Luận Văn Phép biện chứng trước Mác là phép biện chứng duy tâm của Hê ghen. Đến Mác, Ăng ghen và Lê Nin

Đề tài: Phép biện chứng trước Mác là phép biện chứng duy tâm của Hê ghen. Đến Mác, Ăng ghen và Lê Nin


NỘI DUNG


A. Lịch sử ra đời :
Phép biện chứng ra đời ngay từ khi triết học ra đời .Phép biện chứng có ba hình thức cơ bản trong quá trình phát tiển của triết học ,đó là phép biện chứng chất phác,phép biện chứng duy tâm và phép biện chứng duy vật.
v Thời cổ đại ,do trình độ tư duy và phát triển chưa cao ,khoa học chưa phát triển ,nên các nhà triết học chỉ dựa trên những quan sát trực tiếp mang tính trực quan cảm tính để khái quát bức tranh chung của thế giới .Phép biện chứng chất pháp thể hiện rõ trong “thuyết âm dương “,thuyết ngũ hành”của triết học Trung Hoa cổ đại ,trong các hệ thống triết học của các nhà triết học cổ đại .Song phép biện chứng này thiếu các căn cứ khoa học ,vì vậy nó đã bị phép siêu hình xuất hiện từ nửa cuối thế kỷ XV thay thế.
v Phép biện chứng duy tâm xuất hiện trong triết học Cantơ và hoàn thiện trong triết học của Hêghen –một đại biểu xuất sắc của triết học cổ điển Đức ở cuối thế kỷ XIX. Với một hệ thống khái niệm ,phạm trù và quy luật cơ bản ,Hêghen đã là người đầu tiên xây dựng hoàn chỉnh phép biện chứng duy tâm .Tính chất duy tâm trong phép biện chứng của Hêghen thể hiện ở chỗ:ông coi “ý niệm tuyệt đối “ có trước và trong quá trình vận động phát triển ,”ý niệm tuyệt đối “ tha hoá thành giới tự nhiên và xã hội ,cuối cung lại trở về với chính mình trong tinh thần .Nó ra đời trong hoàn cảnh một chế độ phong kiến Đức lạc hậu về kinh tế và chính trị ,trong khi các nước Tây Âu đã tiến hành cách mạng công nghiệp và cách mạng tư sản .Giai cấp tư sản nhỏ bé về số lượng yếu kém về kinh tế và chính trị đã không dám thực hiện cách mạng trong thực tiễn mà chỉ tiến hành cách mạng trong tư tưởng .Đồng thời trong thời kỳ này khoa học đã có những bước phát triển mạnh mẽ ở Tây Âu đòi hỏi phải có cách nhìn mới về bản chất của các hiện tượng tự nhiên ,cũng như tiến trình lịch sử nhân loại cần có quan niệm mới về khả năng và vai trò của con người .Chính vì thế triết học của Hêghen chứa đựng một nội dung cách mạng dưới hình thức duy tâm ,bảo thủ và cực kỳ rắc rối ,thường đi tới những kết luận chính trị phản tiến bộ .
Triết học của Hêghen còn đề cao vai trò tích cực của hoạt động con người ,coi con người là một thực thể hoạt động nền tảng và điểm xuất phát của mọi vấn đề triết học .Triết học đó khẳng định :con người vừa là chủ thể vừa là sản phẩm hoạt động của chính mình :tư duy của con người chỉ có thể phát triển trong quá trình con người nhận thức và cải tạo thế giơí ;lịch sử phát triển của nhân loại là một quá trình biện chứng .Nhưng triết học đó lại đề cao quá mức trí tuệ và sức mạnh của con người .Song thực chất phép biện chứng duy tâm khách quan của Hêghen là biện chứng của ý niệm sản sinh ra biện chứng của sự vật .
v Kế thừa và chọn lọc những thành tựu của các nhà khoa học trước đó ,dựa trên cơ sở khái quát những thành tựu mới nhất của khoa học thời bấy giờ và thực tiễn lịch sử loài người cũng như thực tiễn xã hội vào giữa thế kỷ XIX ,C.Mác và Ph.Ăngghen đã sáng lập chủ nghĩa duy vật biện chứng và phép biện chứng duy vật ,về sau được V.I.Lênin phát triển .Thế giới quan duy vật biện chứng và phương pháp luận biện chứng duy vật thống nhất hữu cơ với nhau trong phép biện chứng ấy .Chính vì vậy nó khắc phục được những hạn chế của phép biện chứng chất phác thời cổ đại và những thiếu xót của phép biện chứng duy tâm khách quan thời cổ đại .
Phép biện chứng duy vật- đó là môn khoa học nghiên cứu quy luật vận động và phát triển chung nhất của tự nhiên, xã hội và tư duy.
Nội dung của phép biện chứng duy vật là hết sức phong phú, bao gồm hai nguyên lý, nguyên lý về mối liên hệ phổ biến và nguyên lý về vận động và phát triển, hệ thống các quy luật cơ bản(3 quy luật) và không cơ bản( cặp phạm trù cơ bản).
v Sự ra đời của triết học Mác đã tạo nên sự biến đổi có ý nghĩa cách mạng trong lịch sử phát triển triết học của nhân loại .
Kế thừa một cách có phê phán những thành tựu của tư duy nhân loại ,Mác và Ăngghen sáng tạo nên chủ nghĩa duy vật triệt để ,đã khắc phục sự tách rời của thế giới quan và phép biện chứng trong sự phát triển của lịch sử tư tưởng triết học .Mác và Ăngghen xác lập chủ nghĩa duy vật biện chứng bằng một hệ thống lý luận khoa học chặt chẽ ,thống nhất và hoàn chỉnh .Hai ông đã cải tạo cả chủ nghĩa duy vật mang tính siêu hình ,lẫn phép biện chứng duy tâm của Hêghen để xây dựng triết học duy vật biện chứng .