Thạc Sĩ Quản lý dạy học thực hành nghề (hệ trung cấp) ở trường Cao đẳng Công nghiệp Thái Nguyên

MỞ ĐẦU


1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Trường Cao đẳng công nghiệp Thái Nguyên được thành lập theo Quyết định số 5618 /QĐ/BGD & ĐT ngày 09 tháng 10 năm 2006 với nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực có trình độ Cao đẳng kỹ thuật, kinh tế công nghiệp và các trình độ thấp hơn: Trung cấp chuyên nghiệp, dạy nghề gồm các ngành chủ yếu: Công nghệ kỹ thuật cơ khí, công nghệ kỹ thuật điện, công nghệ thông tin, công nghệ kỹ thuật điện tử, công nghệ cơ khí động lực, công nghệ kỹ thuật may, là cơ sở nghiên cứu, triển khai khoa học phục vụ quản lý, sản xuất kinh doanh của ngành công nghiệp và yêu cầu phát triển kinh tế xã hội trong cả nước đặc biệt là các các tỉnh miền núi phía Bắc. Hiện nay nhà trường đào tạo đa cấp học, đa ngành nghề gồm: Cao đẳng chính qui, cao đẳng nghề, trung cấp chuyên nghiệp và trung cấp nghề. Qui mô đào tạo hiện nay gồm gần 4000 học sinh, sinh viên, trong đó số học nghề chiếm phần lớn.
Đứng trước những yêu cầu đòi hỏi ngày càng cao về nguồn nhân lực, vấn đề đào tạo công nhân lành nghề đáp ứng nhu cầu của xã hội đang trở thành vấn đề quan trọng và cấp bách của các cơ sở đào tạo nghề. Nhằm góp phần thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X là: “Sớm đưa đất nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển. Cải thiện rõ rệt, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá và phát triển kinh tế tri thức, tạo nền tảng để đưa nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020”. Mục tiêu phát triển giáo dục nghề nghiệp trong Chiến lược phát triển giáo dục 2001-2010 đã chỉ rõ:“ đặc biệt quan tâm nâng cao chất lượng dạy nghề gắn với nâng cao ý thức kỷ luật lao động và tác phong lao động hiện đại. Gắn đào tạo với nhu cầu sử dụng, gắn việc làm trong các khu công nghiệp, khu chế xuất”, "Con người và nguồn nhân lực là nhân tố quyết định sự phát triển đất nước trong

thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá, cần tạo sự chuyển biến cơ bản toàn diện về giáo dục, trong đó ưu tiên nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực".
Tại Nghị quyết số 37/2004/QH 11 khoá XI kỳ họp thứ 6 của Quốc hội về giáo dục đào tạo cũng chỉ rõ “Chất lượng giáo dục còn nhiều yếu kém, bất cập, hiệu quả giáo dục còn thấp, chưa đáp ứng yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực phục vụ cho sự nghiệp phát triển đất nước, công tác quản lí giáo dục còn nhiều hạn chế. Những tiêu cực trong giáo dục như thiếu trung thực trong học tập, dạy thêm, học thêm tràn lan mang tính áp đặt, thi cử nặng nề, tốn kém gây bức xúc trong xã hội”.
Trước tình hình này, nhiều năm qua nhà trường đã có một số giải pháp trong công tác quản lý hoạt động dạy nghề nói chung và quản lý dạy học thực hành nghề nói riêng nhưng chưa có cơ sở lý luận, chưa mang tính hệ thống. Điều đó đặt ra cho nhà trường phải xem xét một cách tổng thể việc tổ chức, quản lý dạy thực hành, đặc biệt là thực hành nghề cho học sinh trung cấp . Vấn đề ở đây là quản lí dạy học thực hành hệ trung cấp chưa thực sự phù hợp với hệ này, ngay từ quan niệm cho đến cách làm. Do đặc thù của hệ trung cấp nghề nên các biện pháp quản lí dạy học thực hành phải khác với quản lí ở hệ Cao đẳng và Trung cấp chuyên nghiệp. Chính vì lý do đó tôi đã chọn và nghiên cứu đề tài: “Quản lý dạy học thực hành nghề (hệ trung cấp) ở trường Cao đẳng Công nghiệp Thái Nguyên”.
2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU

Xây dựng một số biện pháp quản lý dạy học thực hành nghề đáp ứng được đặc thù của hệ trung cấp nghề nhằm nâng cao chất lượng đào tạo của trường CĐCN Thái Nguyên hiện nay.
3. KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TưỢNG NGHIÊN CỨU

3.1. Khách thể nghiên cứu

Công tác quản lý dạy học thực hành nghề (hệ trung cấp) của trường Cao đẳng Công nghiệp Thái Nguyên.

3.2. Đối tượng nghiên cứu

Các biện pháp quản lý dạy học thực hành nghề (hệ trung cấp) của trường Cao đẳng Công nghiệp Thái Nguyên.
4. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC

Nếu những biện pháp quản lý dạy học thực hành nghề bảo đảm tính đồng bộ với quá trình quản lí dạy học và quản lí đào tạo của nhà trường, có tính thực tiễn, phù hợp với điều kiện của trường thì kết quả dạy học sẽ được cải thiện.
5. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU

5.1. Xác định cơ sở lý luận việc quản lý hoạt động dạy học thực hành nghề ở hệ trung cấp nghề tại trường CĐCN Thái Nguyên
5.2. Đánh giá thực trạng quản lý dạy học thực hành nghề( hệ trung cấp)

ở trường CĐCN Thái Nguyên hiện nay.

5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý dạy học thực hành nghề (hệ trung cấp) của Trường CĐCN Thái Nguyên.
5.4. Tổ chức lấy ý kiến thẩm định kết quả nghiên cứu

6. PHẠM VI NGHIÊN CỨU

6.1. Khảo sát thực trạng công tác quản lý dạy học thực hành nghề được thực hiện ở tất cả các lớp hệ trung cấp nghề đang đào tạo tại trường CĐCN Thái Nguyên.
6 2. Các biện pháp quản lý dạy học thực hành nghề được đề xuất để áp dụng cho Giám hiệu và các cán bộ quản lí đào tạo của hệ trung cấp nghề ở trường CĐCN Thái Nguyên.
7. PHưƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

7.1. Các phương pháp nghiên cứu lí luận

- Nghiên cứu đường lối chính sách của Đảng và nhà nước về công tác dạy nghề



Trang bìa phụ

Mục lục

MỤC LỤC

Trang


Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt

MỞ ĐẦU 1

1. Lí do chọn đề tài 1

2. Mục tiêu nghiên cứu 2

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 2

3.1. Khách thể nghiên cứu 2

3.2. Đối tượng nghiên cứu 3

4. Giả thuyết khoa học 3

5. Nhiệm vụ nghiên cứu 3

5.1. Xác định cơ sở lý luận quản lý hoạt động dạy học thực hành 3

nghề ở hệ trung cấp nghề tại trường CĐCN Thái Nguyên

5.2. Đánh giá thực trạng quản lý dạy học thực hành nghề (hệ 3

trung cấp) ở trường CĐCN Thái Nguyên hiện nay

5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý dạy học thực hành nghề (hệ 3

trung cấp) của trường CĐCN Thái Nguyên

5.4. Tổ chức lấy ý kiến thẩm định kết quả nghiên cứu 3

6. Phạm vi nghiên cứu 3

6.1. Khảo sát thực trạng công tác quản lý dạy học thực hành 3

nghề được thực hiện ở tất cả các lớp hệ trung cấp nghề đang đào tạo tại trường CĐCN Thái Nguyên
6.2. Các biện pháp quản lý dạy học thực hành nghề được đề xuất 3

để áp dụng cho Giám hiệu và các cán bộ quản lí đào tạo của hệ trung cấp nghề ở trường CĐCN Thái Nguyên

7. Phương pháp nghiên cứu 3

7.1. Các phương pháp nghiên cứu lí luận 3

7.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn 4

7.3. Các phương pháp khác 4

8. Cấu trúc luận văn 4

Chương 1- CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC QUẢN LÍ DẠY HỌC THỰC
HÀNH NGHỀ Ở TRưỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHIỆP 5

1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu 5

1.1.1. Đặc trưng đào tạo nghề ở một số nước 5

1.1.2. Tình hình đào tạo Việt Nam 6

1.2. Một số khái niệm cơ bản 7

1.2.1. Quản lý và Quản lí giáo dục 7

1.2.2. Quản lý nhà trường và Quản lí dạy học 10

1.2.3. Dạy học thực hành và Quản lí dạy học thực hành 11

1.2.4. Đào tạo nghề và Dạy học thực hành nghề 13

1.3. Các yếu tố của quá trình đào tạo nghề 16

1.3.1. Mục tiêu đào tạo nghề 16

1.3.2. Nội dung đào tạo nghề 16

1.3.3. Phương pháp đào tạo nghề 18

1.3.4. Hoạt động học tập và hoạt động dạy học 19

1.3.5. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập 20

1.4. Đặc điểm và vai trò của dạy học thực hành nghề 21

1.4.1. Đặc điểm của dạy học thực hành nghề 21

1.4.2. Vai trò của dạy học thực hành 22

1.5. Nội dung quản lí dạy học thực hành nghề 25

1.5.1. Quản lí kế hoạch dạy học thực hành 25

1.5.2. Quản lí nội dung, kế hoạch, chương trình giảng dạy 25

thực hành

1.5.3. Quản lí phương pháp dạy học thực hành 26

1.5.4. Quản lí hoạt động dạy học thực hành của giáo viên 27

1.5.5. Quản lí hoạt động học tập thực hành của học sinh 28

1.6. Kết luận chương 1 29

Chương 2- THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÍ DẠY HỌC THỰC
HÀNH NGHỀ (HỆ TRUNG CẤP) Ở TRưỜNG CĐCN THÁI NGUYÊN 30

2.1. Khái quát về công tác dạy nghề ở nước ta. 30

2.2. Khái quát về công tác dạy nghề ở Tỉnh Thái Nguyên 33

2.3. Thực trạng quản lý dạy học thực hành nghề ở trường CĐCN 34

Thái Nguyên

2.3.1. Vài nét về quá trình hình thành, tổ chức và hoạt động 34

của trường CĐCN Thái nguyên

2.3.2. Thực trạng quản lý dạy học thực hành nghề ở trường 39

CĐCN Thái nguyên

2.4. Đánh giá chung thực trạng quản lý dạy học thực hành nghề ở 48

trường CĐCN Thái nguyên.

2.4.1. Về quản lý mục tiêu, kế hoạch đào tạo và chương trình 48

dạy học thực hành nghề

2.4.2. Đội ngũ giáo viên của trường 49

2.4.3. Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ dạy học thực 51

hành nghề

2.4.4. Tổ chức dạy học thực hành của trường 52

2.5. Kết luận Chương 2 52

Chương 3 - MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÍ DẠY HỌC THỰC HÀNH
NGHỀ Ở TRưỜNG CĐCN THÁI NGUYÊN 54

3.1. Yêu cầu chung đối với các biện pháp 54

3.1.1. Đáp ứng tinh thần cơ bản của Chiến lược phát triển 54

nhà trường 2005 - 2010

3.1.2. Tập trung cải thiện 4 lĩnh vực quản lý chuyên môn 55

3.2. Các biện pháp quản lý dạy học thực hành nghề ở trường 55

CĐCN Thái nguyên.

3.2.1. Biện pháp 1: Đổi mới mục tiêu chương trình đào tạo 55

trình độ trung cấp nghề

3.2.2. Biện pháp 2: Đổi mới công tác quản lý kế hoạch, nội 56

dung chương trình dạy học.

3.2.3. Biện pháp 3: Đổi mới phương pháp đào tạo theo 59

hướng phát huy tính tích cực chủ đông của người học.

3.2.4. Biện pháp 4: Đổi mới công tác quản lý hoạt động dạy 63

học thực hànhcủa giáo viên.

3.2.5. Biện pháp 5: Đổi mới công tác quản lý cơ sở vật chất, 67

trang thiết bị.

3.2.6. Biện pháp 6: Đổi mới công tác quản lý việc học tập, 69
rèn luyện của học sinh hoạt động thực hành nghề.
3.3. Khảo sát tính khả thi các biện pháp 72
3.3.1. Phương pháp tiến hành. 72
3.2.2. Kết quả khảo nghiệm. 72
3.4. Kết luận chương 3 74
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 75
1. Kết luận 75
2. Kiến nghị 76
TÀI LIỆU THAM KHẢO 77
PHỤ LỤC 80