Luận Văn Quá trình giao lưu văn hoá của nền văn minh chăm pa.

MỞ ĐẦU

Đất nước Việt Nam - điểm đến du lịch của thiên niên kỷ - Đó là một lời chào của đất nước Việt Nam chúng ta. Trải dài từ Ải Nam Quan đến mũi Cà Mau xa xôi. Đất nước Việt Nam thống nhất lãnh thổ từ Bắc đến Nam chạy dài suốt biển Đông cùng dãy núi Trường Sơn hùng vĩ. Đất nước cong cong hình chữ S, gánh lấy sứ mệnh nối liền dải đất Miền Trung đầy nắng và gió. Nơi đây đã từng tồn tại một nền văn hoá vô cùng rực rỡ là nền văn hoá nơi đến của cư dân Chăm Pa.
Việt Nam một đất nước phải gánh chịu trên vai mình suốt chiều dài lịch sử là những cuộc chiến tranh đẫm máu, là những cuộc chiến tranh không ngừng nghỉ để chống áp bức, chống nô dịch và chống đồng hoá. Trải qua biết bao thăng trầm của lịch sử “ta vẫn là ta” vẫn giữ được bản sắc văn hoá của dân tộc, giữ được nét riêng truyền thống thiêng liêng của đất nước. Là cửa ngõ thông thương nằm trên trục đường giao thương buôn bán của thế giới, Việt Nam có một vị trí vô cùng chiến lược cho sự trung chuyển và phát triển kinh tế từ lâu đời. Nhưng đó cũng chính là những điểm mà kẻ thù luôn luôn tranh thủ và nhòm ngó để xâm chiếm.
Đất nước còn lại hôm nay đó chính là một quá trình đấu tranh gian cường và anh dũng để bảo vệ chủ quyền, bảo vệ nền văn hoá, bảo vệ cái ý thức cộng đồng tồn tại trong mỗi con người. Lịch sử Việt Nam là lịch sử của lòng yêu nước, của ý chí và của những con người anh hùng. Lịch sử Việt Nam là những trang đầy máu và nước mắt cũng là những trang sử vinh quang và hào hùng. Đó là một sức mạnh không gì có thể lay chuyển, là sức mạnh của sự đoàn kết keo sơn chung sức chung lòng đấu tranh bảo vệ, là sức mạnh của tình nhân ái một lòng bao dung. Đó là tinh thần hoà hợp sống với nhau của 54 dân tộc anh em trên lãnh thổ Việt Nam.
Chăm Pa-nhắc đến nó chúng ta có thể hình dung ra được rằng những giá trị văn hoá vô cùng độc đáo còn lại cho đến ngày nay mà không ở đâu trên đất nước Việt Nam này có được. Là những di sản văn hoá của thế giới. Nền văn hoá của cư dân Chăm Pa đã tồn tại một thời rực rỡ trong lịch sử dân tộc Việt Nam để lại những thành tựu vô cùng quý giá.
Một vương quốc nằm ở miền đất Nam Trung Bộ-nơi đây thực sự hội tụ đủ các yếu tố cho sự phát triển của một nền văn hoá. Với vị trí thuận lợi, cư dân đã định cư lâu đời ở đây. Đã xây dựng cho mình một phức hợp văn hoá đủ các loại hình. Trải qua biết bao thăng trầm của lịch sử dân tộc. Vương quốc Chăm Pa vẫn tồn tại được trong một thời gian dài gần mười thế kỷ. Bằng chính sự lao động không mệt mỏi và tài năng sáng tạo tuyệt vời, người Chăm đã xây dựng nền văn minh của chính họ bằng những giá trị văn hoá độc đáo trải dài từ suốt dải đất miền Trung đầy nắng và gió cho đến vùng đất phía Nam trù phú của tổ quốc.
Vöông quoác Chaêm Pa vôùi moät vò trí ñòa lí ñaëc bieät, naèm trong khu vöïc Ñoâng Nam AÙ nôi ñöôïc xem laø “ ngaõ tö ñöôøng” giao löu quoác teá, nôi hoäi tuï cuûa caùc neàn vaên minh. Beân caïnh ñoù laø caùc yeáu toá baûn ñòa nuùi, bieån, ñoàng baèng xen keõ ñaõ taïo neân neùt ñoäc ñaùo trong vaên hoùa Chaêm. Ñaëc bieät ngheà ñi bieån raát phaùt trieån. Chính con ñöôøng thoâng thöông treân bieån ñaõ giuùp nôi ñaây beân caïnh vieäc  löu giöõ caùc tín ngöôõng, leã hoäi daân gian cuûa cö daân noâng nghieäp luùa nöôùc ( coù thaàn möa, thaàn bieån, caùc leã hoäi noâng nghieäp ) laøm neàn taûng cuøng neàn vaên hoùa cuûa cheá ñoä maãu heä ( Poâ Inö Nögat-baø meä xöù sôû) coøn tieáp thu dung hoøa moät caùch thaân thieän vôùi caùc neàn vaên hoùa Aán Ñoä, vaên hoùa Hoài Giaùo vaø caû cac nước  laùng gieàng. Tieáp thu nhöõng neùt môùi du nhaäp, ñoàng thôøi ñeå phuø hôïp vôùi moät xaõ hoäi maø cheá ñoä maãu heä laø ñoäc toân, cö daân Chaêm Pa ñaõ töøng böôùc “ baûn ñòa hoùa” caùc luoàng vaên hoùa du nhaäp vaøo vöông quoác naøy, taïo neân söï khaùc bieät, môùi meû raát rieâng cuûa ChaêmPa so vôùi caùi goác cuûa caùc neàn vaên hoùa maø noù chòu aûnh höôûng. Chính ñieàu naøy ñaõ taïo söï phong phuù, ñoäc ñaùo trong vaên hoùa Chaêm trong suoát chieàu daøi lòch söû toàn taïi cuûa vöông Quoác Chaêmpa vaø ñeán caû ngaøy nay vaên hoùa Chaêmpa vaãn coøn nhieàu aån soá caàn tìm hieåu.
Neàn vaên hoùa cuûa vöông quoác ChaêmPa xöa kia vaø cuûa ngöôøi Chaêmpa ngaøy nay mang ñaäm saéc thaùi toân giaùo. “ Khoâng coù moät ngöôøi Chaêmpa naøo khoâng coù toân giaùo Nhöõng yeáu toá toân giaùo ñaõ in ñaäm daáu aán trong moïi daïng thöùc sinh hoaït vaên hoùa cuûa ngöôøi Chaêmpa” ( Phan Xuaân Bieân – Phan An – Phan Vaên Doáp – Vaên Hoùa Chaêm). Cöông chính toân giaùo la bieåu hieän trong moái giao löu tieáp bieán giöõa vaên hoùa Chaêmpa vôùi vaên hoùa cuûa nhieàu thaønh phaàn daân toäc cö daân vuøng luïc ñòa vaø haûi ñaûo Chaâu AÙ.
Với quá trình giao lưu văn hoá của cư dân Chăm Pa bằng cả con đường tự nguyện lẫn chiến tranh. Dù bằng phương thức nào nhưng với sự sáng tạo của mình họ đã tạo ra những giá trị văn hoá tuyệt vời, mà ngày nay nó vẫn là một thứ cực kỳ quý giá trong kho tàng lịch sử dân tộc.
Nền văn minh Chăm Pa đã tồn tại từ II đến XIX. Đó là một quá trình mà cư dân Chăm Pa đã sinh sống và tạo ra nền văn hoá của chính họ, một nền văn hoá hội tụ đủ yếu tố bản địa vô cùng độc đáo, chúng cũng có những yếu tố du nhập vào đây chất sáng tạo. Đó là một quá trình giao lưu văn hoá, của sự phân ly và tích hợp, để rồi cải biến một cách tuyệt vời để biến cái ngoại lai thành cái nội sinh.
Quá trình giao lưu văn hoá diễn ra trên mọi lĩnh vực từ văn hoá, tôn giáo tín ngưỡng, nghệ thuật điêu khắc, văn học trên nền tảng của những điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội thuận lợi nhất của cư dân Chăm Pa có được.