Tài liệu Quản lý môi trường ven biển

MỤC LỤC
Chương 1. KHÁI NIỆM VÙNG VEN BỜ VÀ QUẢN LÝ TỔNG HỢP VÙNG VEN
BỜ 1
I. Khái niệm vùng ven bờ . 1
II. Đặc tính của vùng ven bờ 3
III. Các yếu tố sinh thái môi trường vùng ven bờ 4
1. Vị trí địa lý 4
2. Khí hậu . 4
3. Môi trường đất 4
4. Môi trường nước .4
5. Môi trường không khí .5
6. Đa dạng sinh học 5
7. Ô nhiễm môi trường vùng ven biển 5
8. Các dạng năng lượng trong môi trường ven biển 5
IV. Khái niệm về Quản lý tổng hợp vùng ven bờ 5
V. Chức năng của QLTHVB 7
VI. Các mục tiêu của quản lý tổng hợp vùng ven bờ . 8
VII. Các nhân tố thiết yếu của việc tổng hợp vùng ven bờ 9
VIII. Cơ cấu tổ chức hệ thống QLTHVB .10
Chương 2. CÁC HỆ SINH THÁI VÙNG VEN BỜ 12
I. Hệ sinh thái cửa sông 12
1. Các kiểu cửa sông .12
2. Các đặc trưng môi trường 12
3. Quần xã sinh vật 13
4. Các quá trình sinh thái 14
II. Hệ sinh thái vùng triều .14
1. Môi trường vùng triều 14
2. Thích nghi của sinh vật vùng triều . 15
3. Đặc trưng của các loại bãi triều .16
4. Vai trò của hệ sinh thái vùng triều 16
III. Hệ sinh thái rừng ngập mặn 17
1. Phân bố và đặc trưng môi trường . 17
2. Cấu trúc và chức năng 17
3. Tầm quan trọng .18
4. Hiện trạng rừng ngập mặn 19
IV. Hệ sinh thái thảm cỏ biển .20
1. Phân bố và cấu trúc .20
2. Chu trình dinh dưỡng . 21
3. Chức năng .22
V. Hệ sinh thái rạn san hô 24
1. Cấu trúc 24
i
2. Hình thái . 24
3. Môi trường tự nhiên 25
3.1. Ánh sáng 25
3.2. Trầm tích . 25
3.3. Độ muối .25
3.4. Mức chênh triều .25
3.5. Thức ăn và các chất dinh dưỡng vô cơ 26
3.6. Nhiệt độ và độ sâu . 26
4. Các mối quan hệ trong quần xã 26
4.1. Thức ăn 26
4.2. Quan hệ hội sinh 26
4.3. Kẻ thù của san hô 27
4.4. Cạnh tranh giữa các san hô 27
5. Tầm quan trọng của hệ sinh thái rạn san hô . 27
5.1. Sức sản xuất .28
5.2. Sinh vật rạn san hô 28
5.3. Giải trí và phát triển du lịch 29
5.4. Các giá trị gián tiếp 29
6. Rạn san hô Việt Nam 30
Chương 3. TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI ĐẾN MÔI TRƯỜNG VÙNG VEN BỜ 33
I. Đô thị hoá 33
II. Nông nghiệp .34
III. Du lịch và giải trí 35
IV. Nuôi trồng thuỷ sản 37
V. Khai thác khoáng sản và dầu mỏ .39
VI. Nghề cá .41
VII. Vận tải biển .42
Chương 4. QUẢN LÝ VÀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG VÙNG VEN BỜ . 44
I. Nhu cầu quản lý tổng hợp vùng ven bờ 44
II. Quản lý tổng hợp vùng ven bờ và phòng chống thiên tai .46
III. QLTHVB và Bảo tồn đa dạng sinh học .46
IV. Tìm kiếm sản lượng bền vững 47
V. Các bước của quá trình quản lý tổng hợp vùng ven bờ . 47
1. Xác định vấn đề 48
2. Xem xét và phân tích 48
2.1. Các nguồn tài nguyên và Môi trường 48
2.2. Các điều kiện kinh tế xã hội 49
2.3. Các điều kiện luật pháp, thể chế và hành chính 49
3. Các vấn đề và các khả năng lựa chọn .49
4. Trình bày-xây dựng kế hoạch .49
5. Thông qua .50
ii
6. Thực thi 50
6.1. Chấp hành kế hoạch .50
6.2. Quá trình hoạt động .51
6.3. Giải quyết xung đột . 51
7. Quan trắc và đánh giá .51
7.1. Quan trắc . 52
7.2. Đánh giá .52
VI. Quản lý vùng ven bờ Việt Nam 53
1. Dự thảo chiến lược quốc gia về quản lý môi trường biển và vùng ven bờ Việt Nam 53
1.1. Tính cấp thiết .53
1.2. Cơ sở lý luận của dự thảo Chiến lược . 54
1.3. Mục tiêu của Chiến lược Quốc gia về Quản lý Môi trường biển và vùng bờ . 55
1.4. Các ưu tiên trong chiến lược . 56
2. Dự án quản lý tổng hợp ven bờ Việt Nam – Hà Lan 57
3. Các khu bảo tồn biển Việt Nam . 59
3.1. Tính cấp thiết của việc thiết lập MPA . 59
3.2. Hoạt động thiết lập và quản lý các khu bảo tồn biển .61
3.3. Một số trở ngại khi triển khai khu bảo tồn biển 63
VII. Quản lý tổng hợp vùng ven bờ Tỉnh Thừa Thiên-Huế . 64
1. Vấn đề vùng ven bờ Tỉnh Thừa Thiên-Huế . 64
2. Cơ hội và triển vọng của vùng bờ TT Huế .65
3. Các đe dọa và thách thức vùng ven bờ .66
4. Dự án thí điểm VNICZM tại Thừa Thiên Huế .66
5. Chiến lược QLTHVB của Tỉnh TT Huế 67
VIII. Các công ước quốc tế liên quan đên các khu bảo tồn biển và phát triển vùng ven
bờ 70
1. Agenda 21, 1992 Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu về Môi trường và Phát triển . 70
2. Công ước quốc tế về luật biển (UNCLOS) 70
3. Công ước về đa dạng sinh học (CBD) 70
4. Bộ luật Liên hiệp quốc về quản lý nghề cá . 70
5. Công ước quốc tế về ngăn ngừa ô nhiễm từ tàu thuyền . 70
6. Công ước về các vùng đất ngập nước (Công ước Ramsar) 71
7. Công ước về bảo vệ các di sản thiên nhiên và văn hoá thế giới 71
Tài liệu tham khảo .71