thiết, là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu trong
chiến lược phát triển của một quốc gia và của từng địa phương.
Tuy nhiên, cùng với đô thị hóa nhanh chóng, nhu cầu vốn phát triển
KCHTGTĐT ngày càng lớn, vượt quá khả năng đáp ứng của ngân sách nhà
nước (NSNN), trở thành một “điểm nghẽn” trong quá trình phát triển kinh tế
của các quốc gia, hạn chế những tác động tích cực của đô thị hóa. Vì thế, để
huy động được vốn và sử dụng có hiệu quả vốn đầu tư KCHTGTĐT cần vai trò
quản lý của Nhà nước để tạo lập cơ chế, chính sách, hoàn thiện quy hoạch, đảm
bảo huy động tối đa các nguồn lực trong và ngoài nước, đảm bảo hài hòa lợi
ích của Nhà nước, nhà đầu tư và người dân trong quá trình xây dựng, vận hành
và phát triển KCHTGTĐT.
Nằm trong xu thế chung của cả nước, với tiềm năng, lợi thế của một thành
phố lớn, thủ đô - trung tâm kinh tế, chính trị, xã hội của cả nước, quá trình đô
thị hóa ở Hà Nội đã diễn ra hết sức mạnh mẽ trong những năm qua và
KCHTGTĐT cũng đã được quan tâm đầu tư phát triển. Luật Thủ đô
(21/11/2012) đã khẳng định: “Nhà nước ưu tiên đầu tư và có chính sách huy
động các nguồn lực để đầu tư xây dựng, phát triển các công trình hạ tầng kỹ
thuật có quy mô lớn, quan trọng trên địa bàn thủ đô” và “tập trung đầu tư và
huy động các nguồn lực đầu tư trong phát triển KCHT giao thông và hệ thống
vận tải hành khách công cộng trên địa bàn Thủ đô” [54].
Tuy nhiên, KCHTGTĐT Hà Nội còn kém, chưa tương xứng với nhu cầu
phát triển kinh tế, xã hội của thủ đô, thường xuyên xảy ra tình trạng ách tắc giao
thông trên hầu hết các tuyến phố nội đô. Một trong những nguyên nhân của hạn chế, bất cập đó là công tác quản lý nhà nước (QLNN) về vốn đầu tư cho
KCHTGT chưa hiệu quả, gánh nặng đầu tư vẫn đặt lên NSNN vốn đã hạn hẹp,
các nguồn vốn khác ngoài NSNN đã được chú trọng song chưa đáp ứng yêu cầu.
Đặc biệt, việc sử dụng vốn đầu tư kém hiệu quả, phân bổ vốn còn dàn trải, chậm
tiến độ; tình trạng thất thoát, sai phạm, lãng phí vốn đầu tư còn xảy ra nhiều, gây
bức xúc trong dư luận; một số công trình giao thông đô thị chưa đạt mục tiêu
như khi trình và phê duyệt dự án .
Với mục tiêu phát triển Hà Nội trở thành một thủ đô văn minh, một đô thị
bền vững, Hà Nội rất cần một hệ thống KCHTGTĐT đồng bộ, hiện đại. Chính vì
vậy mà việc hoàn thiện QLNN về vốn đầu tư trong phát triển KCHTGTĐT Hà
Nội nhằm khắc phục các hạn chế của công tác đầu tư, mang lại hiệu quả cao là
vấn đề có tính cấp thiết, cần được nghiên cứu và thực hiện một cách thấu đáo.
Do đó đề tài “Quản lý nhà nước về vốn đầu tư trong phát triển kết cấu hạ tầng
giao thông đô thị Hà Nội” được tác giả chọn làm chủ đề nghiên cứu cho luận án
tiến sĩ kinh tế, chuyên ngành: Quản lý kinh tế.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án
2.1. Mục đích nghiên cứu của luận án
Mục tiêu cơ bản của luận án là đề xuất định hướng, giải pháp hoàn thiện
QLNN về vốn đầu tư trong phát triển KCHTGTĐT Hà Nội trên cơ sở nghiên
cứu lý thuyết và thực trạng QLNN về vốn đầu tư phát triển KCHTGTĐT Hà Nội
thời gian qua.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
- Làm rõ cơ sở lý luận QLNN về vốn đầu tư trong phát triển KCHTGTĐT.
- Nghiên cứu kinh nghiệm QLNN về vốn đầu tư trong phát triển
KCHTGTĐT ở một số thành phố trên thế giới và Việt Nam.
- Phân tích thực trạng QLNN về vốn đầu tư trong phát triển KCHTGTĐT
Hà Nội trong thời gian qua.
- Đề xuất những định hướng và giải pháp để hoàn thiện QLNN về vốn đầu
tư trong phát triển KCHTGTĐT Hà Nội từ nay đến năm 2020.