Tiến Sĩ Quản lý chất lượng đào tạo tại các trường trung cấp chuyên nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh

LUẬN ÁN TIẾN SĨ
NĂM 2015
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU . 6
1. Lý do chọn đề tài . 6
2. Mục tiêu nghiên cứu 7
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu . 7
4. Giả thuyết khoa học 7
5. Nhiệm vụ nghiên cứu 8
6. Phạm vi nghiên cứu . 8
7. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 8
8. Những luận điểm bảo vệ . 10
9. Đóng góp mới của Luận án 11
10. Cấu trúc của Luận án . 11
CHƯƠNG 1 - CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO TẠI CÁC
TRƯỜNG TRUNG CẤP CHUYÊN NGHIỆP 12
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề . 12
1.2. Một số khái niệm cơ bản 18
1.3. Cơ sở lý luận về quản lý chất lượng tổng thể 24
1.4. Quản lý chất lượng đào tạo trường trung cấp chuyên nghiệp theo tiếp cận
quản lý chất lượng tổng thể (TQM) . 49
1.5. Kinh nghiệm một số nước về quản lý chất lượng đào tạo theo TQM . 61
TIỂU KẾT CHƯƠNG I 64
CHƯƠNG 2 - THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO TẠI CÁC
TRƯỜNG TRUNG CẤP CHUYÊN NGHIỆP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 65
2.1. Thị trường nhân lực Thành phố Hồ Chi Minh . 65
2.2. Khái quát về các cơ sở đào tạo TCCN tại Thành phố Hồ chí Minh 67
2.3. Thực trạng chất lượng đào tạo tại các trường trung cấp chuyên nghiệp
Thành phố Hồ Chí Minh 69
2.4. Thực trạng quản lý chất lượng đào tạo tại các trường trung cấp chuyên
nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh 78
2.5. Thực trạng quản lý chất lượng đào tạo tại trường Trung cấp Kỹ thuật và
Nghiệp vụ Nam Sài Gòn theo hướng tiếp cận TQM 84
2.6. Đánh giá các yếu tố tác động đến quản lý chất lượng đào tạo . 96
2.7. Đánh giá chung . 101
TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 104
CHƯƠNG 3 - ĐỀ XUẤT MÔ HÌNH VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ CHẤT
LƯỢNG ĐÀO TẠO TẠI CÁC TRƯỜNG TRUNG CẤP CHUYÊN NGHIỆP THÀNH
PHỐ HỒ CHÍ MINH . 105
3.1. Định hướng phát triển giáo dục trung cấp chuyên nghiệp Thành phố Hồ
Chí Minh 105
3.2. Các nguyên tắc đề xuất giải pháp . 108
3.3. Một số giải pháp quản lý chất lượng đào tạo tại các trường trung cấp
chuyên nghiệp theo tiếp cận TQM . 110
3.4. Mối quan hệ của các giải pháp 138
3.5. Điều kiện thực hiện mô hình và giải pháp quản lý chất lượng đào tạo tại
các trường trung cấp chuyên nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh . 139
3.6. Thăm dò tính cần thiết và khả thi của mô hình quản lý chất lượng các
trường trung cấp chuyên nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh theo tiếp cận TQM
. 141
3.7. Thử nghiệm một số giải pháp quản lý chất lượng đào tạo tại trường Trung
cấp kỹ thuật nghiệp vụ Nam Sài gòn Thành phố Hồ Chí Minh . 143
TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 150
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 152
1. KẾT LUẬN 152
2. KHUYẾN NGHỊ 153
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ 156
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 157

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Bối cảnh trong nước và quá trình hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng tạo nên
những cơ hội thuận lợi nhưng cũng là thách thức gay gắt trong việc thực hiện các mục
tiêu phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH). Trong bối cảnh đó, nguồn nhân lực Việt Nam
là nền tảng và lợi thế quan trọng nhất để phát triển bền vững. Chiến lược phát triển kinh
tế - xã hội giai đoạn 2011-2020 đã khẳng định: “Phát triển nhanh nguồn nhân lực, nhất
là nguồn nhân lực chất lượng cao, tập trung vào việc đổi mới căn bản và toàn diện nền
giáo dục quốc dân; gắn kết chặt chẽ phát triển nguồn nhân lực với phát triển và ứng dụng
khoa học, công nghệ” là một trong 3 đột phá chiến lược. Nghị quyết số 29/NQ-TW ngày
22/11/2013 của Ban chấp hành Trung ương đã nêu nhiệm vụ để thực hiện phát triển bền
vững đất nước, giáo dục đào tạo (GD&ĐT) cần đổi mới cơ bản và toàn diện theo hướng:
“ Chuyển phát triển giáo dục và đào tạo từ chủ yếu theo số lượng sang chú trọng chất
lượng và hiệu quả, đồng thời đáp ứng yêu cầu số lượng ”.
Trong thời gian qua, giáo dục trung cấp chuyên nghiệp (TCCN) có những bước
phát triển mới về quy mô; thực hiện xã hội hóa; đổi mới mục tiêu, nội dung, chương
trình; đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý, tăng cường cơ sở vật chất
và trang thiết bị . Tuy nhiên, vẫn còn bộc lộ những hạn chế, yếu kém về chất lượng đào
tạo, mà nguyên nhân chủ yếu là quản lý chất lượng đào tạo chưa được các trường TCCN
quan tâm đúng mức. Tại thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM), nhân lực qua đào tạo trình
độ TCCN chưa đáp ứng được yêu cầu của thị trường lao động (TTLĐ) và nhu cầu xã hội
(NCXH), chưa có hệ thống đảm bảo chất lượng và quản lý chất lượng (QLCL) đào tạo
phù hợp và hiệu quả.



Trước yêu cầu đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo, TCCN phải đổi
mới theo hướng: gắn với NCXH, chuyển từ đào tạo chủ yếu theo số lượng sang chú trọng
chất lượng và hiệu quả. Để bảo đảm chất lượng đào tạo TCCN tại TP.HCM nơi có TTLĐ
sôi động và nhu cầu lớn về nhân lực TCCN thì giải pháp cấp bách, then chốt là triển khai
mô hình và thực hiện các giải pháp QLCL đào tạo hiệu quả nhằm góp phần đáp ứng nhu
cầu nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá (CNH, HĐH) đất nước
và hội nhập quốc tế.
Luận án đặt ra các vấn đề cấp bách phải giải quyết:
+ QLCL đào tạo cấp trường TCCN cần được xây dựng và triển khai trên cơ sở luận
cứ khoa học nào?
+ QLCL đào tạo cấp trường TCCN TP.HCM thực hiện theo mô hình nào, cần có
những giải pháp nào? Vì sao?
Đây là những vấn đề cần được nghiên cứu khoa học và nghiêm túc. Vì vậy, nghiên
cứu sinh (NCS) lựa chọn đề tài nghiên cứu: “Quản lý chất lượng đào tạo tại các trường
trung cấp chuyên nghiệp thành phố Hồ Chí Minh”.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên lý luận và đánh giá thực trạng để đề xuất các giải pháp khả thi
về QLCL đào tạo tại các trường TCCN – TP.HCM.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Quá trình đào tạo tại các trường TCCN.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý chất lượng đào tạo tại các trường TCCN – TP.HCM.
4. Giả thuyết khoa học
Chất lượng đào tạo tại các trường TCCN hiện nay còn nhiều hạn chế, chưa đáp
ứng NCXH và TTLĐ của TP.HCM. Có nhiều nguyên nhân trong đó nguyên nhân chủ
yếu là QLCL đào tạo tại các trường TCCN chưa được định hướng và chưa được quan
tâm đúng mức. Nếu nghiên cứu đề xuất được mô hình QLCL đào tạo tại các trường
TCCN theo hướng tiếp cận quản lý chất lượng tổng thể (TQM) và đề xuất một số giải
pháp chủ yếu, khả thi về quản lý chất lượng quá trình đào tạo, quản lý các hoạt động cải
tiến và hình thành môi trường văn hóa chất lượng (VHCL) trong nhà trường thì hiệu quả
QLCL đào tạo sẽ được cải thiện qua đó góp phần nâng cao chất lượng đào tạo của các
trường TCCN, đáp ứng tốt hơn nhu cầu nhân lực của TP.HCM.