Thạc Sĩ Quản lý công tác Cai nghiện ma tuý trên địa bàn tỉnh Bắc Giang

Luận văn thạc sĩ năm 2011
Đề tài: Quản lý công tác Cai nghiện ma tuý trên địa bàn tỉnh Bắc Giang

MỤC LỤC
Lời cam ñoan i
Lời cám ơn ii
Mục lục iii
Danh mục bảng v
Danh mục hình vi
Danh mục chữ viết tắt vii
1 ðẶT VẤN ðỀ 1
1.1 Tính cấp thiết của ñề tài 1
1.2 Mục ñích nghiên cứu 3
1.3 ðối tượng và phạm vi nghiên cứu 3
2 TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU 5
2.1 Những vấn ñề lý luận chung về ma tuý 5
2.2 Những vấn ñề lý luận cơ bản về quản lý và quản lý công tác cai
nghiện ma tuý 18
2.3 Cơ sở thực tiễn về quản lý công tác cai nghiệnma tuý 28
2.4 Các chế ñộ chính sách liên quan ñến công tác cai nghiện ma
tuý
33
2.5 Các công trình nghiên cứu có liên quan 37
3 ðẶC ðIỂM ðỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 38
3.1 ðặc ñiểm ñịa bàn nghiên cứu 38
3.2 Phương pháp nghiên cứu 42
4 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 45
4.1 Tình hình quản lý công tác cai nghiện tại tỉnh Bắc Giang 45
4.1.1 Tình hình ma tuý ở tỉnh trong những năm gần ñây 45
4.1.2 Thực trạng quản lý công tác cai nghiện tại tỉnh BắcGiang 48
4.1.3 ðánh giá quản lý công tác cai nghiện 72
4.2 Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả việc quản lý cai nghiện ma
tuý trên ñịa bàn tỉnh Bắc Giang 76
4.2.1 Cơ sở ñề xuất giải pháp 76
4.2.2 Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả cai nghiện ma tuý trong
những năm tới
77
5 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 81
5.1 Kết luận 81
5.2 Kiến nghị 83
TÀI LIỆU THAM KHẢO 87
PHỤ LỤC 91
1 Mẫu phiếu ñiều tra 91
2 Câu hỏi phỏng vấn 97

1. ðẶT VẤN ðỀ
1.1 Tính cấp thiết của ñề tài
Ở nước ta trong những năm gần ñây cùng với sự phát triển về kinh tế,
văn hoá, xã hội thì tệ nạn xã hội cũng có chiều hướng gia tăng và diễn biến
phức tạp. Trong ñó nổi lên là tệ nạn ma tuý, ñặc biệt là tình hình phát triển
của tệ nạn nghiện ma tuý. Phòng, chống tệ nạn xã hội nói chung và tệ nạn
nghiện ma tuý nói riêng hiện nay ñã và ñang trở thành các chương trình toàn
cầu. Cùng với tội phạm, tệ nạn ma tuý ở nước ta vẫnñang là một trong những
tệ nạn ñặc biệt nguy hiểm, là vấn ñề nhức nhối. Ma tuý là nguồn gốc dẫn ñến
tội phạm, là nguyên nhân của sự bần cùng hoá gia ñình, làm băng hoại sức
khoẻ, ñạo ñức, nhân cách, là bạn ñồng hành của thảmhoạ HIV/AIDS, ñồng
thời nó còn tác ñộng xấu ñến an ninh trật tự, sự ổnñịnh và sự phát triển của
xã hội.
Tệ nạn nghiện ma tuý ở nước ta hiện nay diễn ra rất ña dạng, phức tạp
và có chiều hướng gia tăng. ðặc biệt là từ khi các chất ma tuý như hêrôin,
côcain, morphine, ma tuý tổng hợp . ñược chuyển từ nước ngoài vào Việt
Nam bằng nhiều ñường khác nhau. Với khả năng gây nghiện nhanh của các
loại chất ma tuý mới này thì tệ nạn nghiện ma tuý như là một hiểm hoạ ñối
với sự phát triển lành mạnh của dân tộc Việt Nam.
Tệ nạn nghiện ma tuý ñược xác ñịnh là một trong những tệ nạn xã hội
nghiêm trọng cần phải lên án và bài trừ ra khỏi cộng ñồng dân cư. Bởi lẽ, ñi
liền với các hoạt ñộng nghiện ma tuý là tội phạm hàng năm ở nước ta xảy ra
không ít các vụ án giết người, cướp của, trộm cắp, cưỡng ñoạt, lừa ñảo chiếm
ñoạt tài sản công dân . do ñối tượng nghiện ma tuýgây ra. Tệ nạn nghiện ma
tuý như là một thứ dịch bệnh nguy hiểm có sức cuốn hút, cám dỗ và lây lan
rất mạnh ñến tầng lớp thanh, thiếu niên làm xuống cấp nền văn hoá, ñạo ñức
và lối sống tốt ñẹp, ñẩy lùi sự phát triển của xã hội. Nó trực tiếp phá vỡ hạnh
phúc gia ñình của những người mắc nghiện, ảnh hưởngnghiêm trọng ñến sức
khoẻ, trí tuệ và nhân cách của người nghiện ma tuý,là mối hiểm hoạ ñối với
tương lai, nòi giống dân tộc, ñể lại hậu quả nghiêmtrọng cho thế hệ mai sau.
Tệ nạn nghiện ma tuý cũng là một trong những nguy cơ dẫn ñến lây nhiễm
căn bệnh thế kỷ HIV/ AIDS.
Trong thời gian qua các cấp lãnh ñạo và nhân dân các dân tộc tỉnh Bắc
Giang ñã ñạt ñược nhiều tiến bộ trên cả lĩnh vực kinh tế, văn hoá, xã hội và
xây dựng con người, nhưng cũng có nhiều vấn ñề nẩy sinh ñang ñặt ra cần
giải quyết trong thời gian tới.
ðấu tranh tệ nạn ma tuý và giáo dục nhân cách thanhniên ñang là vấn
ñề bức xúc hiện nay của tỉnh Bắc Giang khi số ngườinghiện có hồ sơ quản lý
trên 1.300 người, nhưng số liệu thực tế chưa thống kê ñược có thể gấp 2 lần.
Giai ñoạn cai nghiện ma tuý ñồng thời cũng là quá trình phục hồi nhân
cách của người cai nghiện. ðó là một quá trình vô cùng khó khăn, phức tạp,
ñòi hỏi không chỉ nỗ lực phi thường của bản thân người nghiện, mà còn cần
sự hỗ trợ của gia ñình, cộng ñồng và xã hội.
Ý thức ñược tình hình cấp bách và trách nhiệm to lớn ñối với từng số
phận con người, với cộng ñồng và xã hội Tỉnh uỷ, UBND tỉnh Bắc Giang ñã
ra chủ trương xoá bỏ triệt ñể tệ nạn ma tuý, xây dựng xã hội văn minh, lành
mạnh. Tuy nhiên, tỷ lệ người tái nghiện còn rất cao, chiếm tới trên 80% . Một
trong những nguyên nhân tái nghiện là môi trường sinh sống của họ chưa
trong sạch về ma tuý. Mặt khác, những người sau cai nghiện chưa có một
nghề nghiệp vững chắc giúp họ có thể kiếm sống, có ñiều kiện thuận lợi ñể tái
hoà nhập cộng ñồng, trở thành lao ñộng chân chính góp phần xây dựng xã
hội, ñất nước. Do vậy, nghiên cứu thực trạng hoạt ñộng công tác quản lý cai
nghiện ma tuý và ñề ra giải pháp nâng cao hiệu quả,giúp người cai nghiện
thành công vững vàng ñể hoà nhập cộng ñồng, góp phần hạn chế tối ña hậu
quả của tệ nạn ma tuý, xây dựng môi trường tốt ñẹp cho xã hội là vấn ñề cần
thiết không chỉ ñối với các cấp ngành có liên quan mà là mối quan tâm của
mỗi gia ñình, của cộng ñồng và của toàn xã hội. Xuất phát từ thực tế trên,
chúng tôi nghiên cứu ñề tài: “Quản lý công tác Cai nghiện ma tuý trên ñịa
bàn tỉnh Bắc Giang”.
1.2 Mục ñích nghiên cứu
1.2.1 Mục tiêu chung
Trên cơ sở nghiên cứu thực trạng về công tác quản lý cai nghiện ma tuý
trên ñịa bàn tỉnh những năm gần ñây, ñề xuất một sốgiải pháp khả thi nhằm
quản lý tốt hơn công tác cai nghiện ma tuý trên ñịabàn tỉnh trong thời gian
tới.
1.2.2 Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hoá cơ sở lý luận về ma tuý; quản lý và quản lý cai nghiện ma tuý.
- Nghiên cứu thực trạng về công tác quản lý cai nghiện ma tuý trên ñịa bàn
tỉnh những năm gần ñây.
- ðề xuất một số giải pháp khả thi nhằm quản lý tốthơn công tác cai nghiện
ma tuý trên ñịa bàn tỉnh trong thời gian tới.
1.3 ðối tượng và phạm vi nghiên cứu
1.3.1 ðối tượng nghiên cứu
Hoạt ñộng quản lý công tác cai nghiện ở các Trung tâm Giáo dục
LðXH tỉnh Bắc Giang.
1.3.2 Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi không gian
Luận văn ñược thực hiện trên ñịa bàn tỉnh Bắc Giang. ðịa bàn nghiên
cứu chủ yếu tại Trung tâm Giáo dục Lao ñộng xã hội.Cơ sở I: số 95 ñường
Thân Khuê, thành phố Bắc Giang; Trung tâm Giáo dục Lao ñộng xã hội. Cơ
sở II: xã Ngọc Châu, Tân Yên; Các huyện/ thành phố trọng ñiểm gồm thành
phố Bắc Giang, huyện Tân Yên và huyện Yên Dũng.
- Phạm vi thời gian
Số liệu chủ yếu sử dụng trong Luận văn từ năm 2008 ñến năm 2010.
Luận văn ñược thực hiện từ tháng 8 năm 2010 ñến tháng 8 năm 2011.

2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU
2.1 Những vấn ñề lý luận chung về ma tuý
2.1.1 Một số khái niệm cơ bản về tệ nạn xã hội, ma tuý
- Tệ nạn xã hội
Tệ nạn xã hội là những hoạt ñộng do con người gây ra có ảnh hưởng
ñến sự sống của con người, phá vỡ quan hệ lành mạnhcủa xã hội. Tệ nạn xã
hội có thể liên quan ñến ít người hoặc nhiều người.Song chưa bao giờ tệ nạn
xã hội xảy ra ở nhiều quốc gia ảnh hưởng ñến sự sống, an ninh của con người
có tính phổ biến do những kẻ vô lương tâm tổ chức thực hiện như vài ba thập
niên gần ñây: Buôn lậu, ma túy, mại dâm, cờ bạc, hàng giả . trong ñó tệ nạn
ma túy ngày càng phát triển và ngày càng có chiều hướng gia tăng.
- Ma tuý
Theo từ Hán - Việt: Ma là “tê”, tê liệt; túy là “say”, say mê. Ma túy là
tên gọi chung của chất gây nghiện có ñặc tính: Làm cho người sử dụng luôn
có ham muốn phải sử dụng bất cứ lúc nào; Làm cho người sử dụng có khuynh
hướng tăng liều dùng, ngày càng cao mới ñủ ñộ “phê”; Làm cho người sử
dụng nô lệ về vật chất lẫn tinh thần. Nếu ngưng sử dụng sẽ bị lên cơn vật vã,
ñau ñớn, thậm chí tính mạng bị ñe dọa.
Do vậy khái niệm ma túy ñược các chuyên gia của Liên hợp quốc cho
rằng: “Ma túy là các chất hóa học có nguồn gốc tự nhiên vànhân tạo khi xâm
nhập vào cơ thể con người sẽ có tác ñộng làm thay ñổi tâm trạng, ý thức và
trí tuệ, làm con người bị lệ thuộc vào chúng gây nên tổn thương cho cá nhân
và cộng ñồng”.
Các chuyên gia nghiên cứu về ma túy của Việt Nam cho rằng: “Ma túy
là các chất có nguồn gốc tự nhiên hoặc tổng hợp. Khi ñược ñưa vào cơ thể
con người nó có tác dụng làm thay ñổi trạng thái ý thức và sinh lý con người
ñó. Nếu lạm dụng ma túy, con người sẽ lệ thuộc vào nó, khi ñó gây tổn thương
và nguy hại cho người sử dụng và cộng ñồng”.
Theo Bộ luật Hình sự ñược Quốc hội nước Cộng hòa xãhội chủ nghĩa
Việt Nam thông qua ngày 21/12/1999, trong ñó quy ñịnh các tội phạm ma túy
ñã chỉ rõ: “Ma túy bao gồm nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa, cao côca, lá, hoa
quả cây cần sa; lá cây côca; quả thuốc phiện khô; quả thuốc phiện tươi;
heroin; côcain; các chất ma túy khác ở thể lỏng; các chất ma túy khác ở thể
rắn”.
Luật phòng chống ma túy ñã khái niệm các từ ngữ:
- Chất gây nghiện: Là chất kích thích hoặc ức chế thần kinh, dễ gây tình trạng
nghiện ñối với người sử dụng.
- Chất ma túy: Là các chất gây nghiện, chất hướng thần ñược quy ñịnh trong
các danh mục ñược Chính phủ ban hành.
- Chất hướng thần: Là chất kích thích, ức chế thần kinh hoặc gây ảo giác, nếu
sử dụng nhiều lần có thể dẫn tới trạng thái nghiện ñối với người sử dụng.
2.1.2 Phân loại ma tuý
Có nhiều cách phân loại ma túy nhưng nhìn chung có một số dạng phân
loại cơ bản sau ñây:
2.1.2.1 Căn cứ vào nguồn gốc ma túy
Căn cứ vào cách phân loại này ma túy ñược chia làm ba nhóm:
* Ma túy tự nhiên: bao gồm ba thứ cây chủ yếu: cây Anh túc; cây Côca;
cây Cần sa.
* Ma túy bán tổng hợp gồm các chất chủ yếu, thông dụng như:
Morphine, heroin
* Ma túy tổng hợp bao gồm các chất: LSD (Lisergic Axit Diethylamit)
ñây là chất ma tuý nguy hiểm nhất; ngoài ra còn có các loại dược phẩm:
Amphetamin; Amphetamin Xunphat; Dextro Amphetamin Xunphat ; các

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1 Mác –Ănghen toàn tập, tập 3, Nxb. Sự thật, Hà Nội1984
2 V.I.Lê nin toàn tập, tập 1, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội 1995
3 Luật phòng, chống ma tuý năm 2000 và Luật sửa ñổi bổ sung về
phòng, chống ma túy ma tuý năm 2008
4 Tâm lý học trị liệu và tư vấn tâm lý, Nxb. TP.HCM2003
5 Lịch sử ñảng bộ tỉnh Bắc Giang tập I, Nxb. Chính trị quốc gia 2003
6 Phòng chống ma tuý cuộc chiến cấp bách của toàn xã hội, Nxb. Lao
ñộng 2007
7 Hoàng Chúng và Phạm Thanh Liêm, Một số vấn ñề của lý luận quản
lý giáo dục, Trường Cán bộ quản lý và nghiệp vụ, Bộ giáo dục,
TP.HCM 1982
8 Nguyễn Thị Doan, ðỗ Minh Cương, Phương Kỹ Sơn. Các học thuyết
quản lý,Nxb. Chính trị quốc gia. Hà Nội 1996
9 Nguyễn Văn ðoá, bản dịch các phong cách quản lý của Chalvin.D,
Nxb. Khoa học & kỹ thuật, Hà Nội 2001
10 Nguyễn Kỳ và Bùi Trọng Tuân, Một số vấn ñề của của Lý luận quản
lý giáo dục. Trường Cán bộ quản lý giáo dục Trung ương Hà Nội
1982
11 Châu Kim Lang, Tổ chức quản lý quá trình ñào tạo. Bộ Giáo dục và
ðào tạo. Trường ðại học Sư phạm Kỹ thuật. Tp. Hồ Chí Minh 2002
12 Nguyễn Văn Lê. Khoa học quản lý nhà trường, Nxb. Tp. Hồ Chí
Minh 1985
13 Trần Lương Ngọc và Cung Thúc Tiến, bản dịch Nguyên tắc quản trị
(tập 1), koontz. H và C.O’Donnel, Nxb. Hiện ñại SàiGòn 1973
14 Tổng cục dạy nghề. Một số vấn ñề tổ chức và lãnh ñạo quá trình dạy
học trong trường dạy nghề, Nxb. Công nhân kỹ thuật. Hà Nội 1985
15 Nguyễn Ngọc Quang. Những khái niệm cơ bản về lý luận quản lý
giáo dục. Trường Cán bộ quản lý giáo dục Trung ương, Hà Nội1989
16 Nguyễn Hữu Tâm, bản dịch Quản lý và kỹ thuật quản lýcủa Thomas
J.Robbins & wayne D.morrison, Nxb. Giao thông vân tải, Hà Nội
1999
17 Tập thể tác giả, Quản lý và kỹ thuật quản lý, Nxb, Licosaxuba, Hà
Nội 1990
18 Phạm Thị Kim Thư. Hoạt ñộng quản lý việc thực hiện nhiệm vụ dạy
nghề của hiệu trưởng tại một số trường THCS trong Tp Hồ Chí
Minh, luận văn Thạc sỹ, ðại học Sư phạm TP. HCM 2005
19 Thông báo số 132/TB-UBND ngày 1/12/2010 của UBND tỉnh Bắc
Giang về phát triển kinh tế năm 2010 và giai ñoạn 2005-2010
20 Báo cáo số 138/BC-UBND ngày 25/ 12/ 2010 về tốc ñộ tăng trưởng
kinh tế Bắc Giang năm 2010
21 Báo cáo kết quả triển khai thực hiện NQ 01/2005/NQ-LTBLðTBXH-BCA-BVHTT-UBTƯMTTQVN và NQ 01/2008. (ngày
8/10/2010- Sở Lao ñộng TBXH Bắc Giang)
22 Báo cáo tổng kết ñánh giá công tác cai nghiện cho người nghiện ma
tuý giai ñoạn 2006-2010 tỉnh BG (ngày 2/ 8/ 2010 – Sở Lao ñộng
TBXH Bắc Giang)
23 Báo cáo kết quả 10 năm phòng chống AIDS, ma tuý,mại dâm (ngày
16/ 12/ 2010 – BCð phòng chống AIDS, ma tuý, mại dâm tỉnh BG)
24 Báo cáo kết quả phòng chống ma tuý theo chương trình mục tiêu
quốc gia 2006-2010 (Ban chỉ ñạo PCMT tỉnh BG) tháng8/ 2009
25 Báo cáo tổng kết ñợt ñiều tra, khảo sát ma tuý năm 2010 ngày
19/8/2010 – Công an tỉnh BG
26 Báo cáo kết qủa công tác phòng chống AIDS và PCTN ma tuý, mại
dâm năm 2010 (ngày 31.12.10 – BCð phòng chống AIDS,ma tuý,
mại dâm tỉnh Bắc Giang)
27 Phạm Minh Hạc, Xã hội hoá công tác giáo dục, Nxb Giáo dục Hà
Nội năm 1997
28 Nguyễn Ngọc Bích , Tâm lý học nhân cách, Nxb Giáo dục Hà Nội
1998.
29 Thông tư 41/2010/TTLT/BLðTBXH-BYT ngày 31/12/2010 hướng
dẫn quy trình cai nghiện ma tuý
30 Báo cáo của Chi cục phòng chống TNXH tỉnh Bắc Giang về việc
người nghiện ma tuý ñược cai nghiện tại gia ñình, cộng ñồng giai
ñoạn 2006-2010
31 Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính của Quốc hội nước Việt Nam
năm 2002
32 Nghị quyết của HðND tỉnh Bắc Giang ngày 29 tháng12 năm 2009,
quy ñịnh về chế ñộ cho người cai nghiện ma tuý ở cộng ñồng và
Trung tâm Giáo dục LðXH
33 Quyết ñịnh số 215/Qð-UB ngày 4/ 11/ 2002 của UBND tỉnh Bắc về
việc thành lập cơ sở chữa bệnh và việc quản lý côngtác cai nghiện
trên ñịa bàn tỉnh
34 Báo cáo tổng kết 5 năm về công tác cai nghiện matuý (2006 – 2010)
và ñịnh hướng 5 năm (2011-2015) ngày 2/8/2010 của Sở Lao ñộng
TBXH Bắc Giang
35 Báo cáo hàng năm giai ñoạn 2006-2010 của Trung tâm Giáo dục lao
ñộng xã hội Bắc Giang về việc cai nghiện ma tuý tậptrung
36 Nghị ñịnh số 94/2009/Nð-CP ngày 26/ 10/2009 của Chính phủ, quy
ñịnh chi tiết thi hành Luật sửa ñổi, bỏ sung một số ñiều của Luật
phòng chống ma tuý về quản lý sau cai nghiện ma tuý