Tài liệu Quan điểm của Hồ Chí Minh về mối quan hệ giữa đặc trưng mục tiêu và đặc trưng phương thức của chủ ng

Quan điểm của Hồ Chí Minh về mối quan hệ giữa đặc trưng mục tiêu và đặc trưng phương thức của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam

Tóm tắt. Bài viết nghiên cứu quan điểm của Hồ Chí Minh về mối quan hệ giữa đặc trưng mục tiêu: “không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân” với các đặc trưng phương thức về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội và con người của chủ nghĩa xã hội và khẳng định: theo quan điểm của Hồ Chí Minh, “đặc trưng mục tiêu và đặc trưng phương thức tác động qua lại một cách biện chứng, trong đó đặc trưng mục tiêu là cái quyết định, còn đặc trưng phương thức là cái bị quyết định”. Tiêu chuẩn lựa chọn và đánh giá hiệu quả của phương thức xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam là ở chỗ, phương thức ấy có mang lại cho nhân dân đời sống vật chất và tinh thần ngày càng cao hay không. Với quan điểm như trên, tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam mang tính uyển chuyển, linh hoạt và tạo điều kiện cho sự phát huy tính sáng tạo trong tư duy về chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam hiện nay.

Năm 1956, Hồ Chí Minh đã nêu lên hai vấn đề lớn về xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam: “ . muốn biết ta tiến lên chủ nghĩa xã hội như thế nào thì trước hết . phải biết chủ nghĩa xã hội là gì đã chứ!”[1, tr.225]. Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, giải quyết vấn đề “chủ nghĩa xã hội (ở Việt Nam) là gì” là để định hướng cho việc “tiến lên chủ nghĩa xã hội (ở Việt Nam) như thế nào”, và giải quyết vấn đề “chủ nghĩa xã hội là gì” chính là xác định các đặc trưng của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh về các đặc trưng của chủ nghĩa xã hội là một công việc cần thiết trong bối cảnh chúng ta đang đổi mới nhận thức về chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.

Từ 1953 trở đi, Hồ Chí Minh đã nêu lên nhiều luận điểm bàn về vấn đề “chủ nghĩa xã hội là gì”. Thông qua nghiên cứu các luận điểm này, ta có thể thấy ra quan điểm của Người về các đặc trưng của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.
Trong tác phẩm Thường thức chính trị (1953), Hồ Chí Minh đã giới thiệu quan niệm chung về các đặc điểm cơ bản của chủ nghĩa xã hội, vốn được xác lập trên cơ sở tình hình thực tế của Liên Xô. Sau Thường thức chính trị, Hồ Chí Minh tiếp tục đề cập đến các đặc trưng của chủ nghĩa xã hội trong nhiều tác phẩm khác của Người(1).