Thạc Sĩ Quản lý nhà nước đối với các siêu thị bán lẻ có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trên địa bàn Hà Nội

MỤC LỤC

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT i
DANH MỤC BẢNG BIỂU ii
LỜI MỞ ĐẦU 1
CHƯƠNG 1: 4
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC
TIỄN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CÁC STBL CÓ VỐN ĐTTTNN 4
1.1 Tổng quan tình hình nghiên cứu . 4
1.2. Một số vấn đề về các siêu thị bán lẻ có vốn ĐTTT nước ngoài 5
1.2.1. STBL có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài 5
1.2.2. Quản lý nhà nước đối với siêu thị bán lẻ có vốn đầu tư trực tiếp nước
ngoài . 14
1.3. Vai trò quản lý nhà nước đối với ST bán lẻ có vốn ĐTTT nước ngoài 17
1.3.1. Vai trò quy hoạch . 17
1.3.2. Vai trò tạo lập môi trường thương mại và cạnh tranh bình đẳng cho
các ST bán lẻ có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài . 18
1.3.3. Vai trò định hướng, hướng dẫn các ST bán lẻ có vốn đầu tư trực tiếp
nước ngoài kinh doanh và cạnh tranh theo đúng quy định pháp luật . 18
1.3.4. Vai trò giám sát, kiểm tra các hoạt động của các STBL có vốn đầu tư
trực tiếp nước ngoài thực hiện các mục tiêu phát triển . 19
1.4. Nội dung quản lý nhà nước đối với các ST bán lẻ nước ngoài . 19
1.4.1. Quản lý Nhà nước đối với đầu tư nước ngoài . 19
1.4.2. Quản lý Nhà nước đối với thương mại 19
1.4.3. Quản lý Nhà nước đối với ST bán lẻ có vốn đầu tư trực tiếp nước
ngoài . 20
1.5. Kinh nghiệm quản lý nhà nước đối với ST bán lẻ có vốn ĐTTTNN của các
nước và trong nước. 24
1.5.1. Kinh nghiệm của Thái Lan về phát triển các ST bán lẻ nước ngoài . 24
1.5.2. Kinh nghiệm của thành phố Bắc Kinh- Trung Quốc . 25
1.5.3. Kinh nghiệm của thành phố Hồ Chí Minh trong việc thu hút đầu tư
nước ngoài trong linh vực ST bán lẻ . 26
1.5.4. Bài học kinh nghiệm cho Hà Nội . 27
CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 29
2.1. Cách tiếp cận . 29
2.2. Thiết kế câu hỏi nghiên cứu 29
2.3. Phương pháp thu thập dữ liệu : 30
2.3.1. Thu thập số liệu thứ cấp : 30
2.3.2 Thu thập số liệu sơ cấp: 30
CHƯƠNG 3 32
PHÂN TÍCH, ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI
CÁC SIÊU THỊ BÁN LẺ CÓ VỐN ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI
TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI 32
3.1. Đánh giá tổng quan tình hình quản lý Nhà nước đối với các ST bán lẻ nước
ngoài trên địa bàn Hà Nội . 32
3.1.1. Khái quát về điều kiện kinh tế-xã hội của thành phố Hà Nội. . 32
3.1.2. Khái quát về thực trạng các ST bản lẻ nước ngoài trên địa bàn Hà
Nội 34
3.1.3. Đặc điểm của quản lý Nhà nước đối với ST bán lẻ nước ngoài 42
3.1.4. Ảnh hưởng của nhân tố môi trường đến quản lý nhà nước đối với các
ST bán lẻ nước ngoài trên địa bàn Hà Nội 44
3.1.5. Tác động của STBL có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đối với ngành
thương mại Hà Nội nói chung và các ST bán lẻ nội địa 50
3.1.6. Đánh giá, phân tích kết quả điều tra khảo sát về QLNN đối với các
STBL có vốn ĐTTTNN trên địa bàn Hà Nội 51
Để có đánh giá sâu, một cách nhìn khái quát về thực trạng QLNN đối với các
STBL có vốn ĐTTTNN trên địa bàn Hà Nội tác giả đã phỏng vấn sâu các
lãnh đạo của các doanh nghiệp, các chuyên gia. Kết quả như sau: . 51
3.2. Kết quả tổng hợp đánh giá quản lý nhà nước đối với STBL có vốn
ĐTTTNN trên địa bàn Hà Nội 56
3.2.1. Thực trạng ban hành các văn bản quản lý Nhà nước của Trung ương
và thành phố Hà Nội đối với STBL có vốn ĐTTTNN hiện nay 56
3.2.2. Thực trạng thực thi các văn bản quản lý Nhà nước đối với ST bán lẻ
có vốn ĐTTT nước ngoài của Hà Nội 64
3.2.3. Thực trạng công tác quy hoạch, kế hoạch phát triển các ST bán lẻ có
vốn ĐTTT nước ngoài trên địa bàn Hà Nội . 67
3.2.4. Thực trạng công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động, giám sát việc thực
hiện các chủ trương, chính sách, pháp luật của các ST bán lẻ có vốn
ĐTTTNN trên địa bàn Hà Nội 69
3.2.5. Thực trạng phối hợp của các cơ quan quản lý nhà nước trong việc
quản lý đối với các ST bán lẻ có vốn ĐTTTNN trên địa bàn Hà Nội 71
3.3. Các kết luận và phát hiện qua nghiên cứu quản lý nhà nước đối với các
STBL có vốn ĐTTTNN trên địa bàn Hà Nội . 72
3.3.1. Những thành tựu đạt được của quản lý nhà nước đối với các STBL có
vốn ĐTTTNN trên địa bàn Hà Nội 72
3.3.2. Một số hạn chế, nguyên nhân và vấn đề đặt ra với quản lý nhà nước
đối với các STBL có vốn ĐTTTNN trên địa bàn Hà Nội . 74
CHƯƠNG 4: 78
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ
NƯỚC ĐỐI VỚI CÁC SIÊU THỊ BÁN LẺ CÓ VỐN ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP
NƯỚC NGOÀI TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI . 78
4.1. Các định hướng, mục tiêu về QLNN đối với các ST bán lẻ nước ngoài trên
địa bàn Hà Nội 78
4.1.1. Định hướng trong quản lý nhà nước đối với các ST bán lẻ có vốn
ĐTTTNN trên địa bàn Hà Nội . 78
4.1.2. Mục tiêu của quản lý nhà nước đối với các các STBL có vốn
ĐTTTNN trên địa bàn Hà Nội . 79
4.2. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý nhà nước đối với ST
bán lẻ có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trên địa bàn Hà Nội 80
4.2.1. Hoàn thiện cơ chế, chính sách của Hà Nội đối với thu hút và quản lý
các STBL có vốn ĐTTTNN trên địa bàn 80
4.2.2. Hoàn thiện xây dựng và thực thi chiến lược, quy hoạch, kế hoạch
phát triển mạng lưới ST bán lẻ trên địa bàn Hà Nội . 81
4.2.3. Các giải pháp thu hút đầu tư và kiểm soát đầu tư trực tiếp nước
ngoài vào ST bán lẻ trên địa bàn Hà Nội 82
4.2.4. Tổ chức, phân công, phân cấp bộ máy quản lý nhà nước và phối hợp
giữa các cơ quan quản lý Nhà nước đối với các STBL có vốn ĐTTTNN trên
địa bàn Hà Nội . 83
4.2.5. Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng và phát triển nguồn nhân
lực . 84
4.2.6. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đối với các STBL có vốn
ĐTTTNN trên địa bàn Hà Nội . 85
4.3. Một số kiến nghị với Chính phủ và các Bộ, ngành Trung ương . 87
4.3.1. Kiến nghị với Chính phủ 87
4.3.2. Kiến nghị với các Bộ, ngành liên quan 88
KẾT LUẬN 90
TÀI LIỆU THAM KHẢO 91
i

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

STT Viết tắt Tiếng Anh Nghĩa Tiếng Việt
1
AFTA Asian Free Trade Area
Khu vực mậu dịch tự do
Asean
2
APEC
Asia-Pacific Economic
Co-operation
Tổ chức hợp tác kinh tế
Châu Á- Thái Bình
Dương
3
ASEAN
Association of South-
East Asian Nations
Hiệp hội các quốc gia
Đông Nam Á
4
CNH- HĐH
Công nghiệp hoá- Hiện
đại hoá
5
ĐTNN Đầu tư nước ngoài
6
ĐTTTNN
Đầu tư trực tiếp nước
ngoài
7
ENT Economic Needs Test Kiểm tra nhu cầu kinh tế.
8
GATS
General Agreement
Trade in Services
Hiệp định chung về
thương mại dịch vụ
9
HNKTQT Hội nhập kinh tế quốc tế
10
QLNN Quản lý Nhà nước
11
ST Siêu thị
12
STBL Siêu thị bán lẻ
13
TP HCM Thành phố Hồ Chí Minh
14
TTMS Trung tâm mua sắm
15
TTNN Trực tiếp nước ngoài
16
TTTM Trung tâm thương mại
17
UBND Uỷ ban nhân dân
18
VSANTT
Vệ sinh an toàn thực
phẩm

WTO
World Trade
Organization
Tổ chức Thương mại thế
giới

ii


DANH MỤC BẢNG BIỂU

STT Bảng Nội dung Trang
1 Bảng 1.1
Sơ đồ các kênh phân phối sản phẩm từ nhà sản
xuất cho tới người tiêu thụ cuối cùng
7
2 Bảng 3.1
Số lượng và cơ cấu phân bố theo lãnh thổ của các
STBL có vốn ĐTTTNN trên địa bàn Hà Nội
36
3 Bảng 3.2
Phân loại STBL có vốn ĐTTTNN theo hình thức
doanh nghiệp
37
4 Bảng 3.3
Tổng hợp về cơ cấu hàng hoá, dịch vụ kinh doanh
tại các STBL có vốn ĐTTTNN
38
5 Bảng 3.4
Lao động trong các STBL có vốn ĐTTTNN trên
địa bàn Hà Nội theo thống kê năm 2014
42
1

LỜI MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
Lĩnh vực phân phối bán lẻ nói chung và siêu thị bán lẻ nói riêng được coi là
huyết mạch của nền kinh tế do nó liên quan đến cả sản xuất và tiêu dùng. Thị
trường bán lẻ liên tục phát triển với tốc độ cao từ 20-25% quy mô. Theo số liệu
thống kê, lĩnh vực bán lẻ hàng hoá, dịch vụ đã đóng góp khoảng 15% GDP, doanh
số bán lẻ bằng 60-70%GDP, góp phần tăng trưởng kinh tế trong những năm qua. Để
đạt được điều đó là một phần đóng góp rất lớn từ các siêu thị bán lẻ có vốn đầu tư
trực tiếp nước ngoài.
Việc mở cửa thị trường bán lẻ theo lộ trình cam kết WTO từ ngày 01/01/2009 đã
dẫn đến sự xuất hiện của nhiều tập đoàn bán lẻ đa quốc gia tại Việt Nam và đặc biệt là
Thủ đô Hà Nội. Hơn nữa, Hà Nội với lợi thế là Thủ đô của cả nước, là nơi tập trung
nhiều cơ quan đầu não của Đảng, Nhà nước, các Bộ ngành, các cơ quan Trung ương,
hiệp hội, đoàn thể, các cơ quan ngoại giao, các văn phòng đại diện, nơi có cơ sở hạ
tầng giao thông vận tải và thông tin truyền thông phát triển vào bậc nhất đất nước, nơi tập
trung nguồn nhân lực có chất lượng cao. Do vậy, sự tăng trưởng và phát triển kinh tế,
thương mại đặc biệt là ST bán lẻ của Hà Nội có sức mạnh lan toả rộng lớn và tác động
mạnh mẽ tới sự phát triển kinh tế- xã hội của đất nước.
Tuy nhiên, sự phát triển của siêu thị bán lẻ của Hà Nội những năm qua chưa
thực sự tương xứng với những tiềm năng và lợi thế của một Thủ đô. Lẽ ra, Hà Nội
phải có một cơ cấu kinh tế tiên tiến nhất so với cơ cấu kinh tế của cả nước, trong đó
thương mại nói chung và thương mại bán lẻ nói riêng phải chiếm tỷ trọng lớn và là
động lực phát triển của kinh tế Thủ đô. Nhưng trên thực tế, cơ sở vật chất và kết cấu
hạ tầng của ngành siêu thị bán lẻ Thủ đô nhìn chung vẫn trong tình trạng lạc hậu,
chậm đổi mới, các siêu thị bán lẻ nội địa chủ yếu là siêu thị vừa và nhỏ, vốn ít,
thiếu công nghệ, kinh nghiệm quản lý, Trong khi đó, các siêu thị bán lẻ có vốn
đầu tư trực tiếp nước ngoài đã xuất hiện ở Thủ đô ngày càng nhiều và cạnh tranh
trực tiếp với các siêu thị bán lẻ nội địa.
Trước những yêu cầu phát triển mới của Thành phố Hà Nội, sự phát triển của 2

sản xuất và tiêu dùng, đặc biệt là mức tăng của tiêu dùng và quá trình đô thị hoá
nhanh chóng của Hà Nội, đòi hỏi phải có những giải pháp đồng bộ, hữu hiệu về việc
quản lý nhà nước đối với các siêu thị bán lẻ có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài làm
sao để vừa thu hút đầu tư nước ngoài, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển, vừa phải
tuân thủ đúng các cam kết về mở cửa dịch vụ phân phối mà Việt Nam đã ký kết;
vừa phải đảm bảo sự cạnh tranh hợp pháp giữa các siêu thị bán lẻ có vốn đầu tư
trực tiếp nước ngoài và các siêu thị bán lẻ nội địa.
Xuất phát từ thực trạng của việc quản lý nhà nước đối với các siêu thị bán lẻ có
vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tại địa bàn Hà Nội như trên, tôi đã mạnh dạn đưa ra đề
tài nghiên cứu cho luận văn thạc sỹ kinh tế của mình là: “Quản lý nhà nước đối với
các siêu thi bán lẻ có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trên địa bàn Hà Nội”.
2. Mục đích nghiên cứu:
Tìm ra và đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác QLNN trong
lĩnh vực siêu thị bán lẻ có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Hà Nội, qua đó tạo
môi trường về mặt pháp lý và chính sách giúp các siêu thị bán lẻ có vốn đầu tư trực
tiếp nước ngoài tại Hà Nội nâng cao số lượng và chất lượng kinh doanh, đáp ứng
nhu cầu về nguồn lực của nền kinh tế trong giai đoạn mới.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu:
Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn của QLNN đối với các siêu thị bán
lẻ có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trên địa bàn Hà Nội
Đánh giá thực trạng công tác QLNN đối với các siêu thị bán lẻ có vốn đầu tư
trực tiếp nước ngoài trên địa bàn Hà Nội trong thời gian vừa qua, chỉ ra những ưu
điểm, hạn chế và những nguyên nhân của nó.
Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác QLNN đối với các siêu
thị bán lẻ có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trên địa bàn Hà Nội trong thời gian tới.
4 . Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu:
Mục tiêu, chức năng và nội dung của Quản lý nhà nước QLNN đối với các siêu thị
bán lẻ có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trên địa bàn Hà Nội Phạm vi nghiên cứu:
+ Về không gian: Do hạn chế về thời gian và năng lực nghiên cứu nên đề tài
chỉ tập trung nghiên cứu tác động của QLNN đối với các siêu thị bán lẻ có vốn đầu
tư trực tiếp nước ngoài trên địa bàn Hà Nội
+ Về thời gian: Đề tài tiến hành khảo sát và sử dụng các số liệu của
QLNN và tác động của nó đối với các STBL có vốn ĐTTTNN bắt đầu từ năm
2012 đến 2014.
5. Dự kiến đóng góp của luận văn
Những đóng góp chủ yếu của luận văn là:
- Tổng kết một cách có hệ thống cơ sở lý luận về quản lý nhà nước đối với
các siêu thị có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trên địa bàn Hà Nội, các nhân tố có
ảnh hưởng
- Đi sâu vào luận giải và vận dụng lý luận vào thực tiễn ,đánh giá thực trạng,
từ đó chỉ ra các hạn chế cũng như nguyên nhân của các hạn chế đó trong công tác
quản lý nhà nước đối với các STBL trên địa bàn Hà Nội
- Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý nhà nước nước
đối với các siêu thị có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trên địa bàn Hà Nội . Nó có ý
nghĩa quan trọng trong bối cảnh kinh doanh ngày càng trở nên gay gắt như hiện nay.
6. Cấu trúc của luận văn:
Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn được bố cục thành 4 chương
Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu, cơ sở lý luận và thực tiễn về
quản lý nhà nước đồi với các STBL có vốn ĐTTT nước ngoài
Chương 2: Phương pháp nghiên cứu
Chương 3: Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý nhà nước đối với các
siêu thị bán lẻ có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trên địa bàn Hà Nội
Chương 4: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý nhà nước
đối với các siêu thị bán lẻ có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trên địa bàn Hà Nội